Βλαδίσλαος Δ΄ της Πολωνίας
| Το λήμμα παραθέτει τις πηγές του αόριστα, χωρίς παραπομπές. |
Ο Βλαδίσλαος Δ΄ Βάζα (πολωνικά: Władysław IV Waza), ή Βλαδίσλαος Δ΄ της Πολωνίας (9 Ιουνίου 1595 - 20 Μαΐου 1648), ήταν Βασιλιάς της Πολωνίας,Μεγάλος Δούκας της Λιθουανίας (1632-1648) και αυτοκράτορας της Ρωσίας (1610-1613), από τον Οίκο των Βάσα. Ήταν υιος του Σιγισμούνδου Γ', βασιλιά της Πολωνίας-Λιθουανίας και της πρώτης συζύγου του, Άννας των Αψβούργων, κόρης του Καρόλου Β΄ αρχιδούκα της Έσω Αυστρίας.
Το 1610, τον 15χρονο Βλαδίσλαο εξέλεξαν αυτοκράτορα (τσάρο) της Ρωσίας οι επτά βογιάροι, που αντιτίθεντο στον Βασίλειο Δ΄ της Ρωσίας, αλλά δεν ανέλαβε το θρόνο ένεκα της αντίδρασης του πατέρα του και μιας λαϊκής εξέγερσης στη Ρωσία. Το 1632 εξελέγη βασιλιάς της Κοινοπολιτείας της Πολωνίας με το μεγάλο δουκάτο της Λιθουανίας και την υπεράσπισε με επιτυχία στον Πόλεμο του Σμολένσκ (1632-34), που συμμετείχε προσωπικά. Υποστήριξε τη θρησκευτική ανοχή και διεξήγε στρατιωτικές μεταρρυθμίσεις, όπως την ίδρυση Ναυτικού. Ήταν επίσης ένας φημισμένος προστάτης των τεχνών και της μουσικής. Δεν κατάφερε να πραγματοποιήσει το όνειρό του της ανάκτησης του στέμματος της Σουηδίας, αλλά κέρδισε τη φήμη του κατακτητή της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, ενίσχυσε τη βασιλική εξουσία και μεταρρύθμισε την Κοινοπολιτεία.
Απεβίωσε χωρίς νόμιμο, επιζώντα διάδοχο, έτσι τον διαδέχθηκε στο πολωνικό θρόνο ο ετεροθαλής αδελφός του Ιωάννης Β΄ Καζιμίρ των Βάσα. Ο θάνατος του Βλαδίσλαου Δ΄ σηματοδότησε το τέλος της σχετικής σταθερότητας στην Πολωνική-Λιθουανική Κοινοπολιτεία. οι συγκρούσεις και οι εντάσεις, που είχαν αυξηθεί κατά τη διάρκεια των τελευταίων δεκαετιών, κορυφώθηκαν. Καταστροφικές συνέπειες είχαν η Εξέγερση Khmelnytsky (1648), η μεγαλύτερη από τις εξεγέρσεις των Κοζάκων, και η Σουηδική εισβολή που ονομάστηκε "Κατακλυσμός" (1655-1660).
ΟικογένειαΕπεξεργασία
Από την πρώτη του σύζυγο Καικιλία-Ρενάτα των Αψβούργων, κόρη του Φερδινάνδου Β΄ αρχιδούκα της Αυστρίας και βασιλιά της Ουγγαρίας, Βοημίας & Γερμανίας δεν είχε επιζώντα τέκνα.
Από τη δεύτερη σύζυγό του Μαρία-Λουίζα Γκοντζάγκα, κόρη του Καρόλου Α΄ δούκα της Μάντουα, δεν είχε επιζόντα τέκνα.
Από μία μη νόμιμη σχέση που είχε, φυσικό τέκνο του ήταν ο:
- (νόθος) Βλαδίσλαος-Κωνσταντίνος, αρχηγός της Φρουράς στη Ρώμη και καμεράριος του Πάπα.
ΠαραπομπέςΕπεξεργασία
- ↑ 1,0 1,1 1,2 Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας, Κρατική Βιβλιοθήκη του Βερολίνου, Βαυαρική Κρατική Βιβλιοθήκη, Εθνική Βιβλιοθήκη της Αυστρίας: Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 9 Απριλίου 2014.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 (Αγγλικά) SNAC. w6mc8xqt. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2017.
- ↑ 3,0 3,1 3,2 «Encyclopædia Britannica» (Αγγλικά) biography/Wladyslaw-IV-Vasa. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2017.
- ↑ 4,0 4,1 4,2 RKDartists. 453085. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2017.
- ↑ 5,0 5,1 5,2 (Πολωνικά) Internetowy Polski Słownik Biograficzny. wladyslaw-iv-waza-1595-1648-krol-polski-etc-wiesz.
- ↑ 6,0 6,1 Dalibor Brozović, Tomislav Ladan: «Hrvatska enciklopedija» (Κροατικά) Miroslav Krleža Lexicographical Institute. 1999. 65036. ISBN-13 978-953-6036-31-8. ISBN-10 953-6036-31-2.
- ↑ «Gran Enciclopèdia Catalana» (Καταλανικά) Grup Enciclopèdia Catalana. 0036270.
- ↑ www
.britannica .com /EBchecked /topic /646367 /Wladyslaw-IV-Vasa. - ↑ 9,0 9,1 www
.katedra-wawelska .pl /en /historia-katedry /katedra-krolewska /. - ↑ «Identifiants et Référentiels». (Γαλλικά) IdRef. Agence bibliographique de l'enseignement supérieur. Ανακτήθηκε στις 4 Μαρτίου 2020.
- ↑ 11,0 11,1 p11473.htm#i114721. Ανακτήθηκε στις 7 Αυγούστου 2020.
ΠηγέςΕπεξεργασία
- Βουαντίσουαφ Τσαπλίνσκι, Na Dworze Króla Władysława IV (At the Court of King Władysław IV), 1959. *Poczet Królów i Książąt Polskich (The Kings and Dukes of Poland), 1980, ISBN 83-07-00234-6.
- Władysław IV Waza 1595–1658. Władcy Polski Nr 23. Rzeczpospolita and Mówią Wieki. Various authors and editors. 24 Ιουλίου 2007.
Εξωτερικοί σύνδεσμοιΕπεξεργασία
Πολυμέσα σχετικά με το θέμα Wladislaus IV of Poland στο Wikimedia Commons
Bain, Robert Nisbet (1911) «Wladislaus IV» Εγκυκλοπαίδεια Μπριτάννικα 28 (11η έκδοση), σσ. 766–767- Iter per Europam Bibliotheca Augustana
- Marek, Miroslav. «Vasa's genealogy». Genealogy.EU.
- Testimony Αρχειοθετήθηκε 2013-05-30 στο Wayback Machine. Kunstkammer και όπερα του Βλαδίσλαου Βάζα
- Timeline of Władysław's life (πολωνικά)
- Quotes about Władysław (πολωνικά)
| Στο λήμμα αυτό έχει ενσωματωθεί κείμενο από το λήμμα Władysław IV Vasa της Αγγλικής Βικιπαίδειας, η οποία διανέμεται υπό την GNU FDL και την CC-BY-SA 3.0. (ιστορικό/συντάκτες). |
 | Αυτό το λήμμα που σχετίζεται με τη βιογραφία ενός προσώπου χρειάζεται επέκταση. Βοηθήστε τη Βικιπαίδεια επεκτείνοντάς το!. |