Φόρμουλα 1
| Το λήμμα παραθέτει τις πηγές του αόριστα, χωρίς παραπομπές. |
Η Φόρμουλα 1 (αγγλικά: FIA Formula One World Championship ή Formula 1 και F1) είναι πρωτάθλημα αγώνων αυτοκινήτου. To Formula αναφέρεται σε ένα σύνολο κανονισμών που πρέπει απαρεγκλίτως να τηρούνται από τις ομάδες και τα αυτοκίνητα που λαμβάνουν μέρος σε κάθε αγώνα.Υπαρχουν 20 οδηγοί οι οποίοι προσπαθούν να διεκδικήσουν μια θέση στο παγκόσμιο πρωτάθλημα της Φόρμουλα 1. Για αυτοκίνητα μικρoτερων δυνατοτήτων υπάρχουν τα πρωταθλήματα F2 (αντικατέστησε τη Φόρμουλα 3000 το 2005, Formula GP2 το 2017) και F3, τα οποία θεωρούνται "προθάλαμοι" στην πορεία των νέων οδηγών προς τη Φόρμουλα 1. Την ευθύνη της διοργανώσεως των αγώνων φέρει η Διεθνής Ομοσπονδία Αυτοκινήτου (FIA).
 | |
| Κατηγορία | Μηχανοκίνητα Σπορ |
|---|---|
| Χώρα | Διεθνής |
| Εναρκτήρια περίοδος | 1950 |
| Οδηγοί | 20 |
| Κατασκευαστές | 10 |
| Προμηθευτές κινητήρων | Ferrari · Mercedes · Renault · Honda |
| Προμηθευτές ελαστικών | Pirelli |
| Πρωταθλητής οδηγών |  Λιούις Χάμιλτον(Mercedes AMG Petronas) |
| Πρωταθλήτρια κατασκευαστών |  Mercedes |
| Επίσημη ιστοσελίδα | formula1.com |
 Τρέχουσα περίοδος | |
Το 1950 η Διεθνής Ομοσπονδία Αυτοκινήτου (Fédération Internationale de l'Automobile), αποφάσισε να διοργανώσει το πρώτο Παγκόσμιο Πρωτάθλημα Οδηγών με κανόνες της Φόρμουλα 1. Δημιουργήθηκε με την συνένωση επτά ανεξαρτήτων αγώνων ταχύτητος ήτοι έξι στην Ευρώπη, συν το Ράλι Ιντιανάπολις 500 στις Η.Π.Α.. Ο πρώτος αγώνας έγινε στην πίστα του Σίλβερστόουν, στην Μεγάλη Βρετανία, στις 13 Μαΐου και νικητής ήταν ο Τζουζέπε Φαρίνα (Emilio Giuseppe "Nino" Farina) με την ομάδα της Άλφα Ρομέο, που τελικώς κατέκτησε και το πρώτο Πρωτάθλημα Κατασκευαστών.
Αν και αρχικώς είχαν κέντρο την Ευρώπη, οι αγώνες, που λέγονται Γκραν Πρι (Grand Prix, γαλλικά = μεγάλο βραβείο), γίνονται πλέον σε πολλές χώρες ανά τον κόσμο. Διάσημες διαδρομές (πίστες) είναι αυτή στην Μόντσα στην Ιταλία, το γκραν πρι του Μονακό και αυτό του Σίλβερστοουν στην Μεγάλη Βρετανία. Η Φόρμουλα 1 είναι το ακριβότερο σπορ στον κόσμο, τόσο όσον αφορά τις επενδύσεις που πρέπει να διενεργήσουν οι ομάδες σε τεχνολογία και οδηγούς, όσο και τα εισιτήρια των θεατών. Τα εισιτήρια για κάθε αγώνα είναι από αρκετά έως πολύ ακριβά (ενδεικτικά το 2008 η χαμηλότερη τιμή εισιτηρίου για όλο το διήμερο του αγώνα έχει καθοριστεί στα 300 δολάρια, με την ακριβότερη στα 3000 δολάρια), και μόνον όσοι έχουν την οικονομική ευχέρεια για συχνά - και μακρινά - ταξίδια μπορούν να παρακολουθήσουν περισσότερους από έναν αγώνες το χρόνο.
Στη Φόρμουλα 1 συμμετέχουν αρκετές γνωστές ομάδες - κατασκευαστές αυτοκινήτων, όπως η Φερράρι, η Ρενώ, η Μακλάρεν, η Μερτσέντες. Οι πιο διάσημοι οδηγοί των τελευταίων ετών στην F1 είναι ο Μίχαελ Σουμάχερ και ο Λιούις Χάμιλτον οι οποίοι έχουν κατακτήσει 7 πρωταθλήματα οδηγών. Άλλοι γνωστοί σύγχρονοι οδηγοί είναι οι Μίκα Χάκινεν, Κίμι Ραϊκόνεν, Φερνάντο Αλόνσο, Τζένσον Μπάτον και Ζακ Βιλνέβ. Οδηγοί που επίσης έγραψαν ιστορία στο άθλημα ήταν ο Άιρτον Σένα, Νέλσον Πικέ, Αλαίν Προστ, Νάιτζελ Μάνσελ, Τζάκι Στιούαρτ, Ζιλ Βιλνέβ, Νίκι Λάουντα, Φιλ Χιλ, Τζιμ Κλαρκ, Στέρλινγκ Μος και ο Τζακ Μπράμπαμ. Σε ακόμη παλαιότερες εποχές πολύ μεγάλοι οδηγοί θεωρούνται ο Αργεντινός Χουάν Μανουέλ Φάντζιο και ο Ιταλός Τάτσιο Νουβολάρι.
Ο λόγος των επενδύσεων σε αυτό το τόσο δαπανηρό άθλημα είναι η δοκιμή νέων τεχνολογιών με τελικό στόχο την άμεση χρησιμοποίησή τους σε οχήματα μαζικής παραγωγής. Χαρακτηριστικά αναφέρεται ότι η χρήση του δισκόφρενου έγινε για πρώτη φορά στον αγώνα του Λε Μαν από την Jaguar.
Οι Παγκόσμιοι Πρωταθλητές της Φόρμουλα 1Επεξεργασία
| Πρωτάθλημα οδηγών | Πρωτάθλημα κατασκευαστών | |||
|---|---|---|---|---|
| Πρωτάθλημα | Πιλότος | Μονοθέσιο | Κατασκευαστής | Χώρα |
| 1950 | Τζουζέπε Φαρίνα | Alfa Romeo 158 | ||
| 1951 | Χουάν Μανουέλ Φάντζιο | Alfa Romeo 159 | ||
| 1952 | Αλμπέρτο Ασκάρι | Φερράρι 500 | ||
| 1953 | Αλμπέρτο Ασκάρι | Φερράρι 500 | ||
| 1954 | Χουάν Μανουέλ Φάντζιο | Mercedes W196 | ||
| 1955 | Χουάν Μανουέλ Φάντζιο | Mercedes W196 | ||
| 1956 | Χουάν Μανουέλ Φάντζιο | Lancia Ferrari D50 | ||
| 1957 | Χουάν Μανουέλ Φάντζιο | Maserati 250F | ||
| 1958 | Μάικ Χόθορν | Ferrari Dino 246 | Φερράρι | Ιταλία |
| 1959 | Τζακ Μπράμπαμ | Cooper T51 Climax | Κούπερ | Μεγάλη Βρετανία |
| 1960 | Τζακ Μπράμπαμ | Cooper T53 Climax | Κούπερ | Μεγάλη Βρετανία |
| 1961 | Φιλ Χιλ | Ferrari Dino 156 | Φερράρι | Ιταλία |
| 1962 | Γκράχαμ Χιλ | BRM P57 | BRM | Μεγάλη Βρετανία |
| 1963 | Τζιμ Κλαρκ | Lotus 25 Climax | Λότους | Μεγάλη Βρετανία |
| 1964 | Τζον Σέρτις | Ferrari 158 | Φερράρι | Ιταλία |
| 1965 | Τζιμ Κλαρκ | Lotus 25 Climax | Λότους | Μεγάλη Βρετανία |
| 1966 | Τζακ Μπράμπαμ | Brabham BT19 Repco | Μπράμπαμ | Μεγάλη Βρετανία |
| 1967 | Ντένις Χιουλμ | Brabham BT24 Repco | Μπράμπαμ | Μεγάλη Βρετανία |
| 1968 | Γκράχαμ Χιλ | Lotus 49B Ford Cosworth | Λότους | Μεγάλη Βρετανία |
| 1969 | Τζάκι Στιούαρτ | Matra MS10 Ford Cosworth | Ματρά | Γαλλία |
| 1970 | Γιόχεν Ριντ | Lotus 72 Ford | Λότους | Μεγάλη Βρετανία |
| 1971 | Τζάκι Στιούαρτ | Tyrrell 003 Ford | Τίρελ | Μεγάλη Βρετανία |
| 1972 | Έμερσον Φιτιπάλντι | Lotus 72D Ford | Λότους | Μεγάλη Βρετανία |
| 1973 | Τζάκι Στιούαρτ | Tyrrell 006 Ford | Λότους | Μεγάλη Βρετανία |
| 1974 | Έμερσον Φιτιπάλντι | McLaren M23 Ford | Μακ Λάρεν | Μεγάλη Βρετανία |
| 1975 | Νίκι Λάουντα | Ferrari 312T | Φερράρι | Ιταλία |
| 1976 | Τζέιμς Χαντ | McLaren M23 Ford | Μακ Λάρεν | Μεγάλη Βρετανία |
| 1977 | Νίκι Λάουντα | Ferrari 312T2 | Φερράρι | Ιταλία |
| 1978 | Μάριο Αντρέτι | Lotus 79 Ford Cosworth | Λότους | Μεγάλη Βρετανία |
| 1979 | Τζόντι Σέκτερ | Ferrari 312T4 | Φερράρι | Ιταλία |
| 1980 | Άλαν Τζόουνς | Williams FW07B Ford | Γουίλιαμς | Μεγάλη Βρετανία |
| 1981 | Νέλσον Πικέ | Brabham BT49C Ford | Γουίλιαμς | Μεγάλη Βρετανία |
| 1982 | Κέκε Ρόζμπεργκ | Williams FW08 Ford | Φερράρι | Ιταλία |
| 1983 | Νέλσον Πικέ | Brabham BT52B BMW | Φερράρι | Ιταλία |
| 1984 | Νίκι Λάουντα | McLaren MP4/2 TAG Porsche | Μακ Λάρεν | Μεγάλη Βρετανία. |
| 1985 | Αλέν Προστ | McLaren MP4/2B TAG Turbo | Μακ Λάρεν | Μεγάλη Βρετανία |
| 1986 | Αλέν Προστ | McLaren MP4/2B TAG Turbo | Γουίλιαμς | Μεγάλη Βρετανία |
| 1987 | Νέλσον Πικέ | Williams FW11B Honda | Γουίλιαμς | Μεγάλη Βρετανία |
| 1988 | Άιρτον Σένα | McLaren MP4/4 Honda | Μακ Λάρεν | Μεγάλη Βρετανία |
| 1989 | Αλέν Προστ | McLaren MP4/5 Honda | Μακ Λάρεν | Μεγάλη Βρετανία |
| 1990 | Άιρτον Σένα | McLaren MP4/5B Honda | Μακ Λάρεν | Μεγάλη Βρετανία |
| 1991 | Άιρτον Σένα | McLaren MP4/6 Honda | Μακ Λάρεν | Μεγάλη Βρετανία |
| 1992 | Νάιτζελ Μάνσελ | Williams FW14B Renault | Γουίλιαμς | Μεγάλη Βρετανία |
| 1993 | Αλέν Προστ | Williams FW15C Renault | Γουίλιαμς | Μεγάλη Βρετανία |
| 1994 | Μίχαελ Σουμάχερ | Benetton B194 Ford | Γουίλιαμς | Μεγάλη Βρετανία |
| 1995 | Μίχαελ Σουμάχερ | Benetton B195 Renault | Μπένετον | Μεγάλη Βρετανία |
| 1996 | Ντέιμον Χιλ | Williams FW18 Renault | Γουίλιαμς | Μεγάλη Βρετανία |
| 1997 | Ζακ Βιλνέβ | Williams FW19 Renault | Γουίλιαμς | Μεγάλη Βρετανία |
| 1998 | Μίκα Χάκινεν | McLaren MP4/13 Mercedes | Μακ Λάρεν | Μεγάλη Βρετανία |
| 1999 | Μίκα Χάκινεν | McLaren MP4/14 Mercedes | Φερράρι | Ιταλία |
| 2000 | Μίχαελ Σουμάχερ | Ferrari F1-2000 | Φερράρι | Ιταλία |
| 2001 | Μίχαελ Σουμάχερ | Ferrari F2001 | Φερράρι | Ιταλία |
| 2002 | Μίχαελ Σουμάχερ | Ferrari F2002 | Φερράρι | Ιταλία |
| 2003 | Μίχαελ Σουμάχερ | Ferrari F2003-GA | Φερράρι | Ιταλία |
| 2004 | Μίχαελ Σουμάχερ | Ferrari F2004 | Φερράρι | Ιταλία |
| 2005 | Φερνάντο Αλόνσο | Renault R25 | Ρενώ | Γαλλία |
| 2006 | Φερνάντο Αλόνσο | Renault R26 | Ρενώ | Γαλλία |
| 2007 | Κίμι Ραϊκόνεν | Ferrari F2007 | Φερράρι | Ιταλία |
| 2008 | Λιούις Χάμιλτον | McLaren MP4-23 Mercedes | Μακ Λάρεν | Μεγάλη Βρετανία |
| 2009 | Τζένσον Μπάτον | Brawn BGP001 Mercedes | Μπράουν | Μεγάλη Βρετανία |
| 2010 | Σεμπάστιαν Φέτελ | Red Bull RB6 Renault | Red Bull Racing | Αυστρία |
| 2011 | Σεμπάστιαν Φέτελ | Red Bull RB7 Renault | Red Bull Racing | Αυστρία |
| 2012 | Σεμπάστιαν Φέτελ | Red Bull RB8 Renault | Red Bull Racing | Αυστρία |
| 2013 | Σεμπάστιαν Φέτελ | Red Bull RB9 Renault | Red Bull Racing | Αυστρία |
| 2014 | Λιούις Χάμιλτον | Mercedes F1 W05 Hybrid | Mercedes | Γερμανία |
| 2015 | Λιούις Χάμιλτον | Mercedes F1 W06 Hybrid | Mercedes | Γερμανία |
| 2016 | Νίκο Ρόσμπεργκ | Mercedes F1 W07 Hybrid | Mercedes | Γερμανία |
| 2017 | Λιούις Χάμιλτον | Mercedes AMG F1 W08 EQ Power+ | Mercedes | Γερμανία |
| 2018 | Λιούις Χάμιλτον | Mercedes AMG F1 W09 EQ Power+ | Mercedes | Γερμανία |
| 2019 | Λιούις Χάμιλτον | Mercedes AMG F1 W10 EQ Power+ | Mercedes | Γερμανία |
| 2020 | Λιούις Χάμιλτον | Mercedes AMG F1 W11 EQ Power+ | Mercedes | Γερμανία |
Ενεργές ομάδες της Φόρμουλα 1Επεξεργασία
| Ομάδα | Κινητήρας | Χώρα | Βάση | Σαιζόν | Πρώτο Γκραν Πρι | Παλιά ονομασία |
|---|---|---|---|---|---|---|
| Ferrari | Ferrari | 
|
|
1950–σήμερα | Μονακό 1950 | |
| Mercedes | Mercedes |
|
|
1954–1955, 2010–σήμερα |
Γαλλία 1954 | Brawn (2009),  Honda (2006–2008), BAR (1999–2005), Tyrrell (1968–1998)
|
| McLaren | Renault |
|
|
1966–σήμερα | Μονακό 1966 | |
| Alpine | Renault | 
|
|
2021–σήμερα | Μεγάλη Βρετανία 1977 | Lotus (2012–2015), Benetton (1986–2001), Toleman (1981–1985) Renault (2016–2020)
|
| Williams | Mercedes |
|
|
1978–σήμερα | Αργεντινή 1978 | |
| Alfa Romeo | Ferrari |
|
|
2018–σήμερα | Νότια Αφρική 1993 | BMW Sauber (2006–2009) Sauber (1993–2018)
|
| Red Bull | Honda | 
|
|
2005–σήμερα | Αυστραλία 2005 | Jaguar (2000–2004), Stewart (1997–1999)
|
| AlphaTauri | Honda |
|
|
2020–σήμερα | Μπαχρέιν 2006 | Minardi (1985–2005) Toro Rosso (2006–2019)
|
| Aston Martin | Mercedes |
|
|
2021–σήμερα | Αυστραλία 2008 |  Force India / Sahara Force India (2008-2018) Racing Point (2018-2020)
|
| Haas | Ferrari | 
|
|
2016–σήμερα | Αυστραλία 2016 |
Εξωτερικοί σύνδεσμοιΕπεξεργασία
- Επίσημη ιστοσελίδα της Φόρμουλα 1, formula1.com
- Πίστες της Φόρμουλα 1, formula1.com
- FIA (Διεθνής Ομοσπονδία Αυτοκινήτου), fia.com
- F1 Live Ομάδες, Πρόγραμμα, Αποτελέσματα και Νέα της Φόρμουλα 1, auto.in.gr