Καρτέλ: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων
Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
μ + |
μ Προσθ. |
||
Γραμμή 1:
'''Καρτέλ''' ονομάζεται η σύμπραξη (συνασπισμός) μεγάλων κυρίως [[εταιρεία|εταιρειών]] ομοειδών επιχειρήσεων, (παραγωγών συνήθως), με σκοπό την αποφυγή του μεταξύ τους ανταγωνισμού δια κοινής διαμόρφωσης ενιαίας τιμής των προσφερομένων υπηρεσιών ή των
Αυτό βεβαίως πολλές φορές προκαλεί την αθέμιτη χειραγώγηση της λεγόμενης "ελεύθερης" [[Αγορά (εμπόριο)|αγοράς]] με επακόλουθο αφενός τη δυσφήμιση του καρτέλ αφετέρου και τον κίνδυνο, για την προστασία των ασθενέστερων οικονομικών τάξεων, του [[κρατικός παρεμβατισμός|κρατικού παρεμβατισμού]], σε βάρος του καρτέλ, ειδικότερα όταν διαπιστωθεί [[ευτελής συναγωνισμός]]. ▼
==Προκλήσεις==
Η λέξη προέρχεται μάλλον απο το [[Ελληνική γλώσσα|ελληνικό]] ''[[χάρτα]]'', [[Λατινική γλώσσα|λατινικά]] ''charta'', [[Αγγλική γλώσσα|αγγλικά]] ''chart''. Αρχικά σήμαινε γραπτή πρόσκληση σε [[μονομαχία]], αργότερα σήμαινε το γραπτό [[λίβελλος|λίβελλο]]. Κατά τον [[17ος αιώνας|17ο αιώνα]] άρχισε να σχετίζεται με συμφωνία ανταλλαγής [[αιχμάλωτος πολέμου|αιχμαλώτων πολέμου]] και κάποια στιγμή αργότερα πήρε το σημερινό νόημα.▼
▲
Δεν θα πρέπει όμως να προκαλεί εντύπωση το γεγονός να συμβαίνει ακριβώς το αντίθετο. Δηλαδή ο κρατικός παρεμβατισμός να υποχρεώσει μεγάλες ομοειδείς επιχειρήσεις να συμπράξουν σε δημιουργία καρτέλ. Τούτο βεβαίως συμβαίνει συνηθέστερα σε αγορές χωρίς ανταγωνισμό π.χ. σε αγορές ολοκληρωτικών καθεστώτων, ή σε αγορές που βρίσκονται υπό εξαιρετικές καταστάσεις ανάγκης, (π.χ. επιστράτευση, καταστάσεις συμφορών κ.λπ.)
==Ετυμολογία όρου==
Η [[θεωρία παιγνίου]] και τα σύγχρονα [[οικονομικά]] λένε ότι η διατήρηση της συνεργασίας σε ένα καρτέλ δεν είναι εύκολη, καθώς κάθε μέλος έχει συμφέρον να αποκλίνει από την συμφωνημένη συμπεριφορά (να ρίξει τις τιμές π.χ. και να λάβει μεγαλύτερο μέρος της πελατείας).▼
▲Η λέξη προέρχεται μάλλον
==Συνασπιζόμενες επιχειρήσεις==
Από τα πιο επιτυχημένα καρτέλ στην ιστορία είναι ο [[ΟΠΕΚ]], ο σύνδεσμος των πετρελαιοπαραγωγών χωρών που με ηγέτιδα την [[Σαουδική Αραβία]] συγκεντρώνει περιπου 40% της παγκόσμιας παραγωγής και των 70% των γνωστών αποθεμάτων [[πετρέλαιο|πετρελαίου]]. Ας σημειωθεί ότι μεγάλοι παραγωγοί όπως η [[Ρωσία]] και το [[Μεξικό]] δεν ανήκουν στον ΟΠΕΚ και συχνά αντιτίθενται στις κινήσεις του, καθώς και ότι παρά τον εκτεταμένο έλεγχο του στην ποσότητα παραγωγής πετρελαίου, ο ΟΠΕΚ δεν κατάφερε να διατηρήσει μακροπρόθεσμα την τιμή του πετρελαίου στα υψηλά επίπεδα που κατάφερε να την εκτινάξει αρχικά, επαληθεύοντας εν μέρει τις θεωρητικές υποθέσεις για την μακροπρόθεσμη απόδοση των καρτέλ.▼
Γενικά οι συνασπιζόμενες επιχειρήσεις των καρτέλ είναι μεγάλες επιχειρήσεις που δεσμεύονται μεταξύ τους, για κάποιο χρονικό διάστημα, συνηθέστερα μεγαλύτερο της δεκαετίας, με διάφορους όρους δια συμβάσεως, διατηρώντας όμως την αυτοτέλεια και ανεξαρτησία τους. Η δε σύμβαση αυτή προβλέπει πολύ υψηλή ποινική ρήτρα κατά μεγάλο ποσοστό ιδιοκτησίας που καταπίπτει σε βάρος εκείνης της συμβαλλόμενης επιχείρησης που τυχόν δεν θα συμμορφωνόταν ή θα αθετούσε το περιεχόμενο της συμφωνίας. Η συμφωνία αυτή μπορεί ν΄ αφορά είτε κάποιο καθορισμό ποσότητας παραγωγής μιας εκάστης των συμβαλλομένων ή στον καθορισμό ενιαίας ποιότητας ή ορισμένης ποικιλίας, κ.λπ.
==Κατηγορίες Καρτέλ==
Τα Καρτέλ γενικά διακρίνονται με τρία βασικά κριτήρια: α) κατά την έκταση δράσης, β) κατά το αίτιο της σύμπραξης και γ) κατά το περιεχόμενο της δράσης τους.
# Κατά την έκταση δράσης: αυτά διακρίνονται σε εθνικά καρτέλ και πολυεθνικά ή διεθνή καρτέλ.
# Κατά το αίτιο σύμπραξης: διακρίνονται σε ελεύθερα καρτέλ ή αναγκαστικά καρτέλ, όπου τα με πρώτα συγκροτούνται με ελεύθερη συμφωνία τα δε δεύτερα κατόπιν κρατικού παρεμβατισμού ή κατόπιν κρατικής επιταγής.
# Τέλος κατά το περιεχόμενο τη δράσης τα Καρτέλ διακρίνονται σε καρτέλ προσφοράς και σε καρτέλ ζήτησης. Τα μεν πρώτα αποβλέπουν σε ρύθμιση των σχέσεων που αφορούν τη προσφορά ειδών των συνασπιζομένων επχειρήσεων, τα δε δεύτερα αποσκοπούν στη κατάπαυση του μεταξύ τους αναπτυσσόμενου ανταγωνισμού. προκειμένου έτσι απρόσκοπτα να προχωρήσουν σε βάθος χρόνου σε νέες επενδύσεις.
▲
==Παράδειγμα Καρτέλ==
▲Από τα πιο επιτυχημένα καρτέλ στην ιστορία είναι ο [[ΟΠΕΚ]], ο σύνδεσμος των πετρελαιοπαραγωγών χωρών που με ηγέτιδα την [[Σαουδική Αραβία]] συγκεντρώνει
==Δείτε επίσης==
Γραμμή 15 ⟶ 30 :
*[[Συμφωνία Κυρίων]]
*[[Τραστ]]
== Εξωτερικές συνδέσεις ==
| |||