Αναμετάφραση

Ο όρος αναμετάφραση αναφέρεται στην πράξη της «μετάφρασης ενός έργου που έχει ήδη μεταφραστεί στην ίδια γλώσσα» ή στο ίδιο το αναμεταφρασμένο κείμενο. Η αναμετάφραση των κλασικών λογοτεχνικών έργων και θρησκευτικών κειμένων είναι συχνή. Αναμετάφραση μπορεί να πραγματοποιηθεί για πολλούς λόγους, π.χ. για να επικαιροποιηθεί μια παρωχημένη γλώσσα, προκειμένου να βελτιωθεί η ποιότητα της μετάφρασης, προκειμένου να αιτιολογηθεί μια αναθεωρημένη έκδοση του κειμένου-πηγή, ή επειδή ο μεταφραστής επιθυμεί να παρουσιάσει μια νέα ερμηνεία ή δημιουργική απάντηση σε ένα κείμενο. Αυτό είναι πιο συχνό στην ποίηση και το θέατρο. Ο ακαδημαϊκός της μετάφρασης Λόρενς Βενούτιέχει υποστηρίξει ότι κείμενα με πολύ μεγάλη πολιτιστική σημασία, συμπεριλαμβανομένων της "Αγίας Γραφής, [...] των επών του Ομήρου, της Θείας Κωμωδίας του Δάντη, τα έργα του Σαίξπηρ, ή ο Δον Κιχώτης του Θερβάντες, είναι πιθανό να χρειάζονται αναμετάφραση, γιατί διαφορετικό αναγνωστικό κοινό στον απευθυνόμενο πολιτισμό μπορεί να έχει διαφορετικές ερμηνείες, και μπορεί να θέλει να εφαρμόσει τις δικές του αξίες στο κείμενο. Η αναμετάφραση είναι συχνή στον υποτιτλισμό. Είναι λιγότερο συχνή στη μεταγλώττιση και η ανταπόκριση των θεατών δεν είναι πάντα θετική.

Διαφορετικές χρήσεις του όρου

Ο όρος "αναμετάφραση" έχει χρησιμοποιηθεί για να σημαίνει διάφορα πράγματα, συμπεριλαμβανομένης της έμμεσης μετάφρασης ή προωθημένης μετάφρασης, όταν ένα κείμενο έχει μεταφραστεί σε μία γλώσσα και, στη συνέχεια, η μετάφραση αυτή μεταφράζεται σε μια επιπλέον γλώσσα. Στις Μεταφραστικές Σπουδές, η αποδεκτή έννοια θεωρείται πλέον μια νέα μετάφραση στην ίδια γλώσσα-στόχο του ήδη μεταφρασμένου έργου.

Θεωρία της Αναμετάφρασης

Σε ένα τεύχος του μεταφραστικού περιοδικού Palimpsestes του 1990, ο Πολ Μπένσιμον και ο Αντουάν Μπέρμαν έθεσαν ευθέως αυτό που είναι γνωστό ως η «υπόθεση αναμετάφρασης». Ισχυρίστηκαν ότι η πρώτη μετάφραση ενός κειμένου σε μια συγκεκριμένη γλώσσα τείνει να προσαρμόσει το κείμενο με τους κανόνες και τις συμβάσεις της γλώσσας-στόχου και του πολιτισμού της, ενώ αργότερα οι μεταφράσεις τείνουν να μένουν πιο κοντά στο πρωτότυπο, γιατί αν ένα κείμενο μεταφράζεται ξανά, είναι επειδή το κύρος του στη νέα κουλτούρα έχει επιφέρει μια δεύτερη (ή περαιτέρω) μετάφραση. [6] [7] Η υπόθεση έχει εξεταστεί από έναν αριθμό μετέπειτα μελετητών οι οποίοι έχουν δηλώσει ότι είναι πολύ απλοϊκή. Σε ένα άρθρο για την αναμετάφραση στη Φινλανδία ο Παλοπόσκι και o Κοσκινέν υποστηρίζουν ότι παρόλο που πολλές αναμεταφράσεις είναι σύμφωνες με το μοντέλο Μπέρμαν και Μπένσιμον, «δεν υπάρχουν εγγενείς ιδιότητες στη διαδικασία της αναμετάφρασης που θα υπαγόρευαν μια κίνηση από οικίες στρατηγικές προς περισσότερο ξένες».

Γνωστές αναμεταφράσεις

1. Η πρώτη μετάφραση του βιβλίου της Σιμόν ντε Μποβουάρ (1949) Το Δεύτερο Φύλο (Le Deuxième Sexe) από τον Χ. M. Πάρσλει το 1953, έχει επικριθεί σε μεγάλο βαθμό. Μια νέα μετάφραση των Κονστανς Μπορντ και Σίλα Μαλόβανι-Σιβαλίερ έκανε την εμφάνισή της το 2009 και έγινε αντιληπτή από πολλούς κριτικούς ως μια πιο ακριβής αναπαράσταση του κειμένου της ντε Μποβουάρ. Όπως έχουν επεσημάνει κάποιοι σχολιαστές, ωστόσο, όταν μια μετάφραση έχει τεράστια επιρροή είναι δύσκολο να υποστηρίξει κανείς ότι κατά κάποιο τρόπο είναι αποτυχημένη.
2. Πολλά κλασικά ρωσικά μυθιστορήματα έχουν μεταφραστεί αρκετές φορέςˈ τα τελευταία χρόνια ο Ρίτσαρντ Πιβίρ και η Λαρίσα Βολοκόνσκι έχουν κάνει ευρέως αποδεκτές αναμεταφράσεις έργων, μεταξύ των οποίων είναι Οι Αδελφοί Καραμαζόφ και Ο Ηλίθιος του Ντοστογιέφσκι και ο "Πόλεμος και Ειρήνη" και η Άννα Καρένινα του Λέοντα Τολστόι. Οι μεταφράσεις των ρωσικών μυθιστορημάτων συγκρίνονται συχνά με τις εκδόσεις της Κονστάνς Γκαρνέτ, που είχαν αρχικά ασκήσει επιρροή, αλλά είχαν επικριθεί ευρέως.
3. Μια νέα μετάφραση από τα Παραμύθια των αδελφών Γκριμ εμφανίστηκε το 2014, με τίτλο Τα Αυθεντικά Λαϊκά Παραμύθια των Αδελφών Γκριμ και δημοσιεύθηκε από τις εκδόσεις Princeton University Press. Ο εκδότης και μεταφραστής ήταν ο Τζακ Ζάιπς , ο οποίος συμπεριέλαβε και τις 156 ιστορίες από τις πρώτες εκδόσεις του 1812 και του 1915, πολλές από τις οποίες έχουν παραλειφθεί από νεότερες εκδόσεις και μεταφράσεις, λόγω των αποκρουστικών θεμάτων τους. Η νέα μετάφραση αποκάλυψε το βαθμό στον οποίο προηγούμενες μεταφράσεις είχαν λογοκριθεί, ή βασίζονταν σε κείμενα-πηγές που είχαν υποστεί λογοκρισία.

Αναμετάφραση σε άλλα μέσα ενημέρωσης

1. Η σουηδική ταινία του 2008 Άσε το Κακό να Μπει (σουηδικά: Låt den rätte komma in) κυκλοφόρησε σε DVD στις Ηνωμένες Πολιτείες με διαφορετικούς υπότιτλους από εκείνους που προβλήθηκαν στους κινηματογράφους. Αυτό οδήγησε σε μια σειρά παραπόνων και οι θεατρικοί υπότιτλοι αποκαταστάθηκαν στις επόμενες κυκλοφορίες DVD.
2. Η ταινία του Τίμορ Μπεκμάμπετοβ του 2004 Οι φύλακες της νύχτας προβλήθηκε στους κινηματογράφους με ειδικά σχεδιασμένοθς υπότιτλους που συνδυάζονται με τη δράση. Όταν η ταινία κυκλοφόρησε σε DVD, κάποιοι θεατές ανακάλυψαν απογοητευμένοι ότι αυτοί οι υπότιτλοι είχαν αντικατασταθεί με πιο συμβατικά διαμορφωμένους υπότιτλους.
3. Ο υποτιτλιστής Λένι Μπόρκερ έχει αναμεταφράσει μια σειρά απο κλάσσικες γαλλικές ταινίες για την Rialto Pictures, συμπεριλαμβανομένων των Η Μεγάλη Ψευδαίσθηση, Ριφιφι και Τα Παιδιά του Παραδέισου. Σχετικά με Τα Παιδιά του Παραδείσου ο Μπόργερ είπε ότι "είναι σαν αυτό που λένε για τις μεταφράσεις λογοτεχνίας - κάθε νέα γενιά θα πρέπει να έχει μια νέα μετάφραση".