Γκιιάτ αντ-Ντιν Μασούντ
Ο Γκιιάτ αντ-Ντιν Μασούντ (π. 1108 – 13 Σεπτεμβρίου 1152) ήταν ο Σελτζούκος σουλτάνος τού Ιράκ και της δυτικής Περσίας το 1133–1152.
| Γκιιάτ αντ-Ντιν Μασούντ | |
|---|---|
| Γενικές πληροφορίες | |
| Γέννηση | 1108 |
| Θάνατος | 13 Σεπτεμβρίου 1152 Χαμαντάν |
| Πληροφορίες ασχολίας | |
| Οικογένεια | |
| Σύζυγος | Rusudan, daughter of Demetrius I of Georgia |
| Γονείς | Μουχάμαντ Α΄ των Μεγάλων Σελτζούκων |
| Αδέλφια | Μαχμούτ Β΄ Σουλεϊμάν-Σαχ Τογκρούλ Β΄ |
| Οικογένεια | Σελτζούκοι |
| Αξιώματα και βραβεύσεις | |
| Αξίωμα | σουλτάνος |
Βασιλεία Επεξεργασία
Ήταν γιος τού σουλτάνου Mουχάμαντ Α΄ Ταπάρ και της συζύγου του Nισταντάρ Τζαχάν Χατούν. [1] [2] [3] Σε ηλικία 12 ετών (1120–1121), επαναστάτησε ανεπιτυχώς εναντίον τού μεγαλύτερου αδελφού του, Μαχμούντ Β΄, ο οποίος όμως τον συγχώρεσε. Μετά το τέλος τού Μαχμούντ το 1131, η εξουσία διεκδικήθηκε μεταξύ τού γιου τού Μαχμούντ, Νταβούντ, τού Μασούντ, του οποίου η βάση ισχύος βρισκόταν στο Ιράκ, τού Σελτζούκ-Σαχ (στο Φαρς και το Χουζιστάν) και τού Τογκρούλ Β΄. Το 1133 ο Μασούντ μπόρεσε να λάβει την αναγνώριση ως σουλτάνου από τους εμίρηδες της Βαγδάτης και να λάβει την επωνυμία από τον χαλίφη αλ-Μουσταρσίντ. Ο Toγκρούλ Β΄, ο οποίος έλεγχε τις ανατολικές επαρχίες της δυτικής Σελτζουκικής αυτοκρατορίας, ξεκίνησε μία στρατιωτική εκστρατεία, αλλά ηττήθηκε από τον Mασούντ τον Μάιο τού 1133. Ο Toγκρούλ απεβίωσε το 1134. Επίσης το 1133 ο Mασούντ υποστήριξε τον Zενγκί, πολιορκημένο από τα στρατεύματα τού αλ-Μουσταρσίντ στη Μοσούλη.
Το 1135 ο χαλίφης al-Mustarshid αμφισβήτησε την εξουσία του αλλά, στις 14 Ιουνίου του ίδιου έτους, ηττήθηκε και αιχμαλωτίστηκε στο Daimarg, μεταξύ Χαμαντάν και Βαγδάτης, και σκοτώθηκε δύο μήνες αργότερα από τους Ασασίνους. Καθώς ο διάδοχος τού αλ-Μουσταρσίντ, αλ-Ρασίντ, επαναστάτησε επίσης με την υποστήριξη τού Zενγκί, ο Mασούντ τον πολιόρκησε στη Βαγδάτη, αναγκάζοντάς τον να καταφύγει στη Μοσούλη, όπου επίσης σκοτώθηκε από τους Ασασίνους. Αν και ήταν σε θέση να εξασφαλίσει τον έλεγχο τού Ιράκ, η εξουσία τού Μασούντ στην υπόλοιπη αυτοκρατορία των Σελτζούκων ήταν αβέβαιη: εκτός από το Χορασάν και την Υπεροξιανή, που ήταν για μεγάλο χρονικό διάστημα υπό τον έλεγχο τού θείου του Aχμέντ Σαντάρ, ο Νταβούντ διατήρησε τον έλεγχο του Αζερμπαϊτζάν για αρκετά χρόνια., ενώ η δυτική Περσία ουσιαστικά διοικούνταν από τον εμίρη Μποζαμπά, μέχρι που ο Μασούντ τον νίκησε, μαζί με άλλους εμίρηδες, το 1147. Το 1148 ο Mασούντ αντιμετώπισε έναν άλλο συνασπισμό εναντίον του, αυτή τη φορά με στόχο να τοποθετήσει τον Mαλίκ Σαχ στον θρόνο του.
Κατά τη διάρκεια της ενοχλητικής βασιλείας του, ο Mασούντ αναγκάστηκε να δεχτεί να εκχωρήσει την εξουσία του σε πολλούς εμίρηδες με το ικτά, ένα φορολογικό ίδρυμα που μείωνε τα αυτοκρατορικά εισοδήματα. Άλλοι έγιναν ουσιαστικά ανεξάρτητοι σουλτάνοι, όπως ο Ζενγκί. Αυτό προκάλεσε, σύμφωνα με τον ιστορικό ιμπν αλ-Ατίρ, την αρχή της απότομης παρακμής της αυτοκρατορίας των Σελτζούκων.
Το τέλος Επεξεργασία
Ο Μασούντ απεβίωσε στο Χαμαντάν το 1152. Τον διαδέχθηκε για λίγο ο Μαλίκ-Σάχ Γ΄, τον οποίο είχε συγχωρήσει ο Μασούντ, και έδωσε επίσης ως σύζυγο μία από τις κόρες τού σουλτάνου.
Οικογένεια Επεξεργασία
Μία από τις συζύγους του ήταν η Γκαβχάρ Χατούν, κόρη τού σουλτάνου Aχμάντ Σαντζάρ. Παντρεύτηκαν το 1134, μετά την άνοδό του στο θρόνο. [4] Τη Γκαβχάρ Χατούν, [5] την κόρη αυτής της ένωσης, την πάντρεψε ο Mασούντ με τον ανιψιό του σουλτάν Νταβούντ, γιο τού σουλτάνου Mαχμούντ Β΄. Δεν τα κατάφεραν και ο Mασούντ την έδωσε στον αδελφό τού Νταβούντ, τον σουλτάνο Mουχάμαντ Β΄. [6] Μία άλλη σύζυγος ήταν η Zουμπαΐντα Χατούν, κόρη τού σουλτάνου Μπερκιαρούκ. Αυτή κυριάρχησε στον Mασούντ. [6] Απεβίωσε το 1138. [7] [8] Το 1136–7, έδωσε σε γάμο μία από τις κόρες του στον Ντουμπαΐς, γιο τού Σαντάκ, [7] και το 1138, ο ίδιος νυμφεύτηκε την κόρη τού Ντουμπαΐς, Σουφρά Χατούν, [7] 6] [7] [8] της οποίας η μητέρα Σαράφ Χατούν, ήταν κόρη τού Αμίντ αλ-νταουλά και της συζύγου του, Zουμπαϊντά Χατούν, κόρης τού Nιζάμ αλ-Μουλκ. [9] Την ίδια περίπου εποχή, νυμφεύτηκε επίσης τη Μουσταζιρίγια Χατούν, [10] την κόρη τού θείου του Καβούρτ. [6] [8] [11] Μαζί της απέκτησε έναν γιο, που γεννήθηκε το 1139. [12] Μία άλλη σύζυγος ήταν η Aράμπ Χατούν. Ήταν η μητέρα τού γιου τού Μασούντ, τού Mαλίκ-Σαχ. [13] Μία άλλη σύζυγος ήταν η κόρη τού Αββασίδη χαλίφη Aλ-Μουκταφί. [11] Παντρεύτηκαν το 1140. [12] [14] Η προίκα της ήταν εκατό χιλιάδες δηνάρια. [15] Η γαμήλια τελετή καθυστέρησε για πέντε χρόνια, λόγω τού νεαρού της ηλικίας της. [14] Ωστόσο, ο γάμος δεν ολοκληρώθηκε ποτέ, λόγω τού τελικού θανάτου τού Mασούντ. [15] Μία άλλη σύζυγος ήταν η Aμπχαζιγιά Χατούν. Ήταν κόρη ενός από τους Γεωργιανούς βασιλείς. [16]
Βιβλιογραφικές αναφορές Επεξεργασία
- ↑ Türk Dünyası Araştırmaları Vakfı (2008). Türk dünyası araştırmaları - Issue 173. Türk Dünyası Araştırmaları Vakfı. σελ. 123.
- ↑ Ege Üniversitesi. Edebiyat Fakültesi· Ege Üniversitesi. Tarih Bölümü (2013). Tarih incelemeleri dergisi - Volume 28. Ege Üniversitesi Edebiyat Fakültesi. σελ. 197.
- ↑ Lugal, N.· Iqbal, M. (1943). Ahbâr üd-devlet is-Selçukiyye. Türk Tarih Kurumu yayınlarından. Türk Tarih Kurumu Basımevi. σελ. 74.
- ↑ Bosworth 2000, σελ. 106.
- ↑ Bosworth 2000, σελ. 118.
- ↑ 6,0 6,1 6,2 Lambton 1988, σελ. 260.
- ↑ 7,0 7,1 7,2 7,3 Lambton 1988, σελ. 262.
- ↑ 8,0 8,1 8,2 Richards 2010, σελ. 346.
- ↑ Biblioteca Provinciale (1843). Ibn Khallikan's Biographical Dictionary Translated from the Arabic by Bn. Mac Guckin De Slane: Paris Oriental Translation Fund of Great Britain and Northern Ireland, 1843. σελ. 506.
- ↑ Richards 2010, σελ. 369 n. 9.
- ↑ 11,0 11,1 Hillenbrand, C.· al-Azraq, A.Y.I. (1990). A Muslim Principality in Crusader Times: The Early Artuqid State. Nederlands Historisch-Archeologisch Instituut in het Nabije Oosten İstanbul: Uitgaven van het Nederlands Historisch-Archaeologisch Instituut te Istanbul. Nederlands Historisch-Archaeologisch Instituut te Istanbul. σελ. 98 and n. 58. ISBN 978-90-6258-066-8.
- ↑ 12,0 12,1 الجوزي, سبط ابن (2013). مرآة الزمان في تواريخ الأعيان 0. مؤسسة الرسالة العالمية. σελίδες 321–22.
- ↑ Bosworth 2000, σελ. 113.
- ↑ 14,0 14,1 Richards 2010, σελ. 355.
- ↑ 15,0 15,1 Roded, R. (1994). Women in Islamic Biographical Collections: From Ibn Saʻd to Who's who. L. Rienner Publishers. σελ. 122. ISBN 978-1-55587-442-1.
- ↑ al-Fatḥ ibn ʻAlī Bundārī (1943). Irak ve Horasan, Selo̧uklulari tarihi: Imad ad-Dịn al-Kâtib al-Isfahânʼi'nin, al-Bondârʼi tarafindan ihtisar edilen Zubdat al-Nuṣra va Nuḩbat al 'Usra, adli kitabinin tercümesi. M. Th. Houtsma tarafindan 1889 da leiden'de neşredilen metinden türçeye çeviren Kivameddin Burslan. Türk Tarih Kurumu yayinlari, 2. seri, no. 4. Maarif Matbaasi. σελ. 212.
Πηγές Επεξεργασία
- Bosworth, E. (2000). The History of the Seljuq Turks: The Saljuq-nama of Zahir al-Din Nishpuri. Taylor & Francis. ISBN 978-1-136-75257-5.
- Lambton, A.K.S. (1988). Continuity and Change in Medieval Persia. Bibliotheca Persica. Bibliotheca Persica. ISBN 978-0-88706-133-2.
- Richards, D.S. (2010). The Chronicle of Ibn Al-Athir for the Crusading Period from Al-Kamil Fi'L-Ta'Rikh.: The Years 491-541/1097-1146 the Coming of the Franks and the Muslim Response. Crusade texts in translation. Ashgate. ISBN 978-0-7546-6950-0.