Ιερά Παράδοση: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

'''Ιερά Παράδοση''', ''Αποστολική Παράδοση'' ή και απλώς ''Παράδοση'', στην [[Ορθόδοξη Εκκλησία|Ορθόδοξη]] [[θεολογία]] αποκαλείται το σύνολο των αληθειών της πίστης<ref>Νικ. Μητσόπουλος, "Παράδοσις Ιερά", ''Θρησκευτική και Ηθική Εγκυκλοπαίδεια'' (Θ.Η.Ε.), τόμ. 10, εκδ. Μαρτίνος Αθ., Αθήνα 1967, στ. 24.</ref> που αρχικά παραδόθηκαν με τον ενιαίο τύπο της προφορικής διδαχής του [[Χριστός|Χριστού]] και των [[Απόστολοι|Αποστόλων]]<ref>Π.Ν.Τρεμπέλα «''Δογματική''», Τόμος Α΄, σελίς 121</ref> και κατόπιν διδάχθηκαν αυθεντικά και ανελλιπώς από την Εκκλησία στους μετέπειτα αιώνες<ref name=auto3>Θ.Η.Ε., ό.π..</ref>. Η ''Ιερά Παράδοση'', αποτελεί πηγή των αληθειών της χριστιανικής θρησκείας ισότιμη ''"τω θείω γραπτώ λόγω"''<ref>Αγίου Νεκταρίου, ''Ορθόδοξος Ιερά Κατήχησις'', 4η έκδ., εκδ. Βασ. Ρηγόπουλου, Θεσσαλονίκη 2001 (c1899), σελ. 177.</ref>.

Για τους Ορθοδόξους, η ''Ιερά Παράδοση'' της εκκλησίας αποτελεί αλάθητη έκφραση των ενεργειών του [[Θεός|Θεού]], και δεν είναι διάφορη και ανεξάρτητη από την [[Αγία Γραφή]], η οποία αποτελεί μέρος αυτής και καμμία αντίθεση δεν θεωρείται ότι ενυπάρχει στη διδασκαλία τους. Η ''"διάκριση Αγίας Γραφής και Παράδοσης ως δύο πηγών...του περιεχομένου της πίστης"'' είναι ''"συμβατική"'' καθώς ''"η Εκκλησία ποτέ δεν ξεχώρισε με τέτοια έμφαση αυτές τις δύο πηγές"''<ref>Ματσούκας Α. Νίκος, ''Δογματική και Συμβολική θεολογία'', τόμ. Γ' (Ανακεφαλαίωση και Αγαθοτοπία-Έκθεση του οικουμενικού χαρακτήρα της χριστιανικής διδασκαλίας), Πουρναράς, Θεσσαλονίκη 1997, σελ. 151.</ref>. Ορθότερα θα λέγαμε ότι ''"η Εκκλησία γνωρίζει μία παράδοση, που νοείται μονάχα σε ιστορική συνέχεια, οπότε και τα βιβλία της Αγίας Γραφής αποτελούν το πιο εκλεκτό, θα έλεγε κανείς, κομμάτι αυτής της παράδοσης"''<ref name=auto2>ό.π..</ref>.

Κατά συνέπεια, η ''Ιερά παράδοση'' περιέχεται στην [[Αγία Γραφή]] και στις άλλες πηγές της Ιεράς Παραδόσεως. Τέτοιες είναι πρωτίστως οι δογματικές αποφάνσεις των [[Οικουμενικές Σύνοδοι|Οικουμενικών Συνόδων]] (συμπεριλαμβανομένου του [[Σύμβολο της Πίστης (Νίκαια-Κωνσταντινούπολη)|Συμβόλου της πίστεως Νικαίας-Κωνσταντινουπόλεως]] και των αποφάσεων της [[Πενθέκτη Οικουμενική Σύνοδος|Πενθέκτης]] εν Τρούλλω Οικουμενικής Συνόδου (691/2) ως συμπληρωματικής των Ε' και ΣΤ'). Δευτερευόντως, σημαντικές πηγές αποτελούν τα Σύμβολα [[Σύμβολο των Αποστόλων|Αποστολικό]] και [[Σύμβολο του αγίου Αθανασίου|Αθανασιανό]], τα συγγράμματα των αρχαίων μεγάλων Πατέρων και ιδιαιτέρως εκείνα τα σημεία όπου ''"διακριβούται συμφωνία των Πατέρων"''<ref>Θ.Η.Ε., ό.π., στ. 26.</ref> και η [[Θεία Λειτουργία]] ''"ως εκφράζουσα την πίστιν της καθόλου Ορθοδόξου Εκκλησίας"''<ref>Θ.Η.Ε., ό.π..<name=auto3 /ref>. Επίσης, φορείς της Ιεράς Παραδόσεως είναι και τα μεταγενέστερα δογματικοσυμβολικά μνημεία και η υμνολογία της Εκκλησίας θα πρέπει όμως να χρησιμοποιούνται βοηθητικά και ''"μετά μεγίστης προσοχής"''<ref name=auto1>στο ίδιο.</ref> καθώς στα μεν πρώτα υπάρχουν ετερόδοξες επιδράσεις (αν και εξωτερικές και όχι ουσιαστικές), ενώ στην υμνογραφία υπάρχουν συχνά ποιητικές και εικονικές εκφράσεις ''"μη διακρινομένας επί δογματική ακριβεία"''<ref>ό.π..< name=auto2 /ref>.

Ιστορικά, η Ορθόδοξη Εκκλησία θεωρεί πως ο διαχωρισμός της Ιεράς Παραδόσεως σε δύο κομμάτια, ''Γραφή'' και ''Παράδοση'', πηγάζει από την ''"Μεταρρύθμιση του Προτεσταντισμού, από το 16° αιώνα και εφεξής"'' που ''"εξαίροντας σχεδόν τη μοναδικότητα της Αγίας Γραφής (sola scriptura), ως πηγής του λόγου του Θεού, ανάγκασε τη Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία στη σύνοδο του Τριδέντου (1545-1563) να ανακηρύξει με έμφαση Αγία Γραφή και Παράδοση ως δύο Ισότιμες και Ισόκυρες πηγές του περιεχομένου της πίστης"''<ref>Ματσούκας, ''Δογματική...'', Γ', ό.π..</ref>. Ο ίδιος ο [[Απόστολος Παύλος]] θεωρεί τη διδασκαλία ως καρπό της παράδοσης, πράγμα που σημαίνει ότι ''"η παράδοση κάνει τις Επιστολές του, και όχι αυτές την παράδοση"''<ref>στο ίδιο.<name=auto1 /ref>.