Απελευθερωτικός Πόλεμος της Σουηδίας

Απελευθερωτικός Πόλεμος της Σουηδίας ; Befrielsekriget
	Η είσοδος του Γουσταύου Α' στη Στοκχόλμη ; ελαιογραφία του 1908 από τον Καρλ Λάρσον
Χρονολογία	1521 – 1523
Τόπος	Σκανδιναβία
Έκβαση	Η Σουηδία κηρύσσει ανεξαρτησία από την Ένωση του Κάλμαρ ; Διάλυση της Ένωσης του Κάλμαρ ; Δημιουργία της Ένωσης Δανίας-Νορβηγίας
Αντιμαχόμενοι
Σουηδία ; Ελεύθερη Πόλη του Λούμπεκ	Ένωση του Κάλμαρ ; Δανία ; Νορβηγία
Ηγετικά πρόσωπα
Γουσταύος Α' ; Κριστίνα Γκιλλενσέρνα Άννα Έρικσντόττερ	Κρίστιαν Β΄ της Δανίας ; Φρέντερικ Α΄ ; Χένρικ Κρουμμέντιγκε ; Αρχιεπίσκοπος Όλαβ Ένγκελμπρέκτσσον ; Λόρδος Νιλς Χένρικσσον
Δυνάμεις
12000	27000
Απολογισμός
Λιγότεροι από 4000	~ 10000

Ο Απελευθερωτικός Πόλεμος της Σουηδίας (σουηδ. Befrielsekriget), γνωστός και ως Εξέγερση του Γουστάυου Βάσα ή Απόσχιση της Σουηδίας ήταν εξέγερση και εμφύλιος πόλεμος, όπου ο Γουσταύος Α΄ Βάσα εκθρόνισε τον Κρίστιαν Β' από αντιβασιλέα της Ένωσης του Κάλμαρ. ^[1]^[2]^[3]

Υπόβαθρο Επεξεργασία

Ο βασιλιάς Κρίστιαν Β' μαζί με τον Σουηδό σύμμαχο του αρχιεπίσκοπο Γκούσταβ Τρόλλε, απόγονο μίας ενωτικής ευγενούς οικογένειας, προσπάθησαν να διαλύσουν το επαναστατική παράταξη Στούρε από Σουηδούς ευγενείς, εκτελώντας μεγάλο αριθμό στο περίφημο λουτρό αίματος της Στοκχόλμης. Ο Κρίστιαν Β' είχε γίνει αντιπαθής με την επιβολή υψηλών φόρων στους Σουηδούς αγρότες. Επιπλέον, Γερμανοί και Δανοί ευγενείς είχαν στην κατοχή τους πολλά σουηδικά κάστρα και αυτό προκάλεσε τους ντόπιους Σουηδούς ευγενείς.

Εξέγερση Επεξεργασία

Ο πόλεμος ξεκίνησε τον Ιανουάριο του 1521, όταν ο Γουσταύος Α' Βάσα ανακηρύχθηκε hövitsman (διοικητής) της Νταλάνα από εκπροσώπους του πληθυσμού στο βόρειο κομμάτι της περιοχής. Ο Βάσα κατέλαβε το ορυχείο χαλκού του Κόππαρμπεργκ και την πόλη του Βαστερόας, οπότε περισσότεροι άντρες συμμάχησαν μαζί του. Το 1522, η Ελεύθερη Πόλη του Λούμπεκ συμμάχησε με τους Σουηδούς εξεγερθέντες. Μετά την κατάκτηση της Στοκχόλμης τον Ιούνιο του 1523, οι εξεγερμένοι είαν πλέον τον έλεγχο ολόκληρης της Σουηδίας, ενώ ήδη από τις 6 Ιούνη ο Βάσα είχε ψηφιστεί βαιλιάς της Σουηδίας στο Στράγκνας. Τον Σεπτέμβρη, η Φινλανδία βρισκόταν επίσης υπό σουηδικό έλεγχο. Με τη συνθήκη του Μάλμε την 1η Σεπτεμβρίου του 1524, η Σουηδία αποσχίστηκε από την Ένωση του Κάλμαρ

Νταλάνα Επεξεργασία

Το 1520, ο Γουστάυος Βάσα ταξίδεψε στην Νταλάνα, μεταμφιεσμένος σε αγρότη για να αποφύγει την αναγνώριση των κατασκόπων. Τον Δεκέμβριο, ο Βάσα ζήτησε τη βοήθεια των αγροτών για να πολεμήσει τον Κρίστιαν Β'. Οι αγρότες απέρριψαν το αίτημα του, έτσι ο Βάσα ταξίδεψε βόρεια στην αναζήτηση συμμάχων για την εξέγερση του. Σύντομα ύστερα, aμερικοί πρόσφυγες κατέφτασαν στη Μόρα, όπου μίλησαν για τη βαναυσότητα του Κρίστιαν Β' και των αντρών του. Οι άνθρωποι της Μόρα συμφώνησαν να πολεμήσουν στο πλευρό του Γουσταύου. Έστειλαν δυο άντρες έμπειρους σκιέρ για να τον βρουν. Ήταν στο Σάλεν που κατάφεραν να τον εντοπίσουν.

Στη Μόρα, την έναρξη του 1521, ο Γουσταύος δέχτηκε τον τίτλο του διοικητή στο βόρειο κομμάτι της Νταλάνα.

Το Φεβρουάριο, ο Γουσταύος ξεκίνησε από τη Μόρα με περίπου 100 άντρες και κατέλαβε το Κόππαρμπερκ. Οι αγρότες του Μπεργκσλάγκεν συμμάχησαν μαζί του. Η δύναμη του Γουσταύου είχε ξεπεράσει τους 1000 άντρες πλέον.

Μπρουνμπέκ Φέρρυ Επεξεργασία

Όταν τα νέα για την εξέγερση έφτασαν στον Κρίστιαν Β', έστειλε μια δύναμη ιπποτών (Landknechten) με σκοπό να την καταστείλει.Τον Απρίλη του 1521, οι ενωτικές δυνάμεις αντιμετώπισαν το στρατό του Γουσταύου Μπρουνμπέκ Φέρρυ, όπου οι ιππότες του Κρίστιαν Β' ηττήθηκαν. Αυτή η νίκη γρήγορα ανύψωσε το ηθικό των Σουηδών επαναστατών.

Στην Νταλάνα, ιδρύθηκε ένα πρόχειρο νομισματοκοπείο με σκοπό να κόψει χάλκινα νομίσματα για να υποστηρίξει οικονομικά τον αγώνα.

Βαστερόας Επεξεργασία

Οι επαναστάτες κινήθηκαν προς στο Βαστερόας, το οποίο και κατέκτησαν. Όταν τα νέα εισακούστηκαν σε όλη τη Σουηδία, οι υποστηρικτές της οικογένειας Στούρε αποάσισαν να βοηθήσουν την επανάσταση.

Στο τέλος του Απριλίου του 1521, Ο Γουσταύος είχε υπό τον έλεγχο του την Νταλάνα, την Γκάστρικλαντ, το Νάρκε και τη Βάστμανλαντ.

Ο Γουσταύος Α' συναντά τους αγρότες-συμμάχους του στη Μόρα.

Μάχες Επεξεργασία

Μάχη του Φαλούν (Φεβρουάριος του 1521)
Μάχη του Μπρουνμπέκ Φέρρυ (Απρίλιος του 1521)
Μάχη του Βαστερόας (29 Απριλίου 1521)
Κατάκτηση της Ουψάλα (18 Μαΐου 1521)
Κατάκτηση του Κάλμαρ (27 Μαΐου 1523)
Κατάκτηση της Στοκχολμής (16–17 Ιουνίου 1523)

Παραπομπές Επεξεργασία

↑ «Gustavus Vasa's Struggle for Freedom, 1521-1523».
↑ «Befrielsekriget 1521-1523 - Svenskt Militärhistoriskt Bibliotek». web.archive.org. 16 Σεπτεμβρίου 2011. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 16 Σεπτεμβρίου 2011. Ανακτήθηκε στις 7 Σεπτεμβρίου 2019.
↑ «WHKMLA : Swedish War of Liberation, 1521-1523». www.zum.de. Ανακτήθηκε στις 7 Σεπτεμβρίου 2019.

[1] «Gustavus Vasa's Struggle for Freedom, 1521-1523».

[2] «Befrielsekriget 1521-1523 - Svenskt Militärhistoriskt Bibliotek». web.archive.org. 16 Σεπτεμβρίου 2011. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 16 Σεπτεμβρίου 2011. Ανακτήθηκε στις 7 Σεπτεμβρίου 2019.

[3] «WHKMLA : Swedish War of Liberation, 1521-1523». www.zum.de. Ανακτήθηκε στις 7 Σεπτεμβρίου 2019.

[1]

[2]

[3]