Η Γιελένα, σερβικά κυριλλικά: Јелена Нелипић‎‎/Jelena Nelipić (απεβ. 1422) ήταν δούκισσα του Σπλιτ από τον πρώτο της γάμο και βασίλισσα της Βοσνίας με τον δεύτερο γάμο της. Εκ γενετής, ήταν μέλος της κροατικής οικογένειας ευγενών Nελίπιτς, έχοντας κτήσεις στη Δαλματική Ζαγκόρα.

Γιελένα Νελίπιτς
Γενικές πληροφορίες
Γέννηση1375 (περίπου)
Θάνατος1422
Χώρα πολιτογράφησηςΒασίλειο της Βοσνίας
Πληροφορίες ασχολίας
Οικογένεια
ΣύζυγοςHrvoje Vukčić Hrvatinić (1401–1416)
Οστόια της Βοσνίας
ΓονείςIvan Nelipčić
ΑδέλφιαIvan III Nelipac
ΟικογένειαHouse of Nelipić
Θυρεός
Commons page Σχετικά πολυμέσα

Η Γιελένα ήταν κόρη του πρίγκιπα Iβάν Β΄ Νεπίπιτς και της συζύγου του Mαργαρίτας. Ο πατέρας της ήταν γιος του Iβάν Α΄ Νελίπιτς και η μητέρα της Mαργαρίτα καταγόταν από την ευγενή οικογένεια Mερίνι του Σπλιτ. Ο αδελφός της Iβάν Γ΄ Νελίπιτς ήταν ο μπαν της Κροατίας, που κυβέρνησε από το βουνό Βελέμπιτ έως τον ποταμό Τσετίνα.

Δούκισσα του Σπλιτ Επεξεργασία

Το 1401 η Γιελένα παντρεύτηκε τον πρίγκιπα Χρβόγιε Βούκσιτς Χρβατίνιτς, ένα πολύ εξέχον μέλος της βόσνιας ευγενικής οικογένειας Χρβατίνιτς, και τον ισχυρότερο από τους τρεις κύριους μεγάλους φεουδάρχες της μεσαιωνικής Βοσνίας, φέρνοντας μαζί της μία σημαντική προίκα. [1] Ο Χρβόγιε Βούκσιτς ήταν μπαν της Κροατίας, μέγας δούκας της Βοσνίας και δούκας του Σπλιτ. [1] Δύο χρόνια αργότερα η Γιελένα έγινε δούκισσα τού Σπλιτ, όταν ο σύζυγός της έγινε δούκας τού Σπλιτ. [2] Η Γιελένα ήταν Ρωμαιοκαθολική, αλλά ο σύζυγός της ήταν μέλος της Βοσνιακής Εκκλησίας (Βογόμιλοι). [3]

Το 1416 ο σύζυγος της Γιελένα απεβίωσε. Όντας μία πλούσια χήρα, που έμεινε υπεύθυνη για τα εδάφη του αείμνηστου συζύγου της, η Γιελένα έγινε αμέσως αντικείμενο προτάσεων γάμου.

Βασίλισσα της Βοσνίας Επεξεργασία

Έτσι η δούκισσα Γιελένα παντρεύτηκε τον βασιλιά Οστόγια της Βοσνίας, και έγινε βασίλισσα της Βοσνίας. Η προίκα της περιελάμβανε τις κτήσεις του πρώτου συζύγου της, όπως τη βασιλική πόλη Γιάγιτσε, και αυτή η προίκα είναι ο λόγος, για τον οποίο ο Οστόγια είχε χωρίσει τη δεύτερη σύζυγό του Kουγιάβα το 1415 και έκανε τρίτο γάμο με Γιελένα. Ο δεύτερος σύζυγός της ήταν επίσης μέλος της Βοσνιακής Εκκλησίας. [4]

Δεύτερη χηρεία Επεξεργασία

Ο δεύτερος γάμος της Γιελένα διήρκεσε πολύ λιγότερο από τον πρώτο της. Έμεινε ξανά χήρα το 1418, μετά από μόλις δύο χρόνια γάμου. Διάδοχος τού συζύγου της ήταν ο Στέφαν Οστόγιτς, ο γιος του από τη δεύτερη σύζυγό του Kουγιάβα. Ως χήρα βασίλισσα, η Γιελένα δεν είχε ούτε επιρροή, ούτε εξουσία. Η Kουγιάβα, η μητέρα του νέου βασιλιά και δεύτερη σύζυγος τού Οστόγια, έγινε για άλλη μία φορά ισχυρή. Η δεύτερη χηρεία της Γιελένα σημαδεύτηκε από συγκρούσεις με την Kουγιάβα. [5] Οι συγκρούσεις έληξαν το καλοκαίρι του 1419, όταν η βασίλισσα Γιελένα φυλακίστηκε από τον Στέφαν Οστόγιτς. Τρία χρόνια αργότερα, η βασίλισσα Γιελένα απεβίωσε στη φυλακή κάτω από μυστηριώδεις συνθήκες. [1]

Οικογένεια Επεξεργασία

Παντρεύτηκε πρώτα τον Χρβόγιε Βούκσιτς Χρβατίνιτς, μπαν της Κροατίας, μέγα δούκα της Βοσνίας και δούκα του Σπλιτ. Είναι πιθανό ο:

Το 1416 απεβίωσε ο Χρβόγιε Βούκσιτς και η Γιελένα έκανε δεύτερο γάμο, με τον Οστόγια των Κοτρομάνιτς βασιλιά της Βοσνίας. Η Γιελένα δεν είχε άλλα γνωστά παιδιά από κάποιον από τους συζύγους της.

Βιβλιογραφικές αναφορές Επεξεργασία

  1. 1,0 1,1 1,2 Sveučilište u Zagrebu. Institut za hrvatsku povijest; Radovi, 1987
  2. «Hrvoje Vukčić Hrvatinić ~ 1350-1416». 
  3. John Van Antwerp Fine: The Late Medieval Balkans: A Critical Survey from the Late Twelfth Century to the Ottoman Conquest, University of Michigan Press, 1994
  4. John Van Antwerp Fine, Bosnian Institute; The Bosnian Church: Its Place in State and Society from the Thirteenth to the Fifteenth Century, Saqi in association with The Bosnian Institute, 2007
  5. Krunoslav Draganović, Poviest hrvatskih zemalja Bosne i Hercegovine, Hrvatsko kulturno društvo "Napredak", 1942
  6. Dubravko Lovrenović, Da li je Jelena Nelipčić bila majka Balše Hercegovica, Istorijski zbornik 7, Banja Luka, 1986