Ο Ανεμόπυργος ή ανεμοσυλλέκτης ή ανεμοπαγίδα (περσικά: بادگیر, ελληνικά: μπαντγκίρ, ανεμοπιάστης) είναι ένα παραδοσιακό Περσικό αρχιτεκτονικό στοιχείο που συμβάλλει στον φυσικό κλιματισμό εσωτερικών χώρων, παγιδεύοντας τον άνεμο και κατευθύνοντάς τον μέσα στο κτήριο. Στα αραβικά αναφέρεται ως μαλκάφ (ملقف). Η χρήση του προέρχεται από την Αρχαία Αίγυπτο και επιβιώνει μέχρι και σήμερα. Στις μέρες μας είναι διαδεδομένος στα περισσότερα ισλαμικά κράτη και κυρίως στο Ιράν, στα κράτη της Αραβικής χερσονήσου (κυρίως στο Μπαχρέιν και στα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα), στο Πακιστάν και στο Αφγανιστάν. Χρησιμοποιείται κατα κύριο λόγο σε κτήρια δημόσιας χρήσης (π.χ. Τζαμιά) αλλά και σε κατοικίες. Εκτός του ισλαμικού κόσμου συναντάται πολύ σπάνια.

Ανεμόπυργος σε κτηριακό συγκρότημα του 17ου αιώνα στο Ιράν

Ανεμόπυργοι και Κανάτ

Επεξεργασία
 
Σύστημα φυσικού κλιματισμού με ανεμόπυργο χωρίς τη χρήση σωλήνα ύδρευσης (Κανάτ)
 
Σύστημα φυσικού κλιματισμού που συνδυάζει την χρήση ανεμόπυργου και σωλήνα ύδρευσης (Κανάτ)
 
Δύο ανεμόπυργοι στη Μαχάν στο Ιράν

Πολλές φορές οι Ανεμόπυργοι κατασκευάζονται έτσι ώστε να συνεργάζονται με τα Κανάτ, δηλαδή τους υπόγειους αγωγούς ύδρευσης στην Περσία. Ένα άνοιγμα χρησιμοποιώντας το Νόμο του Μπερνούλι τραβάει τον αέρα και τον οδηγεί υπόγεια, στους σωλήνες ύδρευσης (Κανάτ). Εκεί ο θερμός αέρας έρχεται σε επαφή με τα τρεχούμενα ύδατα και ψύχεται. Στη συνέχεια από ένα άλλο άνοιγμα ανεβαίνει στο κτήριο, σημαντικά πιο ψυχρός. Τέλος, αφού περάσει μέσα από τους χώρους του κτηρίου, ενα ειδικό άνοιγμα στην μεριά του ανεμόπυργου που δεν φυσάει επιτρέπει στον αέρα να φύγει. Έτσι επιτυγχάνεται η συνεχής κυκλοφορία ψυχρού αέρα στα κτήρια.

Άρα τελικά σε αυτό το σύστημα ο Ανεμόπυργος έχει διπλό ρόλο. Από την μεριά που φυσάει εισέρχεται εξωτερικό ρεύμα ανέμου ενώ από την αντίθετη μεριά εξέρχεται ο αέρας από το εσωτερικό ώστε να αντικατασταθεί από νέο. Ο άνεμος από ανεμόπυργο και ο κρύος αέρας από τα Κανάτ αναμειγνύονται στο εσωτερικό του κτηρίου και το ψύχουν αποτελεσματικά. Αυτό συμβαίνει καθώς το ρεύμα ανέμου από τον ανεμόπυργο διαχέει το ψυχρό αλλά χωρίς ένταση αέρα από τα Κανάτ μέσα στο κτήριο.

Το ιδιοφυές αυτό σύστημα που δημιουργήθηκε μετά από χιλιετίες συνεχών βελτιώσεων μπορεί να μειώσει την εσωτερική θερμοκρασία του κτιρίου μέχρι και 15 °C, πράγμα πολύ σημαντικό τα παλιότερα χρόνια αλλά ακόμα και στις μέρες μας αφού ο κλιματισμός κτηρίων με σύγχρονα μέσα επιφέρει συχνά απαγορευτικό κόστος.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

Επεξεργασία