Καντόνια της Ελβετίας
Το λήμμα δεν περιέχει πηγές ή αυτές που περιέχει δεν επαρκούν. |
Τα είκοσι έξι καντόνια της Ελβετίας είναι οι διοικητικές υποδιαιρέσεις της Ελβετικής Συνομοσπονδίας. Ιστορικά και μέχρι τα μέσα του 19ου αιώνα, κάθε καντόνι στην Παλαιά Ελβετική Συνομοσπονδία ήταν κυρίαρχο κράτος, με τα σύνορα, το στρατό και το νόμισμά του. Η ομοσπονδιακή δομή καθιερώθηκε το 1848. Κατά τη διάρκεια του 16ου αιώνα, η ελβετική συνομοσπονδία αποτελούνταν από δεκατρία κυρίαρχα κράτη. Αυτά τα κράτη ονομάστηκαν καντόνια και υπήρξαν σε δύο διαφορετικές μορφές: έξι επαρχιακά (ή δασικά) καντόνια και επτά αστικά καντόνια. Τα έξι επαρχιακά καντόνια ήταν λαϊκές δημοκρατίες, ενώ τα επτά αστικά καντόνια κυβερνούνταν από τα συμβούλια πόλεων. Εντούτοις, αυτά τα συμβούλια πόλεων ελέγχονταν από τις μικρές ολιγαρχίες των πλούσιων πολιτών. Τα αστικά καντόνια περιλάμβαναν τη Ζυρίχη, τη Βέρνη, και τη Βασιλεία.
Κάθε καντόνι έχει το σύνταγμα, το νομοθετικό σώμα, την κυβέρνηση και τα δικαστήριά του. Τα περισσότερα από τα νομοθετικά σώματα των καντονίων είναι τα Κοινοβούλια, το μέγεθός των οποίων ποικίλλει μεταξύ πενήντα οκτώ και διακοσίων εδρών. Μερικά νομοθετικά σώματα είναι Καντονικά Συμβούλια (Landsgemeinden).
Οι καντονικές κυβερνήσεις αποτελούνται από πέντε ή επτά μέλη, ανάλογα με το καντόνι. Όλα τα θέματα που δεν εμπίπτουν ρητά στη συνομοσπονδία σύμφωνα με το ελβετικό σύνταγμα ρυθμίζονται από τα καντόνια, που επίσης καθορίζουν και το βαθμό αυτονομίας των δήμων. Τα μεγέθη των καντονίων ποικίλλουν, από ακριβώς 37 έως 7.105 τετραγωνικά χλμ. και ο πληθυσμός τους από 14.900 έως 1.244.400. Σε καντονικά θέματα, η άμεση δημοκρατία υπό μορφή Καντονικών Συμβουλίων (Landsgemeinde) είναι τώρα περιορισμένη στα καντόνια Appenzell Innerrhoden και Glarus. Σε όλα τα άλλα καντόνια τα δημοκρατικά δικαιώματα εκφράζονται μέσω ψηφοφορίας.
Μετά από τη δημιουργία του καντονίου Ιούρα το 1978 δεν έχει υπάρξει κανένα νέο καντόνι. Σύμφωνα με το σύνταγμα του 1999, ο αριθμός καντονίων είναι επίσημα 26, αλλά ο αριθμός κρατών (Stände) σχετικών για την εκλογή του Συμβουλίου των κρατών (Ständerat) και της ψηφοφορίας στις ομοσπονδιακές πρωτοβουλίες, είναι 23: τα καντόνια Unterwalden, Appenzell, και της Βασιλείας μετρώνται ως δύο ημι-καντόνια. Το Unterwalden διαιρείται σε Obwalden και Nidwalden, το Appenzell σε Innerrhoden και Ausserrhoden, και η Βασιλεία διαιρείται σε Βasel - Stadt και Βasel - Landschaft.
Κατάλογος και χάρτηςΕπεξεργασία
Έμβλημα | Καντόνι | Καντoνική ψήφος |
Πρωτεύουσα | Προσχώρηση | Έκταση2 | Πληθυσμός1 | Πυκνότητα3 | Δήμοι1 | Επίσημες γλώσσες |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Ζυρίχη (ZH) | Ζυρίχη | 1.728,95 | 1.539.275 | 890 | γερμανικά | ||||
Βέρνη (BE) | Βέρνη | 5.959,59 | 1.039.474 | 170 | γερμανικά, γαλλικά | ||||
Λουκέρνη (LU) | Λουκέρνη | 1.493,51 | 413.120 | 280 | γερμανικά | ||||
Ούρι (UR) | Άλτντορφ | 1.076,56 | 36.703 | 34 | γερμανικά | ||||
Σβυτς (SZ) | Σβυτς | 907,89 | 160.480 | 180 | γερμανικά | ||||
Όμπβαλντεν (OW) | Ζάρνεν | 490,58 | 37.930 | 77 | γερμανικά | ||||
Νίντβαλντεν (NW) | Στανς | 275,84 | 43.087 | 160 | γερμανικά | ||||
Γκλάρους (GL) | Γκλάρους | 685,32 | 40.590 | 59 | γερμανικά | ||||
Τσουγκ (ZG) | Τσουγκ | 238,73 | 127.642 | 530 | γερμανικά | ||||
Φριμπούρ (FR) | Φριμπούρ | 1.671,42 | 321.783 | 190 | γαλλικά, γερμανικά | ||||
Σόλοτουρν (SO) | Σόλοτουρν | 790,45 | 275.247 | 350 | γερμανικά | ||||
Βασιλείας - πόλη (BS) | Βασιλεία | 36,95 | 201.469 | 5.500 | γερμανικά | ||||
Βασιλείας - επαρχία (BL) | Λιέσταλ | 517,56 | 290.765 | 560 | γερμανικά | ||||
Σαφχάουζεν (SH) | Σαφχάουζεν | 298,43 | 82.348 | 280 | γερμανικά | ||||
Άπεντσελ Άουσερροντεν (AR) | Έρισαου / Τρόζεν4 |
242,84 | 55.445 | 230 | γερμανικά | ||||
Άπεντσελ Ίνερροντεν (AI) | Άπεντσελ | 172,48 | 16.128 | 94 | γερμανικά | ||||
Σανκτ Γκάλεν (SG) | Σανκτ Γκάλεν | 2.030,75 | 510.734 | 250 | γερμανικά | ||||
Γκριτζόνι (GR) | Κουρ | 7.105,39 | 199.021 | 28 | γερμανικά, ιταλικά, ραιτορομανικά | ||||
Άαργκαου (AG) | Άαραου | 1.403,76 | 685.845 | 490 | γερμανικά | ||||
Τούργκαου (TG) | Φράουενφελντ | 991,77 | 279.547 | 280 | γερμανικά | ||||
Τιτσίνο (TI) | Μπελλιντσόνα | 2.812,21 | 351.491 | 120 | ιταλικά | ||||
Βω (VD) | Λωζάνη | 3.211,94 | 805.098 | 250 | γαλλικά | ||||
Βαλαί (VS) | Σιόν | 5.224,49 | 345.525 | 66 | γαλλικά, γερμανικά | ||||
Νεσατέλ (NE) | Νεσατέλ | 802,24 | 176.496 | 220 | γαλλικά | ||||
Γενεύη (GE) | Γενεύη | 282,49 | 504.128 | 1.800 | γαλλικά | ||||
Ιούρα (JU) | Ντελεμόν | 838,51 | 73.584 | 88 | γαλλικά | ||||
Ελβετική Συνομοσπονδία (CH) | Βέρνη | 41.284 | 8.632.703 | 209 | γερμανικά, γαλλικά, ιταλικά, ραιτορομανικά |
Σημειώσεις:
1 Στοιχεία του 2019[1]
2 χλμ2
3 ανά χλμ2, με βάση τον πληθυσμό του 2000
4 Η έδρα της κυβέρνησης και του κοινοβουλίου του καντονίου του Appenzell Ausserrhoden βρίσκεται στο Έρισαου, ενώ η δικαστική και αστυνομική έδρα στο Τρόζεν.
- Τα δύο γραμματα για τα ελβετικά καντόνια χρησιμοποιούνται ευρέως, π.χ. στις πινακίδες κυκλοφορίας αυτοκινήτων και στους κωδικούς ISO 3166-2 (με το πρόθεμα "CH-", π.χ. CH-SZ για το καντόνι Schwyz).
Ονόματα των καντονίων σε διάφορες γλώσσεςΕπεξεργασία
(σε έντονα εμφανίζονται στην επίσημη γλώσσα ή γλώσσες που αντιστοιχεί σε κάθε καντόνι)
Τοπική γλώσσα | ISO / K.z. |
γερμανικά 1 |
γαλλικά 1 |
ιταλικά 1 |
ραιτορομανικά 1 |
ελληνικά 2 | |
Aargau (Άαργκαου) | AG | Aargau | Argovie | Argovia | Argovia |
| |
Appenzell Ausserrhoden (Άπεντσελ Άουσερροντεν) | AR | Appenzell Ausserrhoden | Appenzell Rhodes-Extérieures | Appenzello Esterno | Appenzell dador |
| |
Appenzell Innerrhoden (Άπεντσελ Ίνερροντεν) | AI | Appenzell Innerrhoden | Appenzell Rhodes-Intérieures | Appenzello Interno | Appenzell dadens |
| |
Basel-Landschaft (Μπάζελ-Λάντσαφτ) | BL | Basel-Landschaft | Bâle-Campagne | Basilea-Campagna | Basilea-Champagna |
| |
Basel-Stadt (Μπάζελ-Στατ) | BS | Basel-Stadt | Bâle-Ville | Basilea-Città | Basilea-Citad |
| |
Bern (Μπερν) | BE | Bern | Berne | Berna | Berna |
| |
Fribourg (Φριμπούρ) | FR | Freiburg | Fribourg | Friburgo | Friburg |
| |
Genève (Ζενέβ) | GE | Genf | Genève | Ginevra | Genevra |
| |
Glarus (Γκλάρους) | GL | Glarus | Glaris | Glarona | Glaruna |
| |
Graubünden (Γκράουμπυντεν) | GR | Graubünden | Grisons | Grigioni (Γκριτζιόνι) | Grischun (Γκρισούν) |
| |
Jura (Ζυρά) | JU | Jura | Jura | Giura | Giura |
| |
Luzern (Λουτσέρν) | LU | Luzern | Lucerne | Lucerna | Lucerna |
| |
Neuchâtel (Νεσατέλ) | NE | Neuenburg (Νόιενμπουρκ) | Neuchâtel | Neuchâtel | Neuchâtel |
| |
Nidwalden (Νιντβάλντεν) | NW | Nidwalden | Nidwald | Nidvaldo | Sutsilvania |
| |
Obwalden (Ομπβάλντεν) | OW | Obwalden | Obwald | Obvaldo | Sursilvania |
| |
Sankt Gallen (Ζάνκτ Γκάλλεν) | SG | St. Gallen | Saint-Gall | San Gallo | Son Gagl |
| |
Schaffhausen (Σάφχάουζεν) | SH | Schaffhausen | Schaffhouse | Sciaffusa | Schaffusa |
| |
Schwyz (Σβίιτς) | SZ | Schwyz | Schwyz | Svitto | Sviz |
| |
Solothurn (Ζόλοτουρν) | SO | Solothurn | Soleure | Soletta | Soloturn |
| |
Thurgau (Τούργκαου) | TG | Thurgau | Thurgovie | Turgovia | Turgovia |
| |
Ticino (Τιτσίνο) | TI | Tessin | Tessin | Ticino | Tessin |
| |
Uri (Ούρι) | UR | Uri | Uri | Uri | Uri |
| |
Valais (Βαλέ) | VS | Wallis (Βάλις) | Valais | Vallese | Vallais |
| |
Vaud (Βω) | VD | Waadt | Vaud | Vaud | Vad |
| |
Zug (Τσούκ) | ZG | Zug | Zoug | Zugo | Zug |
| |
Zürich (Τσύριχ) | ZH | Zürich | Zurich | Zurigo | Turitg |
|