Βάνιρ (αρχαία σκανδιναβικά: Vanir) είναι το όνομα ενός από τα δύο πάνθεα στη Σκανδιναβική μυθολογία. Το άλλο και πιο γνωστό πάνθεον είναι αυτό των Αίσιρ. Κατά τη διάρκεια του Πολέμου των θεών οι Βάνιρ πολέμησαν με τους Αίσιρ.

Στους Βάνιρ συγκαταλέγονται οι Νιορντ, Φρέυρ και Φρέυγια, οι οποίοι έμειναν με τους Αίσιρ από το τέλος της μάχης μεταξύ Βάνιρ και Αίσιρ (ανταλλάχτηκαν με τους Μίμιρ και Χούνιρ). Η ταυτότητα των Σκάντι, Λύτιρ, Γκερντρ και Οδρ (Óðr) μπορεί να αμφισβητηθεί. Η Σκάντι ήταν μια γιγάντισσα παντρεμένη με έναν από τους Βάνιρ (τον Νιορντ). Η Γκερντρ ήταν επίσης γιγάντισσα, την οποία ερωτεύτηκε ο Φρέυρ και με την οποία ενώθηκε πουλώντας το ξίφος του ως αντάλλαγμα. Δεν είναι όμως βέβαιο αν η ένωσή τους ήταν κάτι παραπάνω από μια απλή συνάντηση. Ο Οδρ αναφέρεται συντόμως στις Έντα ως σύζυγος της Φρέυγια, αλλά τίποτ' άλλο δεν είναι γνωστό γι' αυτόν (αν και συχνά σημειώνεται ως μία από τις ονομασίες του Όδινν).

Χαρακτηριστικά

Επεξεργασία

Οι Βάνιρ είναι θεοί της γονιμότητας και της ευημερίας, ενώ οι Αίσιρ ήταν πολεμικοί θεοί. Έχουν μεγάλη γνώση των μαγικών τεχνών και έτσι γνωρίζουν και το μέλλον. Λέγεται πως η Φρέυγια ήταν αυτή που δίδαξε τη μαγεία στους Αίσιρ. Επίσης παντρεύονταν μεταξύ τους και είχαν ακόμα και αιμομεικτικές σχέσεις γεγονός που απαγορευόταν ανάμεσα στους Αίσιρ. Για παράδειγμα ο Φρέυρ και η Φρέυγια ήταν παιδιά του Νιορντ και της αδερφής του (βλέπε Νέρτους).

Τοποθεσία

Επεξεργασία

Οι Βάνιρ κατοικούν στο Βάναχεϊμρ, το οποίο αποκαλείται επίσης Βάναλαντ. Ο Σνόρρι Στούρλουσον αποκαλεί τη γη τους Τάνακβῑσλ (Tanakvísl) και Βάνακβῑσλ (Vanakvísl).

Οι Βάνιρ και τα Ξωτικά

Επεξεργασία

Οι Έντα πιθανόν ταύτιζαν τους Βάνιρ με τα ξωτικά και συχνά η φράση ‘Αίσιρ και Βανίρ’ εναλλασόταν με τη φράση ‘Αίσιρ και Άλφαρ(ξωτικά)’ με τη σημασία ‘όλοι οι θεοί’. Καθώς και οι Βάνιρ και οι Άλφαρ ήταν δυνάμεις γονιμότητας, η εναλλαξιμότητα υποδηλώνει πως ίσως οι Βάνιρρ ήταν συνώνυμοι των ξωτικών. Μπορεί επίσης τα δύο ονόματα να εκφράζουν διαφορά θέσεως, δηλαδή το γεγονός πως τα ξωτικά ήταν ελάσσονες θεοί γονιμότητας, ενώ οι Βάνιρ μείζονες θεοί γονιμότητας. Έτσι ο Φρέυρ ήταν ένας φυσικός Βανρ (Vanr: ενικός του Vanir) που ηγεμόνευε επί των ξωτικών στο Ᾱ́λφχεϊμρ (Álfheimr).

Οι Βανίρ και οι Καλεσμένοι τους

Επεξεργασία
  • Φρέυγια
  • Φρέυρ
  • Γκερντρ
  • Γουλλβέιγκ, η άσχημη συμπεριφορά των Εσίρ απέναντί της προκάλεσε τον πόλεμο των θεών.
  • Χούνιρ, όμηρος από τους Αίσιρ
  • Μίμιρ, όμηρος από τους Αίσιρ
  • Κβάσιρ
  • Λύτιρ
  • Νιορντ
  • Σκάντι

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

Επεξεργασία