Αρμενο-Αζερικές σχέσεις
Οι Αρμενο-Αζερικές σχέσεις αναφέρονται στις διμερείς σχέσεις μεταξύ της Αρμενίας και του Αζερμπαϊτζάν και τις σχέσεις μεταξύ των Αρμενικών και Αζερικών κοινοτήτων. Οι δύο χώρες είχαν επίσημες κυβερνητικές σχέσεις μεταξύ 1918 και 1921 κατά τη διάρκεια της σύντομης ανεξαρτησίας τους από την διαλυμένη Ρωσική Αυτοκρατορία, ως η Πρώτη Δημοκρατία της Αρμενίας και η Λαϊκή Δημοκρατία του Αζερμπαϊτζάν. Οι σχέσεις αυτές υπήρχαν μετά από τη Ρωσική Επανάσταση μέχρι να προσαρτηθούν και πάλι από το διάδοχο κράτος, τη Σοβιετική Ένωση.
 |
|
 Αρμενία |
 Αζερμπαϊτζάν |
|---|---|
Λόγω των δύο πολέμων μεταξύ των δύο χωρών, μία που διήρκεσε από το 1918 ως το 1921 και μια άλλη από το 1988 ως το 1994, οι σχέσεις τους έχουν διαμορφωθεί λόγω του πολέμου του Ναγκόρνο-Καραμπάχ. Δεν υπάρχουν διπλωματικές σχέσεις μεταξύ των δύο χωρών, και βρίσκονται ακόμα σε πόλεμο λόγω της σύγκρουσης του Ναγκόρνο-Καραμπάχ.
Ιστορικό Επεξεργασία
1918-1921 Επεξεργασία
Μετά τη διάλυση της Υπερκαυκασίας Ομοσπονδίας με την ανακήρυξη της ανεξάρτητης Δημοκρατίας της Γεωργίας στις 26 Μαΐου 1918, τόσο το Αζερμπαϊτζάν και η Αρμενία ανακήρυξαν την ανεξαρτησία τους την ίδια ημέρα, 28 Μαΐου 1918. Τόσο η Αρμενία και το Αζερμπαϊτζάν ισχυρίζονταν στην επικράτεια την οποία είδαν ως ιστορική και εθνολογικά να είναι δική τους. Αυτές οι εδαφικές διαφορές οδήγησαν σε έναν Αρμενο-Αζερικό Πόλεμο που διήρκεσε από το 1918 ως το 1920, μια σειρά συγκρούσεων που τελείωσε μόνο όταν και η Αρμενία και το Αζερμπαϊτζάν είχαν καταποθεί από τη Σοβιετική Ένωση.
Σοβιετική περίοδος (1922-1991) Επεξεργασία
Μετά την ίδρυση της ΕΣΣΔ το 1922, το ΣΣΔ Αρμενίας και το ΣΣΔ Αζερμπαϊτζάν έγιναν συνιστώντα κράτη, αρχικά ως μέρος της Υπερκαυκασίας Σοσιαλιστικής Ομοσπονδιακής Σοβιετικής Δημοκρατίας, και από το 1936 ως ξεχωριστές οντότητες. Οι σχέσεις μεταξύ των δύο χωρών, συμπεριλαμβανομένου της Αυτόνομης Περιφέρειας του Ναγκόρνο-Καραμπάχ, ήταν γενικά ήσυχες και φιλικές στο πλαίσιο της σοβιετικής κυριαρχίας. Αν και συνέβαιναν περιστασιακές συγκρούσεις, ιδιαίτερα το 1948 και το 1964, όπου έγιναν δημόσιες διαμαρτυρίες στην Αρμενία οι οποίες οδήγησαν σε έξοδο από ένα μεγάλο αριθμό των Αζέρων, παρέμειναν άγνωστες στο ευρύτερο κοινό λόγω της αυστηρής σοβιετικής λογοκρισίας.
Οι δύο χώρες δέχτηκαν πόλεμο το 1988 πάνω από το έδαφος με αποτέλεσμα την ανεξαρτησία της περιοχής Ναγκόρνο-Καραμπάχ. Ο πόλεμος έληξε με μια κατάπαυση του πυρός το 1994.
Το 1988, οι Αρμένιοι του Καραμπάχ ψήφισαν για να αποσχιστούν και να ενταχθούν στην Αρμενία. Αυτό μαζί με τις σφαγές στο Αζερμπαϊτζάν είχε ως αποτέλεσμα τη σύγκρουση που έγινε γνωστή ως ο πόλεμος του Ναγκόρνο-Καραμπάχ. Η βία οδήγησε σε αρμενικό έλεγχο της πρώην Αυτόνομης Περιφέρειας Ναγκόρνο-Καραμπάχ και επτά Αζερικές περιοχές που ουσιαστικά σταμάτησαν όταν και οι δύο πλευρές συμφώνησαν να τηρήσουν την κατάπαυση του πυρός, η οποία έχει τεθεί σε ισχύ από τον Μάιο του 1994. Στα τέλη του 1995, οι δύο συμφώνησαν επίσης στη διαμεσολάβηση του Ομάδας Μινσκ του ΟΑΣΕ. Σήμερα, η Ομάδα του Μινσκ συν-προεδρεύει από τις ΗΠΑ, τη Γαλλία, τη Ρωσία και περιλαμβάνει την Αρμενία, το Αζερμπαϊτζάν, την Τουρκία και πολλές άλλες δυτικοευρωπαϊκές χώρες.
Μετά το 1994 Επεξεργασία
Μετά τον πόλεμο, οι σχέσεις μεταξύ της Αρμενίας και του Αζερμπαϊτζάν παρέμειναν πολύ τεταμένες. Το 2008, ο πρόεδρος του Αζερμπαϊτζάν Ιλχάμ Αλίγιεφ δήλωσε ότι "το Ναγκόρνο-Καραμπάχ δεν θα είναι ποτέ ανεξάρτητο, καθώς η θέση υποστηρίζεται από διεθνείς μεσολαβητές, και ότι η Αρμενία πρέπει να καταλάβει την πραγματικότητα", και ότι "το 1918, το Γερεβάν χορηγήθηκε στους Αρμένιους. Ήταν ένα μεγάλο λάθος. Το χανάτο του Ιριβάν ήταν Αζερικό έδαφος, απλώς οι Αρμένιοι ήταν οι επισκέπτες".[1]
Οι δύο χώρες εξακολουθούν να είναι τεχνικά σε εμπόλεμη κατάσταση και η κυβέρνηση του Αζερμπαϊτζάν απειλεί τακτικά να ξαναπάρουν το Ναγκόρνο-Καραμπάχ με στρατιωτική βία, εάν η διαμεσολάβηση της Ομάδας Μινσκ του ΟΑΣΕ δεν ολοκληρωθεί με επιτυχία.[2]
Στις 24 Ιουνίου 2011, οι δύο χώρες συναντήθηκαν στο Καζάν της Ρωσίας για να διαπραγματευτεί ένα τέλος στο ζήτημα του Ναγκόρνο-Καραμπάχ, αλλά οι συνομιλίες κατέληξαν σε αποτυχία. Μετά την κατάρρευση των συνομιλιών, ο πρόεδρος του Αζερμπαϊτζάν Ιλχάμ Αλίγιεφ στις 26 Ιουνίου, στρατιωτική παρέλαση για την Ημέρα Σωτηρίας προειδοποιήσε την Αρμενία ότι το Αζερμπαϊτζάν μπορεί να ξαναπάρει το Ναγκόρνο-Καραμπάχ με τη βία.[3] Στις 5 Οκτωβρίου του 2011, συγκρούσεις στα σύνορα γύρω από το Ναγκόρνο Καραμπάχ άφησαν ένα Αρμένιο στρατιώτη και δύο Αζέρους νεκρούς. Δύο Αρμένιοι επίσης τραυματίστηκαν από πυρά ελεύθερων σκοπευτών την ίδια ημέρα.[4] Ένα άλλο βίαιο περιστατικό συνέβη στις 5 Ιουνίου 2012, όταν σύμφωνα με την πλευρά του Αζερμπαϊτζάν, αρμενικά στρατεύματα διέσχισαν τα σύνορα και πυροβόλησαν πέντε Αζέρους στρατιώτες πριν από την απόσυρση. Η Αρμενία αρνήθηκε το αίτημα και κατηγόρησε το Αζερμπαϊτζάν για τη διέλευση των συνόρων για πρώτη φορά.[5]
Δείτε επίσης Επεξεργασία
Παραπομπές Επεξεργασία
- ↑ Azerbaijani president: Armenians are guests in Yerevan Αρχειοθετήθηκε 2009-06-12 στο Wayback Machine., REGNUM News Agency, 17 Ιανουαρίου 2008
- ↑ "Azerbaijan military threat to Armenia." The Daily Telegraph. 22 Νοεμβρίου 2009. Ανακτήθηκε στις 23 Νοεμβρίου 2009.
- ↑ «Armenia, Azerbaijan fail to reach agreement on Nagorny Karabakh | World | RIA Novosti». En.rian.ru. 9 Απριλίου 2012. Ανακτήθηκε στις 3 Σεπτεμβρίου 2012.
- ↑ «News from Armenia, Events in Armenia, Travel and Entertainment | Armenia, Azerbaijan Report More Deadly Skirmishes». ArmeniaDiaspora.com. 6 Οκτωβρίου 2011. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 14 Απριλίου 2012. Ανακτήθηκε στις 3 Σεπτεμβρίου 2012.
- ↑ «BBC News - Armenian forces kill five Azerbaijani troops on border». Bbc.co.uk. 5 Ιουνίου 2012. Ανακτήθηκε στις 3 Σεπτεμβρίου 2012.