Ο Aνδρόνικος Κομνηνός Ευφορβηνός (άκμασε 1105/08 - 1163) ήταν Βυζαντινός αριστοκράτης και στρατιωτικός διοικητής, ο οποίος υπηρέτησε ως κυβερνήτης της Κιλικίας το 1162-1163.

Ανδρόνικος Ευφορβηνός
Γενικές πληροφορίες
Θάνατος1163 (after)
Χώρα πολιτογράφησηςΒυζαντινή Αυτοκρατορία
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότηταστρατιωτικός ηγέτης
Αξιώματα και βραβεύσεις
Αξίωμαστρατηγός
Δουξ

Βιογραφία Επεξεργασία

Ήταν ο δεύτερος γιος τού Νικηφόρου Ευφορβηνού Κατακαλώνος και της πορφυρογέννητης πριγκίπισσας Μαρίας Κομνηνής, κόρης τού Αυτοκράτορα Αλεξίου Α΄ (βασ. 1081–1118 ). [1] [2] Πιθανότατα γεννήθηκε γύρω στο 1105/1108, αλλά η ζωή του είναι ως επί το πλείστον άδηλη: είναι άγνωστο αν νυμφεύτηκε ή απέκτησε τέκνα. [1] Τον Φεβρουάριο του 1147, μαζί με τον μεγαλύτερο αδελφό του Αλέξιο, παρευρέθηκε σε εκκλησιαστική σύνοδο στο ανάκτορο των Βλαχερνών, η οποία καθαίρεσε τον Πατριάρχη Κοσμά Β΄ Αττικό. [1]

Ο Ευφορβηνός ακολούθησε στρατιωτική σταδιοδρομία, αλλά το μόνο αξίωμα που είναι γνωστό ότι κατείχε ήταν αυτό τού δούκα (περιφερειακού στρατιωτικού διοικητή) της Κιλικίας, το οποίο κατείχε το 1162-1163. [3] [2] Στην Κιλικία βρέθηκε αντιμέτωπος με τον τοπικό Αρμένιο άρχοντα, Θόρο Β΄, ο οποίος είχε στόχο να επαναβεβαιώσει την ανεξαρτησία της περιοχής από τη Βυζαντινή κυριαρχία. [3] Μετά την εκστρατεία στην Κιλικία τού Αυτοκράτορα Μανουήλ Α΄ Κομνηνού (βασ. 1143–1180 ) το 1158, ο Θόρος Β΄ αναγνώρισε την επικυριαρχία τού Αυτοκράτορα. Ενώ οι Βυζαντινοί παγίωσαν τον έλεγχό τους στην πεδιάδα της Κιλικίας, ο Θόρος Β΄ παρέμενε ελεύθερος και είχε τον έλεγχο των δικών του στρατιωτικών δυνάμεων και το ορεινό εσωτερικό, ως ονομαστικός υποτελής τού Αυτοκράτορα. [4] Το 1162 ο ετεροθαλής αδελφός του Θόρου, ο Στέφανος, βρέθηκε δολοφονημένος έξω από τα τείχη της Ταρσού, αφού τον προσκάλεσε ο Ευφορβηνός σε ένα συμπόσιο στην πόλη την προηγούμενη ημέρα. Παρόλο που ο Στέφανος ήταν αντίπαλος, αυτό παρείχε στον Θόρο Β΄ το κατάλληλο πρόσχημα για να επιτεθεί στις βυζαντινές κτήσεις στην περιοχή, αν και ο Ευφορβηνός αρνήθηκε σθεναρά οποιαδήποτε ανάμειξη στην πράξη. Ο Ευφορβηνός δεν μπόρεσε να σταματήσει τον Αρμένιο πρίγκιπα, ο οποίος κατέλαβε τα φρούρια Μάμιστρα, Αναζαρβό και Βακχά, και κατέσφαξε τις φρουρές τους. [1] [5] Προς το συμφέρον της ενότητας κατά των Μουσουλμάνων, ο βασιλιάς Αμαλρίκ Α΄ της Ιερουσαλήμ μεσολάβησε μεταξύ του Θόρου Β΄ και των Βυζαντινών, με αποτέλεσμα ο Ευφορβηνός να ανακληθεί και να αντικατασταθεί από τον Κωνσταντίνο Καλαμάνο. [5] [6]

Η μετέπειτα μοίρα του είναι άγνωστη. [6]

Παραπομπές Επεξεργασία

  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 Varzos 1984.
  2. 2,0 2,1 ODB.
  3. 3,0 3,1 Varzos 1984, σελ. 335.
  4. Der Nersessian 1969, σελ. 640.
  5. 5,0 5,1 Der Nersessian 1969, σελ. 641.
  6. 6,0 6,1 Varzos 1984, σελ. 336.

Πηγές Επεξεργασία

  • Der Nersessian, Sirarpie (1969) [1962]. "The Kingdom of Cilician Armenia". In Setton, Kenneth M.; Wolff, Robert Lee; Hazard, Harry W. (eds.). A History of the Crusades, Volume II: The Later Crusades, 1189–1311 (Second ed.). Madison, Milwaukee, and London: University of Wisconsin Press. pp. 630–659. ISBN 0-299-04844-6.
  • (Αγγλικά) Kazhdan, Alexander, επιμ. (1991). The Oxford Dictionary of Byzantium. Οξφόρδη και Νέα Υόρκη: Oxford University Press. ISBN 0-19-504652-8. 
  • Varzos, Konstantinos (1984). Η Γενεαλογία των Κομνηνών [The Genealogy of the Komnenoi] (PDF) (in Greek). Vol. A. Thessaloniki: Centre for Byzantine Studies, University of Thessaloniki. OCLC 834784634.