Διακοίνωση των Τεσσάρων Χριστιανικών Κρατών

Η Διακοίνωση των Τεσσάρων Χριστιανικών Κρατών, παρά την ονομασία που έφερε ως διακοίνωση, στη πραγματικότητα ήταν ένα είδος τελεσίγραφου που αποφάσισαν να επιδώσουν συλλογικά οι σύμμαχες χριστιανικές βαλκανικές χώρες Σερβία, Βουλγαρία, Ελλάδα και Μαυροβούνιο προς την Οθωμανική Αυτοκρατορία τον Οκτώβριο του 1912.

Όροι

Η Διακοίνωση αυτή επιδόθηκε τελικά στη Πύλη, στη Κωνσταντινούπολη, από τους πρεσβευτές των παραπάνω Κρατών στις 5 Οκτωβρίου του 1912 στην οποία και τάσσονταν προθεσμία απάντησης τριών ημερών. Το κείμενο περιελάμβανε τρία ουσιαστικά σημεία(¹) του σχεδίου που είχε προπαρασκευάσει η Σερβική κυβέρνηση τα οποία είχαν ως ακολούθως:

1. Την αυτονόμηση των ευρωπαϊκών επαρχιών της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, κατά τις μεταρρυθμίσεις που προβλέπονταν στο άρθρο 23 της Συνθήκης του Βερολίνου, με γενικούς διοικητές Βέλγους ή Ελβετούς, οικονομική αυτονομία, τοπική χωροφυλακή, εθνοφυλακή κ.λπ.
2. Οι εισαγόμενες μεταρρυθμίσεις στις επαρχίες αυτές να τεθούν υπό τον έλεγχο των πρεσβευτών των Μεγάλων Δυνάμεων και των τεσσάρων χριστιανικών Κρατών.
3. Δήλωση της Οθωμανικής κυβέρνησης ότι αποδέχεται τα παραπάνω σημεία και αναλαμβάνει να εφαρμόσει τις διατάξεις αυτές μέχρι τον Μάρτιο του 1913 και ακόμη προς πιστοποίηση της συναίνεσής της θ΄ ανακαλέσει αμέσως το διάταγμα της επιστράτευσης (στρατού της) που είχε ήδη εκδώσει.

(¹) Στα σημεία αυτά του σερβικού σχεδίου είχαν συμφωνήσει εξ αρχής οι κυβερνήσεις της Βουλγαρίας και του Μαυροβουνίου και παρά τις παραστάσεις των Ελλήνων πρεσβευτών.

Η Οθωμανική κυβέρνηση λαμβάνοντας τη Διακοίνωση αυτή τη χαρακτήρισε: "θρασεία προσπάθεια επέμβασης στις εσωτερικές υποθέσεις της Αυτοκρατορίας" και αμέσως ανακάλεσε τους πρεσβευτές της από την Αθήνα, Σόφια και Βελιγράδι.

Παρεμβάσεις

Την τελευταία ημέρα της εκπνοής του τελεσιγράφου (8 Οκτωβρίου) η Ρωσία και η Αυστροουγγαρία ως εντολοδόχοι χώρες της Ευρώπης, δια των πρεσβευτών τους, θέτουν υπόψη σ΄ όλα τα Βαλκανικά κράτη ότι σε καμία περίπτωση δεν θα επιτρέψουν την αλλαγή της υφιστάμενης κατάστασης, του "στάτους κβο", όπως φέρονταν μέχρι τότε στα Βαλκάνια, ανεξάρτητα από τα όποια αποτελέσματα αυτού του πολέμου. Στην επίσημη αυτή προειδοποίηση αλλά και την αντίθετη στάση της τότε Ευρώπης, οι Βαλκανικοί σύμμαχοι ουδεμία σημασία έδωσαν, φερόμενοι αποφασισμένοι να πολεμήσουν και την επόμενη ημέρα ξεκίνησε ο Α΄ Βαλκανικός Πόλεμος.

Σημειώσεις

Η Συμμαχία των παραπάνω τεσσάρων χριστιανικών Βασιλείων προήλθε από τη Συμφωνία των Χριστιανικών Κρατών χερσονήσου Αίμου που συνομολογήθηκε στις 18 Αυγούστου του 1912.

Πηγές

• Ν. Βλάχου "Ιστορία των κρατών της χερσονήσου του Αίμου"
• Χ. Νικολάου "Διεθνείς συνθήκες"