Η Διαίρεση της Αλβανίας (αλβανικά: Copëtimi i Shqipërisë‎‎) είναι ο όρος που χρησιμοποιείται για την διαίρεση του αλβανικού κράτους, το οποίο διακήρυξε την ανεξαρτησία του στις 28 Νοεμβρίου 1912. Η οριοθέτηση του νεοσυσταθέντος Πριγκιπάτου της Αλβανίας υπό τους όρους της Διάσκεψης του Λονδίνου του 1912-1913 (29 Ιουλίου 1913) και των Πρέσβεων των έξι μεγάλων δυνάμεων εκείνης της εποχής (Μεγάλη Βρετανία, Γαλλία, Γερμανία, Αυστροουγγαρία, Ρωσία και Ιταλία) άφησαν αλβανικούς και μη αλβανικούς πληθυσμούς και στις δύο πλευρές των συνόρων. Οι εκπρόσωποι του αλβανικού εθνικού κινήματος το θεωρούσαν ως διαχωρισμό κατοίκων που κατοικούσαν σε διεκδικούμενα κατοικούμενη από τους Αλβανούς εδάφη, καθώς και εδάφη που περιλαμβάνονται σε ένα προτεινόμενο αλβανικό Βιλάετι.[1][2][3]

Occupation of Albania by Serbia, Montenegro, and Greece during the First Balkan War
Occupation of Albania by Serbia, Montenegro, and Greece during the First Balkan War
Χάρτης του προτεινόμενου αλβανικού κράτους από την προσωρινή κυβέρνηση του Πριγκιπάτου της Αλβανίας, σε σύγκριση με τη πρόταση της Βαλκανικής Ένωσης των Γάλλων και των Ρώσων και τα καθορισμένα σύνορα από την Επιτροπή Πρεσβευτών και Ορίων.

Μετά την ίδρυση του αλβανικού κράτους, υπήρχαν σχέδια περαιτέρω διαίρεσης της Αλβανίας κατά τη διάρκεια του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου.[4] Ωστόσο, η Αλβανία δεν διαιρέθηκε και διατήρησε την ανεξάρτητη ύπαρξή της.[5] Πρόσθετα σχέδια διαίρεσης αποτέλεσαν αντικείμενο διαπραγμάτευσης κατά τη διάρκεια και μετά του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου.[6]

Ιστορία Επεξεργασία

Προοίμιο Επεξεργασία

 
Τα τέσσερα Οθωμανικά Βιλαέτια σαφώς διαιρεμένα (βιλαέτι των Σκόδρων, των Γιαννίνων, του Μοναστηρίου και του Κοσσυφοπεδίου όπως προτάθηκε από την Ένωση του Πρίζρεν για πλήρη αυτονομία)

Ο Ρωσοτουρκικός πόλεμος του 1877-1878 μείωσε κατά μεγάλο βαθμό τα οθωμανικά εδάφη στην Βαλκανική Χερσόνησο, αφήνοντας την αυτοκρατορία με μια επισφαλή κατοχή της Μακεδονίας και των Δυτικών Βαλκανίων. Οι Αλβανοί βρισκόταν κάτω από την κυριαρχία της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας από το 1479 με την πτώση των Σκόδρων. Η περιοχή που διεκδικόταν από τον εθνικό ηγέτη της Αλβανίας ήταν εθνικά ετερογενής, αποτελούμενη από μεγάλες εκτάσεις που κατοικούνταν και από Βούλγαρους, Έλληνες, Σέρβους, Τούρκους και Αρομάνους,[7][8] αν και ο Σάμι Φρασέρι (ή Σεμσεντίν Σάμι) ισχυρίστηκε ότι οι Αλβανοί ήταν η πλειοψηφία του πληθυσμού των τεσσάρων βιλαετιών του Ισκόντρα, των Γιάννινων, του Μοναστηρίου και του Κοσσυφοπεδίου.[9] Η πρώτη μεταπολεμική συνθήκη, η αποτυχημένη Συνθήκη του Αγίου Στεφάνου που υπεγράφη στις 3 Μαρτίου 1878, έδωσε εδάφη κατοικούμενα από τους Αλβανούς στη Σερβία, το Μαυροβούνιο και τη Βουλγαρία. Η Αυστροουγγαρία και το Ηνωμένο Βασίλειο εμπόδισαν τη διευθέτηση επειδή απένειμε στη Ρωσία μια κυρίαρχη θέση στα Βαλκάνια και ανατάρασσε έτσι την ευρωπαϊκή ισορροπία εξουσίας. Μια ειρηνευτική διάσκεψη για τη διευθέτηση της διαμάχης διεξήχθη αργότερα εντός του έτους στο Βερολίνο. Το Κογκρέσο του Βερολίνου παραχώρησε στο Μαυροβούνιο τις πόλεις Μπαρ και Ποντγκόριτσα και τις περιοχές γύρω από τα ορεινά χωριά Γκουσίνιε και Πλαβ, την οποία οι αλβανοί ηγέτες θεώρησαν την περιοχή ως αλβανική επικράτεια και το θεωρούσαν ως διαχωρισμό των περιοχών κατοικούμενων από τους Αλβανούς.[10] Τον Φεβρουάριο του 1879, οι Δυνάμεις επέμειναν ώστε η Πύλη να εγκαταλείψει τις κατοικούμενες από τους Αλβανούς περιοχές του Πλαβ, της Ποντγκόριτσα, της Γκούτσια και του Ουλτσίνι και απαίτησαν επίσης να αποσύρει όλα τα οθωμανικά στρατεύματα από τις αμφισβητούμενες ζώνες.

Κογκρέσο του Βερολίνου Επεξεργασία

Οι Αλβανοί θεωρούν το Κογκρέσο του Βερολίνου ως το διαχωρισμό μερικών εδαφών κατοικούμενα από τους Αλβανούς, τα οποία οι Αλβανοί θεωρούσαν μέρος του αλβανικού Βιλαετίου. Το συνέδριο παραχώρησε στο Μαυροβούνιο τις πόλεις Μπαρ και Ποντγκόριτσα και περιοχές γύρω από τα ορεινά χωριά Γκουσίνιε και Πλαβ. Οι Αλβανοί δημιούργησαν την ένωση του Πρίζρεν για να αντιμετωπίσουν την απώλεια των περιοχών όπου οι Αλβανοί πλειοψηφούσαν και οργάνωσαν ένοπλες προσπάθειες αντίστασης στο Γκουσίνιε και το Πλαβ, όπου οι δυνάμεις του Μαυροβουνίου αντιμετωπίστηκαν με έντονη αντίσταση. Ένας συνοριοφύλακας εκείνη την εποχή περιέγραψε τα σύνορα ως "επιπλέοντα στο αίμα". Βλέποντας την αντίσταση, το Κογκρέσο αποφάσισε να δώσει το Ουλτσίνι το Μαυροβούνιο. Οι δυνάμεις της ένωσης του Πρίζρεν αναγκάστηκαν να υποχωρήσουν από το Ουλτσίνι, αφού συντρίφθηκαν από τον οθωμανικό στρατό με επικεφαλής τον Ντερβίς Πασά.[11]

Βαλκανικοί πόλεμοι Επεξεργασία

 
Αλβανική διακήρυξη ανεξαρτησίας στον Αυλώνα το 1912.

Στις 8 Οκτωβρίου 1912, τα στρατεύματα του Μαυροβουνίου βάδισαν στο βιλαέτι της Σκόδρας. Ακολούθησε η Σερβία, η Βουλγαρία και η Ελλάδα που ανακήρυξαν πόλεμο στην Οθωμανική Αυτοκρατορία, ξεκινώντας έτσι τον πρώτο Βαλκανικό πόλεμο. Οι δυνάμεις του Μαυροβουνίου, της Σερβίας και της Ελλάδας προχώρησαν σε εδάφη που κατοικούσαν κυρίως από τους Αλβανούς και προσπάθησαν να αλλάξουν την εθνοτική πραγματικότητα με την εξόντωση του αλβανικού πληθυσμού, με περίπου 25.000 Αλβανούς να σκοτώνονται στις αρχές του 1913.[12] Τρομαγένοι από τα σχέδια του Μαυροβουνίου, της Σερβίας και της Ελλάδας να χωρίσουν μεταξύ τους τα εδάφη των Δυτικών Βαλκανίων, οι Αλβανοί αντιπρόσωποι συναντήθηκαν σε συνέδριο στον Αυλώνα, όπου στις 28 Νοεμβρίου 1912 κήρυξαν την ανεξαρτησία της Αλβανίας.[13]

Στις 3 Δεκεμβρίου 1912, οι πρεσβευτές των έξι μεγάλων δυνάμεων εκείνης της εποχής (Μεγάλη Βρετανία, Γαλλία, Γερμανία, Αυστροουγγαρία, Ρωσία και Ιταλία) συναντήθηκαν στο Λονδίνο για να αποφασίσουν για την τύχη των κατοικημένων από τους αλβανούς περιοχών. Μετά από πολλή συζήτηση, οι Πρέσβεις κατέληξαν σε επίσημη απόφαση στις 29 Ιουλίου 1913 για την ίδρυση του Πριγκιπάτου της Αλβανίας, του οποίου θα αναγνωριζόταν η ανεξαρτησία, αλλά περισσότερο από το ήμισυ της επικράτειας της Ανεξάρτητης Αλβανίας και περίπου το 30% -40%[14] του εθνοτικού Αλβανικού πληθυσμού θα απονεμηθεί στη Σερβία, το Μαυροβούνιο και την Ελλάδα. Αν και στερείται περισσότερο από το ήμισυ της εθνοτικής της επικράτειας, η Αλβανία θα είναι ανεξάρτητη από την Οθωμανική Αυτοκρατορία.[15][16]

Οριοθέτηση των αλβανικών συνόρων Επεξεργασία

Ορισμένες συνοριακές επιτροπές στάλθηκαν στην Αλβανία για να οριοθετήσουν τα σύνορα του νέου κράτους, σε εθνογραφική βάση, σύμφωνα με τους όρους των Διασκέψεων Ειρήνης του Λονδίνου. Ωστόσο, η Επιτροπή δεν μπόρεσε να αποκόψει την περιοχή της νότιας Αλβανίας σε μια τέτοια βάση, όπου υστερούσε οικονομικά, στρατηγικά και γεωγραφικά επιχειρήματα για την οριοθέτηση των νότιων συνόρων. Ως αποτέλεσμα, το μεγαλύτερο μέρος της αμφισβητούμενης περιοχής έμεινε στην Αλβανία. Η απόφαση αυτή κατέλυσε μια εξέγερση μεταξύ του τοπικού ελληνικού πληθυσμού, ο οποίος δήλωσε ότι ο πληθυσμός της περιοχής ήταν προσωρινά διευθετημένος από το Πρωτόκολλο της Κέρκυρας.[17]

 
Δήλωση της Ανεξαρτησίας της Βόρειας Ηπείρου στο Αργυρόκαστρο, κατά της προσάρτησης της περιοχής στο νεοσυσταθέν κράτος της Αλβανίας.

Σχέδια για περαιτέρω διαίρεση της Αλβανίας Επεξεργασία

Μετά την ίδρυση του αλβανικού κράτους, το 1912, υπήρχαν σχέδια για περαιτέρω διχοτόμηση της Αλβανίας κατά τη διάρκεια του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου. Το 1915, μια μυστική συνθήκη που υπογράφηκε στο Λονδίνο περιελάμβανε την διαίρεση της χώρας,[4] Στο πλαίσιο αυτής της συνθήκης, το 1919 υπογράφηκε συμφωνία μεταξύ Ιταλίας και Ελλάδας που περιελάμβανε σχέδια προσάρτησης της Αλβανίας μεταξύ των δύο χωρών.[18] Σύμφωνα με τη συμφωνία αυτή, γνωστή ως συμφωνία Βενιζέλου-Τιτόνι, η οποία υπεγράφη στις 20 Ιουλίου 1919, η Βόρεια Ήπειρος (τμήματα της νότιας Αλβανίας) θα ενσωματωθεί στην Ελλάδα, ενώ η Ελλάδα θα αναγνωρίσει μια ιταλική εντολή για την κεντρική Αλβανία.[19]

Κατά τη διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, όταν το Βασίλειο της Αλβανίας ήταν υπό κατοχή από την Ιταλία, υπήρχαν σχέδια διαίρεσης μεταξύ Γιουγκοσλαβίας και Ιταλίας.[6] Από την άλλη πλευρά, το 1944, ενώ η Αλβανία ήταν υπό κομμουνιστικό έλεγχο, μια απόφαση της Γερουσίας των Ηνωμένων Πολιτειών υποστήριξε την παραχώρηση της Βόρειας Ηπείρου στην Ελλάδα.[20]

Επακόλουθα Επεξεργασία

 
Οποιαδήποτε σχέδια διαίρεσης του αλβανικού κράτους ήταν ανεπιτυχή και η Αλβανία διατήρησε τα εδάφη της με βάση αυτά του 1913 (εικόνα).

Τα σύνορα του Πριγκιπάτου της Αλβανίας που ιδρύθηκε το 1913 άφησαν μεγάλο αριθμό Αλβανών έξω από τα σύνορα του νέου κράτος και πολλοί από αυτούς διέφυγαν ή εισήλθαν βίαια μέσα στα αναγνωρισμένα σύνορα της Αλβανίας.[21] Στο Κοσσυφοπέδιο, τα σερβικά στρατεύματα προσπάθησαν να αλλάξουν τη δημογραφία με μαζικές απελάσεις. Πάνω από 100.000 Αλβανοί μετανάστευσαν από το Κοσσυφοπέδιο κατά τη διάρκεια του 1918-1941[22][23].

Δείτε επίσης Επεξεργασία

Παραπομπές Επεξεργασία

  1. Merrill, Christopher (1999). Only the Nails Remain: Scenes from the Balkan Wars. Rowman & Littlefield. σελ. 230. ISBN 9780742516861. 
  2. Magocsi, Paul R.· Multicultural History Society of Ontario (1999). Encyclopedia of Canada's peoples. University of Toronto Press. σελ. 180. ISBN 9780802029386. Ανακτήθηκε στις 1 Φεβρουαρίου 2012. 
  3. Schwandner-Sievers, Stephanie· Bernd Jürgen Fischer (2002). Albanian identities: myth and history. Indiana University Press. σελ. 44. ISBN 9780253341891. ..events of 1913 when a major part of the Albanian-inhabited territories was partitioned among neighbouring Balkan states. 
  4. 4,0 4,1 Staar, Richard F. (1984). Communist regimes in Eastern Europe (4. ed., 3. print. έκδοση). Stanford, Calif.: Hoover Inst. Press, Stanford Univ. σελ. 3. ISBN 978-0-8179-7692-7. 
  5. «U.S.-ALBANIAN RELATIONS AND ALBANIA'S PROGRESS TOWARD EU AND NATO» (PDF). CENTER FOR STRATEGIC AND INTERNATIONAL STUDIES. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (PDF) στις 9 Μαρτίου 2010. Ανακτήθηκε στις 4 Φεβρουαρίου 2012. 
  6. 6,0 6,1 Fischer, Bernd J. (1999). Albania at war : 1939-1945. London: Hurst. σελ. 15. ISBN 978-1-85065-531-2. 
  7. Pavlowitch, Stevan K. (1999). A history of the Balkans, 1804 - 1945. London [u.a.]: Longman. σελ. 146. ISBN 978-0-582-04584-2. 
  8. Király, Béla K. (1985). Gale Stokes, επιμ. Insurrections, wars, and the Eastern crisis in the 1870s. Boulder: Social Science Monographs. σελ. 148. ISBN 978-0-88033-090-9. 
  9. Gawrych, George Walter (2006). The crescent and the eagle: Ottoman rule, Islam and the Albanians, 1874-1913. I.B.Tauris. σελίδες 99–101. ISBN 9781845112875. Albanians comprised a majority in all four provionces 
  10. Miranda Vickers (1999). The Albanians: a modern history. I.B.Tauris. σελ. 35. ISBN 978-1-86064-541-9. Ανακτήθηκε στις 1 Φεβρουαρίου 2012. 
  11. Warrander, Gail (2011). Kosovo. Bradt Travel Guides. σελ. 14. ISBN 9781841623313. 
  12. Levene, Mark (2013). Devastation: Volume I: The European Rimlands 1912-1938. Oxford University Press. σελ. 106. ISBN 9780199683031. Ανακτήθηκε στις 23 Δεκεμβρίου 2013. 
  13. «Albania: History». Encyclopædia Britannica. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 20 Οκτωβρίου 2014. Ανακτήθηκε στις 31 Ιανουαρίου 2012. 
  14. Elsie, Robert (2010), «Independent Albania (1912—1944)», Historical dictionary of Albania, Lanham: Scarecrow Press, σελ. lix, ISBN 978-0-8108-7380-3, OCLC 454375231, https://books.google.com/books?id=haFlGXIg8uoC&pg=PR59&dq=%22%22Independent+Albania+(1912%22%22robert+elsie&hl=en&sa=X&ei=L6AtT7TZLsT04QS4gcX_DQ&redir_esc=y#v=onepage&q=%22Independent%20Albania%20(1912%22&f=false, ανακτήθηκε στις 4 February 2012 
  15. Elsie, Robert. «The Conference of London». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 11 Φεβρουαρίου 2011. Ανακτήθηκε στις 5 Ιανουαρίου 2012. 
  16. Vickers, Miranda (1999). The Albanians: a modern history. I.B.Tauris. σελίδες 70–80. ISBN 9781860645419. 
  17. Draper, Stark. «The conceptualization of an Albanian nation» (PDF). Ethnic and Racial Studies. Volume 20, Number 1. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (PDF) στις 20 Μαρτίου 2012. Ανακτήθηκε στις 2 Φεβρουαρίου 2012. 
  18. (ed.), Stephanie Schwandner-Sievers ... (2002). Albanian identities : myth and history (1. publ. έκδοση). London: Hurst. σελ. 135. ISBN 978-1-85065-572-5. 
  19. Burgwyn, H. James (1997). Italian foreign policy in the interwar period : 1918 - 1940 (1. publ. έκδοση). Westport, Conn. [u.a.]: Praeger. σελ. 15. ISBN 978-0-275-94877-1. 
  20. RFE/RL research report. Volume 2. weekly analyses from the RFE/RL. 1993. σελ. 31. 
  21. McCarthy, Justin (2002). Population history of the Middle East and the Balkans. Isis Press. σελ. 44. ISBN 9789754282276. 
  22. https://books.google.com/books?id=M_0-QfRL8eMC&pg=PA310&lpg=PA310&dq=albanians+fleeing+to+albanian+after+1913&source=bl&ots=eBmYfz7gm_&sig=0ukYlglQB890zT13xCgfATO5-mg&hl=en&sa=X&ved=0CDoQ6AEwBmoVChMIzqT755zhyAIVijsaCh0BOwZn#v=onepage&q=albanians%20fleeing%20to%20albanian%20after%201913&f=false
  23. Bugajski, Janusz (2002). Political parties of Eastern Europe: a guide to politics in the post-Communist era. 448: M.E. Sharpe. ISBN 9781563246760. 

Περαιτέρω ανάγνωση Επεξεργασία

  • Books about Albania and the Albanian people (scribd.com) Reference of books (and some journal articles) about Albania and the Albanian people; their history, language, origin, culture, literature, etc. Public domain books, fully accessible online.


Εξωτερικοί σύνδεσμοι Επεξεργασία