Βλαδίσλαος Δ΄ της Πολωνίας
| Το λήμμα παραθέτει τις πηγές του αόριστα, χωρίς παραπομπές. |
Ο Βλαδίσλαος Δ΄ Βάσα (πολωνικά: Władysław IV Waza, 9 Ιουνίου 1595 - 20 Μαΐου 1648) ήταν βασιλιάς της Πολωνίας-Λιθουανίας (1632-1648) και αυτοκράτορας της Ρωσίας (1610-1613), από τον Οίκο των Βάσα. Ήταν υιόγιος του Σιγισμούνδου Γ' βασιλιά της Πολωνίας-Λιθουανίας και της πρώτης συζύγου του Άννας των Αψβούργων, κόρης του Καρόλου Β΄ αρχιδούκα της Έσω Αυστρίας.
| Βλαδίσλαος Δ' | |
|---|---|
 | |
βασιλιάς της Πολωνίας | |
| Περίοδος | 1632 - 1648 |
| Προκάτοχος | Σιγισμούνδος Γ' Βάσα |
| Διάδοχος | Ιωάννης Β' Καζιμίρ Βάσα |
αυτοκράτορας της Ρωσίας | |
| Περίοδος | 1610 - 1613 |
| Προκάτοχος | Βασίλειος Δ΄ Σουίσκιι |
| Διάδοχος | Μιχαήλ Α' Ρομάνοφ |
| Γέννηση | 9 Ιουνίου 1595 Λομπζόβ, Κρακοβία |
| Θάνατος | 20 Μαΐου 1648 Μερκίνε, Λιθουανία |
| Σύζυγος | Καικιλία-Ρενάτα των Αψβούργων Μαρία-Λουίζα Γκοντζάγκα |
| Επίγονοι | Σιγισμούνδος-Καζιμίρ Βλαδίσλαος-Κωνσταντίνος |
| Οίκος | Οίκος των Βάσα |
| Πατέρας | Σιγισμούνδος Γ΄ της Πολωνίας |
| Μητέρα | Άννα των Αψβούργων |
| Θρησκεία | Ρωμαιοκαθολικός |
 Σχετικά πολυμέσα | |
| δεδομένα () | |
Το 1610 τον 10ετή Βλαδίσλαο τον εξέλεξαν αυτοκράτορα (tsar) της Ρωσίας οι επτά βογιάροι, που αντιτίθεντο στον Βασίλι Δ΄ Σουίσκιι, αλλά δεν ανέλαβε το θρόνο ένεκα της αντίδρασης του πατέρα του και μιας λαϊκής εξέγερσης στη Ρωσία. Το 1632 εξελέγη βασιλιάς της Κοινοπολιτείας της Πολωνίας με το μεγάλο δουκάτο της Λιθουανίας και την υπεράσπισε με επιτυχία στον Πόλεμο του Σμολένσκ (1632-34), που συμμετείχε προσωπικά. Υποστήριξε τη θρησκευτική ανοχή και διεξήγε στρατιωτικές μεταρρυθμίσεις, όπως την ίδρυση Ναυτικού. Ήταν επίσης ένας φημισμένος προστάτης των τεχνών και της μουσικής. Δεν κατάφερε να πραγματοποιήσει το όνειρό του της ανάκτησης του στέμματος της Σουηδίας, αλλά κέρδισε τη φήμη του κατακτητή της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, ενίσχυσε τη βασιλική εξουσία και μεταρρύθμισε την Κοινοπολιτεία.
Απεβίωσε χωρίς νόμιμο, επιζώντα διάδοχο, έτσι τον διαδέχθηκε στο πολωνικό θρόνο ο ετεροθαλής αδελφός του Ιωάννης Β΄ Καζιμίρ των Βάσα. Ο θάνατος του Βλαδίσλαου Δ΄ σηματοδότησε το τέλος της σχετικής σταθερότητας στην πολωνο-λιθουανική Κοινοπολιτεία· οι συγκρούσεις και οι εντάσεις, που είχαν αυξηθεί κατά τη διάρκεια των τελευταίων δεκαετιών, κορυφώθηκαν. Καταστροφικές συνέπειες είχαν η Εξέγερση Khmelnytsky (1648), η μεγαλύτερη από τις εξεγέρσεις των Κοζάκων, και η Σουηδική εισβολή που ονομάστηκε "Κατακλυσμός" (1655-1660).
ΟικογένειαΕπεξεργασία
Από την πρώτη του σύζυγο Καικιλία-Ρενάτα των Αψβούργων, κόρη του Φερδινάνδου Β΄ αρχιδούκα της Αυστρίας και βασιλιά της Ουγγαρίας, Βοημίας & Γερμανίας, είχε τέκνο:
- Σιγισμούνδος-Καζιμίρ 1640 - 1647, απεβίωσε 7 ετών.
- Μαρία-Άννα-Ισαβέλλα 1642, απεβ. την επόμενη ημέρα της γέννησής της.
Από τη δεύτερη σύζυγό του Μαρία-Λουίζα Γκοντζάγκα, κόρη του Καρόλου Α΄ δούκα της Μάντουα, δεν είχε επιζόντα τέκνα.
Από μία μη νόμιμη σχέση που είχε, φυσικό τέκνο του ήταν ο:
- (νόθος) Βλαδίσλαος-Κωνσταντίνος, αρχηγός της Φρουράς στη Ρώμη και καμεράριος του πάπα.
ΠηγέςΕπεξεργασία
- Władysław Czapliński, Na Dworze Króla Władysława IV (At the Court of King Władysław IV), 1959. *Poczet Królów i Książąt Polskich (The Kings and Dukes of Poland), 1980, ISBN 83-07-00234-6.
- Władysław IV Waza 1595–1658. Władcy Polski Nr 23. Rzeczpospolita and Mówią Wieki. Various authors and editors. 24 July 2007.
| Στο λήμμα αυτό έχει ενσωματωθεί κείμενο από το λήμμα Władysław IV Vasa της Αγγλικής Βικιπαίδειας, η οποία διανέμεται υπό την GNU FDL και την CC-BY-SA 3.0. (ιστορικό/συντάκτες). |