Καντόνια της Ελβετίας

Τα είκοσι έξι καντόνια της Ελβετίας είναι οι διοικητικές υποδιαιρέσεις της Ελβετικής Συνομοσπονδίας. Ιστορικά και μέχρι τα μέσα του 19ου αιώνα, κάθε καντόνι στην Παλαιά Ελβετική Συνομοσπονδία ήταν κυρίαρχο κράτος, με τα σύνορα, το στρατό και το νόμισμά του. Η ομοσπονδιακή δομή καθιερώθηκε το 1848. Κατά τη διάρκεια του 16ου αιώνα, η ελβετική συνομοσπονδία αποτελούνταν από δεκατρία κυρίαρχα κράτη. Αυτά τα κράτη ονομάστηκαν καντόνια και υπήρξαν σε δύο διαφορετικές μορφές: έξι επαρχιακά (ή δασικά) καντόνια και επτά αστικά καντόνια. Τα έξι επαρχιακά καντόνια ήταν λαϊκές δημοκρατίες, ενώ τα επτά αστικά καντόνια κυβερνούνταν από τα συμβούλια πόλεων. Εντούτοις, αυτά τα συμβούλια πόλεων ελέγχονταν από τις μικρές ολιγαρχίες των πλούσιων πολιτών. Τα αστικά καντόνια περιλάμβαναν τη Ζυρίχη, τη Βέρνη, και τη Βασιλεία.

Χάρτης της Ελβετίας διαιρεμένης σε Καντόνια

Κάθε καντόνι έχει το σύνταγμα, το νομοθετικό σώμα, την κυβέρνηση και τα δικαστήριά του. Τα περισσότερα από τα νομοθετικά σώματα των καντονίων είναι τα Κοινοβούλια, το μέγεθός των οποίων ποικίλλει μεταξύ πενήντα οκτώ και διακοσίων εδρών. Μερικά νομοθετικά σώματα είναι Καντονικά Συμβούλια (Landsgemeinden).

Οι καντονικές κυβερνήσεις αποτελούνται από πέντε ή επτά μέλη, ανάλογα με το καντόνι. Όλα τα θέματα που δεν εμπίπτουν ρητά στη συνομοσπονδία σύμφωνα με το ελβετικό σύνταγμα ρυθμίζονται από τα καντόνια, που επίσης καθορίζουν και το βαθμό αυτονομίας των δήμων. Τα μεγέθη των καντονίων ποικίλλουν, από ακριβώς 37 έως 7.105 τετραγωνικά χλμ. και ο πληθυσμός τους από 14.900 έως 1.244.400. Σε καντονικά θέματα, η άμεση δημοκρατία υπό μορφή Καντονικών Συμβουλίων (Landsgemeinde) είναι τώρα περιορισμένη στα καντόνια Appenzell Innerrhoden και Glarus. Σε όλα τα άλλα καντόνια τα δημοκρατικά δικαιώματα εκφράζονται μέσω ψηφοφορίας.

Μετά από τη δημιουργία του καντονίου Ιούρα το 1978 δεν έχει υπάρξει κανένα νέο καντόνι. Σύμφωνα με το σύνταγμα του 1999, ο αριθμός καντονίων είναι επίσημα 26, αλλά ο αριθμός κρατών (Stände) σχετικών για την εκλογή του Συμβουλίου των κρατών (Ständerat) και της ψηφοφορίας στις ομοσπονδιακές πρωτοβουλίες, είναι 23: τα καντόνια Unterwalden, Appenzell, και της Βασιλείας μετρώνται ως δύο ημι-καντόνια. Το Unterwalden διαιρείται σε Obwalden και Nidwalden, το Appenzell σε Innerrhoden και Ausserrhoden, και η Βασιλεία διαιρείται σε Βasel - Stadt και Βasel - Landschaft.

Κατάλογος και χάρτηςΕπεξεργασία

Καντόνι	Καντoνική ψήφος	Πρωτεύουσα	Προσχώρηση	Έκταση²	Πληθυσμός¹	Πυκνότητα³	Δήμοι¹	Επίσημες γλώσσες
Ζυρίχη (ZH)	1	Ζυρίχη	1351	1.728,95	1.539.275	890	171	γερμανικά
Βέρνη (BE)	1	Βέρνη	1353	5.959,59	1.039.474	170	399	γερμανικά, γαλλικά
Λουκέρνη (LU)	1	Λουκέρνη	1332	1.493,51	413.120	280	107	γερμανικά
Ούρι (UR)	1	Άλτντορφ	1291	1.076,56	36.703	34	20	γερμανικά
Σβυτς (SZ)	1	Σβυτς	1291	907,89	160.480	180	30	γερμανικά
Όμπβαλντεν (OW)	0,5	Ζάρνεν	1291	490,58	37.930	77	7	γερμανικά
Νίντβαλντεν (NW)	0,5	Στανς	1291	275,84	43.087	160	11	γερμανικά
Γκλάρους (GL)	1	Γκλάρους	1352	685,32	40.590	59	28	γερμανικά
Τσουγκ (ZG)	1	Τσουγκ	1352	238,73	127.642	530	11	γερμανικά
Φριμπούρ (FR)	1	Φριμπούρ	1481	1.671,42	321.783	190	242	γαλλικά, γερμανικά
Σόλοτουρν (SO)	1	Σόλοτουρν	1481	790,45	275.247	350	126	γερμανικά
Βασιλείας - πόλη (BS)	0,5	Βασιλεία	1501	36,95	201.469	5.500	3	γερμανικά
Βασιλείας - επαρχία (BL)	0,5	Λιέσταλ	1501	517,56	290.765	560	86	γερμανικά
Σαφχάουζεν (SH)	1	Σαφχάουζεν	1501	298,43	82.348	280	34	γερμανικά
Άπεντσελ Άουσερροντεν (AR)	0,5	Έρισαου / Τρόζεν⁴	1513	242,84	55.445	230	20	γερμανικά
Άπεντσελ Ίνερροντεν (AI)	0,5	Άπεντσελ	1513	172,48	16.128	94	6	γερμανικά
Σανκτ Γκάλεν (SG)	1	Σανκτ Γκάλεν	1803	2.030,75	510.734	250	90	γερμανικά
Γκριτζόνι (GR)	1	Κουρ	1803	7.105,39	199.021	28	211	γερμανικά, ιταλικά, ραιτορομανικά
Άαργκαου (AG)	1	Άαραου	1803	1.403,76	685.845	490	232	γερμανικά
Τούργκαου (TG)	1	Φράουενφελντ	1803	991,77	279.547	280	80	γερμανικά
Τιτσίνο (TI)	1	Μπελλιντσόνα	1803	2.812,21	351.491	120	244	ιταλικά
Βω (VD)	1	Λωζάνη	1803	3.211,94	805.098	250	382	γαλλικά
Βαλαί (VS)	1	Σιόν	1815	5.224,49	345.525	66	160	γαλλικά, γερμανικά
Νεσατέλ (NE)	1	Νεσατέλ	1815	802,24	176.496	220	62	γαλλικά
Γενεύη (GE)	1	Γενεύη	1815	282,49	504.128	1.800	45	γαλλικά
Ιούρα (JU)	1	Ντελεμόν	1979	838,51	73.584	88	83	γαλλικά
Ελβετική Συνομοσπονδία (CH)	23	Βέρνη	1291	41.284	8.632.703	209	2.890	γερμανικά, γαλλικά, ιταλικά, ραιτορομανικά

Σημειώσεις:
¹ Στοιχεία του 2019^[1]
² χλμ²
³ ανά χλμ², με βάση τον πληθυσμό του 2000
⁴ Η έδρα της κυβέρνησης και του κοινοβουλίου του καντονίου του Appenzell Ausserrhoden βρίσκεται στο Έρισαου, ενώ η δικαστική και αστυνομική έδρα στο Τρόζεν.

Τα δύο γραμματα για τα ελβετικά καντόνια χρησιμοποιούνται ευρέως, π.χ. στις πινακίδες κυκλοφορίας αυτοκινήτων και στους κωδικούς ISO 3166-2 (με το πρόθεμα "CH-", π.χ. CH-SZ για το καντόνι Schwyz).

Η Παλιά ελβετική συνομοσπονδία από 1291 (σκούρο πράσινο) έως τον 16ο αιώνα (ανοιχτό πράσινο) και οι "δορυφόροι" της (μπλε)
Η σημερινή Ελβετική Συνομοσπονδία, όπως διαμορφώθηκε το 1979