Δημήτριος Πεπάνος
Ο Δημήτριος Πεπάνος ο Χίος ήταν Έλληνας ιατρός και λόγιος του 17ου αιώνα.
| Δημήτριος Πεπάνος | |
|---|---|
| Γενικές πληροφορίες | |
| Γέννηση | 1629 Χίος |
| Εκπαίδευση και γλώσσες | |
| Ομιλούμενες γλώσσες | νέα ελληνική γλώσσα |
| Πληροφορίες ασχολίας | |
| Ιδιότητα | ιατρός λόγιος συγγραφέας |
Βιογραφία Επεξεργασία
Γεννήθηκε στη Χίο στις αρχές του 17ου αιώνα. Το προσωνύμιο Δομέστικος/Δομέστιχος, που συχνά του αποδίδεται στη βιβλιογραφία, αποτελεί λανθασμένη προσάρτηση του όρου "Domestici" που σημαίνει "Καταγωγή". Έτσι η φράση DEMETRII PEPANI DOMESTICI CHII ή CHIENSIS μεταφράζεται ως "Δημήτριος Πεπάνος Καταγόμενος από τη Χίο" και όχι "Δημήτριος Πεπάνος Δομέστικου του Χίου". Ο Άμαντος αναφέρει ως χρονολογία γεννήσεως του το 1629.[1] Από το μαθητολόγιο όμως του Ελληνικού Κολεγίου της Ρώμης «Άγιος Αθανάσιος» φαίνεται ότι ο Πεπάνος εγγράφηκε σε αυτό προς φοίτηση τον Οκτώβριο του 1631, «άγων το 14ον έτος της ηλικίας του».[2] Από την πληροφορία αυτή συμπεραίνεται ότι γεννήθηκε το έτος 1617.
Πραγματικά, ο Πεπάνος πήγε στη Ρώμη για να σπουδάσει και ήταν τρόφιμος του εκεί ελληνικού κολεγίου-γυμνασίου για επτά χρόνια. Ενώ σπούδαζε θεολογία, δίδασκε στο ίδιο πανεπιστήμιο την ελληνική φιλολογία. Επίσης, σπούδασε ιατρική και φιλοσοφία σε ιταλικά πανεπιστήμια. Η επιθυμία του ήταν να γίνει μοναχός, αλλά οι γιατροί του το απαγόρεψαν, διότι ήταν ασθενής. Πήρε άδεια να επιστρέψει στην πατρίδα του. Εκεί, παραλλήλως προς την ιατρική, ο Πεπάνος ασχολήθηκε με τη λογοτεχνία και την ποίηση. Αναμίχθηκε επίσης στους θεολογικούς ανταγωνισμούς της εποχής εκείνης μεταξύ Ορθόδοξων και Ρωμαιοκαθολικών. Γενικά, αναδείχθηκε σε διακεκριμένο λόγιο της εποχής του. Νυμφεύθηκε το 1649 και έφυγε από τη Χίο μαζί με την οικογένειά του. Πιστεύεται ότι κατά τη διάρκεια ταξιδιού χάθηκε στη Σικελία μαζί με την οικογένειά του.
Στον επιστημονικό τομέα της ιατρικής ο Πεπάνος υπήρξε πρωτοπόρος, υποστηρίζοντας την άποψη ότι η ιατρική θα έπρεπε να απαλλαγεί από την υποδούλωση της στα δόγματα του Γαληνού και του Ιπποκράτη.[3][4]
Συγγράμματα Επεξεργασία
Ο Πεπάνος συνέγραψε δοκίμια ιατρικά, φιλολογικά, θεολογικά, καθώς και ποίηση. Κάποια από τα έργα του εκδόθηκαν στη λατινική γλώσσα μετά τον θάνατό του από τον καρδινάλιο Βερνάρδο Στεφανόπουλο στη Ρώμη το 1781.[5]
Συνωνυμία με μεταγενέστερο πρόσωπο Επεξεργασία
Πάνω από έναν αιώνα αργότερα, αναφέρεται ένα άλλο, συνώνυμο πρόσωπο να ασκεί την ιατρική στη Χίο, ο Δημήτριος Πεπάνος του Γεωργίου, ο οποίος γεννήθηκε επίσης στη Χίο, αλλά το έτος 1742. Σπούδασε επίσης στην Ιταλία και αναφέρεται σε παλαιά έγγραφα και κώδικες της Χίου ότι ασκούσε την ιατρική στη νήσο περί τα τέλη του 18ου αιώνα. Καθώς φαίνεται μάλιστα, υπήρξε αξιόλογος κοινωνικός παράγοντας του τόπου.[6]
Παραπομπές Επεξεργασία
- ↑ Άμαντος, Κωνσταντίνος (1946). Τα γράμματα εις την Χίον κατά την Τουρκοκρατίαν. Πειραιεύς. σελ. 123.
- ↑ Ζολώτα, Γεωργίου Ι. (1926). Ιστορία της Χίου. Γα΄. Αθήναι. σελ. 474.
- ↑ Παϊδούσης, Μικές (1940). Η Ιατρική εις την Χίον κατά τους τελευταίους αιώνες. Αθήναι. σελ. 80.
- ↑ Σάθας, Κωνσταντίνος Ν. (1868). Νεοελληνική Φιλολογία: Βιογραφία των εν τοις γράμμασι διαλαμψάντων Ελλήνων, από της καταλύσεως της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας μέχρι της Ελληνικής εθνεγερσίας (1453-1821). Αθήνα: Τυπογραφείο των τέκνων Ανδρέου Κορομηλά. σελ. 723-724.
- ↑ Ζαβίρα, Γεωργίου Ι. (1872). Νέα Ελλάς. Αθήναι. σελ. 282.
- ↑ Ζολώτας, Γεώργιος Ι. (1923). Ιστορία της Χίου. Αβ΄. Αθήναι. σελ. 445.
Πηγές Επεξεργασία
- Αθανάσιος Ι. Γκιάλας: Η ελληνική ιατρική και οι `Ελληνες ιατροί από της Αλώσεως μέχρι της Εθνεγερσίας, Αθήναι 1979, σελ. 54.