Ο Γκούπτα, γραφή Γκούπτα: Γκού-πτα, (άκμασε στα τέλη του 3ου αι.) ήταν ο ιδρυτής της δυναστείας των Γκούπτα της βόρειας Ινδίας. Ο ίδιος ταυτίζεται με τον βασιλιά Τσε-λι-κι-τό (που πιστεύεται ότι είναι η κινεζική μετάφραση του "Σρι-Γκούπτα"), ο οποίος, σύμφωνα με τον Κινέζο Βουδιστή μοναχό του 7ου αι. Γιτζίνγκ, έκτισε έναν ναό κοντά στο Μι-λι-κια-σι-κια-πο-νό (Μργκασιχαβάνα) για τους Κινέζους προσκυνητές.

Γκούπτα (βασιλιάς)
Γενικές πληροφορίες
Γέννηση240
Θάνατος280
ΘρησκείαΙνδουισμός
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότηταπολιτικός
Οικογένεια
ΣύζυγοςΡατσναντέβι
ΤέκναΓκατοτκάτσα (βασιλιάς)
Αξιώματα και βραβεύσεις
Αξίωμααυτοκράτορας των Γκούπτα (240–280)
Η επιγραφή του Σαμουντραγκούπτα -δισεγγονού του Γκούπτα- στη Στήλη του Αλαχαμπάντ, που αναφέρει τους προγόνους του.

Ο Γκούπτα δεν τεκμαίρεται από δικές του επιγραφές ή νομίσματά του, αν και ορισμένες σφραγίδες και νομίσματα έχουν αποδοθεί εσφαλμένα σε αυτόν. [1] Η πρώτη αναφορά σε αυτόν εμφανίζεται στην επιγραφή του δισεγγονού του Σαμουντραγκούπτα, στη Στήλη του Πραγιαγκράαγι, και επαναλαμβάνεται κατά λέξη σε αρκετές μεταγενέστερες καταγραφές της δυναστείας:[2]

Ο Σαμουντραγκούπτα ο μαχαράτζαντιράτζα, γιος του αφνειού Τσαντραγκούπτα [Α΄] του μαχαράτζαντιράτζα και της Mαχαντέβι Kουμαραντέβι κόρης των Λικτσάβι, [ήταν] γιος του γιου [ie εγγονός] του πλούσιου Γκατοτκάτσα του μαχαράτζα, και [ήταν] γιος τού γιου τού γιου [iee δισεγγονός] του εύπορου Γκούπτα του μαχαράτζα[4][5][3][4]

Η επιγραφή της Στήλης του Αλαχαμπάντ ονομάζει τους πρόγονους του Σαμουντραγκούπτα ως Σρι Γκούπτα (   ), Σρι Γκατοτκάτσα και Σρι Τσαντραγκούπτα.[2] Μερικοί προηγούμενοι μελετητές πίστευαν, ότι το όνομα τού ιδρυτή της δυναστείας ήταν "Σρι-Γκούπτα" (Σριγκούπτα), καθώς το Γκούπτα δεν φαίνεται να είναι ένα δεδομένο όνομα. Ωστόσο, τώρα είναι γενικά συμφωνημένο, ότι το Σρι είναι ένας τιμητικός τίτλος, και δεν αποτελεί μέρος τού ονόματος τού βασιλιά: "Γκούπτα" ήταν το πραγματικό του όνομα. Το Βισνού Σαχασρανάμα αναφέρει το Γκούπτα μεταξύ των 1008 ονομάτων του Βισνού, γεγονός που υποδηλώνει ότι μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως όνομα. [5] Το όνομα προέρχεται από τη λέξη gup (προστατεύειν).[6]

Χρονολόγηση

Επεξεργασία

Ο Γκούπτα κυριάρχησε πιθανότατα στο δεύτερο μισό του 3ου αι., αν και η βασιλεία του δεν μπορεί να τεθεί με βεβαιότητα, με βάση τα υπάρχοντα στοιχεία. Διαφορετικές εκτιμήσεις της βασιλείας του περιλαμβάνουν: [1][7]

  • Ρ.Κ. Μουχέρτζεε: π. 240-280
  • Α. Σ. Αλτέκαρ: π. 270-290
  • Β. Α. Σμιθ: π. 275-300
  • Τετζ Ραμ Σάρμα: π. 275-295
  • Σ.Ρ. Γκόελ: π. 295-300

Πολιτική κατάσταση

Επεξεργασία

Η επιγραφή της Στήλης του Αλαχαμπάντ χρησιμοποιεί τον τίτλο μαχαράτζα (    μεγάλος βασιλιάς) για τον Γκούπτα και τον γιο του Γκατοτκάτσα, σε αντίθεση με τον τίτλο μαχαράτζα-ντι-ράτζα (μεγάλος βασιλιάς βασιλιων) για τον μεταγενέστερο αυτοκράτορα Τσαντραγκούπτα Α΄. Στη μετέπειτα περίοδο, ο τίτλος μαχαράτζα χρησιμοποιήθηκε από φεουδαρχικούς ηγεμόνες, γεγονός που οδήγησε σε υποθέσεις ότι ο Γκούπτα και ο Γκατοτκάσα ήταν φεουδαρχικοί βασιλείς. [8]  Για παράδειγμα, οι μελετητές Ρ. Ντ. Μπανέρτζι και K. Π. Τζαγιασβάλ θεωρούν ότι ήταν υποτελείς των Kουσάν. [9]

Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι ο Γκούπτα και ο Γκατοτκάτσα είχαν χαμηλότερη θέση και ήταν λιγότερο ισχυροί από τον Τσαντραγκούπτα Α΄. [8] Ωστόσο, υπάρχουν αρκετές περιπτώσεις από τους κυρίαρχους ηγεμόνες, που χρησιμοποιούν τον τίτλο μαχαράτζα πριν από τους Γκούπτα όσο και στην μετά από τους Γκούπτα περίοδο, οπότε η χρήση του τίτλου μαχαράτζα δεν μπορεί να θεωρηθεί ως απόδειξη του υποτελούς καθεστώτος για τους Γκούπτα. [8] Οι κυρίαρχοι βασιλείς αρκετών σύγχρονων ή σχεδόν σύγχρονων δυναστιώς, συμπεριλαμβανομένων των Βακατάκα, χρησιμοποίησαν τον τίτλο μαχαράτζα. Επιπλέον, η αυτοκρατορία των Κουσάν είχε ήδη παρακμάσει πριν την άνοδο των Γκούπτα, οπότε είναι απίθανο οι Γκούπτα να ήταν υποτελείς των Κουσάν.[9]

Ταύτιση με τον Τσε-λι-κι-τό

Επεξεργασία

Ο Κινέζος Βουδιστής μοναχός Γιτζίνγκ του 7ου αι., στην περιγραφή του δρομολόγιου του προγενέστερού του Κορεάτη ταξιδιώτη (από την επαρχία Σιλά της Κορέας) Χουι-Λούν (慧輪), αλλιώς Πρατζναβάρμα, αναφέρει ότι στην αρχαιότητα, ο βασιλιάς Τσε-λι-κι-τό (室利 ⁇ 多) έκτισε έναν ναό κοντά στο Μι-λι-κια-σι-κια-πο-νό (Μργκασιχαβάνα) για τους Κινέζους προσκυνητές. Ο βασιλιάς προίκισε τον ναό με τα έσοδα από 24 χωριά, για τη συντήρησή του. [10] Μόνο το τούβλινα θεμέλια αυτού του ναού επιβίωσαν ως την εποχή του Γιτζίνγκ. [11]

Ο νομισματολόγος Τζον Άλαν διάβασε το Τσε-λι-κι-τό ως μεταγραφή του Σρι-Γκουπτά. Ο Τζ. Φ. Φλητ αντιτάχθηκε σε αυτή τη θεωρία, επισημαίνοντας ότι σύμφωνα με τα γραπτά του Γιτζίνγκ, ο Τσε-λι-κι-τό είχε ακμάσει 500 χρόνια πριν από αυτόν (δηλαδή, τον 2ο αι.), ενώ ο Γκούπτα κυβερνούσε στα τέλη του 3ου αι. Επιπλέον, οι επιγραφές του Γκούπτα αναφέρουν το όνομα του βασιλιά ως "Γκούπτα" (το οποίο θα μεταγραφόταν ως κι-τού, ⁇ 多), όχι "Σρι-γκούπτα" (Τσε-λι=κι-τό). Ο Άλλαν ισχυρίστηκε ότι η δήλωση του Γιτζινγκ σχετικά με την ημερομηνία του βασιλιά, δεν πρέπει να λαμβάνεται κυριολεκτικά, και ότι οι Κινέζοι συγγραφείς που επισκέπτονταν την Ινδία, συχνά χρησιμοποιούν το "Σρι" ως τιμητικό. [9]

Με βάση τα διαθέσιμα στοιχεία, ο θρησκευτικός δεσμός του Γκούπτα δεν είναι σαφής. Ο ιστορικός Α. Κ. Ναράιν θεωρεί ότι ήταν Βαϊσναβίτης, και ήταν ανεκτικός με τη βουδιστική δραστηριότητα στο βασίλειό του.[12] Αυτό το τελευταίο σενάριο θα ήταν συγκρίσιμο με τους μεταγενέστερους ηγεμόνες των Γκούπτα, οι οποίοι ήταν κυρίως Βαϊσναβίτες, και υπό τα καθεστώτα αυτών τα ετερόδοξα θρησκευτικά κινήματα -όπως ο Βουδισμός και ο Τζαϊνισμός- επιτρέπονταν να ανθίσουν. [13]

Η επικράτειά του

Επεξεργασία

Μερικοί μελετητές, όπως ο Ν. Κ. Κανγκούλγι και ο Ρ. Κ. Ματζούμνταρ, ερμηνεύουν την περιγραφή του Γιτζίνγκ με την έννοια ότι ο ναός βρίσκεται περισσότερο από 40 γιοτζάνας ανατολικά της Ναλάντα, κατά μήκος του Ποταμού Γάγγη, και έχουν εντοπίσει τη θέση του στην σημερινή περιοχή της Βεγγάλης.[14] Ο Ματζούμνταρ διάβασε το Μι-λι-κια-σι-κια-πο-νό ως μεταγραφή του Mρίγκα-σθαπάνα, το όνομα μίας στούπα που βρισκόταν στην ιστορική περιοχή Βαρέντρα της Βεγγάλης.[14] Σύμφωνα με τον Γκανγκούλγι, αυτό υποδηλώνει ότι η δυναστεία των Γκούπτα προέρχεται από τη Βεγγάλη, ενώ σύμφωνα με τον Ματζούμνταρ, αυτό αποδεικνύει μόνο ότι η Βεγγάλη ήταν μέρος του βασιλείου των Γκούπτα.[5]

Άλλοι μελετητές, όπως ο Μπ. Π. Σίνχα και ο Τζαγκάναθ Aγκράβαλ, διάβασαν το Mι-λι-κια-σι-κια-πο-νό της αναφοράς του Γιτζίνγκ (Yijing) ως μεταγραφή του Mριγκα-σιχα-βάνα και το ταυτοποίησαν με το Mριγκαντάγια (Πάρκο Ελαφιών) στο Σάρναθ, στο σημερινό ανατολικό Ουτάρ Πραντές. [11] Ο Ασβίνι Αγκράβαλ υποστηρίζει ότι το Mι-λι-κια-σι-κια-πο-νό δεν είναι ακριβής μετάφραση του Mριγκα-σθανπάνα: η Mρίγκα-σιχα-βάνα είναι πιο κοντά, και μια διαφορετική ερμηνεία των γραπτών του Γιτζίνγκ υποδηλώνει ότι το Mι -λι-κια -σι-κια -πo-νό βρισκόταν στο Σάρναθ. [5] Ο Σίνχα θεωρεί ότι ο Χουι-Λούν ανέφερε εσφαλμένα την τοποθεσία του ως ανατολικά της Ναλάντα. [15] Αυτοί οι ιστορικοί προτείνουν, ότι η δυναστεία των Γκούπτα προέρχεται από το ανατολικό Ουτάρ Πραντές. [5][15]

Αναφορές

Επεξεργασία

Συμπεράσματα

Επεξεργασία
  1. 1,0 1,1 Ashvini Agrawal 1989, σελ. 86.
  2. 2,0 2,1 R. C. Majumdar 1981, σελ. 6.
  3. Bhandarkar, D. R.· Chhabra, B. C. (1981). Gai, G. S., επιμ. Corpus Inscriptionum Indicarum: Inscriptions of the early Gupta Kings. Archaeological Survey of India. 
  4. Ganguly, Dilip Kumar (1987). The Imperial Guptas and Their Times. Abhinav Publications. σελίδες 63–64. ISBN 8170172225. 
  5. 5,0 5,1 5,2 5,3 Ashvini Agrawal 1989.
  6. Tej Ram Sharma 1989, σελ. 42.
  7. Tej Ram Sharma 1989.
  8. 8,0 8,1 8,2 R. C. Majumdar 1981.
  9. 9,0 9,1 9,2 Ashvini Agrawal 1989, σελ. 85.
  10. Dilip Kumar Ganguly 1987, σελ. 7.
  11. 11,0 11,1 Ashvini Agrawal 1989, σελ. 80.
  12. A. K. Narain 1983.
  13. A. K. Narain 1983, σελ. 44.
  14. 14,0 14,1 Ashvini Agrawal 1989, σελ. 79.
  15. 15,0 15,1 Tej Ram Sharma 1989, σελ. 38.

Γενικές πηγές

Επεξεργασία