Γιακόμπ Μπερνούλι
Ο Γιακόμπ Μπερνούλι (Jacob Bernoulli, 6 Ιανουαρίου 1655 - 16 Αυγούστου 1705) ήταν Ελβετός μαθηματικός, ένας από τους πολλούς διακεκριμένους μαθηματικούς της οικογένειας Μπερνούλι.
| Γιακόμπ Μπερνούλι | |
|---|---|
 | |
| Όνομα στη μητρική γλώσσα | Jakob Bernoulli (Γερμανικά) |
| Γέννηση | 27 Δεκεμβρίου 1654ιουλ. / 6 Ιανουαρίου 1655γρηγ.[1] Βασιλεία[2] |
| Θάνατος | 16 Αυγούστου 1705[3][4][1] Βασιλεία[5] |
| Υπηκοότητα | Ελβετία |
| Σπουδές | Πανεπιστήμιο της Βασιλείας |
| Σύζυγος | Judith Stupanus |
| Γονείς | ΝικόλαουςΜπερνούλι και Margaretha Schoenauer |
| Επιστημονική σταδιοδρομία | |
| Ερευνητικός τομέας | Θεωρία πιθανοτήτων, θεωρία αριθμών, μαθηματικά, φυσική και Μαθηματική ανάλυση |
| Ιδιότητα | μαθηματικός, φυσικός, ιατρός και διδάσκων πανεπιστημίου |
| Διδακτορικός καθηγητής | Νίκολας Μαλμπράνς, Peter Werenfels και Γκότφριντ Βίλχελμ Λάιμπνιτς |
| Ακαδημαϊκός τίτλος | διδάκτωρ φιλοσοφίας |
| δεδομένα () | |
Τα πρώτα χρόνιαΕπεξεργασία
Ο Γιακόμπ γεννήθηκε στη Βασιλεία. Ακολουθώντας την επιθυμία του πατέρα του, σπούδασε θεολογία και έγινε κληρικός. Αντιθέτως όμως με τις επιθυμίες των γονέων του σπούδασε επίσης μαθηματικά και αστρονομία. Ταξίδεψε στην Ευρώπη από το 1676 μέχρι το 1682, ενημερωνόμενος για τις τελευταίες ανακαλύψεις στα μαθηματικά και τις επιστήμες, όπως τα έργα του Ρόμπερτ Μπόιλ και του Ρόμπερτ Χουκ.
Η καθιέρωσηΕπεξεργασία
Εξοικειώθηκε με τον λογισμό μέσω της αλληλογραφίας του με τον Γκότφριντ Λάιμπνιτς, και μετά συνεργάστηκε με τον αδερφό του, Γιόχαν, σε διάφορες εφαρμογές, με πιο σημαντικές την δημοσίευση διατριβών στις υπερβατικές καμπύλες (1696) και την ισοπεριμετρική ανισότητα (1700, 1701). Το 1690, ο Γιακόμπ έγινε ο πρώτος ο οποίος ανέπτυξε την τεχνική για την επίλυση διαχωρίσιμων διαφορικών εξισώσεων.
Όταν γύρισε στη Βασιλεία το 1682 ίδρυσε σχολή για μαθηματικά και επιστήμες. Διορίστηκε καθηγητής μαθηματικών στο Πανεπιστήμιο της Βασιλείας το 1687, παραμένοντας σε αυτή την θέση για την υπόλοιπη ζωή του.
Το πλέον γνωστό του έργοΕπεξεργασία
Το πιο γνωστό έργο του Γιακόμπ είναι το Ars Conjectandi, το οποίο δημοσιεύτηκε οκτώ χρόνια μετά τον θάνατό του, το 1713 από τον ανεψιό του, Νίκολας. Στο έργο αυτό περιέγραψε τα γνωστά αποτελέσματα της θεωρίας των πιθανοτήτων και της απαρίθμησης, συχνά παρέχοντας εναλλακτικές αποδείξεις. Το έργο περιλαμβάνει επίσης της εφαρμογή της θεωρίας πιθανοτήτων σε τυχερά παιχνίδια και την εισήγηση ενός θεωρήματος γνωστού ως ο νόμος των μεγάλων αριθμών. Οι όροι δοκιμές Μπερνούλι και αριθμοί Μπερνούλι προέρχονται από το έργο αυτό. Ο σεληνιακός κρατήρας Μπερνούλι έχει ονομαστεί προς τιμήν του ιδίου και του αδερφού του, Γιόχαν.
Το τέλοςΕπεξεργασία
Ο Μπερνούλι επέλεξε το σχήμα μίας λογαριθμικής σπείρας και τη φράση Eadem mutata resurgo (Αλλαγμένος και όμως ο ίδιος, ανασταίνομαι) για την ταφόπλακά του. Η σπείρα που κατασκευάστηκε ωστόσο τελικά από τους τεχνίτες ήταν σπείρα του Αρχιμήδη.[6]
ΠαραπομπέςΕπεξεργασία
- ↑ 1,0 1,1 MacTutor History of Mathematics archive. Ανακτήθηκε στις 22 Αυγούστου 2017.
- ↑ Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας, Κρατική Βιβλιοθήκη του Βερολίνου, Βαυαρική Κρατική Βιβλιοθήκη, Εθνική Βιβλιοθήκη της Αυστρίας: (Γερμανικά, Αγγλικά) Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 11 Δεκεμβρίου 2014.
- ↑ Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας, Κρατική Βιβλιοθήκη του Βερολίνου, Βαυαρική Κρατική Βιβλιοθήκη, Εθνική Βιβλιοθήκη της Αυστρίας: (Γερμανικά, Αγγλικά) Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 26 Απριλίου 2014.
- ↑ Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας: (Γαλλικά) καθιερωμένοι όροι της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας. data
.bnf .fr /ark: /12148 /cb120751142. Ανακτήθηκε στις 10 Οκτωβρίου 2015. - ↑ Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας, Κρατική Βιβλιοθήκη του Βερολίνου, Βαυαρική Κρατική Βιβλιοθήκη, Εθνική Βιβλιοθήκη της Αυστρίας: (Γερμανικά, Αγγλικά) Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 31 Δεκεμβρίου 2014.
- ↑ MacTutor History of Mathematics archive
ΠηγέςΕπεξεργασία
- Hoffman, J.E. (1970–80). "Bernoulli, Jakob (Jacques) I". Dictionary of Scientific Biography. 2. New York: Charles Scribner's Sons. σσ. 46-51. ISBN 0684101149.
- Schneider, I., 2005, "Ars conjectandi" στο Grattan-Guinness, I., ed., Landmark Writings in Western Mathematics. Elsevier: 88–104.
- Livio, Mario, 2002, The golden ratio: the story of Phi, the extraordinary number of nature, art, and beauty. London.
Εξωτερικοί σύνδεσμοιΕπεξεργασία
- O'Connor, John J.; Robertson, Edmund F., «Γιακόμπ Μπερνούλι», MacTutor History of Mathematics archive, University of St Andrews, http://www-history.mcs.st-andrews.ac.uk/Biographies/Bernoulli_Jacob.html.
- Jakob Bernoulli: Tractatus de Seriebus Infinitis (pdf)
- Weisstein, Eric W., Bernoulli, Jakob (1654-1705) στο ScienceWorld.