Διαρθρωτικά Ταμεία και Ταμείο Συνοχής

(Ανακατεύθυνση από ΕΣΠΑ)

Το Εταιρικό Σύμφωνο Περιφερειακής Ανάπτυξης ή αλλιώς τα Διαρθρωτικά Ταμεία και το Ταμείο Συνοχής είναι χρηματοδοτικοί πόροι που διατίθενται από την Ευρωπαϊκή Ένωση για δύο σχετιζόμενους μεταξύ τους σκοπούς: την υποστήριξη για τις φτωχότερες περιφέρειες της Ευρώπης και την υποστήριξη για την ενοποίηση των ευρωπαϊκών υποδομών, ιδίως στον τομέα των μεταφορών. Τα πρώην πρόγραμμα λειτουργούσε από 1η Ιανουαρίου 2007 έως 31 Δεκεμβρίου 2013 με προϋπολογισμό € 277 δις για τα Διαρθρωτικά Ταμεία, και € 70 δις για το Ταμείο Συνοχής, και το τρέχον από 1η Ιανουαρίου 2014 εώς 31η Δεκεμβρίου 2020. Τα ΕΣΠΑ θεσπίστηκαν βάσει του κανονισμού 1198/2006 της 27ης Ιουλίου 2006.

Το λογότυπο του ΕΣΠΑ
Το λογότυπο του νέου ΕΣΠΑ

Μαζί με την Κοινή Γεωργική Πολιτική, τα διαρθρωτικά ταμεία και το ταμείο συνοχής αποτελούν το μεγαλύτερο κομμάτι της συνολικής χρηματοδότησης που πραγματοποιεί η ΕΕ, και το μεγαλύτερο μέρος των συνολικών δαπανών της ΕΕ.

Για την περίοδο 2007-2013, έχουν καθοριστεί νέοι αντικειμενικοί στόχοι, με συνολικό προϋπολογισμό που ανέρχεται σε € 347,41 δις σε τρέχουσες τιμές.

Αντικειμενικοί στόχοι για την περίοδο 2007-13 Επεξεργασία

Στόχος Σύγκλισης (πρώην Στόχος 1) Επεξεργασία

Ο στόχος αυτός καλύπτει περιφέρειες με κατά κεφαλήν ΑΕγχΠ κάτω από 75% του μέσου όρου της ΕΕ και στοχεύει στην επιτάχυνση της οικονομικής ανάπτυξης τους. Χρηματοδοτείται από το ΕΤΠΑ, το ΕΚΤ και το Ταμείο Συνοχής. Οι προτεραιότητες στο πλαίσιο αυτού του στόχου είναι το ανθρώπινο και φυσικό κεφάλαιο, η καινοτομία, η κοινωνία της γνώσης, το περιβάλλον και η διοικητική αποδοτικότητα. Ο προϋπολογισμός της εν λόγω πολιτικής είναι € 282.855 δις σε τρέχουσες τιμές. Οι πιο απόκεντρες περιφέρειες θα επωφεληθούν από ειδική χρηματοδότηση από το ΕΤΠΑ.

Στόχος Περιφερειακής Ανταγωνιστικότητας και Απασχόλησης (πρώην Στόχος 2) Επεξεργασία

Ο στόχος αυτός καλύπτει όλες τις περιφέρειες της επικράτειας της ΕΕ, εκτός εκείνων που καλύπτονται ήδη από το στόχο σύγκλισης. Αποβλέπει στην ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας, της απασχόλησης και της ελκυστικότητας των περιοχών αυτών. Η καινοτομία, η προώθηση της επιχειρηματικότητας και η προστασία του περιβάλλοντος αποτελούν τα βασικά αντικείμενα αυτού του στόχου. Η χρηματοδότηση - € 54.965 δις σε τρέχουσες τιμές - προέρχεται από το ΕΤΠΑ και το ΕΚΤ.

Στόχος Διασυνοριακής Συνεργασίας (πρώην Στόχος 3) Επεξεργασία

Ο στόχος αυτός βασίζεται στις πρωτοβουλίες Interreg των προηγούμενων ετών, που είχε προγραμματισθεί αρχικά να ενσωματωθούν πλήρως στους κύριους στόχους των διαρθρωτικών ταμείων. Χρηματοδοτείται από το ΕΤΠΑ με 7.75 δισεκατομμύρια ευρώ. Ο στόχος είναι η προώθηση της συνεργασία μεταξύ των ευρωπαϊκών περιφερειών, καθώς και η ανάπτυξη κοινών λύσεων για θέματα όπως η αστική, αγροτική και παράκτια ανάπτυξη, η οικονομική ανάπτυξη και η διαχείριση του περιβάλλοντος. Ο στόχος αυτός χωρίζεται σε 3 σκέλη:

  • Διασυνοριακή συνεργασία
  • Διακρατική συνεργασία
  • Διαπεριφερειακή συνεργασία.

Το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης (ΕΤΠΑ) Επεξεργασία

Το ΕΤΠΑ θα στηρίξει προγράμματα που εστιάζονται στην περιφερειακή ανάπτυξη, τις οικονομικές αλλαγές, τη βελτίωση της ανταγωνιστικότητας και τη διασυνοριακή συνεργασία στο σύνολο της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Χρηματοδοτικές προτεραιότητες περιλαμβάνουν την έρευνα, την καινοτομία, την προστασία του περιβάλλοντος και πρόληψη των κινδύνων, ενώ οι επενδύσεις στις υποδομές διατηρούν σημαντικό ρόλο, ιδιαίτερα στις λιγότερο ανεπτυγμένες περιφέρειες.

Το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο (ΕΚΤ) Επεξεργασία

Το ΕΚΤ θα επικεντρωθεί σε τέσσερις βασικούς τομείς: αύξηση της προσαρμοστικότητας των εργαζομένων και των επιχειρήσεων, βελτίωση της πρόσβασης στην απασχόληση και στην αγορά εργασίας, ενίσχυση της κοινωνικής ένταξης με την καταπολέμηση των διακρίσεων και τη διευκόλυνση της πρόσβασης στην αγορά εργασίας των μειονεκτούντων ατόμων, και προώθηση πνεύματος συνεργασίας για μεταρρυθμίσεις στους τομείς της απασχόλησης και της κοινωνικής ένταξης.

Το Ταμείο Συνοχής Επεξεργασία

Η χρηματοδότηση από το Ταμείο Συνοχής είναι για τα κράτη μέλη ακαθάριστο εθνικό εισόδημα ανά κάτοικο κατώτερο του 90% του κοινοτικού μέσου όρου. Το Ταμείο Συνοχής συνεισφέρει σε παρεμβάσεις στον τομέα του περιβάλλοντος και των διευρωπαϊκών δικτύων μεταφορών. Πρακτικά καλύπτει τα νέα κράτη μέλη καθώς και την Ελλάδα και την Πορτογαλία. Η Ισπανία θα είναι δικαιούχος αλλά σε μεταβατική βάση.

Νέα Στρατηγική Προσέγγιση Επεξεργασία

Έτσι ονομάζεται η μέθοδος με την οποία οι κυρίαρχες προτεραιότητες για τα Διαρθρωτικά Ταμεία όπως έχουν καθοριστεί σε επίπεδο ΕΕ μετατρέπονται σε εθνικές προτεραιότητες για τα κράτη μέλη και τις περιφέρειες.

  • Επίπεδο ΕΕ: κοινοτικές στρατηγικές κατευθυντήριες γραμμές (CSG)
  • Εθνικό Επίπεδο: Εθνικό Στρατηγικό Πλαίσιο Αναφοράς
  • Περιφερειακό επίπεδο: Επιχειρησιακό πρόγραμμα.

Εταιρικό Σύμφωνο για το Πλαίσιο Ανάπτυξης Επεξεργασία

Το Εταιρικό Σύμφωνο για το Πλαίσιο Ανάπτυξης (ΕΣΠΑ) καθορίζει τις βασικές προτεραιότητες για τις δαπάνες των διαρθρωτικών ταμείων της ΕΕ που κάθε κράτος μέλος θα λάβει μεταξύ 2007 και 2013. Κάθε κράτος μέλος έχει τη δική του ΕΣΠΑ. Επίσης, το Ε.Σ.Π.Α. 2007 - 2013 αποτελεί το έγγραφο αναφοράς για τον προγραμματισμό των Ταμείων της Ευρωπαϊκής Ένωσης σε εθνικό επίπεδο για την περίοδο 2007-2013. Είναι ο διάδοχος των Περιφερειακά Επιχειρησιακά Προγράμματα.

Πως λειτουργεί το ΕΣΠΑ[1] Επεξεργασία

Το Εταιρικό Σύμφωνο για το Πλαίσιο Ανάπτυξης (ΕΣΠΑ), υλοποιείται μέσα από Επιχειρησιακά Προγράμματα. Τα Επιχειρησιακά Προγράμματα είναι πολυετή προγράμματα που ισχύουν για όλη την περίοδο προγραμματισμού  και συνδέονται με τομείς ή και συγκεκριμένες γεωγραφικές περιφέρειες σε διεθνές, εθνικό ή τοπικό επίπεδο.

Εκπόνηση Επεξεργασία

Εκπονήθηκε στο πλαίσιο της νέας στρατηγικής προσέγγισης για την Πολιτική Συνοχή της Ευρωπαϊκής Ένωσης, σύμφωνα με την οποία το ΕΣΠΑ «..εξασφαλίζει ότι η συνδρομή από τα Ταμεία συμβαδίζει με τις κοινοτικές στρατηγικές κατευθυντήριες γραμμές για τη συνοχή και προσδιορίζει το σύνδεσμο μεταξύ των κοινοτικών προτεραιοτήτων αφενός και του εθνικού προγράμματος μεταρρυθμίσεων αφετέρου».

Διάρθρωση Επεξεργασία

Η αρχιτεκτονική του ΕΣΠΑ 2007–2013 διαμορφώθηκε έτσι ώστε να υλοποιηθούν με το βέλτιστο τρόπο οι στρατηγικές επιλογές της χώρας, ενώ λήφθηκαν υπόψη τα νέα δεδομένα της προγραμματικής περιόδου 2007-2013 (63% του πληθυσμού της χώρας σε καθεστώς μεταβατικής στήριξης).

Το νέο σχήμα χαρακτηρίζεται από μικρότερο πλήθος Επιχειρησιακών Προγραμμάτων (ΕΠ) σε σχέση με την προηγούμενη περίοδο 2000-2006 (Τρίτο Κοινοτικό Πλαίσιο Στήριξης): ο στρατηγικός σχεδιασμός της χώρας για την περίοδο 2007-2013 θα υλοποιηθεί μέσα από 8 Τομεακά Επιχειρησιακά Προγράμματα, 5 Περιφερειακά Επιχειρησιακά Προγράμματα και 14 Προγράμματα Ευρωπαϊκής Εδαφικής Συνεργασίας. Την περίοδο 2007-2013 το σύνολο των υποδομών προσπελασιμότητας θα υλοποιηθεί πλέον στο πλαίσιο ενός Τομεακού ΕΠ, ενώ για τους τομείς της υγείας και του πολιτισμού δεν θα υπάρχει πλέον διακριτό ΕΠ και οι σχετικές δράσεις θα υλοποιηθούν από Περιφερειακά και Τομεακά ΕΠ.

Χρηματοδότηση Επεξεργασία

Στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο του Δεκεμβρίου 2005, στο πλαίσιο κατανομής των κοινοτικών κονδυλίων για τη χρηματοδότηση της Πολιτικής της Συνοχής για την περίοδο 2007-2013, η Ελλάδα εξασφάλισε 20.4 δισ. ευρώ (τρέχουσες τιμές). Με τους πόρους αυτούς θα χρηματοδοτηθούν παρεμβάσεις μέσω του Ευρωπαϊκού Ταμείου Περιφερειακής Ανάπτυξης (ΕΤΠΑ), του Ευρωπαϊκού Κοινωνικού Ταμείου (ΕΚΤ) και του Ταμείου Συνοχής.

Παραπομπές Επεξεργασία

  1. «ΕΣΠΑ: Τι είναι». Espa Experts. Ανακτήθηκε στις 28 Σεπτεμβρίου 2022. 

Εξωτερικοί σύνδεσμοι Επεξεργασία