Ο Aνδρόνικος Κομνηνός Ευφορβηνός (άκμασε 1105/08 - 1163) ήταν Βυζαντινός αριστοκράτης και στρατιωτικός διοικητής, ο οποίος υπηρέτησε ως κυβερνήτης της Κιλικίας το 1162-1163.

Ανδρόνικος Ευφορβηνός
Γενικές πληροφορίες
Όνομα στη
μητρική γλώσσα
Ανδρόνικος Κομνηνός Εύφορβηνός (Ελληνικά)
Θάνατος1163 (μετά το)
Χώρα πολιτογράφησηςΒυζαντινή Αυτοκρατορία
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότηταστρατιωτικός ηγέτης
Οικογένεια
ΓονείςΝικηφόρος Κατακαλών[1] και Μαρία Κομνηνή[1]
ΑδέλφιαΑλέξιος Κομνηνός[1]
Iωάννης Κομνηνός[2]
ΣυγγενείςΑλέξιος Α΄ Κομνηνός (παππούς), Ειρήνη Δούκαινα (γιαγιά) και Κωνσταντίνος Ευφορβηνός Κατακαλών (παππούς)
Αξιώματα και βραβεύσεις
Αξίωμαστρατηγός
Δουξ
Δουξ (1162–1163)[1]

Βιογραφία

Επεξεργασία

Ήταν ο δεύτερος γιος τού Νικηφόρου Ευφορβηνού Κατακαλώνος και της πορφυρογέννητης πριγκίπισσας Μαρίας Κομνηνής, κόρης τού Αυτοκράτορα Αλεξίου Α΄ (βασ. 1081–1118 ). [3] [4] Πιθανότατα γεννήθηκε γύρω στο 1105/1108, αλλά η ζωή του είναι ως επί το πλείστον άδηλη: είναι άγνωστο αν νυμφεύτηκε ή απέκτησε τέκνα. [3] Τον Φεβρουάριο του 1147, μαζί με τον μεγαλύτερο αδελφό του Αλέξιο, παρευρέθηκε σε εκκλησιαστική σύνοδο στο ανάκτορο των Βλαχερνών, η οποία καθαίρεσε τον Πατριάρχη Κοσμά Β΄ Αττικό. [3]

Ο Ευφορβηνός ακολούθησε στρατιωτική σταδιοδρομία, αλλά το μόνο αξίωμα που είναι γνωστό ότι κατείχε ήταν αυτό τού δούκα (περιφερειακού στρατιωτικού διοικητή) της Κιλικίας, το οποίο κατείχε το 1162-1163. [5] [4] Στην Κιλικία βρέθηκε αντιμέτωπος με τον τοπικό Αρμένιο άρχοντα, Θόρο Β΄, ο οποίος είχε στόχο να επαναβεβαιώσει την ανεξαρτησία της περιοχής από τη Βυζαντινή κυριαρχία. [5] Μετά την εκστρατεία στην Κιλικία τού Αυτοκράτορα Μανουήλ Α΄ Κομνηνού (βασ. 1143–1180 ) το 1158, ο Θόρος Β΄ αναγνώρισε την επικυριαρχία τού Αυτοκράτορα. Ενώ οι Βυζαντινοί παγίωσαν τον έλεγχό τους στην πεδιάδα της Κιλικίας, ο Θόρος Β΄ παρέμενε ελεύθερος και είχε τον έλεγχο των δικών του στρατιωτικών δυνάμεων και το ορεινό εσωτερικό, ως ονομαστικός υποτελής τού Αυτοκράτορα. [6] Το 1162 ο ετεροθαλής αδελφός του Θόρου, ο Στέφανος, βρέθηκε δολοφονημένος έξω από τα τείχη της Ταρσού, αφού τον προσκάλεσε ο Ευφορβηνός σε ένα συμπόσιο στην πόλη την προηγούμενη ημέρα. Παρόλο που ο Στέφανος ήταν αντίπαλος, αυτό παρείχε στον Θόρο Β΄ το κατάλληλο πρόσχημα για να επιτεθεί στις βυζαντινές κτήσεις στην περιοχή, αν και ο Ευφορβηνός αρνήθηκε σθεναρά οποιαδήποτε ανάμειξη στην πράξη. Ο Ευφορβηνός δεν μπόρεσε να σταματήσει τον Αρμένιο πρίγκιπα, ο οποίος κατέλαβε τα φρούρια Μάμιστρα, Αναζαρβό και Βακχά, και κατέσφαξε τις φρουρές τους. [3] [7] Προς το συμφέρον της ενότητας κατά των Μουσουλμάνων, ο βασιλιάς Αμαλρίκ Α΄ της Ιερουσαλήμ μεσολάβησε μεταξύ του Θόρου Β΄ και των Βυζαντινών, με αποτέλεσμα ο Ευφορβηνός να ανακληθεί και να αντικατασταθεί από τον Κωνσταντίνο Καλαμάνο. [7] [8]

Η μετέπειτα μοίρα του είναι άγνωστη. [8]

Παραπομπές

Επεξεργασία
  • Der Nersessian, Sirarpie (1969) [1962]. "The Kingdom of Cilician Armenia". In Setton, Kenneth M.; Wolff, Robert Lee; Hazard, Harry W. (eds.). A History of the Crusades, Volume II: The Later Crusades, 1189–1311 (Second ed.). Madison, Milwaukee, and London: University of Wisconsin Press. pp. 630–659. ISBN 0-299-04844-6.
  • (Αγγλικά) Kazhdan, Alexander, επιμ. (1991). The Oxford Dictionary of Byzantium. Οξφόρδη και Νέα Υόρκη: Oxford University Press. ISBN 0-19-504652-8. 
  • Varzos, Konstantinos (1984). Η Γενεαλογία των Κομνηνών [The Genealogy of the Komnenoi] (PDF) (in Greek). Vol. A. Thessaloniki: Centre for Byzantine Studies, University of Thessaloniki. OCLC 834784634.