Γερτρούδη Στάιν

Αμερικανίδα συγγραφέας, ποιήτρια, θεατρική συγγραφέας και συλλέκτρια έργων τέχνης

Η Γκέρτρουντ Στάιν ή Γερτρούδη Στάιν (Gertrude Stein, 3 Φεβρουαρίου 187427 Ιουλίου 1946) ήταν Αμερικανίδα συγγραφέας, ποιήτρια, θεατρική συγγραφέας και συλλέκτρια έργων τέχνης. Γεννήθηκε στη συνοικία Αλλεγκένυ Ουέστ του Πίτσμπεργκ και μεγάλωσε στο Όουκλαντ της Καλιφόρνια. Η Στάιν μετακόμισε στο Παρίσι το 1903 και έμεινε στη Γαλλία για το υπόλοιπο της ζωής της. Ήταν οικοδέσποινα λογοτεχνικού σαλονιού στο Παρίσι, στο οποίο συναντήθηκαν οι κεντρικές μορφές του μοντερνισμού στη λογοτεχνία και την τέχνη, όπως ο Πάμπλο Πικάσο, ο Έρνεστ Χέμινγουεύ, ο Φράνσις Σκοτ Φιτζέραλντ, ο Σίνκλαιρ Λιούις, ο Έζρα Πάουντ, ο Σέργουντ Άντερσον και ο Ανρί Ματίς.[13]

Γερτρούδη Στάιν
Η Γερτρούδη Στάιν το 1935
Γενικές πληροφορίες
Όνομα στη
μητρική γλώσσα
Gertrude Stein (Αγγλικά)
Γέννηση3  Φεβρουαρίου 1874[1][2][3]
Αλεγκέινι[4]
Θάνατος27 Ιουλίου 1946 (72 ετών)
Νεγί-συρ-Σεν
Αιτία θανάτουΚαρκίνος του στομάχου[4]
Συνθήκες θανάτουφυσικά αίτια[4]
Τόπος ταφήςΚοιμητήριο του Περ-Λασαίζ και Grave of Gertrude Stein
Χώρα πολιτογράφησηςΗνωμένες Πολιτείες Αμερικής
Εκπαίδευση και γλώσσες
Ομιλούμενες γλώσσεςΑγγλικά[5][6]
ΣπουδέςΚολλέγιο Ράντκλιφ[7]
Ιατρική Σχολή Τζονς Χόπκινς[7]
Πανεπιστήμιο Χάρβαρντ[4]
Πανεπιστήμιο Τζονς Χόπκινς[4]
Oakland High School[8]
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότητασυγγραφέας[9][10][11]
ποιήτρια[7]
συλλέκτρια τέχνης[7]
οικοδέσποινα λογοτεχνικού σαλονιού[7]
αυτοβιογράφος
λιμπρετίστας
θεατρική συγγραφέας[4]
δημιουργός γραπτών έργων[12]
συλλέκτρια[10]
Αξιοσημείωτο έργοΤρεις ζωές[7]
Τρυφερά κουμπιά[7]
The Making of Americans[7]
Four Saints in Three Acts[7]
Η αυτοβιογραφία της Άλις Τόκλας[7]
Everybody's Autobiography
Doctor Faustus Lights the Lights
Οικογένεια
ΣύντροφοςΆλις Μπ. Τόκλας[7]
ΑδέλφιαΛίο Στάιν[7]
Μάικλ Στάιν
ΣυνεργάτηςΛίο Στάιν
Υπογραφή
Commons page Σχετικά πολυμέσα

Το 1933, η Στάιν δημοσίευσε τα οιονεί απομνημονεύματα των χρόνων του Παρισιού, το The Autobiography της Alice B. Toklas, γραμμένα από την οπτική της Άλις Μπ. Τόκλας, της διά βίου συντρόφου της. Το βιβλίο έγινε λογοτεχνικό μπεστ σέλλερ και μετατόπισε τη Στάιν από τη σχετική αφάνεια της σκηνής της καλτ λογοτεχνίας στο προσκήνιο του mainstream ενδιαφέροντος.[14] Δύο αποσπάσματα από τα έργα της έχουν γίνει ευρέως γνωστά: "Rose is a rose is a rose is a rose"[15] και το "there is no there there", με το τελευταίο συχνά θεωρείται αναφορά στην παιδική της ηλικία στο Όουκλαντ.

Τα βιβλία της περιλαμβάνουν το Q.E.D. (1903), σχετικά με μια λεσβιακή σχέση, στην οποία ενεπλάκησαν αρκετοί φίλοι της Στάιν, το Fernhurst, μια φανταστική ιστορία για ένα ερωτικό τρίγωνο, το Τρεις ζωές (Three Lives, 1905-06) και το The Making of Americans (1902-1911). Στο βιβλίο Τρυφερά κουμπιά (Tender Buttons, 1914), η Στάιν σχολίασε τη λεσβιακή σεξουαλικότητα.

Οι δραστηριότητές της κατά τη διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου αποτέλεσαν αντικείμενο ανάλυσης και σχολιασμού. Ως Εβραία που ζούσε στην κατακτημένη απο τους Ναζί Γαλλία, η Στάιν μπόρεσε να διατηρήσει τον τρόπο ζωής της ως συλλέκτρια έργων τέχνης και μάλιστα να εξασφαλίσει τη σωματική της ασφάλεια, μέσω της προστασίας του ισχυρού κυβερνητικού αξιωματούχου της κυβέρνησης του Βισύ και συνεργάτη των Ναζί, Μπερνάρ Φαΐ. Μετά το τέλος του πολέμου, η Στάιν εξέφρασε τον θαυμασμό της για έναν άλλο συνεργάτη των Ναζί, τον ηγέτη της κυβέρνησης του Βισύ, Φιλίπ Πεταίν. Κάποιοι[εκκρεμεί παραπομπή] ισχυρίστηκαν ότι ορισμένα συμπεράσματα για τις δραστηριότητες της Στάιν κατά τη διάρκεια του πολέμου ανήλθαν σε ένα "κυνήγι μαγισσών".[16]

Βιβλία στα ελληνικά Επεξεργασία

  • (1991) Τρεις ζωές, Ερμείας
  • (1996) Μπρούζυ και Ουίλλυ, Οδός Πανός
  • (1997) Ο κόσμος είναι στρογγυλός, Απόπειρα
  • (2007) Η αυτοβιογραφία της Άλις Τόκλας, Οδυσσέας
  • (2008) Τρυφερά κουμπιά, Τυπωθήτω


Παραπομπές Επεξεργασία

  1. 1,0 1,1 Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά, Αγγλικά) Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 27  Απριλίου 2014.
  2. 2,0 2,1 Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας: (Γαλλικά) καθιερωμένοι όροι της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας. data.bnf.fr/ark:/12148/cb11925479v. Ανακτήθηκε στις 10  Οκτωβρίου 2015.
  3. 3,0 3,1 «Gertrude Stein». (Ολλανδικά) RKDartists. 254993.
  4. 4,0 4,1 4,2 4,3 4,4 4,5 hdl.handle.net/1903.1/1523. Ανακτήθηκε στις 8  Ιανουαρίου 2021.
  5. Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας: (Γαλλικά) καθιερωμένοι όροι της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας. data.bnf.fr/ark:/12148/cb11925479v. Ανακτήθηκε στις 10  Οκτωβρίου 2015.
  6. CONOR.SI. 38316899.
  7. 7,00 7,01 7,02 7,03 7,04 7,05 7,06 7,07 7,08 7,09 7,10 7,11 Virginia Blain, Isobel Grundy, Patricia Clements: «The Feminist Companion to Literature in English» (Αγγλικά) 1990. σελ. 1026.
  8. Ανακτήθηκε στις 4  Μαρτίου 2021.
  9. Virginia Blain, Isobel Grundy, Patricia Clements: «The Feminist Companion to Literature in English» (Αγγλικά) 1990. σελ. 1025.
  10. 10,0 10,1 The Fine Art Archive. cs.isabart.org/person/13427. Ανακτήθηκε στις 1  Απριλίου 2021.
  11. «American Women Writers» (Αγγλικά) 1979.
  12. (Αγγλικά) Union List of Artist Names. 8  Αυγούστου 2021. 500273319. Ανακτήθηκε στις 10  Μαΐου 2022.
  13. «Extravagant Crowd: Gertrude Stein and Alice B. Toklas». Ανακτήθηκε στις 16 Οκτωβρίου 2012. 
  14. Mellow, James R. (3 Μαΐου 1998). «The Stein Salon Was The First Museum of Modern Art». New York Times. Ανακτήθηκε στις 13 Οκτωβρίου 2012. 
  15. Cf. Natias Neutert about Gertrude Stein's Rose
  16. Stendhal, Renate (4 Ιουνίου 2012). «Why the Witch-Hunt Against Gertrude Stein?». tikkun.org. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 24 Απριλίου 2014. Ανακτήθηκε στις 24 Απριλίου 2014.