Ο ήρωας του παραμυθιού «Οι Περιπέτειες της Αλίκης στη Χώρα των Θαυμάτων» του Λιούις Κάρολ. Ένας γάτος που παρουσιάζει ικανότητες ασυνήθιστες για ένα ζώο. Μπορεί να μιλήσει, να χαμογελάσει και σιγά-σιγά να διαλυθεί στο χώρο, έτσι ώστε στο τέλος να υπάρχει ένα χαμόγελο που κρέμεται στον αέρα. Μπορεί επίσης να τηλεμεταφέρει. Διασκεδάζει τον κεντρικό χαρακτήρα, την Αλίκη, με συζητήσεις και κατά καιρούς την εκνευρίζει με φιλοσοφικές σκέψεις.

Ο Γάτος του Τσεσάιρ του Τζόν Τένιελ.

«Μόνο λίγοι βρίσκουν τον δρόμο τους. Άλλοι δεν το αναγνωρίζουν όταν τον βρίσκουν.Και άλλοι δεν θέλουν καν να το αναγνωρίσουν.»

Ο ίδιος ο Κάρολ κατάγεται από την κομητεία του Τσεσάιρ, όπου εικόνες χαμογελαστών γατών φιγουράρουν πάνω από τις πόρτες των ταβέρνων. Θεωρητικά, αυτά τα ζωγραφισμένα ζώα θα έπρεπε να ήταν ευγενή λιοντάρια και λεοπαρδάλεις με ανοιχτό το στόμα τους. Αλλά στην αγγλική κομητεία, λίγοι άνθρωποι είχαν την τύχη να δουν ένα πραγματικό λιοντάρι, έτσι αυτές οι εικόνες έμοιαζαν περισσότερο με συνηθισμένες οικόσιτες γάτες με μια αχαρακτήριστη έκφραση στο πρόσωπο. Έτσι, αυτή η εικόνα ήταν γνωστή στον συγγραφέα από την παιδική του ηλικία.

Η προέλευση του Επεξεργασία

Κατά πάσα πιθανότητα, ο Κάρολ βρήκε την έμπνευση για το όνομα και την έκφραση του Γάτου του Τσεσάιρ στο σκάλισμα με ψαμμίτη του 16ου αιώνα μιας γάτας που χαμογελάει, στη δυτική όψη του πύργου της εκκλησίας St Wilfrid στο Grappenhall, ένα χωριό 7,9 χλμ. γενέτειρα στο Daresbury, Cheshire.

Μια άλλη εξήγηση συνδέει την προέλευση της εικόνας του Γάτου του Τσεσάιρ με τα περίφημα τυριά που παρασκευάζονταν στη κομητεία Cheshire. Πιστεύεται ότι αυτά τα τυριά είχαν το σχήμα του κεφαλιού μιας χαμογελαστής γάτας.

Επιπρόσθετα,ο Χόρχε Λουίς Μπόρχες στο "The Book of Fictional Creatures" προσφέρει μερικές ακόμα εκδοχές. Ένα από αυτά συνοψίζεται στο γεγονός ότι «ακόμα και οι γάτες γελούσαν με την υψηλή βαθμίδα της μικρής κομητείας Cheshire» και το άλλο - στο γεγονός ότι «Κατά τη διάρκεια της βασιλείας του Ριχάρδου Γ', ζούσε στο Τσεσάιρ ο δασάρχης Κάτερλινγκ, ο οποίος, όταν έπιανε λαθροκυνηγούς, χαμογελούσε».

Ο πατέρας του Λούις Κάρολ υπηρέτησε ως λειτουργός στο μικρό χωριό Κρόφτ, όπου η εκκλησία ήταν διακοσμημένη με γλυπτά που ο νεαρός Κάρολ θα μπορούσε να εμπνεύστηκε όταν σχεδίαζε τον Γάτο του Τσεσάιρ. Επιπλέον, μια ιστορία για μια γάτα-φάντασμα, η οποία έχει την ικανότητα να αναδύεται και να εξατμίζεται, υπήρχε στη κομητεία Cheshire.

Ο Σύνδρομος του Γάτου του Τσεσάιρ Επεξεργασία

 
Βέλη μαγνητικής τομογραφίας νευροσαρκοείδωσης πριν από τη θεραπεία.

Η σαρκοείδωση είναι μια φλεγμονώδης πολυσυστηματική διαταραχή άγνωστης αιτίας. Πρακτικά κανένα όργανο δεν έχει ανοσία στη σαρκοείδωση. Πιο συχνά, σε έως και 90% των ασθενών, επηρεάζει τους πνεύμονες. Το νευρικό σύστημα εμπλέκεται στο 5-15% των ασθενών. Η νευροσαρκοείδωση είναι μια σοβαρή και συνήθως καταστροφική επιπλοκή της σαρκοείδωσης. Η κλινική διάγνωση της νευροσαρκοείδωσης εξαρτάται από την ανεύρεση νευρολογικής νόσου σε πολυσυστηματική σαρκοείδωση. Καθώς η νόσος μπορεί να παρουσιαστεί με πολλούς διαφορετικούς τρόπους χωρίς στοιχεία βιοψίας, η σαρκοείδωση του μοναχικού νευρικού συστήματος είναι δύσκολο να διαγνωστεί. Τα κορτικοστεροειδή είναι το φάρμακο πρώτης επιλογής. Επιπλέον, αρκετά κυτταροτοξικά φάρμακα, συμπεριλαμβανομένης της μεθοτρεξάτης, έχουν χρησιμοποιηθεί για τη θεραπεία της σαρκοείδωσης. Θα αξιολογηθεί η αξία νέων φαρμάκων όπως ο παράγοντας άλφα κατά της νέκρωσης του όγκου.

Ο συμβολισμός του Επεξεργασία

Η γάτος μερικές φορές ερμηνεύεται ως πνεύμα καθοδήγησης για την Αλίκη, καθώς είναι ο μόνος που την κατευθύνει προς το σπίτι του ΄Λαγού του Μαρτίου και το Τρελοκαπελά πάρτι τσαγιού, που τελικά την οδηγεί στον τελικό της προορισμό, τον κήπο. Είναι ο μόνος σε όλο το παραμύθι που την βοηθάει, της εξηγεί τους κανόνες της Χώρας των Θαυμάτων. Δεν φαίνεται εξαρχής, αφού μπορεί να φανεί ότι την παραπλανεί, όμως είναι ο μόνος που προσπαθεί να καταλάβει την Αλίκη. Συμβολίζει τα άτομα που βοηθάνε τους συνανθρώπους τους, ενώ οι ίδιοι δεν ξέρουν πως βοηθιούνται.

Επίσης, ο Γάτος του Τσεσάιρ είναι η φωνή της παραδοσιακής γεωμετρίας: «Πες μου πού θέλεις να πας, αν θέλεις να μάθεις πώς θα φτάσεις εκεί», λέει στην Αλίκη, αφού απελευθερώνει το γουρούνι στο δάσος και την κατευθύνει στον Τρελοκαπελά και τον Λαγό του Μαρτίου. «Επισκέψου και τους δύο, θα το λατρέψεις, είναι και οι δύο τρελοί».

Κβαντικός Γάτος του Τσεσάιρ Επεξεργασία

Το είναι ένα παράδοξο φαινόμενο στην κβαντομηχανική. Η ουσία αυτού του φαινομένου είναι ότι ένα κβαντικό σύστημα υπό ορισμένες συνθήκες μπορεί να συμπεριφέρεται σαν τα σωματίδια και οι ιδιότητές τους να ήταν διαχωρισμένα στο διάστημα. Δηλαδή, ένα αντικείμενο μπορεί να διαχωριστεί από τις δικές του ιδιότητες.

 
Φωτογραφία του 16ου αιώνα, σκάλισμα μιας γάτας που χαμογελά στον δυτικό τοίχο του πύργου της εκκλησίας του St Wilfrid, Grappenhall.

Η ιδέα του κβαντικού Γάτου του Τσεσάιρ προτάθηκε για πρώτη φορά το 2010. Και ο Ισραηλινός θεωρητικός φυσικός Yakir Aharonov το 2013 πρότεινε έναν τρόπο χρήσης αδύναμων μετρήσεων για την ανίχνευση της «γάτας». Το πείραμα που απέδειξε για πρώτη φορά την ύπαρξη αυτού του φαινομένου, αναπαράχθηκε σε μια πηγή νετρονίων στο Ινστιτούτο Laue-Langevin στη Γκρενόμπλ. Τα αποτελέσματά του έδειξαν ότι το σύστημα συμπεριφέρεται σαν τα νετρόνια να ταξιδεύουν κατά μήκος μιας διαδρομής, ενώ η μαγνητική ροπή τους - από την άλλη. Έτσι, οι «γάτες-νετρόνια» βρίσκονται σε ένα μέρος και οι «πλάτες-χαμόγελα» τους σε άλλο.

Ο Γάτος του Τσεσάιρ στον κινηματογράφο Επεξεργασία

  • Η Αλίκη στη Χώρα των Θαυμάτων (ταινία, 1951), ο χαρακτήρας του Γάτου δεν διαφέρει ριζικά από το βιβλίο, αν και εμφανίζεται πιο ενθουσιώδης και ενεργός.
  • Αλίκη στη Χώρα των Θαυμάτων (τηλεοπτική σειρά, 1981), στη σοβιετική σειρά αποτελούμενη από 3 επεισόδια, ο Τρελοκαπελάς διαφέρει εμφανισιακά.
  • Η Αλίκη στη Χώρα των Θαυμάτων[1] (τηλεοπτική σειρά, 1981), στη σοβιετική σειρά αποτελούμενη από 3 επεισόδια, ο Γάτος του Τσεσάιρ διαφέρει εμφανισιακά και ο χαρακτήρας του είναι πιο ήπιος.
  • Η Αλίκη στη Χώρα των Θαυμάτων (ταινία, 1999), ο Γάτος έχει την ίδια εμφάνιση με αυτή του βιβλίου. Τον ρόλο του Γάτου του Τσεσάιρ έπαιξε η Γούπι Γκόλντμπεργκ.
  • Ο Γάτος του Τσεσάιρ εμφανίζεται επίσης στην Αλίκη στη Χώρα των Θαυμάτων του Τιμ Μπάρτον, όπου απεικονίζεται ως μια χαριτωμένη, υπερμεγέθης γάτα με μπλε ρίγες στη γούνα της. Στην ταινία, έχει την ικανότητα να αλλάζει σχήμα και παίρνει τη μορφή του Τρελοκαπελά (που αναγνωρίζεται από τα μάτια του) για να τον σώσει με αντάλλαγμα το καπέλο του.
  • Ο Γάτος είναι ένας χαρακτήρας στο Once Upon a Time. Κάνει το ντεμπούτο του, με τη μοναδική του εμφάνιση, στο πρώτο επεισόδιο, με φωνή του Κέιθ Ντέβιντ.
 
Ο Γάτος του Τσεσάιρ από την ταινία του Τίμ Μπάρτον.

Ο Γάτος του Τσεσάιρ στα ηλεκτρονικά παιχνίδια Επεξεργασία

  • Στο παιχνίδι υπολογιστή American McGee's Alice, ο Γάτος είναι αδύνατος σαν σκελετός και καλυμμένος με τατουάζ. Στο παιχνίδι, είναι ο σύντροφος και ο οδηγός της Αλίκης.
  • Στο Alice: Madness Returns, αν και φίλος της Αλίκης, η γάτα Τσεσάιρ συνήθως έχει μια κακή στάση απέναντί της. Είναι κυνικός, σαρκαστικός, απόμακρος, φιλοσοφημένος και σοβαρός, μπορεί να προσφέρει πολύτιμες υπηρεσίες.

Λοιπές εμφανίσεις Επεξεργασία

  • Cheshire Cat (άλμπουμ Blink-182)[2], ένα άλμπουμ του αμερικανικού ροκ συγκροτήματος Blink-182, που κυκλοφόρησε στις 17 Φεβρουαρίου 1995 από την Cargo Music.
  • Ο Γάτος του Τσεσάιρ, παρατηρείται μερικές φορές στην ιστορία των ιαπωνικών άνιμε και μάνγκα, για παράδειγμα, Pandora Hearts[3].
  • Η Cheshire (Jade Nguyen) είναι ένας φανταστικός χαρακτήρας της DC Comics. Είναι μια μακροχρόνια αντίπαλος της ομάδας υπερήρωων, των Teen Titans, και είναι ερωτικά συνδεδεμένη με τον Roy Harper.
  • Ο Γάτος του Τσεσάιρ εμφανίζεται επίσης στην ιαπωνική σειρά παιχνιδιών της QuinRose, "Heart no Kuni no Alice"

Η φιλοσοφία του Γάτου του Τσεσάιρ Επεξεργασία

Μέσα από τα μάτια της κοινωνίας, κάποιος που αμφισβητεί ακόμα και ίσως ιδιαίτερα τα φαινομενικά βασικά πράγματα– μπορεί να χαρακτηριστεί «τρελός». Αν είναι καινούργιο και μπορεί να υποκινήσει αλλαγές, αλλά τείνει να μην αποδέχεται από το ευρύ κοινό. Ένα από τα παραδείγματα που παρομοιάζονατι με τον Γάτο, είναι ο Σωκράτης. Ο ίδιος στην εποχή του εκτελέστηκε επειδή διέφθειρε τους νέους με τις ερωτήσεις που έκανε και τις ιδέες που διερευνούσε. Ο Σωκράτης παρομοιάζεται με το Λευκό Κουνέλι που οδήγησε την Αλίκη στην τρύπα του κουνελιού και έκανε τα πράγματα να φαίνονται «πιο περίεργα και πιο περίεργα».

Η αναζήτηση της αλήθειας, το ταξίδι στη Χώρα των Θαυμάτων θεωρείται «περίεργο» και σε πολλούς, μπορεί να φαίνεται ότι είναι πιο εύκολο να παραμείνεις στην πραγματικότητα και να μην ακολουθήσεις ποτέ το Άσπρο Κουνέλι.

 
Ο Γάτος του Τσεσάιρ του Τζόν Τένιελ.

Παραπομπές Επεξεργασία

Πηγές Επεξεργασία

https://www.alice-in-wonderland.net/resources/analysis/character-descriptions/cheshire-cat/

https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/12870726/

https://medical-dictionary.thefreedictionary.com/Cheshire+Cat+Syndrome

https://pmj.bmj.com/content/postgradmedj/44/507/19.full.pdf

https://www.researchgate.net/publication/10653396_The_Cheshire_Cat_Syndrome_An_unusual_case_of_neurosarcoidosis

http://archives.skafka.net/alice69/doc/Lewis%20Carroll%20-%20Complete%20Works.pdf

https://www.britannica.com/topic/Cheshire-Cat

https://www.mookychick.co.uk/opinion/geek-girl/philosophy-alice-in-wonderland.php#:~:text=Wonderland%20is%20a%20place%20of,tend%20not%20to%20like%20it.

https://thewalrus.ca/the-cheshire-cats-grin/

https://hornbakelibrary.wordpress.com/2016/01/27/spotlight-on-wonderland-the-cheshire-cat/

https://www.sparknotes.com/lit/alice/character/the-cheshire-cat/

https://ohmy.disney.com/movies/2014/07/27/the-cheshire-cat-is-a-metaphorical-genius/

https://www.nature.com/articles/nindia.2020.104

https://physicsworld.com/a/quantum-cheshire-cats-could-have-a-travelling-grin/

https://www.bbc.com/news/science-environment-28543990

https://www.collinsdictionary.com/dictionary/english/like-a-cheshire-cat