Εθνάρχης

Ο Εθνάρχης, αναφέρεται γενικά σε πολιτική ηγεσία πάνω από μία κοινή εθνική ομάδα ή σε ένα ομοιογενές βασίλειο. Η λέξη προέρχεται από τις ελληνικές λέξεις ἔθνος και ἄρχων ( που σημαίνει «αρχηγός/ηγεμόνας»).Σύμφωνα με τον συμφραστικό πίνακα του Τζείμς Στρονγκ ως εθνάρχης ορίζεται «ο κυβερνήτης, κι όχι ο βασιλιάς, μιας περιοχής».

Βυζαντινή αυτοκρατορία

Οι Βυζαντινοί χρησιμοποίησαν τον όρο γενικά για να αναφερθούν στους ηγεμόνες των βαρβαρικών φυλών ή σε βασίλεια εκτός των ορίων της αυτοκρατορίας τους. Στο χριστιανικό πλαίσιο, όπου η λέξη «εθνικός» σήμαινε « ειδωλολάτρης », ορισμένοι Πατέρες της Εκκλησίας χρησιμοποίησαν τον συγκεκριμένο όρο για να ορίσουν τους παγανιστικούς εθνικούς θεούς. Ωστόσο, τον 10ο αιώνα, ο όρος απέκτησε μια πιο τεχνική αίσθηση, όταν δόθηκε σε αρκετούς υψηλόβαθμους διοικητές. Παρόλο που η συγκεκριμένη φύση του τίτλου δεν επιβεβαιώνεται, είναι γενικά αποδεκτό ότι τον 10ο -11ο αιώνα, σήμαινε τους διοικητές του συνόλου ξένων μισθοφόρων που υπηρετούσαν στον βυζαντινό στρατό.

Σημερινή χρήση στην Ελλάδα και στην Κύπρο

Στη νεοελληνική χρήση, ο όρος έχει την έννοια του «πατέρα του έθνους» και χρησιμοποιείται ευρέως ως επίθετο που εφαρμόζεται σε μερικούς από τους πιο σημαντικούς πολιτικούς ηγέτες του σύγχρονου ελληνισμού: τον Ελευθέριο Βενιζέλο και τον Κωνσταντίνο Καραμανλή. Στο πλαίσιο της σύγχρονης Κύπρου, ο όρος σχεδόν πάντα αναφέρεται στον πρώτο πρόεδρο της Κυπριακής Δημοκρατίας, τον Αρχιεπίσκοπο Μακάριο.