Βαλματζιόρε

Με την ονομασία Βαλματζιόρε (Valmaggiore) φέρεται ο ιστορικός αυλώνας (= στενός πορθμίζων κόλπος) της χερσονήσου της Ιστρίας που εκτείνεται από Δ.προς Α. στον μυχό του οποίου βρίσκεται ο λιμένας της Πόλα, σημερινής Πούλα, στην Κροατία.

Αυστροουγγαρικά θωρηκτά στον αυλώνα Βαλματζιόρε, προ του ναυστάθμου Πόλα.

Όταν το 1813, όλη η Ιστρία πέρασε στην αυστριακή αυτοκρατορία (αργότερα Αυστρο-ουγγρική αυτοκρατορία), η τότε Πόλα ανέκτησε ευημερία αναπτύσσοντας σπουδαίο λιμένα. Από το 1859 εξελίχθηκε σε κύρια ναυτική βάση της Αυστρίας και σημαντικό ναυπηγικό και βιομηχανικό κέντρο. Η δε νήσος Μπριτζούνι στην έξοδο του αυλώνα αυτού, στα νότια της Πόλα, έγινε το θέρετρο καλοκαιρινών διακοπών της βασιλική οικογένειας των Αψβούργων.

Εκείνη την εποχή όλος ο αυλώνας Βαλματζιόρε παρέμενε κλειστός στην ναυτιλία ως εγγύτατος χώρος του αυστρο-ουγγρικού ναυστάθμου και ελλιμενισμού των θωρηκτών της Αυτοκρατορίας, αλλά και ως πεδίο βολών και γυμνασίων του αυτοκρατορικού ναυτικού. Η δε προσέγγιση πλοίου επιτρεπόταν μετά από νηοψία και έκδοση σχετικής άδειας. Ο δε χαρακτήρας αυτός παρέμεινε μέχρι τη λήξη του Α' Παγκοσμίου Πολέμου, μετά την κατάρρευση της Αυστροουγγαρίας, όπου η περιοχή περιήλθε στην Ιταλία σύμφωνα με τη συνθήκη ειρήνης που συνομολογήθηκε.

Στον Β' Π.Π. μετά τη συνθηκολόγηση των Ιταλών, ο αυλώνας Βαλματζιόρε, μεταβλήθηκε και πάλι στρατιωτική ζώνη, αυτή τη φορά της γερμανικής διοίκησης του "Küstenland", σε βάση υποβρυχίων, κατά την περίοδο 1943 - 1945, όπου και δέχθηκε πολλές συμμαχικές αεροπορικές επιθέσεις. Μετά τον πόλεμο ακολούθησε την ιστορία της Πούλα και της ευρύτερης περιοχής.

Πηγές

• Μεγάλη Ελληνική Εγκυκλοπαίδεια" τομ.Στ΄, σελ.582.