Το δάφνινο στεφάνι είναι τιμητικό σύμβολο και έπαινος για κάποια νίκη ή για κάποια ιδιαίτερη απόδοση που είχε επιτύχει ο τιμούμενος σε αθλητικό αγώνα ή σε κάποια άλλη αναμέτρηση ιδιαίτερης σημασίας, ιδιαίτερα στην αρχαιότητα. Στη σύγχρονη εποχή είναι ευρέως γνωστό και παραμένει σύμβολο δόξας και τιμής.

Τετράδραχμο με τον Απόλλωνα με δάφνινο στεφάνι
Δάφνινο στεφάνι από χρυσό (μουσείο του Κεραμεικού)

Ιστορική αναδρομή

Επεξεργασία

Οι αρχαίοι Έλληνες θαύμαζαν την δάφνη ως φυτό ιδιαίτερης σημασίας. Πίστευαν ότι συμβόλιζε την μετάνοια καθώς και την σωματική και ηθική λύτρωση. Στις ιεροτελεστίες που γίνονταν προς τιμή του θεού Απόλλωνα η χρήση της δάφνης γίνονταν προς τιμή και μνήμη της ομώνυμης μυθικής νύμφης Δάφνης, την οποία είχε ερωτευτεί ο θεός. Όταν η Δάφνη μεταμορφώθηκε σε δέντρο, ο Απόλλων έκοψε ένα κλαδί και έπλεξε στεφάνι για να απαλύνει την θλίψη του για τον χαμό της αγαπημένης του. Σύμφωνα με την παράδοση, το μαντείο του Απόλλωνα άκουγε το θρόισμα των φύλων της δάφνης πριν δώσει τον χρησμό, ενώ ο ναός σκουπίζονταν με δεμάτια δάφνης.

Οι μαθητές του Ιπποκράτη του Κώου υποστήριζαν ότι η δάφνη είχε ιαματικές ιδιότητες για γυναικολογικές ασθένειες. Στην αρχαία Ελλάδα επίσης, το δάφνινο στεφάνι ήταν κόσμημα της κεφαλής που φόραγαν οι σημαντικοί ποιητές και αθλητές στις καθημερινές τους εμφανίσεις.[1][2][3][4]

Συμβολική χρήση

Επεξεργασία
 
Η αγωνιστική επιγραφή της Χαλκίδας. Η πρώτη από τις τρεις σειρές απεικονίζει 11 δάφνινα στεφάνια, ακολουθούμενα από 11 στεφάνια βελανιδιάς και 11 ελιάς.

Το δάφνινο στεφάνι είναι σύμβολο της ειρήνης. Έχει γεωμετρικό σχήμα κύκλου, που συμβολίζει την τελειότητα. Τα αειθαλή φύλλα της δάφνης συμβολίζουν την αιωνιότητα και την αθανασία. Έτσι το δάφνινο στεφάνι έγινε σύμβολο της αναγνωρισμένης επιτυχίας, της υψηλής απόδοσης, της νίκης, της φήμης και της ιεροσύνης στους αρχαίους Έλληνες και στους Ρωμαίους γενικά.

Το δάφνινο στεφάνι ως σύμβολο εξουσίας, που έφεραν οι άρχοντες στην αρχαιότητα αντικατέστησε την άλλοτε φερόμενη ταινία. Πολλοί Ρωμαίοι αυτοκράτορες το υιοθέτησαν ως συμπληρωματικό σύμβολό τους.

Εξέλιξη δε αυτού ήταν αρχικά το ανοικτό στέμμα των χριστιανών Βασιλέων και στη συνέχεια το κλειστό στέμμα που καθιερώθηκε στη Βυζαντινή Αυτοκρατορία, καθώς επίσης και η μίτρα των αρχιερέων όπου στη βάση της συχνά απεικονίζεται κυκλοτερή δάφνη. Συνέχεια αυτών με ίδιο συμβολισμό είναι η απεικόνιση κλάδων δάφνης στα πηλήκια των ανωτέρων και ανωτάτων αξιωματικών, καθώς και η εμβληματική τους παρουσία σε θυρεούς και εθνόσημα.

Ο Ολυμπιακός έχει ως σήμα του τον δαφνοστεφανωμένο έφηβο.

Δείτε επίσης

Επεξεργασία

Βιβλιογραφία

Επεξεργασία
  • Birgit Bergmann: Der Kranz des Kaisers. Genese und Bedeutung einer römischen Insignie. de Gruyter, Berlin 2010. ISBN 3110202588

Παραπομπές

Επεξεργασία
  1. Joseph Eddy Fontenrose: Didyma: Apollo’s Oracle, Cult, and Companions, Berkeley, Cal. 1998.
  2. Jean Gagé: Apollon Romain: Essai sur le culte d’Apollon et le dévelopement du «ritus graecus» à Rome des origines à Auguste. Paris 1955.
  3. Michael Pettersson: Cults of Apollo at Sparta: The Hyakinthia, the Gymnopaidia and the Karneia. Stockholm 1992.
  4. Robert von Ranke-Graves: Griechische Mythologie – Quellen und Deutung. rororo, Hamburg 1999, 2001. ISBN 3499554046