Ο Γκαγκίκ Α΄, αρμενικά: Գագիկ Ա‎‎ Gagik I, (άκμασε το διάστημα 989-1020) από τον Οίκο των Βαγρατιδών ήταν βασιλιάς της Αρμενίας, που βασίλευσε μεταξύ των ετών 989 και 1020. Υπό την ηγεσία του η Αρμενία των Βαγρατιδών έφτασε στο απόγειό της [1] και «απόλαυσε την εμπειρία της αδιάσπαστης ειρήνης και ευημερίας». [2]

Γκαγκίκ Α΄ της Αρμενίας
Γενικές πληροφορίες
Όνομα στη
μητρική γλώσσα
Գագիկ Ա (Αρμενικά)
Θάνατος1020
Τόπος ταφήςΑνί
ΕθνικότηταΑρμένιοι
ΘρησκείαΑρμενική Αποστολική Εκκλησία
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότηταμονάρχης
Οικογένεια
ΣύζυγοςKatranide II
ΤέκναΑσώτιος Δ΄ της Αρμενίας
Ιωάννης-Σμπατ Γ΄ της Αρμενίας
d:Q27350446
Χουσούς Μπαγκρατουνί
ΓονείςΑσώτιος Γ΄ της Αρμενίας και Khosrovanuysh
ΑδέλφιαΣεμπάδ Β΄ της Αρμενίας
Γεώργιος Α΄ του Λορί
ΟικογένειαΔυναστεία των Μπαγκρατουνί
Αξιώματα και βραβεύσεις
ΑξίωμαΓκαγκίκ Β΄ της Αρμενίας
Commons page Σχετικά πολυμέσα

Βιογραφία Επεξεργασία

 
Επιγραφή του 11ου αι. που αναφέρει τον Γκαγκίκ Α΄. Στο Παρπί, επαρχία Αραγκατσότν.

Είναι άγνωστο πότε γεννήθηκε ο Γκαγκίκ Α΄. Διαδέχθηκε τον αδελφό του Σμπατ Β΄ το 989. Ακολούθησε τα βήματα των προκατόχων του στην οικοδόμηση εκκλησιών και θρησκευτικών κτιρίων στην πρωτεύουσα Ανί. Χρησιμοποιώντας τις ευνοϊκές οικονομικές συνθήκες της Αρμενίας, ο Γκαγκίκ Α΄ αύξησε το μέγεθος τού στρατού σε 100.000 στρατιώτες. Στη συνέχεια συνένωσε διάφορες Αρμενικές επαρχίες στην Αρμενία των Βαγρατιδών, συμπεριλαμβανομένων των Βαγιότς Ντζορ, Καχέν, Ναχιτσεβάν και την πόλη της Ντβιν. Έκανε συμμαχίες με τον Γεώργιο της Ιβηρίας και τον Βαγράτιος Γ΄ της Γεωργίας, των οποίων οι στρατοί νίκησαν τον Μαμλάν εμίρη του Χορασάν το 998 στο χωριό Τσουμπ, βορειοανατολικά της λίμνης Βαν. [3] Υπό τον Γκαγκίκ Α΄ το βασίλειο της Αρμενίας εκτεινόταν από το Σαμκόρ ως το Βαγκαρσακέρτ και από τον ποταμό Κύρο (Kura) ως το Aπαχουνίκ, κοντά στη λίμνη Βαν. Αναπτύχθηκε η οικονομία, ο πολιτισμός και το εξωτερικό εμπόριο της χώρας. Το Ανί, το Ντβιν και το Καρς άκμασαν.[4] Στην επικράτειά του εντάχθηκαν το Βανατζόρ, το μεγαλύτερο μέρος του Aρτσάχ (Kαχέν) και δύο κύριες επαρχίες του Βασπουρακάν: οι Κογκοβίτ και Τσαγκότν.

Μετά το τέλος του, ο μεγαλύτερος γιος του Χοβάνες-Σμπατ στέφθηκε βασιλιάς, ενώ ο μικρότερος γιος του Ασότ Δ΄ επαναστάτησε εναντίον του Χοβάνες-Σμπατ και κήρυξε την ανεξαρτησία του στο βασίλειο του Λορί-Τζοραγκέτ.

Αρχαιολογικά ευρήματα Επεξεργασία

 
Αντίγραφο του αγάλματος του Γκαγκίκ Α΄ στην είσοδο του Ιστορικού Μουσείου της Αρμενίας.

Ένα από τα κύρια έργα του Γκαγκίκ Α΄ ήταν η εκκλησία του Αγίου Γρηγορίου]] στο Ανί (1001–1010), με πρότυπο τον καθεδρικό του Zβαρτνότς. Κατά τη διάρκεια της ανασκαφής του Nικολάς Μαρρ στα ερείπια της πόλης το 1906 βρέθηκε ένα άγαλμα ύψους 2,26 μ. τού βασιλιά Γκαγκίκ Α΄, που κρατούσε ένα ομοίωμα της εκκλησίας του, σε θραύσματα. [5] Έδειχνε τον Γκαγκίκ Α΄ με ένα τουρμπάνι στο κεφάλι, να φορά ένα χαλάτ, πράγμα που δείχνει ότι αναγνωρίστηκε από το χαλιφάτο των Αββασιδών. Το άγαλμα βρισκόταν αρχικά σε μία κόγχη, υψηλά στη βόρεια πρόσοψη της εκκλησίας. Χάθηκε υπό αβέβαιες συνθήκες στο τέλος του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου. Λίγες μόνο φωτογραφίες καταγράφουν την εικόνα του αγάλματος. Ένα σωζόμενο θραύσμα τού αγάλματος βρίσκεται τώρα στο αρχαιολογικό μουσείο του Ερζερούμ. Το πώς και το πότε ακριβώς έφτασε εκεί είναι άγνωστο. Σύμφωνα με το προσωπικό τού Μουσείου βρέθηκε κάπου στην περιοχή του Ερζερούμ και ο ευρέτης το έφερε στο μουσείο με αυτοκίνητο. [5]

Σημειώσεις Επεξεργασία

^ a: Betrothed to King Senekerim-Hovhannes Artsruni of Vaspurakan.

Βιβλιογραφικές αναφορές Επεξεργασία

  1. Garsoïan, Nina G. "Gagik I," Oxford Dictionary of Byzantium. Oxford: Oxford University Press, 1991, vol. 2, pp. 813-14.
  2. Chahin, M. (2001). The Kingdom of Armenia: A History (2. rev. έκδοση). Richmond, Surrey: Curzon. σελ. 231. ISBN 9780700714520. 
  3. Madelung, Wilfred. "The Minor Dynasties of Northern Iran," in The Cambridge History of Iran, ed. Richard N. Frye. Cambridge: Cambridge University Press, 1975, vol. 4, p. 237.
  4. (in Armenian) Arakelyan, Babken. «Գագիկ Ա» [Gagik I]. Armenian Soviet Encyclopedia. Yerevan: Armenian Academy of Sciences, 1976, vol. 2, p. 637.
  5. 5,0 5,1 «The Statue of King Gagik». VirtualAni. Ανακτήθηκε στις 31 Ιανουαρίου 2014. 
Προκάτοχος
Σεμπάδ Β΄ της Αρμενίας
βασιλιάς της Αρμενίας
989 - 1017/20
Διάδοχος
Σμπατ Γ΄ της Αρμενίας
Διάδοχος
Ασώτιος Δ΄ της Αρμενίας