Ο Αραβικός Σύνδεσμος (αραβικά: جامعة الدول العربية) συνεστήθη στις 22 Μαρτίου 1945 στο Κάιρο κατόπιν μακρών συνεννοήσεων που είχαν προηγηθεί μεταξύ των επτά αραβικών χωρών που προσχώρησαν σ' αυτόν και συγκεκριμένα της Αιγύπτου, της Συρίας, του Ιράκ, της Σαουδικής Αραβίας, της Ιορδανίας, της Υεμένης και του Λιβάνου. Τα μέλη της είναι 22 χώρες της Βόρειας Αφρικής και της Εγγύς Ανατολής, συμπεριλαμβανομένης της Συρίας, που αποβλήθηκε από τον σύνδεσμο στις 16 Νοεμβρίου του 2011, ως μοχλός πίεσης για την επίλυση της εσωτερικής της κρίσης.[1]

Αραβικός Σύνδεσμος
جامعة الدول العربية

Σημαία

Έμβλημα
Χάρτης
Διοικητικό κέντρο
Κάιρο,α Αίγυπτος
Επίσημη γλώσσα
Αραβικά
Μέλη
22 μέλη
Ηγέτες
 - Γ. ΓραμματέαςΑχμέντ Αμπούλ Χέιτ
 - Πρ. Συμβουλίου Λίβανος
Νομοθετικό σώμα
Αραβικό Κοινοβούλιο
Ίδρυση
Πρωτ. της Αλεξάνδρ.

22 Μαρτίου 1945
Ιστοσελίδα
lasportal.org
α Από το 1979 έως το 1989, Τύνιδα, Τυνησία

Δημιουργία του Αραβικού Συνδέσμου

Επεξεργασία

Η δημιουργία του Συνδέσμου αποτελούσε παλιά απραγματοποίητη επιθυμία του αραβικού κόσμου, που ατένιζε το ένδοξο παρελθόν κατά το οποίο είχε κυριαρχήσει επί σημαντικού μέρους του τότε γνωστού κόσμου και τη διέβλεπε ως μοναδικό τρόπο και οδό της συνένωσής του για διασφάλιση της αυτοκυριαρχίας και διεκδίκησης διαφόρων φυλετικών, εθνικών και θρησκευτικών συμφερόντων.

Η σύμπηξη του Συνδέσμου επιταχύνθηκε μετά τις αξιώσεις που ήγειραν οι Εβραίοι επί της Παλαιστίνης, αξιώσεις που έτυχαν και υποστήριξης από τις Μεγάλες Δυνάμεις και που άρχισαν να πραγματοποιούνται με γοργό ρυθμό από τα τελευταία ήδη έτη του Β΄ Παγκοσμίου πολέμου και μάλιστα αμέσως μετά τη λήξη του.

Πριν όμως οι Άραβες της Εγγύς Ανατολής και Βορείου Αφρικής αντιμετωπίσουν το Εβραϊκό ζήτημα, είχαν αντιμετωπίσει το Ανατολικό ζήτημα δηλαδή την απαλλαγή τους από τον τουρκικό ζυγό που κράτησε περίπου 400 χρόνια.

Το αραβικό όνειρο

Επεξεργασία

Όπως ήταν φυσικό η επιθυμία αυτή ήταν ζωηρότερη μεταξύ των χριστιανών Αράβων του Λιβάνου και της Συρίας, για τους οποίους οι Τούρκοι δεν ήταν μόνο αλλόφυλοι αλλά και αλλόθρησκοι. Οι πρώτες ελπίδες πραγματοποίησης του ονείρου αυτού γεννήθηκαν με την άφιξη του Ναπολέοντα Α΄ Βοναπάρτη στην Αίγυπτο. Τις κατάλληλες όμως συνθήκες εκπλήρωσης αυτών των πόθων έφεραν ο Α΄ Βαλκανικός Πόλεμος και στη συνέχεια ο Α΄ Παγκόσμιος Πόλεμος, οι οποίοι και οδήγησαν στην κατάρρευση της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας και στον περιορισμό του τουρκικού κράτους στα εδάφη της Μικράς Ασίας και της Ανατολίας. Έτσι, με τη λήξη του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου τα διάφορα σημερινά αραβικά κράτη εμφανίζονται με διαφορετικές συνθήκες, τα περισσότερα ως κράτη «κατ' εντολή», ενώ η Αίγυπτος προσπαθεί ν' απαλλαγεί από την αγγλική επικυριαρχία.

Η ανακάλυψη μεγάλων κοιτασμάτων πετρελαίου ακριβώς στο τέλος του Μεγάλου Πολέμου έπαιξε σημαντικό ρόλο στη νεότερη αλλά και σύγχρονη διαμόρφωση των τυχών των αραβικών χωρών. Οι δε διενέξεις των Μεγάλων Δυνάμεων στο Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο έδωσαν νέα ευκαιρία στους Άραβες προς επιτυχή επιδίωξη των στόχων τους.

Πρωτοβουλία Φαρούκ

Επεξεργασία

Η πρωτοβουλία του τότε βασιλιά της Αιγύπτου Φαρούκ για τη σύμπηξη του Αραβικού Συνδέσμου βρήκε προθυμότατους όλους τους ηγεμόνες και πολιτικούς ηγέτες των αραβικών χωρών, που το 1943 είχαν απελευθερωθεί και βρέθηκαν ανεξάρτητες. Έτσι, το 1944 υπογράφεται στην Αλεξάνδρεια το γνωστό Πρωτόκολλο Αλεξανδρείας, το οποίο θα αποτελέσει τον πρόδρομο του Αραβικού Συνδέσμου. Τελικά, ένα χρόνο μετά, στις 22 Μαρτίου του 1945, μέσα σε μεγαλοπρεπή τελετή στο Κάιρο υπογράφεται η σχετική συμφωνία (*)

Η Συμφωνία

Επεξεργασία

Το κυριότερο σημείο της Συμφωνίας αυτής είναι το ακόλουθο (στη δημοτική):

« Τα συμβαλλόμενα κράτη συμφωνούν να συσφίξουν τις σχέσεις και τους παντοειδείς δεσμούς τους και να τους σταθεροποιήσουν με βάση τον αμοιβαίο σεβασμό της ανεξαρτησίας και των κυριαρχικών τους δικαιωμάτων και τον συντονισμό των προσπαθειών για το καλό («επ' αγαθώ») όλου του αραβικού κόσμου.»

Ανησυχία από του Ιράκ

Επεξεργασία

Το 1955 όλως αιφνιδίως και χωρίς προηγούμενη συνεννόηση το Ιράκ προσχωρεί στο Τουρκο-Πακιστανικό Σύμφωνο του 1955, δημιουργώντας έντονη ανησυχία στους κόλπους του Αραβικού Συνδέσμου, ο οποίος συνήλθε εκτάκτως στο Κάιρο. Στη σύσκεψη που έγινε, η Συρία, ο Λίβανος και το Ιράκ απέρριψαν την αιγυπτιακή πρόταση ώστε κανένα αραβικό κράτος να μην προσχωρήσει στο Σύμφωνο αυτό. Η διαφορά τελικά διευθετήθηκε από τον τότε Πρωθυπουργό του Ιράκ, Νούρι ες Σαΐντ, ο οποίος και δήλωσε ότι το Ιράκ θα συνεργάζεται πλήρως με όλα τα αραβικά κράτη είτε εντός είτε εκτός του Συνδέσμου.

Τα μέλη του συνδέσμου σήμερα είναι (με την ημερομηνία προσχώρησης):

Τον Ιανουάριο του 2003, η Ερυθραία εισήλθε στον Αραβικό Σύνδεσμο ως παρατηρητής. Το 2006 εισήλθε επίσης ως παρατηρητής η Βενεζουέλα και το 2007 η Ινδία.

Όργανα του Συνδέσμου

Επεξεργασία

Όργανα του Αραβικού Συνδέσμου είναι:

  1. Το Συμβούλιο του Αραβικού Συνδέσμου, που συμμετέχουν όλα τα κράτη-μέλη.
  2. Η Γενική Γραμματεία του Αραβικού Συνδέσμου, της οποίας προΐσταται ο Γ.Γ. του Συνδέσμου (στις 10 Μαρτίου 2016 εξελέγη ο Αιγύπτιος Αχμέντ Αμπούλ Χέιτ στη θέση του Ναμπίλ ελ Αραμπί και
  3. Διάφορες επιμέρους μόνιμες Ειδικές Επιτροπές με διάφορα αντικείμενα.

Κατάλογος γενικών γραμματέων

Επεξεργασία
Γενικός Γραμματέας (γέννηση-θάνατος) Από Έως Εθνικότητα Φωτογραφία
1 Αμπντούλ Ραχμάν Αζάμ (1893–1976) 22 Μαρτίου 1945 Σεπτέμβριος 1952   Αίγυπτος
2 Αμπντούλ Χαλέκ Χασούνα (1898–1992) Σεπτέμβριος 1952 1 Ιουνίου 1972   Αίγυπτος
3 Μαχμούντ Ριάντ (1917–1992) 1 Ιουνίου 1972 Μάρτιος 1979   Αίγυπτος  
4 Τσάντλι Κλίμπι (1925-) Μάρτιος 1979 Σεπτέμβριος 1990   Τυνησία  
5 Αχμέτ Ασμάτ Αμπντέλ Μεγκίντ (1924-2013) 15 Μαΐου 1991 15 Μαΐου 2001   Αίγυπτος  
6 Αμρ Μούσα (1936-) 15 Μαΐου 2001 1 Ιουλίου 2011   Αίγυπτος  
7 Ναμπίλ Ελαραμπί (1935-2024) 1 Ιουλίου 2011 3 Ιουλίου 2016   Αίγυπτος  
8 Αχμέντ Αμπούλ Γκέιτ (1942-) 3 Ιουλίου 2016 Σήμερα   Αίγυπτος  

Λήψη αποφάσεων

Επεξεργασία

Οι αποφάσεις του Συμβουλίου του Αραβικού Συνδέσμου λαμβάνονται είτε ομόφωνα, ώστε καθίστανται υποχρεωτικές για όλα τα κράτη-μέλη, είτε κατά πλειοψηφία, ώστε δεσμεύουν μόνο τα κράτη που τις έχουν αποδεχθεί.

Δραστηριότητα

Επεξεργασία

Τον Απρίλιο του 1955 όλα τα κράτη-μέλη του Αραβικού Συνδέσμου συμμετείχαν στη Διάσκεψη των Αφρικανο-Ασιατικών χωρών στο Μπαντούγκ της Ινδονησίας, με απώτερο σκοπό τη συνεργασία των αραβικών χωρών Ασίας και Αφρικής.

Το 1956 στον Αραβικό Σύνδεσμο έγινε δεκτή η προσχώρηση και του Σουδάν, φθάνοντας έτσι τα μέλη σε εννέα.

Τον Απρίλιο του ίδιου έτους ο Αραβικός Σύνδεσμος αποφάσισε να παράσχει πλήρη υποστήριξη στους Αλγερινούς εθνικιστές, περιλαμβανομένης και προσφυγής στο Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ. Ταυτόχρονα άνοιξε Γραφεία Διαφώτισης σε Μπουένος Άιρες, Γενεύη, Νέο Δελχί, Καράτσι και Ρίο ντε Τζανέιρο.

Κατά το ίδιο έτος φέρεται ότι αυξήθηκε η επιρροή της Αιγύπτου επί του Συνδέσμου (μετά τα πολιτικά γεγονότα και την αποφυγή πολεμικής σύρραξης με τη Γαλλία και την Αγγλία στην κρατικοποίηση της διώρυγας του Σουέζ).

Τον Σεπτέμβριο του 1956 ο Σύνδεσμος συνήλθε εκ νέου και καταδίκασε παμψηφεί τη στάση της Γαλλίας και της Αγγλίας στο ζήτημα του Σουέζ.

Μετά την επίθεση του Ισραήλ κατά τον Οκτώβριο–Νοέμβριο του 1956, ο Αραβικός Σύνδεσμος συνήλθε στη Βηρυτό, όπου οι ηγέτες των αραβικών χωρών προέβησαν σε επίσημη δήλωση ότι η πολιτική τους έχει στόχο την εκμηδένιση του Ισραήλ ως κυρίαρχου κράτους, δήλωση που επαναλήφθηκε πολλές φορές με τελευταία εκείνη του σημερινού προέδρου του Ιράν.

Παραπομπές

Επεξεργασία
  1. Εφημ. Ημερισία, Η Συρία εκτός Αραβικού Συνδέσμου, 14 Νοεμβρίου 2011
  • "Νεώτερον Εγκυκλοπαιδικόν Λεξικόν Ηλίου"
  • Α. Ζιμπουλάκη "Διεθνές Δίκαιο" - Αθήνα 1979 σ.138

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

Επεξεργασία