Γενικές εκλογές στη Ζιμπάμπουε 2008
Οι γενικές εκλογές στη Ζιμπάμπουε διεξήχθησαν το 2009.
Γενικές πληροφορίες Επεξεργασία
Ο πρόεδρος της Ζιμπάμπουε είχε αρχικά ανακοινώσει την πρόθεσή του να μεταθέσει τις εκλογές για το 2010, κάτι που τελικά δεν πραγματοποιήθηκε. Υποψήφιοι για τις προεδρικές εκλογές είναι οι:
- Ρόμπερτ Μουγκάμπε, πρόεδρος της Ζιμπάμπουε από το 1980 και ηγέτης της Αφρικανικής Εθνικής Ένωσης της Ζιμπάμπουε - Πατριωτικού Μετώπου (ZANU - PF).
- Μόργκαν Τσβανγκιράι, πρωθυπουργός της Ζιμπάμπουε από το 2009 και ηγέτης του Κινήματος για Δημοκρατική Αλλαγή (MDC).
- Σίμπα Μακόνι, αποστάτης του κυβερνώντος κόμματος και πρώην υπουργός οικονομικών.
Ο Μουγκάμπε πριν τη διεξαγωγή των εκλογών είχε δώσει το στίγμα του λέγοντας: «Ποτέ. Ποτέ δεν πρόκειται να κερδίσει η αντιπολίτευση τις εκλογές». Μάλιστα η επίσημη εφημερίδα της κυβέρνησης The Herald προέβλεψε ότι το τελικό αποτέλεσμα θα είναι 57% υπέρ του Μουγκάμπε γεγονός που δημιούργησε πολλές εντυπώσεις σχετικά με την αξιοπιστία των εκλογών. Τα θέματα που απασχόλησαν την προεκλογική περίοδο ήταν η οικονομική κατάσταση της χώρας, και συγκεκριμένα ο προϋπολογισμός, αφού άγγιξε 100.000%, γεγονός που αποτελεί παγκόσμιο ρεκόρ, αλλά και οι κατηγορίες που βαραίνουν το Μουγκάμπε για παραβίαση ανθρωπίνων δικαιωμάτων.
Εκλογική διαδικασία Επεξεργασία
Οι εκλογές πραγματοποιήθηκαν στις 29 Μαρτίου 2008. Οι δυτικοί παρατηρητές ήταν αποκλεισμένοι από την εκλογική διαδικασία. Η αντιπολίτευση πριν ακόμα ανακοινωθούν τα αποτελέσματα υποστήριξε ότι κέρδισε τις εκλογές και ότι πρόεδρος της χώρας είναι πια ο Μόργκαν Τσβανγκιράι. Η κυβέρνηση ζήτησε από την αντιπολίτευση να μη σπείρει τον πανικό ενώ ο κυβερνητικός εκπρόσωπος χαρακτήρισε ως «πραξικόπημα» την διακήρυξη νίκης από την αντιπολίτευση προσθέτοντας: «Αυτό αποκαλείται πραξικόπημα και όλοι γνωρίζουμε πως αντιμετωπίζονται τα πραξικοπήματα».
Τα πρώτα αποτελέσματα έδιναν ελαφρό προβάδισμα της αντιπολίτευσης ενώ σχολιάστηκε και η αποτυχία του υπουργού Δικαιοσύνης Πάτρικ Σιναμάσα να επανεκλεγεί. Η συνεχής καθυστέρηση των αποτελεσμάτων ενίσχυσε τους φόβους για νοθεία ενώ παράλληλα η διεθνής κοινότητα με πιέσεις της ζήτησε να δημοσιοποιηθούν το συντομότερο δυνατό τα αποτελέσματα. Η εκλογική επιτροπή από την πλευρά της δικαιολόγησε την καθυστέρηση λόγω του πλήθους των εκλογικών διαδικασιών (ανάδειξη γερουσίας, κοινοβουλίου, προέδρου καθώς και τοπικές εκλογές). Στις 4 Απριλίου η αστυνομία της Ζιμπάμπουε συνέλαβε δύο ξένους δημοσιογράφους, ο ένας εκ των οποίων ο Μπάρι Μπίρακ της New York Times, βραβευμένος με Πούλιτζερ, ενώ πραγματοποίησε και έφοδο σε γραφεία της αντιπολίτευσης.
Σύμφωνα με τα τελευταία αποτελέσματα τις βουλευτικές εκλογές φαίνεται να κέρδισε η αντιπολίτευση πλην όμως ο αρχηγός της δεν κατάφερε να συγκεντρώσει την απαραίτητη πλειοψηφία που απαιτείται για να γίνει πρόεδρος με αποτέλεσμα να η χώρα να οδηγηθεί σε δεύτερο γύρο εκλογών. Η θέση του προέδρου είναι σημαντική γιατί αυτός διορίζει μεγάλο μέρος των μελών της γερουσίας και της βουλής. Και η αντιπολίτευση αλλά και το κυβερνών κόμμα αμφισβητούν τα αποτέλεσμα κατηγορώντας η μια την άλλη για χρηματισμό μελών της εκλογικής επιτροπής και για νοθεία. Η αντιπολίτευση προσέφυγε στο Ανώτατο Δικαστήριο προκειμένου να υποχρεωθεί η εκλογική επιτροπή να δώσει στη δημοσιότητα τα αποτελέσματα των προεδρικών εκλογών.
Το κόμμα της αντιπολίτευσης πρότεινε επίσης τον σχηματισμό κυβέρνησης εθνικής ενότητας, πρόταση που το ZANU - PF απέρριψε. Μάλιστα παρά τις πιέσεις που ασκεί η αντιπολίτευση ο πρόεδρος Ρόμπερτ Μουγκάμπε ζήτησε την επανακαταμέτρηση των ψήφων, γεγονός που θα καθυστερήσει την ήδη αργοπορημένη ανακοίνωση των αποτελεσμάτων των εκλογών.
Λίγες ημέρες μετά η εκλογική επιτροπή ανακοίνωσε μερική επανακαταμέτρηση των ψήφων.[1] Την ίδια στιγμή, σε περιφερειακή διάσκεψη στη Ζάμπια, οι αφρικανικές χώρες κάλεσαν την κυβέρνηση σε άμεση δημοσιοποίηση των αποτελεσμάτων από τις προεδρικές εκλογές. Έπειτα από την εκ νέου καταμέτρηση των ψήφων στις προεδρικές εκλογές και την επισημοποίηση των αποτελεσμάτων, η Εκλογική Επιτροπή της Ζιμπάμπουε (ZEC) ανακοίνωσε στις 2 Μαΐου του 2008 ότι ο Τσβανγκιράι είχε κερδίσει 47,9% και ο Μουγκάμπε 43,2% στον πρώτο γύρο. Έτσι, χρειάστηκε να διεξαχθεί και δεύτερος γύρος.
Τελικά, ο δεύτερος γύρος των προεδρικών εκλογών ορίστηκε για τις 27 Ιουνίου 2008. Την ίδια στιγμή, η οικονομική κατάσταση στη χώρα επιβαρυνόταν με τον υπερπληθωρισμό.
Στις 12 Ιουνίου 2008 για τρίτη φορά μέσα σε έναν μήνα συνελήφθη ο αρχηγός της Αντιπολίτευσης, Μόργκαν Τσβανγκιράι και έπειτα αφέθηκε ελεύθερος. Την ίδια ημέρα συνελήφθη με την κατηγορία της "εσχάτης προδοσίας" και ο Γενικός Γραμματέας του Κινήματος για τη Δημοκρατική Αλλαγή, Τεντάι Μπίτι[2].
Λίγες ημέρες μετά, οι αρχές παρεμπόδισαν τη συγκέντρωση του Τσβανγκιράι, με συνέπεια ο τελευταίος να αποσυρθεί από τις εκλογές, στις 22 Ιουνίου του 2008. Παράλληλα, η Διεθνής κοινότητα στηλίτευσε το κλίμα βίας και τρομοκρατίας λίγο πριν διεξαχθεί ο δεύτερος γύρος των εκλογών. Ο ΟΗΕ ζήτησε την αναβολή διεξαγωγής του δευτέρου γύρου, όμως ο πρεσβευτής της Ζιμπάμπουε στα Ηνωμένα Έθνη δήλωσε ότι οι εκλογές θα διεξάγονταν κανονικά, στις 27 Ιουνίου.
Το Συμβούλιο Ασφαλείας εξέφρασε τη λύπη του για την απόφαση της Ζιμπάμπουε να προχωρήσει στη διαδικασία ενώ δεν ίσχυαν οι προϋποθέσεις για ελεύθερες και δίκαιες εκλογές. Στις εκλογές μοναδικός υποψήφιος ήταν ο Μουγκάμπε, ο οποίος και οδεύει προς τη νίκη. Τα κρατικά ΜΜΕ έκαναν λόγο για "μαζική συμμετοχή" στις εκλογές, κάτι που διαψεύστηκε από αυτόπτες μάρτυρες και παρατηρητές[3].
Ο Μουγκάμπε ανακηρύχθηκε νικητής των εκλογών στις 29 Ιουνίου με ποσοστό 85,51% και την ίδια ημέρα ορκίστηκε Πρόεδρος στη Χαράρε για μία ακόμα πενταετή θητεία[4].
Η Μόσχα και το Πεκίνο άσκησαν βέτο στο σχέδιο του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ, που προώθησαν οι ΗΠΑ και η Βρετανία[5] για επιβολή κυρώσεων στο καθεστώς του Μουγκάμπε. Την απόφαση έλαβαν σε σύνοδο κορυφής στην Ιαπωνία, η ομάδα των G8. Στο κλίμα αυτό, η Νότια Αφρική ανέλαβε διαμεσολαβητικό ρόλο και πέτυχε στις 21 Ιουλίου του 2008 την υπογραφή πρωτοκόλλου συμφωνίας για το πολιτικό μέλλον της χώρας, ανάμεσα στους Μουγκάμπε και Τσβανγκιράι[6]. Μία ημέρα μετά, η ΕΕ αποφάσισε την επιβολή επιπλέον κυρώσεων.
Πολιτικές συνομιλίες Επεξεργασία
Έπειτα από μεσολάβηση του προέδρου της Νότιας Αφρικής, Τάμπο Μπέκι, ο Τσβανγκιράι συναντήθηκε για πρώτη φορά και αντάλλαξε χειραψία με τον Μουγκάμπε στη Χαράρε, στις 22 Ιουλίου του 2008. Παράλληλα, ξεκίνησαν διαπραγματεύσεις για το σχηματισμό κυβέρνησης συνεργασίας ανάμεσα στο MDC και στο ZANU-PF. [7]
Στο τέλος της 4ης ημέρας των συνομιλιών, ο Μπέκι ανακοίνωσε ότι οι πλευρές υπέγραψαν μνημόνιο συνεργασίας.[8] Με βάση τη συμφωνία θα παρέμεινε πρόεδρος ο Μουγκάμπε και πρωθυπουργός θα γινόταν ο Τσβανγκιράι. ο οποίος όμως θα είχε και την ουσιαστική εξουσία.[9][10][11] Ωστόσο, νοτιοαφρικανικά ΜΜΕ μετέδωσαν ότι ο Μουγκάμπε αρνήθηκα να υπογράψει συμφωνία που περιόριζε τις εξουσίες του.[12] Εκπρόσωπος του Κινήματος για τη Δημοκρατική Αλλαγή ανακοίνωσε ότι με βάση τη συμφωνία η εκτελεστική εξουσία θα ασκούνταν από τον πρόεδρο, από τον πρωθυπουργό και από το υπουργικό συμβούλιο μαζί.[13]
Στις 15 Σεπτεμβρίου του 2008 υπογράφηκε η συμφωνία για σχηματισμό κυβέρνησης συνεργασίας με μοίρασμα της εξουσίας ενώπιον των ηγετών από τα 14 κράτη-μέλη της Αναπτυξιακής Κοινότητας της Νότιας Αφρικής. Η συμφωνία υπογράφηκε με μια συμβολική χειραψία και με χαμόγελα από τους Μουγκάμπε και Τσβανγκιράι στη Χαράρε και με βάση αυτήν θα τερματιζόταν και η πολιτική κρίση. Ο Μουγκάμπε θα παρέμενε πρόεδρος και πρωθυπουργός θα γινόταν ο Τσβανγκιράι.[14] Το MDC θα αποκτούσε τον έλεγχο της αστυνομίας, το Zanu (PF) τη διοίκηση του στρατού και ο Άρθουρ Μουταμπάρα θα γινόταν αντιπρόεδρος της κυβέρνησης.[15][16]
Στις 27 Ιανουαρίου 2009 επιτεύχθηκε συμφωνία έπειτα από διαπραγματεύσεις στην Πρετόρια για ορκωμοσία νέας κυβέρνησης με πρωθυπουργό τον Τσβανγκιράι[17]. Στις 11 Φεβρουαρίου του 2009 ο Τσβανγκιράι ορκίστηκε στην πρωθυπουργία του κράτους.[18] Δυο μέρες μετά, στις 13 Φεβρουαρίου, ορκίστηκε και η νέα κυβέρνηση.
Προεδρικές εκλογές Επεξεργασία
| Κόμμα | Υποψήφιος | 1ος γύρος | 2oς γύρος | |||
|---|---|---|---|---|---|---|
| Ψήφοι | % | Ψήφοι | % | |||
| Αφρικανική Εθνική Ένωση της Ζιμπάμπουε – Πατριωτικό Μέτωπο | Ρόμπερτ Μουγκάμπε | 1.079.730 | 43,2 | 2.150,269 | 85,5 | |
| Κίνημα για τη Δημοκρατική Αλλαγή | Μόργκαν Τσβανγκιράι | 1.195.562 | 47,9 | 233.000 | 9,3 | |
| Ανεξάρτητος | Σίμπα Μακόνι | 207.470 | 8,3 | |||
| Ανεξάρτητος | Λάνγκτον Τογουνγκάνα | 14.503 | 0,6 | |||
| Σύνολο | 2.497.265 | 100,0 | 2.514.750 | 100,0 | ||
| Πηγή για τον 1ο γύρο: BBC News Πηγή για το 2ο γύρο:CNN Newswire | ||||||
Βουλευτικές εκλογές Επεξεργασία
Στις εκλογές για την ανάδειξη των μελών της Γερουσίας, [19]η Αντιπολίτευση και το κυβερνών κόμμα κέρδισαν από 30 έδρες το καθένα[20]
Γερουσία 2008: επίσημα αποτελέσματα Επεξεργασία
| 24 | 6 | 30 | |
| MDC-MT | MDC-AM | ZANU-PF |
| Κόμμα | # από υποψ. |
Έδρες | Ψήφοι | |||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Βουλευτικές εκλογές 2005 | a | b | Σύνολο | Διάλυση Κοινοβουλίου | Εκλεγμένοι | a | b | c | Σύνολο | # | % | |||
| MDC | 61 | 7 | - | - | 7 | 1 | 24 | - | - | - | 24 | - | - | |
| 36 | - | - | - | - | 6 | 6 | - | - | - | 6 | - | - | ||
| ZANU-PF | 61 | 43 | 10 | 6 | 59 | 59 | 30 | - | - | - | 30 | - | - | |
| Κόμμα των Ενωμένων Ανθρώπων (UPP) | 11 | - | - | - | - | - | 0 | - | - | - | 0 | - | - | |
| PUMA | 2 | - | - | - | - | - | 0 | - | - | - | 0 | - | - | |
| ZPPDP | 2 | - | - | - | - | - | 0 | - | - | - | 0 | - | - | |
| Αφρικανική Εθνική Ένωση της Ζιμπάμπουε– Ndonga (ZANU–Ndonga) | 1 | - | - | - | - | - | 0 | - | - | - | 0 | - | - | |
| FDU | 1 | - | - | - | - | - | 0 | - | - | - | 0 | - | - | |
| ZAPU-FP | 1 | - | - | - | - | - | 0 | - | - | - | 0 | - | - | |
| Ανεξάρτητοι | 20 | - | - | - | - | - | 0 | - | - | - | 0 | - | - | |
| Σύνολο | 196 | 50 | 10 | 6 | 66 | 66 | 60 | 0 (από 18) | 0 (από 5) | 0 (από 10) | 60 (από 93)[21] | - | 100% | |
| Πηγές: Εφορευτική Επιτροπή της Ζιμπάμπουε | ||||||||||||||
a - Ex-officio γερουσιαστές (chiefs), μεταξύ των οποίων ο πρόεδρος και ο αντιπρόεδρος του Συμβουλίου Φυλάρχων (Council of Chiefs).
b - Γερουσιαστές διορισμένοι απευθείας από τον Πρόεδρο.
c - Κυβερνήτες επαρχιών απευθείας διορισμένοι από τον Πρόεδρο.
Παραπομπές Επεξεργασία
- ↑ Ελευθεροτυπία Αρχειοθετήθηκε 2008-04-15 στο Wayback Machine., Αγκιστρώνεται στην εξουσία ο Μουγκάμπε, φόβοι για βία, 14 Απριλίου 2008
- ↑ Καθημερινή[νεκρός σύνδεσμος], Για προδοσία συνελήφθη ο γ.γ. της αντιπολίτευσης στη Ζιμπάμπουε, 12 Ιουνίου 2008
- ↑ in.gr Αρχειοθετήθηκε 2008-06-30 στο Wayback Machine.,Διεθνής απαξία για το δεύτερο γύρο των προεδρικών εκλογών στη Ζιμπάμπουε, 28 Ιουνίου 2008
- ↑ in.gr Αρχειοθετήθηκε 2008-07-01 στο Wayback Machine., Πρόεδρος με συνοπτικές διαδικασίας ορκίστηκε ο Μουγκάμπε, χωρίς διεθνή αναγνώριση, 29 Ιουνίου 2008
- ↑ Σκάι Αρχειοθετήθηκε 2016-03-05 στο Wayback Machine., "Ακατανόητη" η άσκηση βέτο, 12 Ιουλίου 2008
- ↑ Εξπρές Αρχειοθετήθηκε 2016-03-14 στο Wayback Machine., Ο Ρόμπερτ Μουγκάμπε και ο Μόργκαν Τσβανγκιράι υπέγραψαν σήμερα πρωτόκολλο συμφωνίας που θέτει το πλαίσιο για διαπραγματεύσεις για το πολιτικό μέλλον της Ζιμπάμπουε. 21 Ιουλίου 2008
- ↑ Zimbabwe Rivals Meet in Bid to End Crisis, New York Times, 22 Ιουλίου 2008
- ↑ newsnet.co, Deal finally sealed[νεκρός σύνδεσμος]
- ↑ guardian.co.uk, Zimbabwe deal gives power to Tsvangirai
- ↑ capetimes.co.za, Zimbabwe rivals reach historic power deal
- ↑ «hararetribune.com, GNU deal between Mugabe and Tsvangirai agreed on». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 10 Μαΐου 2011. Ανακτήθηκε στις 7 Νοεμβρίου 2013.
- ↑ «www.dispatch.co.za, Zimbabwe leaders 'closing in on deal'». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 15 Ιουνίου 2011. Ανακτήθηκε στις 7 Νοεμβρίου 2013.
- ↑ nytimes.com, Zimbabwe Rivals Strike a Bargain to Share Power
- ↑ edition.cnn.com, Rivals sign Zimbabwe power-share deal
- ↑ timesonline.co.uk, Power-sharing deal signed in Zimbabwe
- ↑ www.msnbc.msn, Zimbabwe power-sharing deal signed
- ↑ Καθημερινή[νεκρός σύνδεσμος], Συμφωνία για νέα κυβέρνηση στη Ζιμπάμπουε, 27 Ιανουαρίου 2009.
- ↑ Ορκίστηκε ο Μόργκαν Τσβανγκιράι Αρχειοθετήθηκε 2009-09-01 στο Wayback Machine. Έθνος, 11 Φεβρουαρίου 2009.
- ↑ «The Herald». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 28 Ιουνίου 2008. Ανακτήθηκε στις 7 Νοεμβρίου 2013.
- ↑ Γαλλικό Πρακτορείο
- ↑ Σύμφωνα με το αναθεωρημένο Σύνταγμα και με άρθρο No. 18, τα μέλη της Γερουσίας αυξήθηκαν σε 93, συμπεριλαμβανομένων των διορισμών από τον Πρόεδρο.