Το γέλιο είναι η φυσική αντίδραση στους ανθρώπους που αποτελείται από συνήθως ρυθμικές, συχνά ηχηρές συσπάσεις του διαφράγματος και άλλων τμημάτων του αναπνευστικού συστήματος μετά από συγκεκριμένα εξωτερικά και εσωτερικά ερεθίσματα. Το γέλιο μπορεί να προκληθεί από δραστηριότητες όπως το γαργαλητό[1] ή από αστείες ιστορίες ή σκέψεις.[2] Συνήθως θεωρείται μια οπτική έκφραση διαφόρων συναισθηματικά θετικών καταστάσεων, όπως η χαρά και η ανακούφιση. Σε κάποιες περιπτώσεις όμως μπορεί να προκληθεί από μια αρνητική συναισθηματική κατάσταση, όπως η ντροπή και η σύγχυση, όπως στο νευρικό γέλιο. Η ηλικία, το φύλο, η παιδεία, η γλώσσα και το πολιτιστικό υπόβαθρο επηρεάζουν[3] αν κάποιο άτομο θα γελάσει ή όχι σε μία δεδομένη κατάσταση. Και κάποια άλλα είδη πρωτευόντων (οι χιμπατζήδες, οι γορίλες και οι ουρακοτάγκοι) εμφανίζουν ήχους που μοιάζουν με γέλιο όταν αντιδρούν στη φυσική επαφή, όπως την πάλη, το παιχνίδι και το γαργαλητό.

Γυναίκες που γελάνε σε εργοστάσιο ένδυσης

Το γέλιο είναι τμήμα της ανθρώπινης συμπεριφοράς που ρυθμίζεται από τον εγκέφαλο, βοηθώντας τους ανθρώπους να ξεδιαλύνουν τις προθέσεις του κατά τις κοινωνικές αλληλεπιδράσεις και να δώσουν συναισθηματικό βάθος στις συζητήσεις. Το γέλιο συχνά χρησιμοποιείται ως σημάδι του ανήκειν σε μια ομάδα και δηλώνει αποδοχή και θετική αλληλεπίδραση. Το γέλιο μερικές φορές μπορεί να είναι μεταδοτικό και το γέλιο ενός ατόμου μπορεί να προκαλέσει γέλιο σε ένα άλλο άτομο, δημιουργώντας θετική ανατροφοδότηση.[4]

Νευροφυσιολογικά, το γέλιο έχει συνδεθεί με την ενεργοποίηση του μεσοκοιλιακού προμετωπιαίου φλοιού και την παραγωγή ενδορφίνων.[5] Επίσης έχει βρεθεί ότι τμήματα του μεταιχμιακού συστήματος, το οποίο σχετίζεται με τα συναισθήματα και συμμετέχει σε λειτουργίες που σχετίζονται με την ανθρώπινη επιβίωση. Συγκεκριμένα οι δομές που σχετίζονται με το γέλιο είναι ο ιππόκαμπος και η αμυγδαλή.[6] Κάποιες ουσίες, όπως το οινόπνευμα, τα κανναβιδοειδή και το υποξείδιο του αζώτου μπορεί να προκαλέσουν έντονο γέλιο.

Το γέλιο έχει βρεθεί ότι προκαλεί διαστολή του έσω στρώματος των αιμοφόρων αγγείων, του ενδοθηλίου, και αυξάνει τη ροή του αίματος,[7] πιθανόν λόγω της έκκρισης μονοξειδίου του αζώτου σε απάντηση στην β-ενδορφίνη, ενώ το μονοξείδιο του αζώτου προκαλεί μείωση της φλεγμονής και της συγκόλλησης των αιμοπεταλίων.[8] Επίσης έχει βρεθεί ότι το γέλιο μειώνει τα επίπεδα των ορμονών του άγχους κορτιζόλη και επινεφρίνη και οι ενδορφίνες μπορεί να μειώσουν την αίσθηση του πόνου.[9] Επίσης, το γέλιο προάγει την παραγωγή αντισωμάτων και τη δραστικότητα των Τ-κυττάρων.[10] Η χρήση του γέλιο ως θεραπευτικό μέσω ονομάζεται γελωτοθεραπεία.

Παραπομπές Επεξεργασία

  1. Stearns, Frederic Rudolph (1972). Laughing: Physiology, Pathology, Psychology, Pathopsychology and Development. Springfield, Ill., Thomas. σελίδες 59–65. ISBN 978-0398024208. 
  2. Shultz, T. R.; Horibe, F. (1974). «Development of the appreciation of verbal jokes». Developmental Psychology 10: 13–20. doi:10.1037/h0035549. https://archive.org/details/sim_developmental-psychology_1974-01_10_1/page/13. 
  3. Olmwake, Louise (1937). «A study of sense of humor: Its relation to sex, age and personal characteristics». Journal of Applied Psychology 21 (6): 688–704. doi:10.1037/h0055199. https://archive.org/details/sim_journal-of-applied-psychology_1937-12_21_6/page/688. 
  4. Camazine, Deneubourg, Franks, Sneyd, Theraulaz, Bonabeau, Self-Organization in Biological Systems, Princeton University Press, 2003. (ISBN 0-691-11624-5)(ISBN 0-691-01211-3) (pbk.) p. 18.
  5. Why Laughter Feels So Good 13 September 2011 New York Times science section.
  6. Cardoso, Silvia Helena. «laughter». www.cerebromente.org.br. 
  7. Miller, M; Mangano, C; Park, Y; Goel, R; Plotnick, GD; Vogel, RA (2005). «Impact of cinematic viewing on endothelial function». Heart 92 (2): 261–2. doi:10.1136/hrt.2005.061424. PMID 16415199. 
  8. Vlachopoulos, C; Xaplanteris, P; Alexopoulos, N; Aznaouridis, K; Vasiliadou, C; Baou, K; Stefanadi, E; Stefanadis, C (2009). «Divergent effects of laughter and mental stress on arterial stiffness and central hemodynamics». Psychosom. Med. 71 (4): 446–53. doi:10.1097/PSY.0b013e318198dcd4. PMID 19251872. 
  9. Dunbar, R. I. M.; Baron, R.; Frangou, A.; Pearce, E.; van Leeuwen, E. J. C.; Stow, J.; Partridge, G.; MacDonald, I. και άλλοι. (2011). «Social laughter is correlated with an elevated pain threshold». Proceedings of the Royal Society B: Biological Sciences 279 (1731): 1161–1167. doi:10.1098/rspb.2011.1373. ISSN 0962-8452. PMID 21920973. 
  10. Smith Lee, B. (1990). Humor relations for nurse managers. Nursing Management, 21, 86.