Γαρδίκι Φιλιατών
Συντεταγμένες: 39°43′3.000″N 20°27′14.000″E / 39.71750000°N 20.45388889°E
Το Γαρδίκι Φιλιατών, ή Άγιος Γεώργιος Φιλιατών, είναι ορεινό χωριό του δήμου Φιλιατών της περιφέρειας Ηπείρου (Σχέδιο Καλλικράτης).
| Γαρδίκι Φιλιατών Θεσπρωτίας | |
|---|---|
| Διοίκηση | |
| Χώρα | Ελλάδα |
| Δήμος | Φιλιατών, Τοπική Κοινότητα Γαρδικίου Φιλιατών |
| Γεωγραφία | |
| Υψόμετρο | 350 μέτρα |
| Πληθυσμός | |
| Μόνιμος | 1 |
| Έτος απογραφής | 2021 |
Πληροφορίες Επεξεργασία
Το χωριό έχει χαρακτηριστεί ως "Κατοικημένη περιοχή Ιστορικής και Περιβαλλοντικής σημασίας", σύμφωνα με τον αριθμό υπουργικής απόφασης ΦΕΚΥΑ 2387/3-2-1972, ΦΕΚ 126/Β/11-2-1972[1].
Σήμερα ανήκει στον νομό Θεσπρωτίας, στην άλλοτε επαρχία Φιλιατών. Από το 1999 έως το 2010 σύμφωνα με την τότε διοικητική διαίρεση της Ελλάδας αποτελούσε έδρα κοινότητας του δήμου Φιλιατών. Από 1 Ιανουαρίου 2011 αποτελεί έδρα της ομώνυμης τοπικής κοινότητας, της δημοτικής ενότητας Φιλιατών, του ομώνυμου Δήμου[2].
Βρίσκεται βορειοανατολικα των Φιλιατών, νότια από τα Όρη Τσαμαντά, μεταξύ των βουνών Βελούνας και Βελίκας και ανάμεσα στους δύο ποταμούς Λαγκάβιστα και Τορίτσα σε υψόμετρο 350 μέτρων. Όντας ένα από τα χωριά της Μουργκάνας, κοντά στα Ελληνοαλβανικά σύνορα, βρίσκεται στο βορειοδυτικό τμήμα του Δήμου Φιλιατών της Θεσπρωτίας και διασχίζεται από τον ποταμό Λαγκάβιτσα (παραπόταμος του Καλαμά) από τον οποίο αρδεύεται ολόκληρη η περιοχή και την Τουρίτσα, ένα ξεροπόταμο.
Ο πληθυσμός του, ασχολούμενος με την κτηνοτροφία, το 1971 ήταν 21 κάτοικοι και το 2001 αριθμούσε 15 κατοίκους. Σύμφωνα με το Πρόγραμμα «Καλλικράτης», μαζί με το Πέραμα (τοπωνύμιο Λέκουφα, σλάβικη λέξη που σημαίνει μέρος με νερό) και τη Μέλισσα (τοπωνύμιο Θανάτικα) από 1 Ιανουαρίου 2011 αποτελεί έδρα της ομώνυμης τοπικής κοινότητας, της δημοτικής ενότητας Φιλιατών, του ομώνυμου Δήμου[3].
Το Γαρδίκι έχει λιγοστούς κατοίκους και διάσπαρτους συνοικισμούς, διότι οι κάτοικοι του έχτιζαν τα σπίτια κοντά στα χωράφια τους για να μπορούν να θρέψουν τις οικογένειες τους και σε μέρη, όπου δε τους εντόπιζαν οι Τούρκοι. Έτσι, δημιουργούνταν μαχαλάδες (αλλού με πέντε σπίτια, αλλού με δέκα) και κάθε μαχαλάς ήταν ανεξάρτητος. Το Γαρδίκι όμως, ως το κυρίως χωριό, διέθετε σχολείο και εκκλησία. Επίσης, εφοδιαζόταν με νερό (επειδή βρισκόταν σε οροπέδιο κι όχι κοντά σε ποτάμι) από πηγάδια και από δύο πηγές: Αυτή της Γλύφας (κοντά στον ερειπωμένο ναό της Αγ. Βαρβάρας) και του Βασίλη Τάσση (κοντά στο πουρνάρι του Καπέλου). Η Λέκουφα από τη βρύση Γουρίτσα, η οποία πρόσφατα αναστηλώθηκε από τον πολιτιστικό σύλλογο του χωριού μας (9-9-2010) και τα Θανάτικα (Μέλισσα) από τη βρύση του Αγ. Γεωργίου. Οι δυο παραπάνω συνοικισμοί βρίσκονται πολύ κοντά στο ποτάμι και τον κάμπο, ενώ το Γαρδίκι μακριά.
Εκκλησιαστικά υπάγεται στη Μητρόπολη Παραμυθίας, Φιλιατών, Γηρομερίου και Πάργας. Οι 2 μεγάλες εκκλησίες του χωριού είναι αφιερωμένες στην Παναγία και στην Αγία Παρασκευή.
Ιστορικά στοιχεία Επεξεργασία
Η θέση τειχισμένου οικισμού των ελληνιστικών και (υστερο)ρωμαϊκών χρόνων έχει επισημανθεί σ' ένα λόφο, που βρίσκεται ανάμεσα στα σημερινά χωριά Γαρδίκι (Άγιος Γεώργιος) και Κεφαλοχώρι. Στην επίπεδη κορυφή του λόφου σώζονται ερείπια αρχαίου τείχους με δυο ορθογώνιους πύργους στη βόρεια πλευρά του, ενώ στο εσωτερικό του περιβόλου διακρίνονται θεμέλια κτηρίων και πολυάριθμες ελληνιστικές κεραμίδες στέγης. Στη νότια πλευρά του τείχους σώζονται ερείπια ασβεστόχτιστου πύργου υστερορωμαϊκών πιθανώς χρόνων. Ο οικισμός βρισκόταν σε πολύ επίκαιρη θέση, καθώς έλεγχε τον ρωμαϊκό δρόμο που ερχόταν από το Βουθρωτό και οδηγούσε στη Μολοσσία.[4]
Η ιστορία του χωριού ξεκινάει πριν πολλά χρόνια, από την πρώτη κιόλας καταγραφή στοιχείων για την ευρύτερη περιοχή. Το ίδιο ισχύει και για το όνομα του χωριού "Γαρδίκι" (πρόκειται για σλάβικη λέξη από το Γαρδ., που με την παραφθορά ονομάσθηκε Γαρδίκι). Σύμφωνα με μία εκδοχή, η παραπάνω λέξη σημαίνει άνυδρο μέρος και, σύμφωνα με μια άλλη, οχυρωμένη πόλη. Το Γαρδίκι έχει και δυο άλλους συνοικισμούς τη Λέκουφα και τη Μέλισσα (Θανάτικα, που πήρε το όνομα από επίθετα χωριανών). Το χωριό μας, για κάποια χρόνια, είχε μετονομαστεί σε Αγ. Γεώργιο και ο συνοικισμός Λέκουφα σε Πέραμα. Ύστερα, όμως, από ενέργειες των χωριανών, το Γαρδίκι απέκτησε πάλι τις πρωταρχικές του ονομασίες. Το χωριό διαθέτει αρχαιολογικό χώρο, με την ονομασία «Πύργος», ο οποίος χρονολογείται από την εποχή του Πύρρου, Βασιλιά της Ηπείρου περίπου 270 π.Χ.
Εξωτερικοί σύνδεσμοι Επεξεργασία
Πηγές Επεξεργασία
- Εγκυκλοπαίδεια Πάπυρος Larousse Britannica, τόμος 1ος, σελ.452 (Άγιος Γεώργιος Φιλιατών).
Παραπομπές Επεξεργασία
- ↑ «ΔΙΑΡΚΗΣ ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ ΚΗΡΥΓΜΕΝΩΝ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΩΝ ΧΩΡΩΝ ΚΑΙ ΜΝΗΜΕΙΩΝ». listedmonuments.culture.gr. Ανακτήθηκε στις 2 Μαΐου 2019.[νεκρός σύνδεσμος]
- ↑ «ΦΕΚ αποτελεσμάτων ΜΟΝΙΜΟΥ πληθυσμού απογραφής 2011 Αρχειοθετήθηκε 2021-10-04 στο Wayback Machine.», σελ. 10591 (σελ. 117 του pdf)
- ↑ «ΦΕΚ αποτελεσμάτων ΜΟΝΙΜΟΥ πληθυσμού απογραφής 2011 Αρχειοθετήθηκε 2021-10-04 στο Wayback Machine.», σελ. 10590 (σελ. 116 του pdf)
- ↑ [1] Δ. Κ. Σαμσάρης, Η ρωμαϊκή αποικία της Φωτικής στη Θεσπρωτία της Ηπείρου ( Ιστορικογεωγραφική και επιγραφική συμβολή), Γιάννινα 1994, σ. 92-93
 |
Αυτό το λήμμα σχετικά με ένα χωριό της Ελλάδας χρειάζεται επέκταση. Μπορείτε να βοηθήσετε την Βικιπαίδεια επεκτείνοντάς το. |