Αλ-Χακίμ Α΄

Ο Αλ-Χακίμ Α΄ (αραβικά: الحاكم بأمر الله الأول‎‎: الحاكم بأمر الله الأول, πλήρες όνομα: Aμπού αλ-Αμπάς Αχμάντ ιμπν Αμπί αλ-Χασάν ιμπν Αμπού Μπακρ (π. 1247 - 19 Ιανουαρίου 1302) από τον Οίκο των Αββασιδών ήταν ο 2ος χαλίφος που έμενε στο Καΐρο, και ήταν υποτακτικός στον σουλτανάτο των Μαμελούκων. Η βασιλεία του ήταν μεταξύ 1262 και 1302.

Αλ-Χακίμ Α΄
Γενικές πληροφορίες
Γέννηση	1247 Βαγδάτη
Θάνατος	19  Ιανουαρίου 1302 Κάιρο
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότητα	πολιτικός
Οικογένεια
Τέκνα	Αλ-Μουστακφί του Καΐρου
Συγγενείς	αλ-Ρασίντ μπιλάχ (πρόγονος)
Οικογένεια	Αββασίδες
Αξιώματα και βραβεύσεις
Αξίωμα	Αββασίδης χαλίφης

Βιογραφία

Ο Αλ-Χακίμ Α΄ κατέλαβε τη θέση τού χαλίφη τού Καΐρου από το 1262 έως το 1302. Ήταν ένας υποτιθέμενος τετράκις-εγγονός του 29ου χαλίφη των Αββασιδών Αλ-Μουσταρσίντ (βασ. 1118-1135), ο οποίος είχε αποβιώσει το 1135. Όταν η Βαγδάτη έπεσε στους Μογγόλους το 1258, ο Αλ-Χακίμ Α΄ διέφυγε στη Δαμασκό, όπου έγινε φίλος με τον Άραβα αρχηγό φυλής Ισά ιμπν αλ-Mουχανά, ο οποίος προσπάθησε να τον καθιερώσει ως χαλίφη, αλλά σε σύγχυση που περιβάλλει την Μογγολική εισβολή στη Συρία το 1259-1260, κατέληξε στο Χαλέπιο, όπου εκεί ανακηρύχθηκε. Ωστόσο, ο πολύ πιο κοντινός, και πιθανότατα γνήσιος θείος τού τελευταίου, 37ου Αββασίδη χαλίφη Αλ-Μουστασίμ, ο Αμπούλ-Κασίμ Αχμάντ αλ-Μουστανσίρ Β΄, κηρύχθηκε χαλίφης στο Κάιρο το 1261. Ο Αλ-Χακίμ Α΄ συμμετείχε στην εισβολή του Αχμάντ αλ-Μουστανσίρ Β΄ στο Ιράκ, υπείκων τον Αμπούλ-Κασίμ Αχμάντ ως χαλίφη, αλλά ο τελευταίος σκοτώθηκε με τους περισσότερους άνδρες του, κοντά στο Χιτ τού Ιράκ από τους Μογγόλους. Μόνο περίπου πενήντα σώματα διέφυγαν με τον Αλ-Χακίμ, ο οποίος, επιστρέφοντας στο Κάιρο και μετά από προσεκτική εξέταση του γενεαλογικού ισχυρισμού του ότι ήταν Αββασίδης, ανακηρύχθηκε χαλίφης στη διαδοχή του Αλ-Μουστανσίρ το 1262. Δεδομένου ότι η σχέση του αλ-Χακίμ με τους Αββασίδες ήταν μακρινή, δεν μπορεί πλέον να προσδιοριστεί αν ήταν πραγματικά από την οικογένεια αυτή, όπως ισχυρίστηκε ή όχι. Σε κάθε περίπτωση, ο Αλ-Χακίμ δεν είχε άλλες περιπέτειες, υπηρέτησε ως νομιμοποιητικός και τελετουργικός λειτουργός για τους Μαμελούκους σουλτάνους στο Κάιρο, και βασίλευσε για 39 χρόνια, γενόμενος ο πρόγονος όλων των μεταγενέστερων χαλιφών του Καΐρου, είτε ήταν πραγματικά Αββασίδης είτε όχι. Αν και κρατήθηκε στην εξουσία μετά το 1262, οι Μαμελούκοι σουλτάνοι τον κρατούσαν στην πράξη ως αιχμάλωτο στην ακρόπολη, μέχρι που ο σουλτάνος Λατζίν τον απελευθέρωσε τον Δεκέμβριο του 1296, επιτρέποντάς του να ζήσει σε ένα σπίτι στην πόλη, και του έδωσε μεγαλύτερη οικονομική επιχορήγηση.

Καταγωγή

Ο Αλ-Χακίμ εντοπίζει τις ρίζες του (πίσω στον Αλ-Μουσταρσίντ) με την ακόλουθη σειρά: πατέρας του ήταν ο Αμπού Αλί Αλ-Χασάν, γιος του Αμπού Μπακρ, γιος τού Χασάν, γιός του Αλί, γιος των Αλ-Μουσταρσίτ. Η σχέση του με τη δυναστεία ήταν μακρινή και αδύναμη.

Αναφορές

• «Biography of Al-Hakim I» (στα Arabic). Islampedia.com. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 11 Ιουνίου 2008. 

Βιβλιογραφία

• Amitai-Preiss, Reuven. Mongols and Mamluks: The Mamluk-Ilkhanid War 1260-1281. Cambridge: Cambridge University Press, 1995. Pp. 58–59, 61–63.
• Garcin, Jean-Claude (1967). «Histoire, opposition, politique et piétisme traditionaliste dans le Ḥusn al Muḥādarat de Suyûti» (στα French) (PDF, 14.62 MB). Annales Islamologiques (Institut Français d'Archéologie Orientale) 7: 33–90. doi:10.3406/anisl.1967.909. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2011-07-24. https://web.archive.org/web/20110724205422/http://www.ifao.egnet.net/anisl/AnIsl007_art_03.pdf. Ανακτήθηκε στις 2010-07-22. 
• Glubb, John Bagot. Soldiers of Fortune: The Story of the Mamlukes. New York: Dorset Press, 1988. Pp. 77, 80, 171.
• Holt, P. M. (1984). «Some Observations on the 'Abbāsid Caliphate of Cairo». Bulletin of the School of Oriental and African Studies (University of London) 47 (3): 501–507. doi:10.1017/s0041977x00113710.