Αυτοδιαχειριζόμενο Ίδρυμα Φιλαντζιέρι

To Αυτοδιαχειριζόμενο Ίδρυμα Φιλαντζιέρι ή L’Asilo Fliangieri [1]παλαιό μοναστήρι Βενεδικτίνων καλογραιών από το 1572 βρίσκεται στη Νάπολη της Ιταλίας. Μετά το πρώτο παγκόσμιο πόλεμο πέρασε στην ιδιοκτησία της Κόμισσας Τζούλιας Φιλαντζιέρι[2] η οποία το μετέτρεψε σε ορφανοτροφείο συμβάλλοντας στη μόρφωση εκατοντάδων παιδιών και το 1980 εγκαταλείφτηκε λόγω σεισμού.[3] Από το 2011 με μια σειρά ψηφισμάτων ο Δήμος της Νάπολης καταφέρνει να ορίσει ένα περιουσιακό του στοιχείο ως «κοινό αγαθό» και το 2012 μετά από μια κατάληψη από εργαζόμενους του θεάματος της τέχνης και του πολιτισμού το κτίριο επαναπροσδιορίζεται και ορίζεται ως πολιτιστικό εργαστήριο με κανόνες και αρχές αυτοδιαχείρισης, συνεργασίας και οριζόντιας αμοιβαιότητας.[4]

Πήρε το όνομα του από την Κόμισα Giulia Filangieri της Candida, η οποία και το αγόρασε κατά την πρώτη μεταπολεμική περίοδο. Αρχική πρόθεση της νέας ιδιοκτήτριας ήταν να χρησιμοποιηθεί ως χώρος φιλοξενίας για νεαρά -και όχι μόνο- ορφανά παιδιά, ωστόσο τελικά φιλοξένησε και παιδιά που προέρχονταν από λιγότερο πλούσιες οικογένειες. Η δραστηριότητα χαρακτηρίστηκε ως οικοτροφείο και εκπαιδεύτηκαν εκεί πάρα πολλά παιδιά, τα οποία αργότερα ίδρυσαν και Ένωση Αποφοίτων.

Αρκετά χρόνια μετά και συγκεκριμένα το 2012 έγινε κατάληψη του κτηρίου από συλλογικότητα καλλιτεχνών και εργαζομένων στο χώρο της τέχνης και του πολιτισμού, ως ένδειξη διαμαρτυρίας για την αποκατάσταση και την νέα εγκατάλειψη των εγκαταστάσεων, που θα έπρεπε να είχαν στεγάσει την έδρα του Φόρουμ Πολιτισμών του 2014, το οποίο δεν ξεκίνησε ποτέ. Μετά την κατάληψη δημιουργήθηκε ένας χώρος πολιτισμού που λειτουργεί μέσα από συμμετοχικές διαδικασίες και χαρακτηριστικά αυτοδιάθεσης-αυτοδιαχείρισης, με απώτερο σκοπό την διαφύλαξη και προώθηση της κουλτούρας γενικότερα. Στην αυτοπαρουσίαση του αναφέρεται πως το άσυλο λειτουργεί ανεξάρτητα από το κράτος και τους επίσημους κρατικούς φορείς, οι καλλιτεχνικές παραστάσεις και οι πολιτιστικές εκθέσεις δεν πρέπει να λειτουργούν με τους όρους της αγοράς, η εύρυθμη λειτουργία του κτηρίου βασίζεται στην ομότιμη συμμετοχή όλων των μελών κ.α. Στον χώρο επίσης λειτουργεί χώρος θεάτρου, βιβλιοθήκη, αίθουσα κινηματογράφου, αίθουσα εκθέσεων κτλ και η αγορά εξοπλισμού γίνεται από τις εθελοντικές συνεισφορές των μελών και φίλων του Ασύλου.[5][6]

Μέσα από την κατάληψη αποδείχθηκε ότι εγκαταλελειμμένοι χώροι που χρειάζονται επισκευή μπορούν να τεθούν υπό έλεγχο των πολιτών συμβάλλοντας έτσι στην ποιοτική ανάπτυξη της κοινωνίας. Ουσιαστικά αποτελεί ένα ακόμα παράδειγμα αποτροπής αστικού μαρασμού, έξω από το δίπολο αγορά - κράτους, φαινόμενο με ιδιαίτερη έκταση στα προσκολλημένα στις αγορές βιομηχανοποιημένα αστικά κέντρα. Διαθέτει χώρους θεάτρου, αίθουσα κινηματογράφου, αίθουσες μελέτης, εργαστήριο εικαστικών τεχνών γκαλερί και αστικό κήπο.[7] Η οργάνωση των χώρων και ο προγραμματισμός των δραστηριοτήτων πραγματοποιούνται μέσω της συνέλευσης διεύθυνσης και διαχείρισης, τα θεματικά προγράμματα και μια επιτροπή αναγνωρισμένων προσώπων. Αναγνωρίζεται η αποκήρυξη όλων των μορφών φασισμού, ρατσισμού, ομοφοβίας και σεξισμού καθώς και η απελευθέρωση της καλλιτεχνικής έκφρασης και πολιτισμού από τη λογική του κέρδους και της αγοράς με ένα όραμα συνεργατικό και μη ανταγωνιστικό. Το μοντέλο του L’Asilo Filangieri αποτελεί ένα παράδειγμα εναλλακτικής μορφής πολιτικής οργάνωσης σε τοπικό επίπεδο όπου η συμμετοχή και οι αμεσοδημοκρατικές διαδικασίες των πολιτών σε ένα κοινό αγαθό μπορούν να βελτιώσουν την καθημερινότητα και τον σχεδιασμό των αστικών χώρων σύμφωνα με τις πραγματικές επιθυμίες και απαιτήσεις των κατοίκων.[8][9]

Ωστόσο το Άσυλο δεν λειτουργεί ως μια κλειστή ομάδα αλλά έχει μια εξωστρεφή μορφή και δράση. Μέλη του έχουν δώσει συνεντεύξεις, όπου μεταξύ άλλων καλούν και νέους ανθρώπους να συνεισφέρουν (είτε οικονομικά είτε καλλιτεχνικά) και αν θελήσουν να γίνουν και κομμάτι του Ασύλου. [10]Παράλληλα στην συνέλευση δεν γίνεται συζήτηση σχετικά μόνο με τον προγραμματισμό εκδηλώσεων και ημερομηνιών αλλά γίνεται ανταλλαγή απόψεων για θέματα κοινωνικού και πολιτικού γίγνεσθαι, ενημέρωση από τις ομάδες  που το απαρτίζουν κ.α.

Λόγω της μεγάλης συμμετοχής του κόσμου σε αυτήν, έχουν πραγματοποιηθεί περισσότερο από 900 εκδηλώσεις και με περισσότερους από 18000 ανθρώπους.[11] Το 2012 μόλις στον πρώτο χρόνο λειτουργίας του αναγνωρίστηκε από τον δήμο ως «τόπος πολιτισμού και συμμετοχικής δημοκρατίας».

Παραπομπές Επεξεργασία

  1. «L'Asilo». l'asilo (στα Ιταλικά). Ανακτήθηκε στις 17 Δεκεμβρίου 2020. 
  2. «FORUM UNIVERSALE DELLE CULTURE - Napoli 2013». web.archive.org. 28 Δεκεμβρίου 2011. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 28 Δεκεμβρίου 2011. Ανακτήθηκε στις 17 Δεκεμβρίου 2020. 
  3. «Il Ventre di Napoli: l'Ex Asilo Filangieri». 
  4. Webmaster. «Ex Asilo Filangieri: Libertà e responsabilità collettiva». Napoliclick (στα Ιταλικά). Ανακτήθηκε στις 17 Δεκεμβρίου 2020. 
  5. «chi siamo». l'asilo (στα Ιταλικά). Ανακτήθηκε στις 14 Δεκεμβρίου 2020. 
  6. «Dichiarazione d'uso civico dell'Asilo». l'asilo (στα Ιταλικά). 2 Ιανουαρίου 2016. Ανακτήθηκε στις 14 Δεκεμβρίου 2020. 
  7. «Tavolo Sinergico». l'asilo (στα Ιταλικά). Ανακτήθηκε στις 28 Δεκεμβρίου 2020. 
  8. «Alexandros Kioupkiolis on Heteropolitics – HETEROPOLITICS» (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 17 Δεκεμβρίου 2020. 
  9. «Η πόλη ως μέρος των Κοινών». Green European Journal (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 17 Δεκεμβρίου 2020. 
  10. «l'Asilo su RaiNews24». l'asilo (στα Ιταλικά). 24 Οκτωβρίου 2020. Ανακτήθηκε στις 14 Δεκεμβρίου 2020. 
  11. «Experimenting with governance». URBACT (στα Αγγλικά). 12 Δεκεμβρίου 2017. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 10 Ιανουαρίου 2021. Ανακτήθηκε στις 14 Δεκεμβρίου 2020.