Ελβετία

Η Ελβετία (επίσημη ονομασία: Ελβετική Συνομοσπονδία / γερμανικά: Schweizerische Eidgenossenschaft, γαλλικά: Confédération suisse, ιταλικά: Confederazione Svizzera, ρομανικά: Confederaziun svizra, λατινικά: Confoederatio Helvetica), είναι χώρα της δυτικοκεντρικής Ευρώπης. Συνορεύει δυτικά με την Γαλλία, νότια με την Ιταλία, βόρεια και βορειοανατολικά με την Γερμανία και ανατολικά με την Αυστρία και το Λίχτενσταϊν. Αποτελεί περίκλειστο Κράτος, καθώς δεν βρέχεται σε κανένα σημείο της από Θάλασσα. Έχει έκταση 41.285 τ.χλμ. και πληθυσμό 8.632.703 κατοίκους σύμφωνα με επίσημη εκτίμηση για τον Ιούνιο του 2020.

Ελβετική Συνομοσπονδία Schweizerische Eidgenossenschaft (de) Confédération suisse (fr) Confederazione Svizzera (it) Confederaziun svizra (ro) Confoederatio Helvetica (la)
Σημαία Εθνόσημο
Εθνικό σύνθημα: Unus pro omnibus, omnes pro uno (Ένας για όλους, όλοι για έναν)
Εθνικός ύμνος: Schweizerpsalm (Ελβετικός ψαλμός)
Η θέση της Ελβετίας (πράσινο) στην Ευρωπαϊκή ήπειρο (σκούρο γκρι)
Πρωτεύουσα	Βέρνη (de facto) 46°57′N 7°27′E
Μεγαλύτερη πόλη	Ζυρίχη
Επίσημες γλώσσες	Γερμανικά (63,7 %) Γαλλικά (20,4 %) Ιταλικά (6,5 %) Ραιτορομανικά (0,5 %)
Πολίτευμα	Ομοσπονδιακή Κοινοβουλευτική Άμεση Δημοκρατία
Ομοσπονδ. Συμβούλιο -Πρόεδρος -Αντιπρόεδρος Ομοσπονδ. Καγκελάριος	Γ. Παρμελάν Ι. Κασίς Ο. Μάουρερ Α. Μπερσέ Σ. Σομαρούγκα Κ. Κέλερ-Σούτερ Β. Άμχερτ Β. Τούρνχερ
Νομοθετικό σώμα  • Άνω βουλή  • Κάτω βουλή	Ομοσπονδ. Συνέλευση Συμβούλιο των Κρατών Εθνικό Συμβούλιο
Ανεξαρτησία • Ίδρυση • Αναγνωρίστηκε • Ομοσπονδία • Ισχύον Σύνταγμα	1η Αυγούστου 1291 24 Οκτωβρίου 1648 12 Σεπτεμβρίου 1848 1η Ιανουαρίου 2000 (αναθεώρηση του Συντ. του 1874)
Έκταση  • Σύνολο  • % Νερό  • Σύνορα	41.284 km2 (134η) 4,2 1.852 km
Πληθυσμός  • Εκτίμηση 6-2020   • Απογραφή 2001   • Πυκνότητα	8.632.703 (100η)  7.255.700   209,1 κατ./km2 (70η)
Α.Ε.Π. (PPP)  • Ολικό  (2018)  • Κατά κεφαλή	548 δισ. $ (39η)   64.649 $ (9η)
Α.Ε.Π. (Ονομαστικό)  • Ολικό  (2018)  • Κατά κεφαλή	704 δισ. $ (19η)   82.950 $ (2η)
ΔΑΑ (2019)	0,955 (2η) – πολύ υψηλός
Νόμισμα	ελβετικό φράγκο (CHF)
Ζώνη ώρας  • Θερινή ώρα	CET (UTC +1) (UTC +2)
ISO 3166-1	CH
Internet TLD	.ch
Οδηγούν στα	δεξιά
Κωδικός κλήσης	+41

Αποτελείται από 26 καντόνια και ημικαντόνια. Πρωτεύουσα της είναι η Βέρνη (133.791 κάτοικοι το 2018) ενώ η μεγαλύτερη πόλη η Ζυρίχη (415.215 κάτοικοι το 2018). Άλλα σημαντικά αστικά κέντρα είναι η Βασιλεία, η Γενεύη, η Λωζάνη και το Βίντερτουρ. Νόμισμα της χώρας είναι το ελβετικό Φράγκο. Έχει υψηλό βιοτικό επίπεδο και ανεπτυγμένο εμπόριο, βιομηχανία και τουρισμό.

Φυσική γεωγραφία

Μορφολογία

Χωρίζεται μορφολογικά σε δύο ζώνες. Η πρώτη είναι η αλπική ζώνη που κυριαρχείται, όπως λέει και το όνομά της, από το συγκρότημα των Άλπεων και τις διακλαδώσεις του και καταλαμβάνει τα 3/5 της συνολικής έκτασης της χώρας. Αυτή η ορεινή περιοχή έχει σχήμα πετάλου και περικλείει μέσα της τη ζώνη του οροπεδίου. Η αλπική περιοχή σχηματίζεται από 3 διακλαδώσεις των Κεντρικών Άλπεων κι απ' την οροσειρά του Ιούρα, που βρίσκεται στα δυτικά και κατά μήκος των συνόρων με τη Γαλλία. Οι τρεις αυτές διακλαδώσεις των Άλπεων είναι: οι Πεννικές Άλπεις, οι Βερνικές Άλπεις και οι Ραιτικές Άλπεις.

Στο νοτιοδυτικό τμήμα της χώρας, σαν συνέχεια του Λευκού όρους, είναι οι Πεννικές Άλπεις (ή Βαλαίσιες Άλπεις) με υψηλότερη κορυφή την Μόντε Ρόζα (4.638 μ.). Στο ανατολικό άκρο τους βρίσκεται η σήραγγα του Σεμπλόν, ιδιαίτερα σημαντική για το ευρωπαϊκό σιδηροδρομικό δίκτυο, και στα Δ. η σήραγγα του Αγίου Βερνάρδου. Άλλες υψηλές κορυφές των Πεννικών Άλπεων είναι το Μάτερχορν (4.505 μ.), η Βάισχορν (4.512 μ.) και η Νομ (4.500 μ.). Από το ΝΔ. τμήμα της χώρας ξεκινούν και οι Βερνικές Άλπεις, που προχωρούν όμως προς τα βόρεια, καταλαμβάνοντας με τον όγκο τους το κέντρο της χώρας. Έχουν σαν υψηλότερη κορυφή το Φινστεράαχορν με ύψος 4.275 μ.

Στο ανατολικό τμήμα προβάλλει ο όγκος των Ραιτικών Άλπεων, που σχηματίζουν προς τα ΝΑ. δυο άλλες διακλαδώσεις: τις Άλπεις του Γκριζόν και τις Άλπεις Αμπούλα. Στην περιοχή αυτή υπάρχει το περίφημο τουριστικό κέντρο Σαιντ Μόριτς, το θέρετρο του Νταβός και τα χιονοδρομικά κέντρα της Κουρ (Chur) και της Αρόζα.

Το μέσο ύψος της αλπικής ζώνης ξεπερνά τα 2.100 μ, ενώ το μέσο ύψος της περιοχής του οροπεδίου βρίσκεται γύρω στα 900 μ. Για τον λόγο αυτό ολόκληρη σχεδόν η οικονομική ζωή της χώρας συγκεντρώνεται στη ζώνη του οροπεδίου. Εκεί βρίσκονται οι κυριότερες πόλεις κι εκεί παράγεται το 85% των βιομηχανικών και το 75% των αγροτικών προϊόντων.

Οι ορεινοί αυτοί όγκοι, που καταλαμβάνουν τα 3/5 της χώρας, είναι σκεπασμένοι όλο το χρόνο με χιόνι. Από εδώ πηγάζουν τα μεγάλα ποτάμια της Ευρώπης, ο Ρήνος κι ο Δούναβης και ο Ροδανός. Τα ποτάμια αυτά, καθώς και οι μεγάλες λίμνες της Ελβετίας, τροφοδοτούνται με τα νερά από το λιώσιμο του χιονιού και των παγετώνων, καθώς κι από τα νερά των βροχών που είναι συχνές και δυνατές σε ένα τέτοιο υψόμετρο. Το όρος Άγιος Γοτθάρδος, στις Κεντρικές Άλπεις, είναι η κυριότερη πηγή τροφοδοσίας των ποταμών της Ευρώπης.

Κυριότερα ποτάμια

• Ο Ρήνος, που τη διαρρέει σε μήκος 375 χλμ. Πηγάζει από τους παγετώνες στο καντόνι του Γκράου Μπίντεν και, κατά την πορεία του, ενισχύεται με τα νερά των μικρών ποταμών Τουρ, Τες και Βιρ, καθώς και του Άαρ που εκβάλουν σε αυτόν. Ο Άαρ είναι ο πιο σημαντικός ελβετικός ποταμός, αφού ολόκληρη η πορεία του γίνεται μέσα στο έδαφος της Ελβετίας.
• Ο Ροδανός, που τη διαρρέει σε μήκος 252 χλμ. Πηγάζει από την Β.Α. άκρη των Πεννικών Άλπεων, κυλάει προς τα Ν.Δ., μετά στρέφεται Β.Δ., σχηματίζει τη λίμνη της Γενεύης και συνεχίζει την πορεία του στο γαλλικό έδαφος. Σε αυτόν χύνονται και οι μικροί ποταμοί Βιέζ και Ντρανς.

Ο Ροδανός μέσα στην πόλη της Γενεύης

Οι ποταμοί της Ελβετίας, επειδή πηγάζουν από παγετώνες, είναι χειμαρρώδεις και γι' αυτό το λόγο δεν είναι πλωτοί. Μόνες εξαιρέσεις είναι ο Ρήνος, που για ένα μικρό διάστημα είναι πλωτός, καθώς κι ο Άαρ σε ένα σημείο που μια διώρυγα τον συνδέει με τη λίμνη Μπιέν. Αυτή η διώρυγα είναι πλωτή και χρησιμεύει στο διακανονισμό των νερών του Άαρ, όταν αυτός κινδυνεύει να ξεχειλίσει.

Κυριότερες λίμνες

• Μποντενζέε ή Λίμνη Κωνσταντίας (γαλλ. lac de Constance) βορειοανατολικό όριο της χώρας, στα σύνορα με την Γερμανία
• Λίμνη Λεμάν (ή λίμνη Γενεύης, γαλλ. Lac Leman) στη βόρεια όχθη βρίσκεται η Λωζάνη και στη νοτιοδυτικό άκρο της η Γενεύη
• Λίμνη Νεσατέλ (Lac de Neuchatel) από την πόλη Νεσατέλ που είναι κτισμένη στην βόρεια όχθη της
• Λίμνη Ματζόρε στη βόρεια όχθη βρίσκεται το Λοκάρνο
• Λίμνη Λουκέρνης στις όχθες της βρίσκεται η Λουκέρνη
• Λίμνη Ζυρίχης στη βόρεια όχθη βρίσκεται η Ζυρίχη
• Λίμνη Λουγκάνο (Lugano) στα σύνορα με την Ιταλία με την ομώνυμη πόλη κτισμένη στις όχθες της.

Υπάρχει, επίσης, πληθώρα μικρότερων λιμνών. Οι λίμνες της Ελβετίας καταλαμβάνουν συνολικά έκταση 1.520 τετρ. χιλιομέτρων. Οι περισσότερες από τις λίμνες αυτές είναι και φημισμένα τουριστικά κέντρα, γιατί παρουσιάζουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον εξαιτίας του φυσικού τους κάλλους.

Έδαφος

Το έδαφος της Ελβετίας είναι ορεινό, καθώς καλύπτεται σχεδόν εξ ολοκλήρου από την οροσειρά των Άλπεων και την οροσειρά του Ιούρα στα βορειοδυτικά. Χαμηλότερό του σημείο (υψόμ. 195 μ.) είναι στη λίμνη Ματζόρε (Lago Maggiore) στα ιταλοελβετικά σύνορα. Υψηλότερη κορυφή η Ντυφουρσπίτσε (Dufourspitze), ύψους 4.634 μ. Η οροσειρά των Άλπεων στην περιοχή της Ελβετίας σχηματίζει ένα μεγάλο οροπέδιο περίπου στο κέντρο της χώρας.

Κλίμα

Το κλίμα της Ελβετίας είναι ψυχρό και, κατά βάση ξηρό, αν και σε ορισμένες περιοχές βρέχει 160 με 180 μέρες το χρόνο. Το κλίμα παρουσιάζει μεγάλες διαφορές από περιοχή σε περιοχή, αλλά είναι γενικά υγιεινό. Την ιδιότητα αυτή, του κλίματος της χώρας τους, εκμεταλλεύτηκαν οι Ελβετοί με τον καλύτερο τρόπο. Ίδρυσαν πολλά σανατόρια, αναπαυτήρια, ψυχιατρικές κλινικές και έτσι παλαιότερα η Ελβετία αποτέλεσε θεραπευτικό κέντρο για τις παθήσεις των πνευμόνων (όπως η φυματίωση) και των νεύρων.

Οικονομία

Η Ελβετία έχει σταθερά, ακμάζουσα και υψηλής τεχνολογίας οικονομία. Το 2011, κατατάχθηκε ως η πλουσιότερη κατά κεφαλή χώρα (με τον όρο πλούτο να περιλαμβάνει τόσο οικονομικά και μη οικονομικά περιουσιακά στοιχεία). Είναι η 19η μεγαλύτερη οικονομία με βάση το ονομαστικό ΑΕΠ και 36η μεγαλύτερη με βάση την αξία σε μονάδες αγοραστικής δύναμης. Είναι ο 12ος μεγαλύτερος εξαγωγέας παρά το μικρό της μέγεθος. Η Ελβετία έχει την υψηλότερη ευρωπαϊκή ταξινόμηση στο Δείκτη Οικονομικής Ελευθερίας το 2019, ενώ υπάρχει μεγάλη κάλυψη από τις δημόσιες υπηρεσίες. Το ονομαστικό κατά κεφαλή ΑΕΠ είναι υψηλότερο από αυτό άλλων μεγάλων ευρωπαϊκών οικονομιών και της Ιαπωνίας. Αν προσαρμοστεί με βάση την ισοτιμία αγοραστικής δύναμης, η Ελβετία έχει το 8ο μεγαλύτερο κατά κεφαλήν ΑΕΠ, σύμφωνα με την Παγκόσμιο Τράπεζα και το Δ.Ν.Τ., ενώ η CIA την κατατάσσει 15η.

Η Παγκόσμια Αναφορά ανταγωνιστικότητας του Παγκοσμίου Οικονομικού Φόρουμ κατατάσσει προς το παρόν την ελβετική οικονομία ως την πιο ανταγωνιστική στο κόσμο, ενώ χαρακτηρίζεται ως η πιο καινοτόμος χώρα στην Ευρώπη από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Για το περισσότερο από τον 20ο αιώνα, η Ελβετία ήταν η πλουσιότερη χώρα στην Ευρώπη με μεγάλη διαφορά. Το 2007, το ακαθάριστο διάμεσο εισόδημα του νοικοκυριού στην Ελβετία εκτιμήθηκε σε 137.094 δολάρια ΗΠΑ σε ισοτιμία αγοραστικής δύναμης, ενώ το διάμεσο εισόδημα ήταν 95.824 δολάρια ΗΠΑ.

Η οικονομία της χώρας αναπτύσσεται γύρω από τρεις πόλους: τη βιομηχανία, τον τουρισμό και το εμπόριο. Λόγω του εδάφους και του κλίματος, η Ελβετία δεν μπόρεσε να αναπτύξει σε ικανοποιητικό βαθμό την γεωργία της. Τα κυριότερα γεωργικά της προϊόντα είναι το σιτάρι, το κριθάρι, η βρώμη, οι πατάτες, τα ζαχαρότευτλα και λίγα φρούτα και λαχανικά. Αντίθετα η κτηνοτροφία της, ευνοημένη από το κλίμα αλλά και τη συστηματική και επιστημονική προσπάθεια των Ελβετών, είναι ιδιαίτερα αναπτυγμένη.

Βιομηχανία

Η βιομηχανία είναι πολύ περισσότερο αναπτυγμένη και είναι ο κυριότερος εξαγωγικός τομέας της οικονομίας της. Έχει αναπτύξει τόσο τη βαριά βιομηχανία (μεταλλουργία, κατασκευή μηχανών), όσο και την ελαφριά βιομηχανία, όπως η βιομηχανία χημικών και φαρμακευτικών προϊόντων, ρολογιών, υφαντουργία, σοκολάτας και η βιομηχανία επεξεργασίας γεωργικών και κτηνοτροφικών προϊόντων. Επίσης, ιδιαίτερα αναπτύχθηκε, κατά τα τελευταία χρόνια, η βιομηχανία των ηλεκτρονικών συσκευών, που βασίζεται στην υψηλή τεχνολογία και στη συστηματική επιστημονική έρευνα. Η Ελβετία είναι γενικά μια χώρα με υψηλό βιοτικό αλλά και πνευματικό επίπεδο, και η οικονομική της ανάπτυξη στηρίζεται, κατά ένα μεγάλο μέρος, στο υψηλό πνευματικό και επιστημονικό επίπεδο της χώρας. Στα γάλλο-ελβετικά Σύνορα και κοντά στην Γενεύη εδρεύει το CERN, ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Πυρηνικής Έρευνας.

Εμπόριο

Το εμπόριό της είναι επίσης πολύ αναπτυγμένο. Εξάγει χημικά και φαρμακευτικά προϊόντα, μηχανές, ηλεκτρικές συσκευές, ρολόγια κ.ά. βιομηχανικά προϊόντα και εισάγει κυρίως τρόφιμα, καύσιμα και πρώτες ύλες. Επίσης, εξάγει γαλακτοκομικά και σοκολάτα.

Ο τρίτος και ο πιο σημαντικός πόλος από ορισμένη άποψη της οικονομίας της είναι ο τουρισμός. Η φυσική ομορφιά, το υγιεινό της κλίμα, ή ήσυχη ζωή της Ελβετίας προσελκύουν κάθε χρόνο εκατομμύρια τουρίστες στα διάφορα τουριστικά θέρετρα που είτε βρίσκονται στις πλαγιές των Άλπεων, όπως το Σαιντ Μόριτς, η Κουρ(Chur), η Αρόζα, το Νταβός είτε στις όχθες των γραφικών της λιμνών.

Φορολογία

Η χώρα μέχρι πρόσφατα θεωρείτο φορολογικός παράδεισος. Στις 25 Σεπτεμβρίου 2009 αφαιρέθηκε από τον κατάλογο του ΟΟΣΑ (γκρι κατάλογος). Στην Ελβετία υπάρχουν περιοχές που πρέπει κανείς να πληρώνει λιγότερο φόρο, όπως για παράδειγμα το Καντόνι Τσουγκ. Όταν κάποιος ζει στην Πρωτεύουσα του καντονιού, στο Ροτκρόιτς, πληρώνει πάνω στο μειωμένο αυτό φόρο ακόμα λιγότερα. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα να βρίσκονται εκεί πολλές μεγάλες εταιρείες, αφού πληρώνουν λιγότερο.Σε αυτές τις περιοχές όμως που ο φόρος είναι λιγότερος, οι τιμές είναι λίγο αυξημένες. Τα ενοίκια, τα αγαθά, η αγορά ενός σπιτιού κ.λ.π. κοστίζουν παραπάνω σε σχέση με την υπόλοιπη Ελβετία.

Διοικητικές υποδιαιρέσεις

Χάρτης της Ελβετίας. Αναγράφονται τα καντόνια, οι κυριότεροι ποταμοί και οι λίμνες

Η χώρα υποδιαιρείται διοικητικά σε 26 καντόνια και ημικαντόνια. Η ύπαρξη των ημικαντονιών έχει ιστορικούς λόγους. Τρία από τα 23 καντόνια αποτελούνται από δύο ημικαντόνια. Τα καντόνια είναι τα εξής:

Καντόνια της Ελβετικής Ομοσπονδίας σε επίσημη σειρά

Σήμα	Καντόνι	Έτος ένταξης στην ομοσπονδία	Πρωτεύουσα	Έκταση χμ2	Πληθυσμός	Κοινότητες
ZH	Ζυρίχη	1351	Ζυρίχη	1728,8	1.242.488	171
BE	Βέρνη	1353	Βέρνη	5958,9	950.209	398
LU	Λουκέρνη	1332	Λουκέρνη	1493,5	352.311	103
UR	Ούρι	1291	Άλτντορφ	1076,6	35.246	20
SZ	Σβυτς	1291	Σβυτς	908,3	133.358	30
OW	Όμπβαλντεν	1291	Ζάρνεν	490,5	32.999	7
NW	Νίντβαλντεν	1291	Στανς	276,1	38.897	11
GL	Γκλάρους	1352	Γκλάρους	685,2	38.380	27
ZG	Τσουγκ	1352	Τσουγκ	238,8	102.247	11
FR	Φράιμπουργκ	1481	Φράιμπουργκ	1670,8	242.679	182
SO	Σόλοτουρν	1481	Σόλοτουρν	790,7	246.504	126
BS	Μπάζελ-Στατ	1501	Βασιλεία	037,1	186.871	3
BL	Μπάζελ-Λάντσαφτ	1501	Λίσταλ	517,5	263.194	86
SH	Σαφχάουζεν	1501	Σαφχάουζεν	298,5	73.916	33
AR	Άπεντσελ Άουσερχοντεν	1513	Χέρισαου	243,0	53.189	20
AI	Άπεντσελ Ίνερχοντεν	1513	Άπεντσελ	172,5	14.995	6
SG	Σανκτ Γκάλλεν	1803	Σανκτ Γκάλλεν	2025,6	455.193	89
GR	Γκραουμπύντεν	1803	Κουρ	7105,2	186.105	208
AG	Άαργκαου	1803	Άαραου	1403,7	556.229	231
TG	Τούργκαου	1803	Φραουενφέλντ	990,9	229.882	80
TI	Τιτσίνο	1803	Μπελλιντσόνα	2812,5	314.563	201
VD	Βω	1803	Λωζάνη	3212,1	631.999	382
VS	Βαλαί	1815	Σιόν	5224,5	281.020	158
NE	Νεσατέλ	1815	Νεσατέλ	803,1	166.949	62
GE	Γενεύη	1815	Γενεύη	282,2	419.254	45
JU	Γιούρα	1979	Ντελεμόντ	838,6	69.196	83

Το καθένα από αυτά έχει δική του κυβέρνηση και μεγάλη αυτοδιοικητική και οικονομική αυτονομία. Αλλά οι αντιπρόσωποι των καντονίων σχηματίζουν το κεντρικό ομοσπονδιακό συμβούλιο, που ο πρόεδρός του είναι και πρόεδρος της ομοσπονδιακής δημοκρατίας.

Όλοι σχεδόν οι κάτοικοι είναι Ελβετοί και οι πιο πολλοί μιλούν γερμανικά, αν και σε ορισμένες περιοχές, στα νότια και στα νοτιοανατολικά, μιλάνε ιταλικά και γαλλικά. Η πλειοψηφία είναι χριστιανοί, κυρίως Προτεστάντες και Καθολικοί.

Το 1815 το Συνέδριο της Βιέννης αναγνώρισε την ανεξαρτησία, αλλά και την ουδετερότητα της Ελβετίας. Από τότε και μέχρι σήμερα η Ελβετία κατόρθωσε να διατηρήσει την ουδετερότητά της, παρά το γεγονός ότι πολλές φορές βρέθηκε στο μέσο μιας ευρωπαϊκής ή παγκόσμιας σύρραξης.

Η ουδετερότητα είχε εκτός των άλλων θετικές συνέπειες και στην οικονομία της χώρας. Η Ελβετία έγινε χώρα όπου διοχετεύονται καταθέσεις και κεφάλαια από χώρες που αντιμετωπίζουν οικονομική ή πολιτική αστάθεια. Σ' αυτό βοήθησε και το Ελβετικό τραπεζικό σύστημα που εξασφαλίζει την απόλυτη μυστικότητα για τις καταθέσεις, αλλά και γιατί επιτρέπει την ελεύθερη μετατρεψιμότητα των νομισμάτων.

Τα καντόνια υλοποιούν επίσης ιδιαίτερα ευνοϊκό φορολογικό σύστημα για τους ξένους που μεταναστεύουν σε αυτά, με αποτέλεσμα η Ελβετία να χαρακτηρίζεται ως φορολογικός παράδεισος, σύμφωνα με τα κριτήρια του ΟΟΣΑ. Για τους ιδιώτες πιο ευνοϊκή μεταχείριση επιφυλάσσει το καντόνι Βω, ενώ για εταιρείες το καντόνι Τσουγκ.

Εκπαιδευτικό σύστημα

Η κατώτερη εκπαίδευση είναι υποχρεωτική και δίνεται δωρεάν σ' όλα τα καντόνια. Το επόμενο στάδιο, της μέσης, χωρίζεται στην επαγγελματική (τεχνικές σχολές) και στην ακαδημαϊκή (Λύκεια) που οδηγεί στα πανεπιστήμια και στα πολυτεχνεία. Σε σύγκριση με τις άλλες χώρες της Ευρώπης η Ελβετία έχει τα περισσότερα πανεπιστήμια και πολυτεχνεία, ανάλογα φυσικά με το μικρό πληθυσμό της χώρας. Περίφημο είναι το πολυτεχνείο της Ζυρίχης, καθώς και η Οικονομική Σχολή της Λωζάνης. Στα ελβετικά πανεπιστήμια φοιτούν και χιλιάδες ξένοι σπουδαστές που πηγαίνουν κυρίως για μεταπτυχιακές σπουδές, λόγω του υψηλού επιστημονικού επιπέδου που παρέχουν αυτά τα πανεπιστήμια.

Μέχρι και την έκτη Δημοτικού τα παιδιά ανεξαρτήτως πνευματικού επιπέδου είναι στην ίδια τάξη. Μετά το Γυμνάσιο χωρίζεται σε τέσσερις κατηγορίες που λέγονται: Γυμνάσιο, Ζεκ. 1 (συντόμευση από το ζεκουντάρ), Ζεκ. 2 και Ζεκ.3. Από αυτές τις τέσσερις βαθμίδες μόνο από τη μία μπορεί κανείς να σπουδάσει και αυτή είναι το Γυμνάσιο. Το Γυμνάσιο τελειώνει μόνο ένας στους πέντε μαθητές. Για να εισέλθει κανείς στο Γυμνάσιο, πρέπει να δώσει εξετάσεις και εάν τις περάσει δεν θα ξαναχρειαστεί για να πάει στο Πανεπιστήμιο. Η άλλη περίπτωση είναι να τον προτείνει ο Καθηγητής του από την Ζεκ. 3.Εξαιρούνται η ιατρική και η Νομική Σχολή. Όταν κάποιος περνάει τις εξετάσεις του γυμνασίου περνάει από μία δοκιμαστική φάση που διαρκεί μέχρι έξι μήνες. Στην Ζεκ πάει κανείς και δεν τελειώνει Πανεπιστήμιο, αλλά μία Σχολή σαν τα ελληνικά ΕΠΑΛ, όπου από εκεί μπορεί να γίνει κανείς Κομμωτής, Ξυλουργός κλ.π..

Πολιτισμός

Επίσης πολύ αναπτυγμένα είναι τα γράμματα και οι τέχνες. Από το 17ο αιώνα η Ελβετία ήταν σπουδαίο πνευματικό κέντρο, αν και η έλλειψη εθνικής γλώσσας ταύτισε ιστορικά την ελβετική φιλολογία και σκέψη με τη γερμανική και τη γαλλική. Η Ελβετία είναι η πατρίδα του φιλόσοφου και κοινωνιολόγου Ζαν Ζακ Ρουσσώ, του οικονομολόγου και κοινωνιολόγου Παρέτο, του ποιητή Βριντέλ. Από τους νεότερους ξεχωρίζουν οι γνωστοί θεατρικοί συγγραφείς Μαξ Φρις και Φρίντριχ Ντύρρενματ που γράφουν γερμανικά και το γαλλόφωνο πεζογράφο Κ. Ραμύζ. O Έρμαν Έσσε και ο Καρλ Σπίττελερ τιμήθηκαν με το Βραβείο Νόμπελ Λογοτεχνίας, ενώ Γιόχαν Χάινριχ Πεσταλότσι έθεσε την παιδαγωγική σε νέες βάσεις. Στον χώρο των εικαστικών τεχνών μπορούμε να αναφέρουμε το όνομα του Λε Κορμπυζιέ, που υπήρξε ο μεγαλύτερος ίσως αρχιτέκτονας του 20ου αιώνα και τα ονόματα του Πάουλ Κλέε, διάσημου ζωγράφου και του γλύπτη Αλμπέρτο Τζακομέττι. Η Ελβετία ήταν η χώρα η οποία φιλοξένησε τον 1ο κατά χρονολογική σειρά διαγωνισμό τραγουδιού της Eurovision, το 1956 στο Λουγκάνο, ενώ το 1989 διεξήχθη ο 34ος διαγωνισμός στη Λωζάνη.

Δημογραφία

O πληθυσμός της χώρας, σύμφωνα με επίσημη εκτίμηση του 2020 είναι 8.632.703 κάτοικοι. Όπως καταδεικνύεται από την γλωσσική ποικιλία της χώρας, οι κάτοικοι είναι κυρίως γερμανικής, γαλλικής και ιταλικής καταγωγής. Γύρω στο 7% του πληθυσμού είναι Σερβοκροάτες, Τούρκοι, Αλβανοί, Ισπανοί και άλλες εθνότητες.

Το προσδόκιμο ζωής στο σύνολο του πληθυσμού, σύμφωνα με εκτιμήσεις του 2019 του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας ήταν 83,4 χρόνια (81,8 χρόνια οι άνδρες και 85,1 οι γυναίκες).

Θρησκεία

Χάρτης των θρησκευτικών δογμάτων στην Ελβετία το 2015 (με πράσινο: Προτεστάντες, με ερυθρό: Ρωμαιοκαθολικοί)

Το 42% του πληθυσμού ασπάζονται το ρωμαιοκαθολικισμό και το 35% είναι Προτεστάντες. Με την εισροή μεταναστών στη χώρα ζουν και περί το 4% Μουσουλμάνοι, ενώ υπάρχουν και άλλα χριστιανικά δόγματα (οι Μάρτυρες του Ιεχωβά έχουν 18.646 μέλη και οι Μορμόνοι της Εκκλησίας του Ιησού Χριστού των Αγίων των Τελευταίων Ημερών 8.741) καθώς και μια μειονότητα Εβραίων. Το 11% ήταν άθεοι το 2000.

Γλώσσες

Επίσημες γλώσσες είναι η γερμανική (ομιλούμενη από το 63% του πληθυσμού, σύμφωνα με έρευνα του 2000), η γαλλική (20,4%), η ιταλική(6,5%) και η ρετορομανική (< 0.5%), γλώσσα που μιλούν οι κάτοικοι του νοτιοανατολικού καντονιού Γκράουμπιντεν (γερμ. Graubünden).

Διακυβέρνηση

Η χώρα διοικείται με ομοσπονδιακό σύστημα διακυβέρνησης. Ο Πρόεδρος της Ομοσπονδίας εκλέγεται κάθε χρόνο (το Δεκέμβριο) για θητεία ενός έτους. Στις βουλευτικές εκλογές του 2007 κέρδισε νίκη το Λαϊκό Κόμμα. Δικαίωμα ψήφου στις εκλογές έχουν όσες και όσοι είναι ηλικίας 18 ετών και άνω για τις εθνικές εκλογές. Στις 6 Μαΐου 2007, το ελβετικό Καντόνι του Γκλάρους μείωσε την ηλικία άσκησης εκλογικού δικαιώματος από τα 18 στα 16 για τις εκλογές των καντονίων και για τις τοπικές εκλογές.

Το ομοσπονδιακό σύνταγμα του 1848 είναι το νομικό θεμέλιο του σύγχρονου ομοσπονδιακού κράτους και το δεύτερο αρχαιότερο σύνταγμα εν ισχύ σε ολόκληρο τον κόσμο. Το 1999 υιοθετήθηκε μια αναθεωρημένη έκδοση του συντάγματος, αλλά δεν εισήγαγε σημαντικές αλλαγές στην ομοσπονδιακή δομή. Οριοθετεί τα βασικά δικαιώματα και υποχρεώσεις των πολιτών, την ενεργό συμμετοχή τους στην πολιτική, διαχωρίζει την εξουσία ανάμεσα στην ομοσπονδία και τα καντόνια και καθορίζει τις ομοσπονδιακές αρχές και αρμοδιότητες. Τρία είναι τα κύρια σώματα διακυβέρνησης σε ομοσπονδιακό επίπεδο: το αποτελούμενο από δύο σώματα κοινοβούλιο (νομοθετική εξουσία), το Ομοσπονδιακό Συμβούλιο (εκτελεστική εξουσία) και το Ανώτατο Ομοσπονδιακό Δικαστήριο (δικαστική εξουσία). Η λειτουργία του Ανώτατου Ομοσπονδιακού Δικαστηρίου είναι να εκδικάζει εφέσεις σε αποφάσεις καντονιακών ή ομοσπονδιακών δικαστηρίων. Οι δικαστές εκλέγονται από την Ομοσπονδιακή Συνέλευση για μία περίοδο έξι χρόνων.

Το Ομοσπονδιακό Μέγαρο στη Βέρνη είναι το κτήριο όπου εδρεύουν η Ομοσπονδιακή Συνέλευση (κοινοβούλιο) και το Ομοσπονδιακό Συμβούλιο (εκτελεστική εξουσία)

Το ελβετικό Κοινοβούλιο αποτελείται από δύο σώματα: το Συμβούλιο των Κρατών, που αριθμεί 46 αντιπροσώπους (δύο από κάθε καντόνι και έναν από κάθε ημικαντόνι), που κάθε καντόνι εκλέγει με το δικό του σύστημα· και το Εθνικό Συμβούλιο, που αποτελείται από 200 μέλη εκλεγμένα με το σύστημα της απλής αναλογικής, αναλόγως του πληθυσμού του κάθε καντονιού. Τα μέλη των δύο σωμάτων εκλέγονται κάθε τέσσερα χρόνια. Και τα δύο σώματα σε κοινή συνεδρίαση ονομάζονται Ομοσπονδιακή Συνέλευση. Με δημοψηφίσματα οι πολίτες μπορούν να απορρίψουν ή να αποδεχτούν κάποιο νόμο που προτείνεται από το κοινοβούλιο και με λαϊκές πρωτοβουλίες μπορούν να εισάγουν νέα άρθρα στο ομοσπονδιακό σύνταγμα, καθιστώντας την Ελβετία άμεση δημοκρατία.

Το Ομοσπονδιακό Συμβούλιο αποτελεί την ομοσπονδιακή κυβέρνηση, διευθύνει την Ομοσπονδιακή Διοίκηση και ενεργεί ως αρχηγός κράτους. Αποτελείται από επτά μέλη που εκλέγονται για τετραετή θητεία από την Ομοσπονδιακή Συνέλευση, που επιπλέον επιβλέπει τις πράξεις του συμβουλίου. Η συνέλευση εκλέγει από τα εφτά μέλη του Συμβουλίου παραδοσιακά εκ περιτροπής και για θητεία μόνο ενός έτους τον πρόεδρο της Ομοσπονδίας· ο πρόεδρος διευθύνει την κυβέρνηση και την εκπροσωπεί. Ωστόσο, ο πρόεδρος είναι πρώτος μεταξύ ίσων χωρίς επιπρόσθετες εξουσίες και παραμένει επικεφαλής του υπουργείου του κατά τη θητεία του ως πρόεδρος.

Από το 1959, η ομοσπονδιακή κυβέρνηση σχηματίζεται από μία συμμαχία των τεσσάρων μεγαλύτερων κοινοβουλευτικών κομμάτων, το καθένα από τα οποία διαθέτει αριθμό θέσεων που αντανακλά χονδρικά τη δημοφιλία του στους ψηφοφόρους και τον αριθμό αντιπροσώπων του στο κοινοβούλιο. Από το 1959 ως το 2003, η συνηθισμένη κατανομή ήταν 2 CVP/PDC, 2 SPS/PSS, 2 FDP/PRD και 1 SVP/UDC και ήταν γνωστή ως «μαγική φόρμουλα» (Zauberformel). Σήμερα οι εφτά θέσεις του Ομοσπονδιακού Συμβουλίου είναι μοιρασμένες ως εξής:

2 Σοσιαλδημοκράτες (SPS/PSS)

2 Φιλελεύθεροι δημοκράτες (FDP/PRD)

1 Λαϊκό κόμμα Ελβετίας (SVP/UDC)

1 Χριστιανοδημοκράτες (CVP/PDC)

1 Αστικό Δημοκρατικό Κόμμα (PBD/BDP)

Μεταφορές

Εσωτερικό του αεροδρομίου της Ζυρίχης

Οι συγκοινωνίες είναι από τις πιο ανεπτυγμένες στον κόσμο. Οι Ρωμαίοι είχαν προβεί στη διάνοιξη οδών στο Σπλίγκεν και στον Μεγάλο Άγιο Βερνάρδο, για να διευκολύνουν την κίνηση των λεγεώνων τους. H οδήγηση γίνεται στα δεξιά. Η επικοινωνία με την ανοικτή θάλασσα γίνεται μέσω Βασιλείας. Τα κυριότερα αεροδρόμια είναι της Ζυρίχης, της Βασιλείας, της Γενεύης και της Βέρνης. Σήμερα λειτουργούν περισσότερα από 40 αεροδρόμια. Τα διεθνή αεροδρόμια της Βασιλείας (Euroairport) και της Γενεύης (Cointrin) βρίσκονται σε γαλλικό έδαφος και δεν λειτουργούν μετά τα μεσάνυχτα μετά από απαίτηση των κατοίκων των αντίστοιχων πόλεων προκειμένου να μη δημιουργείται ηχορύπανση.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

• Πύλη "Ηλεκτρονικής Κυβέρνησης" από την Καγκελαρία
• Κυβέρνηση της Ελβετίας
• Ελβετικό Κοινοβούλιο
• Ελβετία στο DMOZ