Η αφίσα είναι ένα μεγάλο κομμάτι χαρτί, με κείμενο και εικόνες, συνήθως τυπωμένο, που αναρτάται σε τοίχο ή σε άλλη παρόμοια επιφάνεια. Συχνά είναι εργαλείο διαφήμισης, προπαγάνδας, διαμαρτυρίας ή τρόπος για να περάσει ένα μήνυμα. Οι αφίσες έχουν επίσης προσωπική χρήση, ειδικά για τους νέους ανθρώπους, καθώς μπορούν να χρησιμοποιηθούν σαν χαμηλού κόστους διακοσμητικά.

Γαλλική διαφημιστική αφίσα του Ανρί ντε Τουλούζ-Λωτρέκ από τα 1892.
Διαφημιστική αφίσα σχεδιασμένη από τον ζωγράφο Cesare Saccaggi από την Tortona.
Διαφημιστική αφίσα σχεδιασμένη από τον ζωγράφο Cesare Saccaggi από την Tortona.

Ιστορία Επεξεργασία

Οι αφίσες που είχαν μόνο κείμενο έχουν μια μακρόχρονη ιστορία: διαφήμιζαν τα έργα του Σέξπιρ και ενημέρωναν τους πολίτες για κυβερνητικές αποφάσεις.

Η ανάπτυξη της έγχρωμης λιθογραφίας ήταν η μεγάλη επανάσταση για τις αφίσες, επιτρέποντας τη φτηνή εκτύπωση αφισών με έντονα χρώματα. Αρχικά χρησιμοποιήθηκαν στη Γαλλία αλλά από Δεκαετία 1890 διαδόθηκε η χρήση τους σε όλη την Ευρώπη. Ένα πλήθος σημαντικών καλλιτεχνών δημιουργεί τέχνη με αφίσες αυτήν την περίοδο, και ξεχώρισαν οι Ανρί ντε Τουλούζ-Λωτρέκ και Ζυλ Σερέ.

καλλιτεχνική αξία Επεξεργασία

Πολλές αφίσες είχαν ιδιαίτερη καλλιτεχνική αξία και έγιναν αντικείμενο συλλογών. Σ' αυτές περιλαμβάνονται οι διαφημίσεις Παγκοσμίων Εκθέσεων και Αποικιακών Εκθέσεων. Στον Πρώτο και στο Δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο, οι αφίσες έγιναν συνηθισμένος τρόπος στρατολόγησης στις ΗΠΑ, στη Βρετανία και σε άλλα κράτη, κάνοντας επίκληση της εθνικής συνείδησης με συνθήματα όπως "ο θείος Σαμ σας χρειάζεται" ή "τα χαλαρά χείλη βυθίζουν καράβια" προειδοποιώντας για τον κίνδυνο από τους κατασκόπους. Η πρώτη αφίσα του είδους κυκλοφόρησε στη Βρετανία και απεικόνιζε τον Λόρδο Κίτσενερ με προτεταμένο δάχτυλο, όπως στις μεταγενέστερες αφίσες του "θείου Σαμ", να καλεί προς κατάταξη. Αφίσες παρόμοιου περιεχομένου χρησιμοποιήθηκαν, επίσης, στη Σοβιετική Ένωση, ενώ στη Ναζιστική Γερμανία αποτέλεσαν σημαντικό όργανο της αντισημιτικής προπαγάνδας.

Σημαντικές αφίσες δημιουργήθηκαν από γραφίστες και σε άλλες εποχές μεγάλης αναταραχής. Στη δεκαετία του '60 με την άνοδο της ποπ αρτ και με τα κινήματα διαμαρτυρίας σε όλη τη Δύση, αυξήθηκε η χρήση της αφίσας. Ίσως οι πιο ενδιαφέρουσες αφίσες ήταν αυτές των Γάλλων φοιτητών κατά τη διάρκεια των γεγονότων του Μαΐου του 1968.

Η κινηματογραφική βιομηχανία παρατήρησε ότι οι αφίσες με τα ζωηρά χρώματα είναι ένας καλός τρόπος προώθησης των ταινιών. Η συλλογή κινηματογραφικών αφισών είναι για πολλούς ένα σημαντικό χόμπι.

Παρακμή και αναβίωση Επεξεργασία

Υπό την πίεση των νέων τρόπων διαφήμισης, η αφίσα ως επικοινωνιακό εργαλείο άρχισε να παρακμάζει μετά τον Α' Παγκόσμιο Πόλεμο.[1][2][3] Ομάδες πολιτών έχουν επικρίνει εδώ και καιρό την αφίσα, υποστηρίζοντας ότι η φύση της αφίσας κάνει τους δημόσιους χώρους άσχημους. Αλλά η πραγματική απειλή για τις αφίσες προερχόταν από τις νέες μορφές διαφήμισης. Τα μαζικά περιοδικά, το ραδιόφωνο και αργότερα η τηλεόραση και οι διαφημιστικές πινακίδες μείωσαν τους προϋπολογισμούς μάρκετινγκ των διαφημιστών. Αν και οι αφίσες συνέχισαν να κατασκευάζονται και να διαφημίζουν προϊόντα, δεν θεωρούνταν πλέον η κύρια μορφή διαφήμισης. Όλο και περισσότερο, ο σκοπός των αφισών μετατοπίζεται προς πολιτική και διακοσμητική χρήση.

Πράγματι, μέχρι τα μέσα της δεκαετίας του 1960, οι αφίσες είχαν αναβιώσει ως μέρος μιας ευρύτερης αντιπολιτισμικής αλλαγής.[4][5][6] Μέχρι το 1968, η αναβίωση της σύγχρονης αφίσας περιγράφηκε ως "κάτι μεταξύ παροδικής μόδας και μιας μορφής μαζικής υστερίας".[7]

Εμπορική χρήση Επεξεργασία

Μέχρι τη δεκαετία του 1890, η τέχνη της αφίσας ήταν ευρέως διαδεδομένη σε διάφορα μέρη της Ευρώπης, διαφημίζοντας τα πάντα, από ποδήλατα μέχρι ταυρομαχίες.[8][9] Πολλές από τις αφίσες είχαν μεγάλη καλλιτεχνική αξία. Σε αυτές περιλαμβάνονται αφίσες που διαφημίζουν καταναλωτικά αγαθά και ψυχαγωγία, καθώς και εκδηλώσεις όπως οι Παγκόσμιες Εκθέσεις και οι Αποικιακές Εκθέσεις.

Συγκέντρωση Επεξεργασία

Υπάρχει μια κοινότητα που συλλέγει σπάνιες ή vintage αφίσες, παρόμοια με τους συλλέκτες έργων τέχνης.[10] Οι δημοφιλείς κατηγορίες περιλαμβάνουν την Belle Epoque, ταινίες, πόλεμο και προπαγάνδα και ταξίδια. Λόγω του χαμηλού τους κόστους, ο αριθμός των πλαστών αφισών είναι σχετικά χαμηλός σε σύγκριση με άλλα μέσα ενημέρωσης.[11] Η International Vintage Poster Dealers Association (IVPDA) διατηρεί έναν κατάλογο αξιόπιστων εμπόρων αφισών.[12]

Εξωτερικοί σύνδεσμοι Επεξεργασία

Παραπομπές Επεξεργασία

  1. «History of the Poster: Centuries of Visual Communication». www.domestika.org. Ανακτήθηκε στις 23 Μαρτίου 2024. 
  2. «The Psychology of Propaganda: War Tool Turned Marketing Tactic». www.magellantv.com. Ανακτήθηκε στις 23 Μαρτίου 2024. 
  3. «Humanist propaganda: the poster as a visual medium of communication used by 'new' social movements». www.thefreelibrary.com. Ανακτήθηκε στις 23 Μαρτίου 2024. 
  4. «1960s counterculture». www.britannica.com. Ανακτήθηκε στις 23 Μαρτίου 2024. 
  5. «Counterculture of the 1960s: A Revolution in Social Norms». brilliantio.com. Ανακτήθηκε στις 23 Μαρτίου 2024. 
  6. «When Posters Went Psychedelic». daily.jstor.org. Ανακτήθηκε στις 23 Μαρτίου 2024. 
  7. «Protest Poster Art». culturalpolitics.net. Ανακτήθηκε στις 23 Μαρτίου 2024. 
  8. «What is Poster?». robertjacobs.art. Ανακτήθηκε στις 23 Μαρτίου 2024. 
  9. «The History of Posters». postermemorabilia.com. Ανακτήθηκε στις 23 Μαρτίου 2024. 
  10. «Collecting Vintage Posters». www.forbes.com. Ανακτήθηκε στις 23 Μαρτίου 2024. 
  11. «The Intrepid Art Collector: The Beginner's Guide to Finding, Buying, and Appreciating Art on a Budget». books.google.com. Ανακτήθηκε στις 23 Μαρτίου 2024. 
  12. «IVPDA Members». www.ivpda.com. Ανακτήθηκε στις 23 Μαρτίου 2024.