Άιρτον Σένα
Ο Άιρτον Σένα Ντα Σίλβα (πορτογαλικά: Ayrton Senna Da Silva), Σάο Πάολο, 21 Μαρτίου 1960 - Μπολόνια, 1η Μαΐου 1994) ήταν Βραζιλιάνος οδηγός της Φόρμουλα 1, ο οποίος αναδείχθηκε τρεις φορές παγκόσμιος πρωταθλητής. Μέχρι σήμερα θεωρείται ένας από τους πιο ταλαντούχους οδηγούς όλων των εποχών[1] καθώς και μία από τις πιο αντιπροσωπευτικές και εμβληματικές φιγούρες της Φόρμουλα 1 και της αυτοκινητοβιομηχανίας γενικότερα.[2][3] Πλήρης οδηγός από κάθε άποψη μπόρεσε να διακριθεί κατά τη διάρκεια της καριέρας του πάνω από όλα για την οδήγηση στο βρεγμένο οδόστρωμα και την ταχύτητά του στις κατατακτήριες δοκιμές, το τελευταίο χαρακτηριστικό που του επέτρεψε να κατέχει το ρεκόρ της pole position (65) από το 1989 έως το 2006.[4] Επίσης ικανός σε πίστες δρόμου, ο Βραζιλιάνος οδηγός εξακολουθεί να κατέχει το ρεκόρ έξι νικών στην αριστοκρατική πίστα του Μόντε Κάρλο, εκ των οποίων οι πέντε είναι συνεχόμενες μεταξύ 1989 και 1993 [5] και, συνολικά, με 41 νίκες στα Γκραν Πρι, είναι ο έκτος πιο επιτυχημένος οδηγός στην ιστορία της Φόρμουλα 1.[6]
| Άιρτον Σένα | ||
|---|---|---|
| ||
| Ο Σένα σε φωτογραφία του 1990 | ||
| Προσωπικά στοιχεία | ||
| Πλήρες όνομα | Άιρτον Σένα Ντα Σίλβα | |
| Ημερομηνία γέννησης | 21 Μαρτίου 1960 | |
| Τόπος γέννησης | Σάο Πάολο, Βραζιλία | |
| Εθνικότητα |  Βραζιλιάνος
| |
| Ημερομηνία θανάτου | 1 Μαΐου 1994 (34 ετών) | |
| Τόπος θανάτου | Μπολόνια Εμίλια Ρομάνια, Ιταλία | |
| Πόντοι καριέρας | 610 (614) | |
| Νίκες | 41 | |
| Ταχύτεροι γύροι | 19 | |
| Πρωταθλήματα | 3 (1988, 1990, 1991) | |
| Πρώτος αγώνας | 1984 Γκραν Πρι Βραζιλίας | |
| Πρώτη νίκη | 1985 Γκραν Πρι Πορτογαλίας | |
| Τελευταίος αγώνας | 1994 Γκραν Πρι Σαν Μαρίνο | |
| Τελευταία νίκη | 1993 Γκραν Πρι Αυστραλίας | |
| Ομάδες | ||
| Χρονιές | Ομάδα | ν-p-β (*) |
| 1984 1985-1987 1988-1993 1994 |
Τόλμαν Λότους Μακλάρεν Ουΐλιαμς |
0 - 0 - 3 6 - 16 - 22 35 - 46 - 55 0 - 3 - 0 |
| Σύνολο | ' | |
| (*) νίκες-pole positions-βάθρα | ||
Η καριέρα του στην κορυφαία κατηγορία αυτοκινήτου, που ξεκίνησε το 1984 στο τιμόνι της Toleman, σημαδεύτηκε από τον ανταγωνισμό με τον Γάλλο Αλέν Προστ, συνεργάτη του στη Μακλάρεν τη διετία 1988-1989. Αυτή η αντιπαλότητα θεωρείται μία από τις πιο έντονες και θερμές στην ιστορία της Φόρμουλα 1, καθώς και του αθλητισμού γενικότερα.[7] Πέθανε ως αποτέλεσμα πολλαπλών τραυματισμών που υπέστη σε ένα ατύχημα που συνέβη στην στροφή Ταμπουρέλο της πίστας της Ίμολα, κατά τη διάρκεια του Γκραν Πρι του Σαν Μαρίνο του 1994.[8]
Πρώτα χρόνια
Επεξεργασία
Ο Άιρτον Σένα ντα Σίλβα γεννήθηκε στο Σάο Πάολο της Βραζιλίας, στις 21 Μαρτίου 1960 σε μια ευκατάστατη οικογένεια, [9], από τον επιχειρηματία και ιδιοκτήτη πολλών αγροκτημάτων Μίλτον ντα Σίλβα (1927-2021) [10] και της Νεΐντα Τζοάνα Σένα (γενν. 1935), ιταλικής καταγωγής.[11] Οι παππούδες της Νεΐντα (μεταξύ αυτών και τα ξαδέρφια της) κατάγονταν από το Πορκάρι της επαρχίας Λούκα, η γιαγιά της από τον πατέρα της καταγόταν από τη Σικουλιάνα της επαρχίας Αγκριτζέντο, ενώ ο παππούς του από την πλευρά του πατέρα του (του οποίου το αρχικό επώνυμο ήταν Σένα) ήταν από το Σισιάνο της επαρχίας της Νάπολης.[12] Ο Άιρτον Σένα είχε μια μεγαλύτερη αδερφή, τη Βίβιαν (γενν. 1957), μητέρα του Μπρούνο Σένα (επίσης οδηγού) και έναν μικρότερο αδερφό, τον Λεονάρντο. (γενν. 1966)[13]
Συνήθως οι συμπατριώτες του επιλέγουν το ποδόσφαιρο, αλλά αυτός επέλεξε το δεύτερο αγαπητό άθλημα, τη Φόρμουλα 1. Από μικρός έδειξε την κλίση του στους μηχανοκίνητους αγώνες. Ο πατέρας του τον στήριζε από τότε καθώς ήταν και ο ίδιος λάτρης των αγώνων ταχύτητας. Το πρώτο του αγωνιστικό καρτ το απέκτησε σε ηλικία 10 ετών και με αυτό συμμετείχε για πρώτη φορά σε τοπικούς αγώνες καρτ μετά από τρία χρόνια, καθώς τότε ήταν πολύ μικρός για να συμμετάσχει. Σ` εκείνον τον αγώνα έτρεχαν πολύ ταλαντούχοι και μεγαλύτεροι από αυτόν οδηγοί, όμως ο Σένα κέρδισε το πρωτάθλημα και μαζί και τις εντυπώσεις.
Το 1977 σε ηλικία 17 ετών ήρθε πλέον η ώρα να πάρει μέρος στο πρωτάθλημα καρτ Νοτίου Αμερικής. Εκεί εντυπωσίασε, καθώς κέρδισε στους αγώνες. Το 1978 και το 1980 πήρε μέρος και στο παγκόσμιο πρωτάθλημα καρτ, όμως σε αυτό κατετάγη δεύτερος. Παρότι δεν κέρδισε δύο συνεχόμενες φορές τον παγκόσμιο τίτλο, αποφάσισε να κάνει το μεγάλο βήμα και να αλλάξει κατηγορία. Έτσι, το 1981 έφυγε από τη Βραζιλία για την Ευρώπη και συγκεκριμένα για την Αγγλία. Εκεί πήρε μέρος στο πρωτάθλημα Formula Ford 1600, το οποίο και κατέκτησε. Εκείνη την περίοδο πήρε το όνομα Da Silva, δηλαδή το μητρικό του, κάτι πολύ συνηθισμένο στη Βραζιλία.
Το 1982 κέρδισε και τη Βρετανική και την Ευρωπαϊκή Formula Ford 2000.
Την επόμενη χρονιά έκανε ένα ακόμη βήμα παραπάνω και μεταπήδησε στη Φόρμουλα 3 με την ομάδα της West Surrey Racing. Σε αυτούς τους αγώνες ως βασικότερο αντίπαλο είχε τον Άγγλο Μάρτιν Μπραντλ. Τελικά, ο Σένα κέρδισε 9 αγώνες και τον τελευταίο στο Μακάο και έτσι κατέκτησε τον τίτλο. Αυτή του η επίδοση έκανε πολλές ομάδες της Φόρμουλα 1 να ενδιαφερθούν γι' αυτόν: Γουίλιαμς, Μακλάρεν, Μπράμπαμ και Τόλμαν τον διεκδίκησαν. Τελικώς όμως, επειδή οι χορηγοί των άλλων ομάδων επιθυμούσαν τότε έναν οδηγό ίδιας εθνικότητας με αυτούς, κατέληξε στην πιο αδύναμη από όλες, δηλαδή στην Τόλμαν.
Toleman (1984)
ΕπεξεργασίαΆιρτον Σένα
Η ομάδα της Toleman ήταν τεχνολογικώς πολύ αδύναμη. Παρόλα αυτά ο Σένα έκανε ό,τι μπορούσε. Τον πρώτο του βαθμό θα καταφέρει να τον πάρει στις 7 Απριλίου 1984 στο Γκραν Πρι της Νότιας Αφρικής. Όμως η μεγάλη επιτυχία ήρθε την ίδια αγωνιστική περίοδο, στο Γκραν Πρι του Μονακό. Στις κατατακτήριες δοκιμές κατέλαβε μόλις την 13η θέση. Μολονότι η θέση αυτή δεν ήταν ιδιαίτερα ευνοϊκή, κατά τη διάρκεια του αγώνα ξέσπασε καταιγίδα και, ενώ ήταν αρκετά πίσω, ξαφνικά άρχισε να ανεβάζει ρυθμό. Πολλοί οδηγοί άρχισαν να εγκαταλείπουν την προσπάθεια τους για να τερματίσουν, εκείνος όμως συνέχισε να κινείται με τον ίδιο ρυθμό όπως όταν ήταν στεγνό το οδόστρωμα. Ο αγώνας τελικά διακόπηκε νωρίτερα λόγω της ισχυρής βροχόπτωσης και το τέλος του βρήκε τον 24χρονο τότε Σένα στη δεύτερη θέση. Θα μπορούσε να είχε καταλάβει ακόμα και την πρώτη, αν οι αγωνοδίκες δεν σταματούσαν τον αγώνα. Παρόλα αυτά η αξία του ως οδηγού είχε πλέον επιβεβαιωθεί. Εκείνη την ημέρα απέκτησε και τη φήμη που τον ακολούθησε μέχρι τον θάνατό του. Στο βρεγμένο οδόστρωμα, ήταν πραγματικά ανίκητος. Η ικανότητα αυτή ξεκίνησε από μια ψυχολογική του αντίδραση όταν την εποχή που οδηγούσε στα καρτ σε κάποιο αγώνα υπό βροχή σημείωσε καταστροφική οδηγική αστοχία και από τότε έβαλε προσωπικό στόχο να γίνει ασυναγώνιστος στη βρεγμένη πίστα και τελικώς τα κατάφερε.
Lotus (1985 - 1987)
ΕπεξεργασίαΟι εκπληκτικές εμφανίσεις του (9ος στο πρωτάθλημα) έκαναν κάποιες ομάδες να κινηθούν κρυφά για τον αποκτήσουν. Μια από αυτές ήταν και η Λότους, η όποια τον απέκτησε την αμέσως επομένη αγωνιστική περίοδο.[14] Με τη Λότους πήρε την πρώτη του νίκη στην Πορτογαλία, αλλά και την πρώτη του pole position μπροστά στους συμπατριώτες του στη Βραζιλία. Δεν κατάφερε, όμως, να τερματίσει λόγω τεχνικού προβλήματος στο μονοθέσιο του. Το 1985 και 1986 τερμάτισε 4ος, ενώ το 1987 3ος. Συνολικά μέχρι το 1987 είχε επιτύχει μόνο έξι νίκες στη Φόρμουλα 1. Η 3η θέση που κατέλαβε το 1987 τον έφερε στη μετέπειτα πρωταθλήτρια ΜακΛάρεν-Χόντα.
McLaren (1988 - 1993)
ΕπεξεργασίαΣτη Μακλάρεν ο Σένα συνάντησε τον ήδη δυο φορές (και τελικώς, σε ολόκληρη την καριέρα του, 4 φορές) παγκόσμιο πρωταθλητή Αλέν Προστ (Alain Prost). Ο Σένα έδειξε ότι δεν θα συμβιβαζόταν με το να είναι δεύτερος οδηγός και από την πρώτη του περίοδο στη McLaren πέτυχε 13 pole positions, κατέκτησε 8 νίκες και κατέκτησε το Πρωτάθλημα. Έτσι, δημιουργήθηκε ένταση και τριβή ανάμεσα στους δυο οδηγούς. Το 1989 Προστ και Σένα, αν και στην ίδια ομάδα, ανταγωνίζονταν έντονα για το Πρωτάθλημα. Τελικά το κέρδισε ο Προστ, αφού ο Σένα ακυρώθηκε στην ιαπωνική πίστα της Σουζούκα (Suzuka). Το 1990 ο Προστ αλλάζει στρατόπεδο, πηγαίνοντας στη Φερράρι, η οποία εκείνη την περίοδο δεν φάνηκε ικανή να διεκδικήσει με αξιώσεις τον τίτλο, ενώ συναθλητής του Σένα πλέον στην ομάδα είναι ο Αυστριακός Γκέρχαρντ Μπέργκερ (Gerhard Berger). Έτσι, το 1990 και το 1991 ο Σένα κερδίζει και πάλι το πρωτάθλημα. Την επόμενη χρονιά όμως, τα πράγματα άλλαξαν δραματικά στη Φόρμουλα 1, καθώς η Γουίλιαμς σημείωσε θεαματική άνοδο με τον Νάιτζελ Μάνσελ και κατέκτησε το Πρωτάθλημα του 1992. To 1993 η Honda αποχώρησε και η ΜακΛάρεν, χωρίς πλέον να διαθέτει τους κινητήρες της Χόντα, έχασε τη μεγάλη λάμψη που είχε τα προηγούμενα χρόνια. Το 1993 η Γουίλιαμς θέλησε να ενώσει ξανά τον Σένα με τον Προστ στην ίδια ομάδα, όμως ο Γάλλος άσκησε βέτο στην απόκτηση του Σένα. Έτσι, ο Σένα το 1992 τερμάτισε 4ος. Το 1993 όμως, ο Σένα κατάφερε με μία μη ανταγωνιστική ομάδα να τερματίσει 2ος, πίσω από τον Προστ και μπροστά από τον ανερχόμενο τότε Μίχαελ Σουμάχερ, που οδηγούσε για την Μπένετον.
Williams Renault (1994)
ΕπεξεργασίαΤο 1994, ο Προστ σταματά την καριέρα του ως οδηγός. Έτσι ότι δεν έγινε 2 χρόνια νωρίτερα, έγινε εκείνη την περίοδο και η Γουίλιαμς απέκτησε τον Σένα. Όλοι στην αρχή της περιόδου είχαν εκτιμήσει άνετη επικράτηση της Γουίλιαμς, όμως τα πράγματα δεν θα ήταν έτσι, καθώς αν και είχε τρεις pole positions στους τρεις πρώτους αγώνες, όχι μόνο δεν είχε νίκη, αλλά ούτε καν τερμάτισε. Το μονοθέσιο του Σένα είχε εμφανές πρόβλημα υποστροφής και υπερστροφής ταυτόχρονα. Ο Σένα είχε δηλώσει πως τα μονοθέσια είναι πολύ ασταθή, αφότου είχε αφαιρεθεί η ηλεκτρονικά ελεγχόμενη ανάρτηση και πως τα μονοθέσια είχαν γίνει πολύ δύσκολα στην οδήγηση. Έδειχνε απογοητευμένος και ξένος στη Γουίλιαμς - έφυγε από τη Μακ Λάρεν με στόχο να ξαναπάρει το πρωτάθλημα και αντί αυτού βρέθηκε σε μία ομάδα με ένα αυτοκίνητο «σκέτο κούτσουρο», προσπαθώντας μαζί με τους μηχανικούς να διορθώσει τα σοβαρά προβλήματα.
Ο Σένα με την αποχώρηση του αιωνίου εχθρού μέσα στην πίστα και αντιπάλου Αλέν Πρόστ[15] από την ενεργό δράση ήξερε πως έπρεπε να συνδυάσει το απαράμιλλο ταλέντο του με το καλύτερο διαθέσιμο μονοθέσιο εκείνης της εποχής και να δημιουργήσει έναν αχτύπητο συνδυασμό που θα εξαφάνιζε τον ανταγωνισμό. Έτσι δεν άργησε να δει την ευκαιρία που δημιουργήθηκε με την κενή θέση στην Williams Renault[16] και γνωρίζοντας ήδη από το 1993 ότι ο Προστ θα έβαζε τέλος στην καριέρα του κυνήγησε μετά μανίας τη θέση του Γάλλου για την επόμενη σεζόν.
Τηλέφωνα μέσα στα άγρια χαράματα στον ιδιοκτήτη της ομάδας Sir Frank Williams[17] έδειξαν στον Βρετανό πολύπειρο παράγοντα της Φόρμουλα 1 ότι δε θα μπορούσε να ξεφύγει εύκολα από τη μανία του Σένα να οδηγήσει το καλύτερο υπάρχον μονοθέσιο. Ο Σένα είχε επιλέξει ξεκάθαρα την Williams και παρ' όλο που όπως διατυμπάνιζε είχε πρόταση και από τη θρυλική Ferrari[18], αυτό μάλλον το χρησιμοποίησε ως μέσο εκβιασμού του Williams παρά όντως είχε σκοπό να τρέξει με τα χρώματα της Scuderia, η οποία παρ' όλη την ιστορία της περνούσε μια πολύ άσχημη φάση και δεν ήταν τόσο ανταγωνιστική.
Τελικά, ο Σένα μετά από όλες τις προσπάθειες που έκανε φαίνεται πως έπεισε τον Βρετανό ιδιοκτήτη και μάνατζερ της ομάδας της Williams να του εμπιστευθεί μια θέση στο οδηγικό δίδυμο για τη σεζόν του 1994. Ο Ντέιμον Χίλ[19] θα γινόταν ο teammate του Βραζιλιάνου σε μια σεζόν που όπως ο ίδιος προέβλεπε θα επέστρεφε στους παγκόσμιους τίτλους. Η παραδοχή άλλωστε ενός τόσο μεγάλου εγωιστή όπως ο Williams ότι δεν προσέλαβε στην ομάδα του τον νεαρό και ταλαντούχο τότε Σένα τη σεζόν του 1983, κατά την οποία ο Βραζιλιάνος έτρεξε σε δοκιμές με την ομάδα του πρώτου, αποτέλεσε ίσως και την απόδειξη ότι ο Σένα δεν ήθελε μόνο να οδηγήσει ο ίδιος για τη συγκεκριμένη ομάδα, η ομάδα επίσης ήθελε εκείνον για οδηγό της.
Το ατύχημα
Επεξεργασία– Αιρτον Σένα
Την Κυριακή 1η Μαΐου 1994, θα γινόταν το Γκραν Πρι του Σαν Μαρίνο στην πίστα της Ίμολα. Τις δύο προηγούμενες μέρες είχαν συμβεί δυο σοβαρά ατυχήματα: το πρώτο την Παρασκευή με τον νεαρό τότε Ρούμπενς Μπαρικέλο (Rubens Barrichello), ο όποιος τραυματίστηκε σοβαρά. Την επόμενη ημέρα, ο Ρόλαντ Ράτζενμπεργκερ - Αυστριακός οδηγός της Βρετανικής MTV Simtek Ford στην πρώτη του χρονιά στη Φόρμουλα, 34 ετών τότε - δεν είχε την τύχη του Μπαρικέλο και βρήκε ακαριαίο θάνατο στην πίστα, καθώς έπειτα από σφοδρή σύγκρουση με ταχύτητα 314,9 χλμ./ώρα, τραυματίστηκε σοβαρά στον αυχένα.
Η σύντροφος του Σένα, η Αντριάνα, εκμυστηρεύτηκε ότι μετά το θανατηφόρο ατύχημα του Ρόλαντ Ράτζενμπεργκερ είχε δει τον Άιρτον να κλαίει και να παρακαλάει να αναβληθεί ο αγώνας, έχοντας ένα παράξενο κακό προαίσθημα. Παρόλα αυτά, όμως, ο αγώνας έγινε κανονικά.
Στην πρώτη θέση της εκκίνησης, για τρίτη συνεχόμενη φορά εκείνη τη χρονιά, ήταν ο Σένα. Καθώς βρέθηκε στη ευθεία της Tamburello στον 7ο γύρο, το αυτοκίνητό του έφυγε από την αγωνιστική γραμμή με ταχύτητα 307 χλμ./ώρα, διέγραψε ευθεία γραμμή από την τροχιά του και έπεσε στον τοίχο της στροφής με 233 χλμ./ώρα, σύμφωνα με τα στοιχεία της τηλεμετρίας, ενώ βρέθηκε μια αντίδραση των φρένων για δύο δευτερόλεπτα.
Μέσα σε δύο λεπτά από τη συντριβή, ο Σένα εξήχθη από το αγωνιστικό του αυτοκίνητο από τον Δρ. Watkins και την ιατρική του ομάδα, συμπεριλαμβανομένου του αναισθησιολόγου εντατικής θεραπείας Giovanni Gordini. Η αρχική ιατρική εκτίμηση πραγματοποιήθηκε από την πλευρά του αυτοκινήτου, με τον Σένα να έχει αδύναμο χτύπο καρδιάς και σημαντική απώλεια αίματος (γύρω στα 4,5 λίτρα). Λόγω της κακής νευρολογικής κατάστασής του, ο Watkins πραγματοποίησε μια επιτόπια τραχειοτομή και ζήτησε την άμεση αεροπορική μεταφορά του στο νοσοκομείο Maggiore της Μπολόνια υπό την εποπτεία του Gordini.
Στις 18:40, η επικεφαλής του τμήματος έκτακτης ανάγκης του νοσοκομείου, Maria Teresa Fiandri, ανακοίνωσε ότι ο Άιρτον Σένα είχε πεθάνει, αλλά δήλωσε ότι ο επίσημος χρόνος θανάτου του σύμφωνα με το ιταλικό δίκαιο ήταν στις 14:17, δηλαδή όταν χτύπησε τον τοίχο και ο εγκέφαλός του σταμάτησε να λειτουργεί. Ο Δρ. Watkins δήλωσε αργότερα ότι μόλις είδε τις κόρες των οφθαλμών του σε πλήρη διαστολή, κατάλαβε ότι το στέλεχός τους ήταν αδρανές και ότι δεν θα επιβίωνε.
Ο δεξιός μπροστινός τροχός, μέρος του ψαλιδιού και της ανάρτησης πιστεύεται ότι χτύπησαν τον Σένα στη δεξιά πλευρά του κράνους του, αναγκάζοντας το κεφάλι του να μετακινηθεί βίαια προς τα πίσω, συνθλίβοντας τον εγκέφαλό του. Ένα κομμάτι της μπροστινής ανάρτησης είχε μερικώς διεισδύσει στο κράνος του από τη ζελατίνα ακριβώς επάνω από το δεξί φρύδι και προκάλεσε ένα τραύμα στο μέτωπό του. Ο Σένα υπέστη θανατηφόρα κατάγματα κρανίου, τραύματα στον εγκέφαλο και μια αιφνίδια διακοπή της αρτηριακής λειτουργίας του. Όπως αποκαλύφθηκε αργότερα, μέσα στο αυτοκίνητό του βρέθηκε μια αυστριακή σημαία που σκόπευε να σηκώσει μετά τον αγώνα προς τιμή του Ronald Ratzenberger.
Μέχρι σήμερα ακούστηκαν πολλά σενάρια για το πώς έγινε το ατύχημα, όμως κανένα δεν κατέστη δυνατό να αποδειχτεί. Μετά τον θάνατό του, η ομάδα του δικάστηκε σύμφωνα με το Ιταλικό δίκαιο για το αδικαιολόγητο σπάσιμο του τιμονιού της FW16. Σύμφωνα με το ιταλικό δίκαιο, τα ατυχήματα της F1 που οδηγούν σε θάνατο του πιλότου πρέπει να διερευνώνται για τυχόν ποινικά αδικήματα, με το συνακόλουθο σκηνικό του ατυχήματος και τις δραστηριότητες που οδήγησαν στο θάνατο. Τα μέλη της ομάδας της Williams κατηγορήθηκαν για ανθρωποκτονία. Η αρχική δίκη του 1997 ολοκληρώθηκε με απαλλαγές από τις κατηγορίες με το σκεπτικό ότι η εισαγγελία δεν κατόρθωσε να αποδείξει την υπόθεσή της. Η τελική ετυμηγορία μετά τις εφέσεις εκδόθηκε από το ιταλικό Ανώτατο Ακυρωτικό Δικαστήριο στις 13 Απριλίου 2007 η οποία ανέφερε ότι: "Έχει διαπιστωθεί ότι το ατύχημα προκλήθηκε από την αποτυχία της στήλης διεύθυνσης του τιμονιού, η οποία προκλήθηκε από ανεπαρκώς σχεδιασμένες και κακώς εκτελεσθείσες τροποποιήσεις. Το βάρος της ευθύνης πέφτει στον Patrick Head[20][21], σαν επικεφαλής και υπεύθυνος. Ο επικεφαλής, ωστόσο, δεν συνελήφθη ποτέ επειδή το ιταλικό καταστατικό παραγραφής για ανθρωποκτονία είναι 7 έτη και 6 μήνες και η τελική ετυμηγορία βγήκε 13 χρόνια μετά το ατύχημα. Οι ποινικές διώξεις επικεντρώθηκαν στην κολόνα του τιμονιού, η οποία διαπιστώθηκε ότι είχε τροποποιηθεί και συγκεκριμένα είχε κοπεί και κολληθεί. Η εισαγγελία ισχυρίστηκε ότι η κολόνα έσπασε από την στρεπτική δύναμη προκαλώντας το ατύχημα και η ομάδα της Williams παραδέχτηκε την αστοχία και αποτυχία αυτή, αλλά μόνο ως αποτέλεσμα της σύγκρουσης στον τοίχο της στροφής Tamburello. Στον Σένα δεν του άρεσε η θέση του τιμονιού του FW16 σε σχέση με τη θέση καθίσματος και είχε ζητήσει την αλλαγή του πρώτου. Ο επικεφαλής και ο Adrian Newey αρχιμηχανικός της ομάδας ικανοποίησαν το αίτημα του Σένα διαπράττοντας ένα ολέθριο λάθος, καθώς αποδείχθηκε ότι το κομμάτι των σωληνώσεων ήταν μικρότερης διαμέτρου από το αρχικό, το οποίο συγκολλήθηκε μαζί με ενισχυτικές πλάκες. Η τροποποίηση πραγματοποιήθηκε με αυτόν τον τρόπο καθώς δεν υπήρχε χρόνος για να κατασκευαστεί μια νέα μεγαλύτερη κολόνα.
Η είδηση του θανάτου διαδόθηκε με αστραπιαία ταχύτητα παγκοσμίως, πυροδοτώντας θρήνο στην ιδιαίτερη πατρίδα του, το Σάο Πάολο. Χιλιάδες θαυμαστές του πήγαν στο πατρικό του σπίτι κλαίγοντας. Ο πρόεδρος της Βραζιλίας Ιταμάρ Φράνκο, ανακοινώνοντας τον θάνατό του από την τηλεόραση, κήρυξε τη χώρα σε τριήμερο εθνικό πένθος, ενώ έθεσε το προεδρικό αεροπλάνο στη διάθεση της οικογένειάς του για να μεταφέρουν τη σορό του στη Βραζιλία. Αξιοσημείωτο ιστορικά είναι ότι ένας από αυτούς που κουβάλησαν το φέρετρό του με τον ίδιο μέσα, κατά την κηδεία, ήταν ο κάποτε αιώνιος εχθρός του, Αλέν Προστ,[22] ο οποίος, μάλιστα, όπως είπε μετά από χρόνια σε μια συνέντευξη, με το θάνατο του Σένα πέθανε και ένα δικό του κομμάτι.[23]
Στατιστικά στη Φόρμουλα 1
Επεξεργασία| Χρονιά | Ομάδα | 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 | 10 | 11 | 12 | 13 | 14 | 15 | 16 | Θέση | Βαθμοί |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1984 | Toleman | BRA Ret |
 RSA6 |
 BEL6 |
 SMRDSQ |
 FRARet |
 MON2 |
 CAN7 |
 USA EastRet |
USA Ret |
.svg){kind=small} UK3 |
 GERRet |
 AUSRet |
 NEDRet |
 ITA |
 EURRet |
 POR3 |
9η | 13 |
| 1985 | Lotus | Ret |
1 |
7 |
Ret |
16 |
Ret |
Ret |
10 |
Ret |
2 |
3 |
3 |
1 |
2 |
Ret |
 AUSRet |
4η | 38 |
| 1986 | Lotus | 2 |
 ESP1 |
Ret |
3 |
2 |
5 |
1 |
Ret |
Ret |
2 |
 HUN2 |
Ret |
Ret |
4 |
 MEX3 |
Ret |
4η | 55 |
| 1987 | Lotus | Ret |
2 |
Ret |
1 |
1 |
4 |
3 |
3 |
2 |
5 |
2 |
7 |
5 |
Ret |
 JAP2 |
DSQ |
3η | 57 |
| 1988 | McLaren | DSQ |
1 |
Ret |
2 |
1 |
1 |
2 |
1 |
1 |
1 |
1 |
10 |
6 |
4 |
1 |
2 |
1η | 90 (94)* |
| 1989 | McLaren | 11 |
1 |
1 |
1 |
Ret |
7 |
Ret |
Ret |
1 |
2 |
1 |
Ret |
Ret |
1 |
DSQ |
Ret |
2η | 60 |
| 1990 | McLaren | 1 |
3 |
Ret |
1 |
1 |
20 |
3 |
3 |
1 |
2 |
1 |
1 |
2 |
Ret |
Ret |
Ret |
1η | 78 |
| 1991 | McLaren | 1 |
1 |
1 |
1 |
Ret |
3 |
3 |
4 |
7 |
1 |
1 |
2 |
2 |
5 |
2 |
1 |
1η | 96 |
| 1992 | McLaren | 3 |
Ret |
Ret |
9 |
3 |
1 |
Ret |
Ret |
Ret |
2 |
1 |
5 |
1 |
3 |
Ret |
Ret |
4η | 50 |
| 1993 | McLaren | 2 |
1 |
1 |
Ret |
2 |
1 |
18 |
4 |
5 |
4 |
Ret |
4 |
Ret |
Ret |
1 |
1 |
2η | 73 |
| 1994 | Williams | Ret |
PAC Ret |
DNF |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
- | 0 |
* Για τη βαθμολογία λαμβάνονταν υπόψη μόνο οι 11 καλύτεροι αγώνες από τους 16.
Επεξηγήσεις:
- DNF = δεν τερμάτισε
- DSQ = disqualified (αποβλήθηκε από τον αγώνα)
- RET = εγκατέλειψε
Προσωπική ζωή
ΕπεξεργασίαΟ Σένα ήταν ένας ευσεβής ευαγγελικός χριστιανός.[24] Η βαθιά του σχέση με τη θρησκεία είχε μακρινές ρίζες που πηγάζουν από την οικογένειά του, ιδιαίτερα από την εκπαίδευση που του έδωσε η μητέρα του. Πάντα κουβαλούσε τη Βίβλο μαζί του στον προσωπικό του χαρτοφύλακα και συχνά διάβαζε ένα απόσπασμα από αυτήν.[24] Σε μια συνέντευξη του, ισχυρίστηκε ότι είδε τον Θεό δίπλα του στην θέση εκκίνησης του Ιαπωνικού Γκραν Πρι του 1988.[25]
Στον τάφο του, στο νεκροταφείο Μορούμπι στο Σάο Πάολο, είναι σκαλισμένο ένα απόσπασμα από την Επιστολή του Αποστόλου Παύλου προς τους Ρωμαίους:
«Τίποτα δεν μπορεί να με χωρίσει από την αγάπη του Θεού.»
«Nada pode me separar do amor de Deus»[26]
Φιλανθρωπικό έργο
Επεξεργασία
Ο Άιρτον Σένα συχνά έδινε μέρος των εσόδων που συγκεντρωνόταν από την αγωνιστική του δραστηριότητα σε φιλανθρωπικούς σκοπούς. Το φιλανθρωπικό του έργο αποκαλύφθηκε μόνο μετά τον θάνατό του από την αδελφή του Βιβιάν.[27] Ακόμη, στη διαθήκη του πρωταθλητή της Βραζιλίας, μεγάλα ποσά προορίζονταν για φιλανθρωπικά έργα.[28] Στις αρχές του 1994, μιλώντας με την αδερφή του, ο Σένα εξέφρασε την προθυμία του να ιδρύσει μια οργάνωση με στόχο να βοηθήσει φτωχά παιδιά στη Βραζιλία, προκειμένου να τους δώσει μια ευκαιρία για το μέλλον.[29][30]
Αυτή η επιθυμία ζει σήμερα στο Ίδρυμα Άιρτον Σένα, έναν μη κερδοσκοπικό οργανισμό που δημιουργήθηκε από την αδελφή του Βιβιάν τον Νοέμβριο του 1994 και ο οποίος δίνει τη δυνατότητα σε πολλά φτωχά αγόρια από τη Βραζιλία να λάβουν επαρκή εκπαίδευση.[28] Από την ίδρυσή του, το ινστιτούτο έχει προσφέρει υποστήριξη σε εκατοντάδες χιλιάδες παιδιά σε όλη τη Βραζιλία[29], καθώς και του απονεμήθηκε μια έδρα επικεντρωμένη στην εκπαίδευση και την ανθρώπινη ανάπτυξη από την UNESCO.[31]
Δηλώσεις του Άιρτον Σένα
ΕπεξεργασίαΑν νομίζετε ότι είμαι γρήγορος, περιμένετε να δείτε τον ανιψιό μου Μπρούνο.
Το σημαντικότερο είναι να είσαι ο εαυτός σου και να μην αφήνεις κανένα να σε βγάλει από την πορεία σου. Είναι σημαντικό να μαθαίνεις από τα λάθη σου και να βελτιώνεσαι.
Αν έφτασα εκεί που έφτασα, ήταν γιατί μου δόθηκε η ευκαιρία στη ζωή να μεγαλώσω σωστά.
Είμαστε φτιαγμένοι από συναισθήματα, ουσιαστικά όλοι αυτά αναζητούμε το ζήτημα είναι να βρεις τρόπο να τα βιώσεις. Υπάρχουν πολλοί τρόποι να τα βιώσεις. Ίσως ένα συγκεκριμένο πράγμα που σου προσφέρει η Φόρμουλα.
Ήμουν ήδη στην pole, ένα (1) δευτερόλεπτο ταχύτερος από τους άλλους, αλλά συνέχιζα. Ξαφνικά, ήμουν σχεδόν δύο (2) δευτερόλεπτα, συμπεριλαμβανομένου του ομόσταβλού μου, που έτρεχε με το ίδιο μονοθέσιο. Τότε συνειδητοποίησα ότι δεν οδηγούσα πλέον συνειδητά. Οδηγούσα με κάτι σαν ένστικτο αλλά βρισκόμουν σε μια διαφορετική διάσταση. Ήταν σαν να βρίσκομαι σε ένα τούνελ. Όλο το σιρκουί ήταν ένα τούνελ. Συνέχιζα να πηγαίνω όλο και πιο γρήγορα. Ήμουν πολύ πάνω από το όριο αλλά μπορούσα να βρω κι άλλο. Τότε σαν να ξύπνησα και συνειδητοποίησα ότι ήμουν σε μια διαφορετική ατμόσφαιρα. Η πρώτη μου αντίδραση ήταν να επιβραδύνω και να επιστρέψω στα pit. Αυτό δεν με τρόμαξε, παρόλο που ήμουν πολύ μακριά από τη συνειδητή μου αντίληψη. Πήγα στο δωμάτιο του ξενοδοχείου, απλά δεν είχα όρεξη να οδηγήσω άλλο.
Παραπομπές
Επεξεργασία- ↑ Gerald Donaldson. «Ayrton Senna | Formula 1®». Formula 1® - The Official F1® Website (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 5 Αυγούστου 2021.
- ↑ «F1: il primo maggio di 27 anni fa la scomparsa di Ayrton Senna». corrieredellosport.it (στα Ιταλικά). Ανακτήθηκε στις 5 Αυγούστου 2021.
- ↑ «F1: 27 anni fa ci lasciava la leggenda Ayrton Senna». tuttosport.com (στα Ιταλικά). Ανακτήθηκε στις 5 Αυγούστου 2021.
- ↑ «Statistiche Piloti - Pole positions - Cronologia del record». statsF1.com. Ανακτήθηκε στις 15 Δεκεμβρίου 2019.
- ↑ «Gran Premio di Monaco: è ancora Ayrton Senna a detenere il record». www.radiomontecarlo.net. 26 Μαΐου 2022. Ανακτήθηκε στις 26 Ιανουαρίου 2023.
- ↑ «Statistiche Piloti - Vittorie - Per numero • STATS F1». Ανακτήθηκε στις 5 Αυγούστου 2021.
- ↑ Daniele Fantini (24 Φεβρουαρίου 2019). «Alain Prost e Ayrton Senna, la storia di una grande rivalità sfociata in profonda amicizia». eurosport.com. Ανακτήθηκε στις 15 Δεκεμβρίου 2019.
- ↑ «Πρωτομαγιά 1994, η ημέρα που «έφυγε» ο Άιρτον Σένα». cnn.gr. Ανακτήθηκε στις 4 Σεπτεμβρίου 2023.
- ↑ Williams, σελίδες 51-53.
- ↑ «F1: morto Milton da Silva, padre di Ayrton Senna». 28 Οκτωβρίου 2021.
- ↑ Donazzan, σελ. 14.
- ↑ «La genealogia di Ayrton Senna».
- ↑ Σφάλμα αναφοράς: Σφάλμα παραπομπής: Λανθασμένο
<ref>. Δεν υπάρχει κείμενο για τις παραπομπές με όνομα:5. - ↑ Ο Σένα είχε συμβόλαιο διάρκειας 3 ετών με την Toleman, το οποίο έσπασε επειδή είχε μπει σ' αυτό ο όρος πως, αν ενδιαφερόταν για κείνον κάποια κορυφαία ομάδα, θα έφευγε αμέσως.
- ↑ «Αλέν Πρόστ».
- ↑ «Williams Grand Prix Engineering».
- ↑ «Frank Williams (Formula One)».
- ↑ «Scuderia Ferrari».
- ↑ «Damon Hill».
- ↑ «Patrick Head» (στα αγγλικά). Wikipedia. 2020-03-23. https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Patrick_Head&oldid=946907611.
- ↑ «Senna, Ayrton, (21 March 1960–1 May 1994), racing driver». Who Was Who (Oxford University Press). 2007-12-01. http://dx.doi.org/10.1093/ww/9780199540884.013.u175373.
- ↑ Open Warfare Αρχειοθετήθηκε 2007-07-02 στο Wayback Machine., GPRacing.net192.com. Retrieved 28 November 2006.
- ↑ Ayrton Senna — By Alain Prost, ProstFan.com. Paragraph 3. Retrieved 16 August 2006.
- ↑ 24,0 24,1 ROBERTO DAVIDE PAPINI (1 Μαΐου 2021). «La morte dell'evangelico Senna e quel pastore bloccato fuori dall'ospedale - Sport - lanazione.it». La Nazione (στα Ιταλικά). Ανακτήθηκε στις 23 Φεβρουαρίου 2023.
- ↑ Σφάλμα αναφοράς: Σφάλμα παραπομπής: Λανθασμένο
<ref>. Δεν υπάρχει κείμενο για τις παραπομπές με όνομαgazzetta.it. - ↑ Donazzan, σελ. 68.
- ↑ «Bambini, crescete felici nel nome di Ayrton». Corriere della Sera. 5 dicembre 1996, σελ. 9. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 25 Φεβρουαρίου 2014. https://web.archive.org/web/20140225230355/http://archiviostorico.corriere.it/1996/dicembre/05/Bambini_crescete_felici_nel_nome_co_0_9612059391.shtml. Ανακτήθηκε στις 21 Μαρτίου 2014.
- ↑ 28,0 28,1 «25 anni senza Ayrton Senna, il mago della pioggia leggenda della Formula 1». rainews.it. 30 Απριλίου 2019. Ανακτήθηκε στις 15 Δεκεμβρίου 2019.
- ↑ 29,0 29,1 Σφάλμα αναφοράς: Σφάλμα παραπομπής: Λανθασμένο
<ref>. Δεν υπάρχει κείμενο για τις παραπομπές με όνομα:8. - ↑ Hilton, σελ. 11.
- ↑ «Quem Somos». institutoayrtonsenna.org.br (στα Portoghese). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2 Δεκεμβρίου 2022. Ανακτήθηκε στις 15 Δεκεμβρίου 2019.
Βιβλιογραφία
Επεξεργασία- Ayrton Senna (1991). Guidare in pista. Brescia: La Mille Miglia Editrice. ISBN 88-85306-02-0.
- Pino Casamassima (2014). Magic: storia di Ayrton Senna. Genova: De Ferrari Editore. ISBN 9788864055527.
- Pino Casamassima (1996). Storia della Formula 1. Bologna: Calderini Edagricole. ISBN 88-8219-394-2.
- Carlo Cavicchi· Angelo Orsi (1993). Senna vero. San Lazzaro di Savena: Conti Editore.
- Paolo D'Alessio (2008). Ayrton Senna. La storia e la carriera in 300 immagini. Edizioni Gribaudo. ISBN 978-88-7906-596-2.
- Nicola Santoro (2014). Il caso Ayrton Senna. Tutta la verità sul processo. GoWare. ISBN 978-88-6797-177-0.
- Giorgio Terruzzi (2014). Suite 200. L'ultima notte di Ayrton Senna (66th and 2nd έκδοση). ISBN 978-88-96538-80-7.
- Leo Turrini (2014). Senna. In viaggio con Ayrton. Imprimatur. ISBN 978-88-6830-112-5.
- Vandone, Fabiano (1995). Senna & Clark. Due miti a confronto. Vimodrone: Giorgio Nada Editore. ISBN 88-7911-147-7.
- Marco Evangelisti· Fulvio Solms (2004). Senna e il diluvio. Ricordando Ayrton 10 anni dopo. Roma: Edizioni La Campanella. ISBN 88-88519-14-9.
- Hilton, Christopher (2004). Ayrton Senna: The Whole Story. Haynes Publishing. ISBN 9781844250967.
- Williams, Richard (2014). Senna. Il destino di un campione. Sperling & Kupfer. ISBN 978-88-200-5547-9.
- Marcacci, Paolo (2019). Senna vs Prost. Il duello. Kenness Publishing. ISBN 978-88-98876-66-2.
- Donazzan, Beppe (2014). Immortale. Ayrton Senna il campione di tutti. Ultra. ISBN 978-88-6776-089-3.