Πυρπολικό: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

[[Image:Fire ship by Volanakis.jpg|thumb|right|350px|Η πρώτη πετυχημένη πυρπόληση, της τουρκικής ναυαρχίδας από τον Παπανικολή, στις 27 Μαΐου του 1821 στην Ερεσό. Πίνακας του [[Κωνσταντίνος Βολανάκης|Κωνσταντίνου Βολανάκη]].]]

Το ελληνικό πυρπολικό κατά τον αγώνα του [[1821]] είναι πλέον σκάφος επανδρωμένο με "«έδρα"» είτε συγκεκριμένο λιμάνι στο οποίο παρέμενε, είτε ελεύθερο στο πέλαγος ("«πελαγίσιο"») που αναζητούσε στόχο.

Κατά τη "«πυρπόληση"» έπρεπε να προσκολληθεί και να προσδεθεί άρρηκτα με το εχθρικό πλοίο πολύ πολύ γρήγορα, στη συνέχεια να τεθεί σ΄ αυτό "«πυρ"» και έγκαιρα να εγκαταλειφθεί από το πλήρωμά του. Είναι προφανές ότι σε τέτοια επιχείρηση εκτός του θάρρους, της αποφασιστικότητας αλλά και της ψυχραιμίας απαιτείτο και πλήρης συντονισμός ενεργειών Πλοιάρχου και πληρώματος.

Το Πυρπολικό του 21 οφείλει τη πρώτη του κατασκευή στον Παργινό [[Ιωάννης Δημουλίτσας|Ιωάννη Δημουλίτσα]] με το παρωνύμιο "«Πατατούκος"», ο οποίος αποαπό μικρός δούλευε σε ψαριανά καράβια και στα ταξίδια του γνώρισε τα μυστικά της κατασκευής των πυρπολικών. Στον [[Κωνσταντίνος Νικοδήμος|Κων. Νικόδημο]] το πυρπολικό πλοίο οφείλει την τελειοποίησή του.

Πρώτη επιτυχής χρήση του επανδρωμένου πυρπολικού έγινε στις [[27 Μαΐου]] [[1821]] στην [[Ερεσός|Ερεσσό]] όπου οι Τούρκοι απώλεσαν ένα αξιόλογο πλοίο "«γραμμής"». Αναδειχθείς πρώτος Πυρπολητής] ο [[Δημήτριος Παπανικολής|Παπανικολής]]. Τότε ξένος παρατηρητής σημείωνε "«...τελικά οι Έλληνες βρήκαν το όπλο της Επανάστασης!"» Μετά από αυτό το γεγονός οι Πρόκριτοι εγκρίνανε μετατροπές παλαιών ιστιοφόρων σε '''πυρπολικά''' εξαγοραζόμενα από τη τότε κυβέρνηση αντιαντί 25.000 και 45.000 [[γρόσι|γρόσια]] με ισόποση περίπου δαπάνη για τη μετατροπή τους.

Η μετατροπή γινόταν ως εξής: άνοιγαν κατα μήκος του καταστρώματος σε κάθε πλευρά κυκλικά ανοίγματα ("«ρούμπους"») και κάτω από το καθένα έβαζαν πωματισμένα βαρέλια γεμάτα [[δυναμίτιδα]]. Ακόμα και τα ιστία του πλοίου ήταν εμποτισμένα με [[πίσσα]] και [[νάφθα]] ώστε να μεταπηδήσει γρήγορα η φωτιά. Κατά μήκος των πλευρών του καταστρώματος και κάτω από αυτόν κατασκευάζονταν αγωγοί γεμάτοι με εύφλεκτα μίγματα, ονομαζόμενοι "«μίνες του μπαρουτιού"» για τη μετάδοση της φωτιάς από συγκεκριμένο σημείο (τη "«μίνα της φωτιάς"») στη πρύμη του σκάφους όπου και το άνοιγμα του "«άβακα"» (πηδαλίου). Από αυτό το σημείο γινόταν και η διαφυγή του πληρώματος (20-25 άνδρες) και η επιβίβασή τους σε ρυμουλκούμενη λέμβο όταν ο κυβερνήτης παραμένοντας τελευταίος έθετε το "«πυρ"».

Οι επιθέσεις των πυρπολικών δεν γίνονταν μόνο σε αγκυροβολημένους στόχους αλλά και μεσοπέλαγα, λόγω μεγαλύτερης ταχύτητας. Μετά το περίφημο σήμα της επίθεσης "«Με τη βοήθεια του Σταυρού επιτεθείτε!"» πλησίαζαν τον εχθρό με τη πλώρη από τη προσήνεμη πλευρά -δηλαδή από εκεί που φύσαγε ή ήταν ο [[κυματισμός]] ώστε να βοηθηθεί η προσκόλληση- και γρήγορα με "«κόρακες"» (=γάτζους) εξασφάλιζαν την αγκίστρωση. Το πλήρωμα του εχθρικού σκάφους καταλαμβάνονταν συνήθως από πανικό και καμία αντίσταση δεν επρόβαλεπρόβαλε αλλά έτρεχε να σωθεί.

Από του [[1824]] όμως που άρχισε η παρέμβαση του αιγυπτιακού στόλου, οι συνθήκες χρήσης των πυρπολικών ήταν δυσμενέστερες και τούτο διότι τα αιγυπτιακά πληρώματα ήταν εκπαιδευμένα και συγκροτημένα με τα ευρωπαϊκά πρότυπα κυρίως του γαλλικού στρατού και ναυτικού. Πάντως τα πυρπολικά εξακολούθησαν να χρησιμοποιούνται ακόμη και όταν η Ελλάδα απέκτησε τα πρώτα πραγματικά πολεμικά, τη φρεγάτα "«[[Ελλάς (φρεγάτα)|Ελλάς]]"» και το ατμοκίνητο "«[[Καρτερία (ατμόπλοιο)|Καρτερία]]"», τα οποία κατέστησαν το πυρπολικό δευτερεύον.

Από τους Πλοιάρχους των Πυρπολικών σκαφών περισσότερο τιμήθηκε ο [[Κωνσταντίνος Κανάρης]] ο οποίος και πέθανε ως Πρόεδρος της τότε Οικουμενικής Κυβέρνησης. Κάποτε όταν τον ρώτησαν πως έκανε το κατόρθωμα της Χίου, όπου πυρπόλησε την οθωμανική Ναυαρχίδα, απάντησε: "«Είπα, Κωνσταντή, θα πεθάνεις"»!