Οι Αρχαιανακτίδες η Αρχαινετίδες, (Αρχαία Ελληνικά : Ἀρχαιανακτίδαι), ήταν Ελληνική οικογένεια-δυναστεία βασιλέων του Βοσπόρου την περίοδο 480–438 π.Χ. , κυβέρνησαν συνολικά 42 χρόνια [1]. Ήταν η πρώτη δυναστεία που ένωσε τις εκεί πόλεις κράτη δημιουργώντας το Βασίλειο του Βοσπόρου, το όνομα οφείλεται στην πρώτο βασιλιά Αρχαιάνακτα. Από τους βασιλείς της δυναστείας ελάχιστοι είναι γνωστοί ή έχει διασωθεί κάτι για την ζωή τους.

Η καταγωγή της οικογένειας είναι άγνωστη, πιθανολογείτε ότι ήταν από τους πρώτους οικιστές του Ποντικάπαιου ή της Ερμώνασσας, αριστοκρατικής καταγωγής, με πιθανή καταγωγή την Μυτιλήνη ή την Μίλητο.

Το 480 π.Χ. οι ελληνικές αποικίες του Βοσπόρου ίδρυσαν αμφικτιονία, πολιτική και θρησκευτική ένωση , πιθανότατα ο Αρχαιάναξ ήταν στρατηγός της ένωσης που σταδιακά εξελίχθηκε σε τυραννία. Οι Αρχαιανακτίδες έκαναν πρωτεύουσα του βασιλείου τους το Παντικάπαιο όπου επί βασιλείας τους χτίστηκε ο ναός του Απόλλων και έκοψαν και νομίσματα με την επιγραφή ΑΠ ΟΛ. Μάλιστα αναφέρεται ότι για την προστασία των εδαφών του βασιλείου χρησιμοποιούσαν μισθοφόρους, επίσης έκαναν πολλά οχυρωματικά έργα. Το βασίλειο γνώρισε οικονομική ακμή και ιδρύθηκαν νέες αποικίες στην περιοχή.

Το 438 π.Χ. επί βασιλείας του τελευταίου Αρχαιανακτίδα έγινε εξέγερση από τον Σπάρτοκο ή Σπάρτακο [1], Θράκα πιθανό μισθοφόρο στρατιωτικό ή κυβερνήτη του βασιλείου, που κατέλαβε την εξουσία και δημιούργησε νέα δυναστεία των Σπαρτοκιδών[1].

Παραπομπές

Επεξεργασία
  1. 1,0 1,1 1,2 [...]κατὰ δὲ τὴν Ἀσίαν οἱ τοῦ Κιμμερίου Βοσπόρου βασιλεύσαντες, ὀνομασθέντες δὲ Ἀρχαιανακτίδαι, ἦρξαν ἔτη δύο πρὸς τοῖς τετταράκοντα· διεδέξατο δὲ τὴν ἀρχὴν Σπάρτακος, καὶ ἦρξεν ἔτη ἑπτά[...], Διόδωρος ο Σικελιώτης, Ιστορική Βιβλιοθήκη ΙΒ, [12,31]