Ένωση του Κάλμαρ

Η Ένωση του Κάλμαρ (δανικά, νορβηγικά και σουηδικά: Kalmarunionen, λατινικά: Unio Calmariensis) είναι ένας ιστοριογραφικός όρος που αφορά μια σειρά προσωπικών ενώσεων (1397–1523) οι οποίες ένωσαν τα τρία βασίλεια της Δανίας, της Νορβηγίας (που μετά συμπεριέλαβε την Ισλανδία, τη Γροινλανδία, και τις Φερόες Νήσους και, πριν την προσάρτηση τους από τη Σκωτία το 1471, το Σέτλαντ και τις Ορκάδες), και της Σουηδίας (που μετά συμπεριέλαβε τη Φινλανδία) υπό έναν μοναδικό μονάρχη, αν και ενδιάμεσα και με πληθυσμό μικρότερο από 3 εκατομμύρια.

Ένωση του Κάλμαρ Kalmarunionen
[[|Σημαία]] [[|Εθνόσημο]]
Τοποθεσία της χώρας στον κόσμο
Πρωτεύουσα	Κοπεγχάγη

Οι χώρες δεν είχαν παραδώσει την εθνική κυριαρχία τους ή την ανεξαρτησία τους, αλλά στην πράξη, δεν ήταν αυτόνομες, με τον κοινό μονάρχη να φέρει την κυριαρχία και, πρακτικά, να ηγείται της εξωτερικής πολιτικής· αποκλίνοντα συμφέροντα (ειδικά η δυσαρέσκεια της Σουηδικής αριστοκρατίας για τον κυρίαρχο ρόλο της Δανίας και του Χόλσταϊν) οδήγησαν σε μια σύγκρουση που θα εμπόδιζε την ένωση σε αρκετά διαστήματα από τη δεκαετία του 1430 μέχρι τη διάλυση της το 1523 όταν ο Γουσταύος Α' της Σουηδίας έγινε βασιλιάς της Σουηδίας.

Το Γράμμα της Ένωσης από τον Ιούλιο του 1397. Ποτέ δεν έλαβε πραγματική ισχύ.

Η Νορβηγία και οι υπερπόντιες κτήσεις της συνέχισαν να είναι μέρος του βασιλείου της Δανίας-Νορβηγίας υπό τη δυναστεία του Όλντενμπουργκ για σχεδόν τρεις αιώνες μέχρι τη διάλυση της το 1814.

Ιστορία

Η βασίλισσα Μαργαρίτα, δημιουργός της Ένωσης του Καλμάρ

Η Ένωση του Καλμάρ ήταν έργο της Σκανδιναβικής αριστοκρατίας που ήθελε να αντιμετωπίσει την Χανσεατική Ένωση, μια ένωση Γερμανών εμπόρων με επίκεντρο την Βαλτική Θάλασσα και την Βόρεια Θάλασσα. Η Δανία βρέθηκε σε σκληρή σύγκρουση με την Ένωση του Καλμάρ, μετά την συντριβή που υπέστη στον Δανο-Χανσεατικό πόλεμο (1361-1370) η Ένωση έγινε περισσότερο ισχυρή. Η δημιουργία της Ένωσης του Καλμάρ πραγματοποιήθηκε όταν η Μαργαρίτα Α΄ της Δανίας (1353–1412) κόρη του Βάλντεμαρ Δ΄ της Δανίας παντρεύτηκε τον Χάακον ΣΤ΄ της Νορβηγίας γιο και διάδοχο του βασιλιά Μάγκνους Δ΄ της Σουηδίας. Η Μαργαρίτα Α΄ της Δανίας πέτυχε να αναγνωριστεί ο μικρός της γιος Όλαφ Β΄ της Δανίας διάδοχος του θρόνου της Δανίας. Την εποχή που πέθανε ο Χάακον ΣΤ΄ (1376) ο γιος του Όλαφ κληρονόμησε τόσο το Στέμμα της Νορβηγίας από τον πατέρα του όσο και το Στέμμα της Δανίας ως Όλαφ Β΄ από τον εκ μητέρας παππού του. Η Μαργαρίτα έγινε αντιβασίλισσα και κηδεμόνας για λογαριασμού του γιου της Όλαφ αλλά πέθανε πολύ πρόωρα χωρίς απογόνους (1387). Η Μαργαρίτα υιοθέτησε την ίδια χρονιά τον μικρανεψιό της Ερρίκο της Πομερανίας και τον ανακήρυξε διάδοχο στον θρόνο του ενωμένου βασιλείου. Οι Σουηδοί αριστοκράτες επαναστάτησαν (1388) και κάλεσαν σε βοήθεια τον Αλβέρτο της Σουηδίας. Μετά την ήττα του Αλβέρτου της Σουηδίας από τον στρατό της Μαργαρίτας ο Ερρίκος της Πομερανίας ανακηρύχτηκε βασιλιάς της Νορβηγίας (1389), κατόπιν βασιλιάς της Δανίας και της Σουηδίας (1396), με τον τρόπο αυτό αναδείχτηκε ο Οίκος της Πομερανίας. Η στέψη του Ερρίκου της Πομερανίας έγινε στο Κάλμαρ (17 Ιουνίου 1397).

Ο βασικός λόγος για την δημιουργία της Ένωσης του Καλμάρ ήταν να εμποδίσουν την Γερμανική επέκταση στην περιοχή της Βαλτικής προς τα βόρεια. Η αποτυχία της ήρθε ωστόσο σύντομα χάρη στις συγκρούσεις ανάμεσα στον μονάρχη που ήθελε ένα πανίσχυρο βασίλειο και στην Σκανδιναβική αριστοκρατία που αντέδρασε σε αυτή την επιθυμία. Η μεγάλη κάμψη για την Ένωση του Καλμάρ ήρθε όταν ο Χριστιανός Α΄ της Δανίας πήρε ως Ενέχυρο τις Ορκάδες και την Σέτλαντ μέχρι να πληρωθεί η προίκα της κόρης του Μαργαρίτας που είχε αρραβωνιαστεί τον Ιάκωβο Γ΄ της Σκωτίας (1489). Τα χρήματα της προίκας δεν πληρώθηκαν ποτέ με αποτέλεσμα τα νησιά να ενσωματωθούν στο Βασίλειο της Σκωτίας (1472).

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

• Πολυμέσα σχετικά με το θέμα Kalmar Union στο Wikimedia Commons
• Η Σημαία της Ένωσης του Κάλμαρ - Σημαίες του Κόσμου
• Η Ένωση του Κάλμαρ - Χάρτες της Ένωσης του Κάλμαρ