Βίκτορ Σκλόφσκι
Ο Βίκτορ Μπορίσοβιτς Σκλόφσκι (ρωσικά: Ви́ктор Бори́сович Шкло́вский) (γεννήθηκε στις 24 Ιανουαρίου 1893 και απεβίωσε στις 6 Δεκεμβρίου 1984) ήταν Σοβιετικός (Ρώσος) κριτικός, συγγραφέας και φυλλαδιογράφος.
Βιογραφία Επεξεργασία
Ο Σκλόφσκι γεννήθηκε στην Αγία Πετρούπολη της Ρωσίας. Ο πατέρας του ήταν Εβραίος και η μητέρα του ήταν Γερμανικής/Ρώσικης καταγωγής. Φοίτησε στο πανεπιστήμιο της Αγίας Πετρούπολης.
Κατά τη διάρκεια του Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου προσέφερε εθελοντικά την υπηρεσία του στον Ρωσικό στρατό και τελικά έγινε εκπαιδευτής οδηγών σε μονάδα τεθωρακισμένων οχημάτων στην Αγία Πετρούπολη. Εκεί, το 1916, ίδρυσε την Κοινότητα για τη μελέτη της ποιητικής γλώσσας (Obshchestvo izucheniya POeticheskogo YAZyka-OPOYAZ), μία από τις δύο ομάδες (η άλλη ήταν η γλωσσική κοινότητα της Μόσχας) που ανέπτυξε τις κριτικές θεωρίες και τις τεχνικές του Ρωσικού Φορμαλισμού.
Ο Σκλόφσκι συμμετείχε στη Φεβρουαριανή Επανάσταση του 1917. Ακολούθως η Ρωσική προσωρινή κυβέρνηση τον έστειλε ως βοηθό Κομισσάριου στο νοτιοδυτικό μέτωπο όπου τραυματίστηκε και πήρε βραβείο για τη γενναιότητα του.Μετέπειτα ήταν πάλι βοηθός Κομισσάριου των Ρωσικών εκστρατευτικών σωμάτων στην Περσία.
Ο Σκλόφσκι επέστρεψε στην Αγία Πετρούπολη στις αρχές του 1918,μετά την Οκτωβριανή Επανάσταση. Αντιτέθηκε στον [[ Μπολσεβίκοι|Μπολσεβικισμό]] και πήρε μέρος σε μια αντι-μπολσεβίκικη συνωμοσία που οργανώθηκε από μέλη του Σοσιαλιστικού-Επαναστατικού Κόμματος.Αφού η συνωμοσία ανακαλύφθηκε από την Τσεκά, ο Σκλόφσκι αναγκάστηκε να κρυφτεί και ταξίδευε συνεχώς στη Ρωσία και την Ουκρανία, αλλά τελικά του αποδόθηκε χάρη λόγω των διασυνδέσεων του με τον Μαξίμ Γκόρκι και αποφάσισε να απέχει από την πολιτική δραστηριότητα. Οι δύο του αδελφoί εκτελέστηκαν από το Σοβιετικό καθεστώς (ο ένας το 1918 και ο άλλος το 1937) ενώ η αδερφή του πέθανε από την πείνα στην Αγία Πετρούπολη το 1919.[11]
Ο Σκλόφσκι ενσωματώθηκε στη Σοβιετική κοινωνία και μάλιστα πήρε μέρος στον Ρωσικό Εμφύλιο Πόλεμο, υπηρετώντας τον Κόκκινο Στρατό. Ωστόσο, το 1922 αναγκάστηκε πάλι να κρυφτεί επειδή απειλήθηκε με σύλληψη και πιθανή εκτέλεση για τις παλαιότερες πολιτικές του δραστηριότητες και ταξίδεψε με αεροπλάνο μέσω Φινλανδίας στη Γερμανία. Στο Βερολίνο, το 1923, δημοσίευσε τα απομνημονεύματά του από την περίοδο 1917-1922 κάτω από τον τίτλο Сентиментальное путешествие, воспоминания (Sentimental'noe puteshestvie, vospominaniia, ένα αισθηματικό ταξίδι). Την ίδια χρονιά του επιτράπηκε να επιστρέψει στην ΕΣΣΔ αλλά όχι μόνο λόγω της επίκλησης προς τις Σοβιετικές αρχές που συμπεριλαμβάνονταν στην επιστολική νουβέλα του Zoo, or Letters Not About Love.
Ο Γιουγκοσλάβος λόγιος Μιχαΐλο Μιχαΐλοφ επισκέφτηκε τον Σκλόφσκι το 1963 και έγραψε:"Εντυπωσιάστηκα πολύ από τη ζωντάνια του πνεύματος του Σκλόφσκι, τα ποικίλα ενδιαφέροντα του και την τρομερή του πνευματική καλλιέργεια. Όταν αποχαιρέτησα τον Βίκτορ Μπορίσοβιτς και έφυγα προς τη Μόσχα, ένιωθα πως είχα συναντήσει έναν από τους πιο καλλιεργημένους,πιο έξυπνους και πιο μορφωμένους ανθρώπους του αιώνα μας"."[12]
Πέθανε στη Μόσχα το 1984.
Συγγραφέας και θεωρητικός Επεξεργασία
Μαζί με τις λογοτεχνικές κριτικές του και βιογραφίες του για συγγραφείς όπως ο Λώρενς Στερν, ο Μαξίμ Γκόρκι,ο Λέων Τολστόι και ο Βλαντίμιρ Μαγιακόφσκι, έγραψε και αρκετά ημι-αυτοβιογραφικά έργα μεταμφιεσμένα σε μυθιστορήματα που χρησίμευσαν και ως πειράματα για τις αναπτυσσόμενες λογοτεχνικές θεωρίες του.
Ο Σκλόφσκι είναι γνωστός για την εξέλιξη της θεωρίας της αποξένωσης (γνωστή και ως ostranenie ή defamiliarization σε άλλες γλώσσες) στη λογοτεχνία.[13].Εξήγησε αυτήν του τη θεωρία μέσω της σημαντικής του έκθεσης "Τέχνη όπως τεχνική"[14] η οποία αποτέλεσε το πρώτο κεφάλαιο του βιβλίου του "Θεωρία της πεζογραφίας" που πρωτοδημοσιεύτηκε το 1925.Υποστήριξε πως είναι ανάγκη να αναστρέψεις κάτι υπερβολικά συνηθισμένο,όπως ένα "κλισέ" σύμφωνα με τη λογοτεχνική ορολογία,σε κάτι αναζωογονητικό :[15]
Το έργο του Σκλόφσκι ωθεί τον Ρωσικό Φορμαλισμό να αντιληφθεί τη λογοτεχνική δραστηριότητα ως αναπόσπαστα μέρη της κοινωνικής πρακτικής,μια ιδέα που γίνεται σημαντική στο έργο του Μιχαήλ Μπάκτιν.
Κινηματογράφος Επεξεργασία
Ο Σκλόφσκι ήταν ένας από τους πρώτους σεναριογράφους ταινιών.Μια συλλογή των εκθέσεων του και των άρθρων του για τον κινηματογράφο δημοσιεύτηκε το 1923 (Λογοτεχνία και κινηματογράφος). Ήταν στενός φίλος του σκηνοθέτη Σεργκέι Αϊζενστάιν και δημοσίευσε εκτενή κριτική εκτίμηση της ζωής του και των έργων του.
Ξεκινώντας τη δεκαετία του 1920 και συνεχίζοντας μέχρι τη δεκαετία του 1970,ο Σκλόφσκι δούλεψε ως σεναριογράφος σε πολυάριθμες σοβιετικές ταινίες.Στο βιβλίο του Τρίτο Εργοστάσιο ο Σκλόφσκι ανακεφαλαιώνει τη δουλειά του για τον κινηματογράφο, γράφοντας: "Πρώτα από όλα,έχω μια δουλειά στο τρίτο εργοστάσιο του Γκόσκινο. Δεύτερον, το όνομα δεν είναι δύσκολο να εξηγηθεί. Το πρώτο εργοστάσιο ήταν η οικογένειά μου και το σχολείο μου. Το δεύτερο ήταν η OPOYAZ. Και το τρίτο είναι αυτό που με περιεργάζεται αυτήν ακριβώς τη στιγμή"."[16]
Βιβλιογραφία Επεξεργασία
- Ένα αισθηματικό ταξίδι: Απομνημονεύματα, 1917-1922
- Ζωολογικός κήπος, ή γράμματα όχι ερωτικά (1923)
- Η κίνηση του ιππότη (1923)
- Θεωρία της πεζογραφίας (1925)
- Τρίτο Εργοστάσιο (1926)
- Ένα κυνήγι για τον οπτιμισμό (1931)
- Ο Μαγιακόφσκι και ο κύκλος του (1941)
- Λέων Τολστόι (1963)
- Ενέργεια αυταπάτης: Ένα βιβλίο για τη συνωμοσία (1981)
Ταινιογραφία Επεξεργασία
- Από τον νόμο (1926), σκηνοθέτης Λεβ Κουλέσωφ, βασισμένο σε ιστορία του Τζακ Λόντον
- Κρεβάτι και Καναπές (1927), σκηνοθέτης Αβράμ Ρουμ
- Το σπίτι στην Τρούμπναγια (1928), σκηνοθέτης Μπόρις Μπάρνετ
- Το σπίτι του πάγου (1928), σκηνοθέτης Κόνσταντιν Έργκερτ, βασισμένο στην επώνυμη νουβέλα του Ιβάν Λασέζνικοφ
- Κραζάνα (1928), σκηνοθέτης Κότε Μαρντγιανισβίλι, βασισμένο στη νουβέλα Η Αλογόμυγα του Έθελ Λίλιαν Βόινιτς
- Τουρκσιμπ, ντοκιμαντέρ (1929), σκηνοθέτης Βίκτορ Αλεξάντροβιτς Τούριν
- Αμερικάνκα (1930), σκηνοθέτης Λέο Εσάνκυα
- Ο Ορίζοντας (1932), σκηνοθέτης Λεφ Κούλεσοφ
- Μίνιν και Ποζάρσκυ (1939), σκηνοθέτης Βσέβολοντ Πουντόβκιν
- Η Αλογόμυγα (1956), σκηνοθέτης Αλεκσάντρ Φάιντσινμερ, βασισμένο στην επώνυμη νουβέλα του Έθελ Λίλιαν Βόινιτς
- Kazaki (1961), σκηνοθέτης Βασίλι Προνίν
Παραπομπές Επεξεργασία
- ↑ 1,0 1,1 1,2 Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας: (Γαλλικά) καθιερωμένοι όροι της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας. data
.bnf .fr /ark: /12148 /cb11896719b. Ανακτήθηκε στις 10 Οκτωβρίου 2015. - ↑ 2,0 2,1 2,2 «Литераторы Санкт-Петербурга. ХХ век». (Ρωσικά) Writers of St. Petersburg. XX century.
- ↑ «Большая советская энциклопедия» (Ρωσικά) Η Μεγάλη Ρωσική Εγκυκλοπαίδεια. Μόσχα. 1969. Ανακτήθηκε στις 28 Σεπτεμβρίου 2015.
- ↑ «Русская литература XX века. Прозаики, поэты, драматурги» (Ρωσικά) 2005. ISBN-10 5-94848-307-X.
- ↑ (Αγγλικά) Union List of Artist Names. 18 Απριλίου 2019. 500386089. Ανακτήθηκε στις 10 Αυγούστου 2021.
- ↑ Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας: (Γαλλικά) καθιερωμένοι όροι της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας. data
.bnf .fr /ark: /12148 /cb11896719b. Ανακτήθηκε στις 10 Οκτωβρίου 2015. - ↑ CONOR.SI. 48376419.
- ↑ 8,0 8,1 8,2 The Fine Art Archive. cs
.isabart .org /person /18372. Ανακτήθηκε στις 1 Απριλίου 2021. - ↑ Ανακτήθηκε στις 20 Ιουνίου 2019.
- ↑ 10,0 10,1 Τσεχική Εθνική Βάση Δεδομένων Καθιερωμένων Όρων. jn19990209858. Ανακτήθηκε στις 7 Φεβρουαρίου 2024.
- ↑ Σκλόφσκι,Письма внуку Αρχειοθετήθηκε 2011-06-14 στο Wayback Machine..
- ↑ Mihajlo Mihajlov, Moscow Summer (Farrar, Straus and Giroux, 1965), p. 104.
- ↑ Carla Benedetti (1999) The empty cage: inquiry into the mysterious disappearance of the author
- ↑ Viktor Shklovsky (1917) Art as Technique Αρχειοθετήθηκε 2009-12-05 στο Wayback Machine.
- ↑ Peter Brooker, Andrzej Gasiorek, Deborah Longworth (2011) The Oxford Handbook of Modernism p.841
- ↑ Viktor Shklovshky: Third Factory, Dalkey Archive Press 2002, pp.8–9.