Σμήνη γαλαξιών

Τα γαλαξιακά σμήνη είναι μεγάλα συγκροτήματα γαλαξιών. Συνήθως αποτελούνται από περισσότερους από χίλιους γαλαξίες. Το κοντινότερο γαλαξιακό σμήνος στη Γη είναι το Σμήνος της Παρθένου.

Γαλαξιακό σμήνος

Χαρακτηριστικά

Είναι οι μεγαλύτερες, βαρυτικά συνδεδεμένες, δομές του σύμπαντος μετά τα υπερσμήνη γαλαξιών, τα οποία αποτελούνται από βαρυτικά συνδεδεμένα γαλαξιακά σμήνη και ομάδες γαλαξιών.

Μέσα στα σμήνη, οι γαλαξίες βρίσκονται πολύ κοντά ο ένας στον άλλο. Η απόσταση μεταξύ των γαλαξιών είναι μερικές δεκάδες (ή σε μερικές περιπτώσεις, και ακόμη λιγότερο) φορές μεγαλύτερη από τις διαμέτρους των γαλαξιών.

Το πρωιμότερο γαλαξιακό σμήνος

Ανακάλυψη

Ανακαλύφθηκε τον Αύγουστο του 2006 από την αστρονόμο Kathy Romer, του πανεπιστήμιου του Sussex. Το σμήνος, το οποίο βρίσκεται σε απόσταση 10 δισεκατομμύρια έτη φωτός από τη Γη, είναι πιθανόν ακόμη να είναι το πιο τεράστιο σμήνος, που έχει βρεθεί ποτέ σε τόσο πρώιμη εποχή στο Σύμπαν.

Για την ανακάλυψη, χρησιμοποιήθηκαν παρατηρήσεις από το δορυφόρο X-ray Multi Mirror (XMM) Newton και ύστερα προσδιορίστηκε η απόστασή του με το 10μετρο τηλεσκόπιο του W. M. Keck στη Χαβάη.

Αν παρατηρηθεί με ένα οπτικό τηλεσκόπιο, το μακρινό γαλαξιακό σμήνος φαίνεται ως μια πυκνή συγκέντρωση εκατοντάδων γαλαξιών. «Η έκπληξη εδώ είναι ότι οι γαλαξίες σε αυτό το σμήνος είναι διαμορφωμένοι από παλαιά αστέρια. Κάποιος θα περίμενε ότι ένα τέτοιο μακρινό σμήνος θα ήταν γεμάτο νέα αστέρια, μια που το παρατηρούμε τόσο μακριά, πίσω προς τη Μεγάλη Έκρηξη (Big Bang)», εξηγεί η Δρα Romer. «Σμήνη σαν αυτό είναι ουσιώδη για την κατανόησή μας σχετικά με το σχηματισμό των γαλαξιών».

Χαρακτηριστικά

Το σμήνος ονομάστηκε XMMXCS 2215-1734 και είναι εκπληκτικά τεράστιο, με βάρος που φτάνει 500 τρισεκατομμύρια φορές τη μάζα του Ηλίου. Κατά το πλείστον αποτελείται από Σκοτεινή Ύλη (dark matter), μια μυστηριώδη μορφή ύλης που επικρατεί στις μάζες όλων των γαλαξιών και των γαλαξιακών σμηνών στο Σύμπαν, αλλά δεν μπορεί να γίνει ορατή από τηλεσκόπια.

Σημασία

Το γαλαξιακό αυτό σμήνος είναι ένα απολίθωμα του πρώιμου σύμπαντος και για αυτό το λόγο η ανακάλυψή του είναι σημαντική και για την κοσμολογία.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

• Πολυμέσα σχετικά με το θέμα Galaxy clusters στο Wikimedia Commons