Μεσοπόλεμος: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
Χωρίς σύνοψη επεξεργασίας
Ξεκίνημα από την αρχή
Γραμμή 2:
Με την έννοια '''μεσοπόλεμος''' αναφερόμαστε στη χρονική περίοδο μεταξύ [[Α' Παγκόσμιος Πόλεμος|Πρώτου]] και [[Β' Παγκόσμιος Πόλεμος|Δευτέρου]] Παγκοσμίου Πολέμου, κυρίως μεταξύ [[11 Νοεμβρίου|11ης Νοεμβρίου]] [[1918]] και [[1 Σεπτεμβρίου|1ης Σεπτεμβρίου]] [[1939]]. Την περίοδο αυτη συγλόνισε η οικονομική κριση του 1929. Μετά τον Μεσοπόλεμο ακολούθησε ο Β΄Παγκόσμιος Πόλεμος
 
== Διεθνείς σχέσεις ==
== Ιστορία ==
Αμέσως μετά τον [[Α' Παγκόσμιος Πόλεμος|Α' Παγκόσμιο Πόλεμο]] συγκροτήθηκε στο Παρίσι, συνέδριο για την αναδιανομή και την υποβολή αποφάσεων μετά τη λήξη του πολέμου. Οι νικητές με την [[Συνθήκη των Βερσαλλιών]] αποφάσισαν τη δημιουργία ενός νέου χάρτη, τόσο για την Ευρώπη όσο και για τον κόσμο, προσπαθώντας να εξυπηρετήσουν τα συμφέροντά τους έστω και υπό το πρόσχημα προστασίας των λαών.
 
Σε αντίθεση με την πρόφαση που χρησιμοποιήθηκε στο [[Συνέδριο της Βιέννης]], η νομιμότητα για τις ηττημένες χώρες, κυρίως την [[Αυστροουγγρική Αυτοκρατορία|Αυστροουγγρική]] και την [[Οθωμανική Αυτοκρατορία]], αμφισβητήθηκε για χάρη της αυτοδιάθεσης των λαών και άλλων πολιτικών σκοπιμοτήτων.<ref>Κολιόπουλος, σ. 321.</ref> Η διάσπαση της Αυστροουγγρικής Αυτοκρατορίας δημιούργησε πολλά προβλήματα σε σχέση με τα σύνορα των κρατών που προέκυψαν και τις εθνότητες που υπήρχαν σε αυτά.<ref>Κολιόπουλος, σ. 326.</ref> Η ύπαρξη εθνικών κρατών ήταν κάτι που εξυπηρετούσε τη [[Βρετανία]] και τη [[Γαλλία]], δημιουργώντας μια ζώνη κρατών γύρω από τη [[Γερμανία]] και τη [[Ρωσία]], ώστε να εκμεταλλεύονται τις [[αποικίες]] τους έχοντας ταυτόχρονα ένα είδος κυριαρχίας στην Ευρώπη. Οι φιλοδοξίες των δεύτερων όμως, στρέφονταν σε αυτά ακριβώς τα εδάφη.<ref>Mazower, σσ. 55-56.</ref>
Κατά την περίοδο του Μεσοπολέμου κυρίαρχο πρόβλημα για την [[Ευρώπη]] και τον κόσμο ήταν η διασφάλιση της ειρήνης.
 
Ο θρίαμβος του [[εθνικισμός|εθνικισμού]] και η αρπακτική διάθεση των νικητών με την εξάπλωση του έθνους-κράτους, δημιούργησε το πολιτικό πρόβλημα των [[μειονότητα|μειονοτήτων]], που οδήγησε σε προστριβές και συγκρούσεις. Όπου το κράτος ταυτιζόταν με ένα συγκεκριμένο έθνος, η παρουσία άλλων εθνοτήτων στο εσωτερικό του ήταν άμεση απειλή για την ειρήνη.<ref>Mazower, σ. 54.</ref> Η χάραξη των συνόρων και η προσθαφαίρεση εδαφών χωρίς να ληφθούν υπόψη οικονομικά κριτήρια, είχαν σοβαρές επιπτώσεις και στην οικονομία των χωρών της κεντρικής και ανατολικής Ευρώπης. Για παράδειγμα, η διάσπαση της Αυστρουγγαρίας είχε διαλύσει την εμπορική ενότητα που υπήρχε με άξονα το Δούναβη.<ref>Κολιόπουλος, σσ. 326-327.</ref> Στην [[Ιταλία]] η απογοήτευση ήταν έντονη από την αθέτηση των εδαφικών υποσχέσεων, κάτι που οδήγησε και λαϊκή υποστήριξη της [[κατάληψη του Φιούμε|κατάληψης του Φιούμε]]. Οι Ιταλοί πίστευαν ότι η χώρα τους θα έβγαινε αναβαθμισμένη από τον πόλεμο.<ref>Berstein-Milza, σ. 56.</ref> Οι συγκρουόμενες εδαφικές διεκδικήσεις της Ιταλίας και της [[Γιουγκοσλαβία]]ς όμως δεν ήταν δυνατό να ικανοποιηθούν με βάση την αυτοδιάθεση των λαών, αλλά ούτε με βάση τη δικαιοσύνη.<ref>Κολιόπουλος, σ. 322.</ref> Οι υποσχέσεις για απόκτηση εδαφών και το πρόβλημα της αποπληρωμής των δανείων που συνήφθηκαν κατά τη διάρκεια του πολέμου, περιέπλεξαν τις διακρατικές σχέσεις και αύξησαν τις επεμβάσεις στην πολιτική των χωρών μεταξύ τους.<ref>Κολιόπουλος, σ. 320.</ref>
Το διεθνές φόρουμ κρατών που θα αναλάμβανε να επιλύει τα διεθνή προβλήματα, ώστε να μην εκτρέπονται οι περιφερειακές συγκρούσεις σε πολεμικές και να μη τείνουν να γενικεύονται, η Κοινωνία των Εθνών, έπρεπε να αποδείξει ότι δεν ήταν απλώς το αφηρημένο όραμα του εισηγητή της Προέδρου των [[ΗΠΑ]] Ουίλσον, ούτε το ένοχο άλλοθι των μεγάλων Δυνάμεων της εποχής. Η αποτελεσματική λειτουργία της [[Κοινωνία των Εθνών|Κοινωνίας των Εθνών]] ήταν μια πολιτική και ιστορική πρόκληση, στην οποία όφειλαν να ανταποκριθούν όλα τα κράτη μέλη, στο βαθμό των δυνάμεών τους. Η άρνηση των ΗΠΑ να μετάσχουν στην ΚΤΕ, η καθυστερημένη ένταξη της σοβιετικής Ρωσίας να ενταχθεί σε αυτήν ευνοούσαν ή δυσχέραιναν την κατάσταση; Πώς αντιμετώπιζαν την ΚΤΕ στην πράξη η Βρετανία και η [[Γαλλία]], οι μεγάλες Δυνάμεις της εποχής;
 
Παρότι νικήτριες, η Γαλλία και η Βρετανία βγήκαν εξουθενωμένες από τον πόλεμο. Ιδίως η Γαλλία φοβόταν έντονα μια νέα γερμανική ισχυροποίηση και πάλευε να ανορθωθεί οικονομικά, υπονομεύοντας παράλληλα κάθε γερμανική δυνατότητα ανάκαμψης. Η Βρετανία και η Αμερική όμως θεωρούσαν επικίνδυνη την πιθανότητα μιας οικονομικής και στρατιωτικής παντοδυναμίας και δεν υποστήριζαν τη Γαλλία στο ζήτημα αποπληρωμής των γερμανικών επανορθώσεων.<ref>Berstein-Milza, σ. 40.</ref> Οι σχέσεις Γαλλίας-Γερμανίας επιδεινώθηκαν μετά την υπογραφή της συνθήκης ειρήνης, καθώς οι Ηνωμένες Πολιτείες αποχώρησαν από την εμπλοκή στα πολιτικά της Ευρώπης και η Ρωσία είχε επίσης απομονωθεί. Η Βρετανία ήταν η μόνη που μπορούσε να έχει το ρόλο μεσολαβητή και ήδη είχε καταλάβει ότι δεν μπορούσε να αγνοεί τα ευρωπαϊκά ζητήματα. Η βρετανική πολιτική στρεφόταν προς τη διατήρηση μιας ευρωπαϊκής ισορροπίας. Όμως μετά τον πόλεμο θεωρούσε ότι η ισορροπία κινδύνευε περισσότερο από τη γαλλική εθνικιστική πολιτική.<ref>Berstein-Milza, σ. 42.</ref>
Η δεύτερη πολιτική και ιστορική πρόκληση για τις μεγάλες Δυνάμεις, αλλά και όλα τα κράτη μέλη της Κοινωνίας των Εθνών, ήταν η τύχη της [[Γερμανία]]ς και η θέση της στην μεταπολεμική κατάσταση πραγμάτων. Θα εξακολουθούσαν οι νικήτριες χώρες να ζητούν από τη Γερμανία να πληρώσει τις υπέρογκες για τον προϋπολογισμό της πολεμικές αποζημιώσεις; Με τι κόστος; Θα εξακολουθούσε και ως πότε η γαλλο-βελγική κατοχή της γερμανικής Ρηνανίας; Θα εξακολουθούσε και ως πότε η απαγόρευση συγκρότησης γερμανικού στρατού; Ποιες ήταν ή θα μπορούσε να είναι οι εγγυήσεις των γερμανικών συνόρων;
 
Η απόφαση των Βρετανών και των Αμερικανών να απαιτήσουν την εξόφληση των χρεών από τη Γαλλία, οδήγησε την τελευταία να σκληρύνει τη στάση της απέναντι στο ζήτημα των επανορθώσεων. Έτσι, κατέλαβε τη γερμανική περιοχή του [[Ρουρ]] για εκμετάλλευση των ορυχείων της. Αυτή η κίνηση εκβιασμού ανάγκασε τη Γερμανία να ξαναρχίσει την αποπληρωμή επανορθώσεων, τις οποίες είχε διακόψει.<ref>Berstein-Milza, σ. 44.</ref> Η επίλυση του ζητήματος των πολεμικών επανορθώσεων ήταν ένα μέτρο που θα βοηθούσε τη Γερμανία να ορθοποδήσει και να αναπτύξει την οικονομία της.<ref>Κολιόπουλος, σ. 329.</ref> Από το 1922, ο [[πληθωρισμός]] χτύπησε τη γερμανική οικονομία και κλόνισε τους πολιτικούς θεσμούς.<ref>Κολιόπουλος, σ. 329.</ref> Η μετέπειτα γαλλική εκτίμηση ότι η δυναμική αναμέτρηση με τη Γερμανία δεν θα ήταν ωφέλιμη, οδήγησε σε μια νέα προσέγγιση. Το πρόβλημα των επανορθώσεων επιλύθηκε κατά ένα μέρος, με το [[σχέδιο Ντωζ]] του 1924 και τη [[συμφωνία του Λοκάρνο]] που ακολούθησε, που διευκόλυναν τη Γερμανία να ανταποκριθεί στις υποχρεώσεις που της είχαν επιβληθεί.<ref>Κολιόπουλος, σ. 330.</ref> Η ανάγκη της Γερμανίας να καταβάλει τις επανορθώσεις έκανε ευπρόσδεκτες τις αμερικανικές επενδύσεις σε αυτήν, δημιουργώντας μια ανακύκλωση κεφαλαίων, που τα οδηγούσε ως επανορθώσεις σε κράτη που με αυτά αποπλήρωναν τα δικά τους πολεμικά χρέη. Η διακοπή αυτού του κύκλου επέφερε την πτώση ολόκληρου του οικονομικού συστήματος μετά το μεγάλο αμερικανικό κραχ.<ref>Berstein-Milza, σ. 45.</ref>
Η τρίτη ιστορική πρόκληση αφορούσε τις εκτεταμένες περιοχές του κόσμου που ανήκαν ως αποικίες, χώρες υπό εντολή, χώρες σε σφαίρες επιρροής κλπ. στις μεγάλες Δυνάμεις της εποχής. Θα εξακολουθούσε και με τι κόστος η νεοϊμπεριαλιστική πολιτική της [[Βρετανί]]ας και της [[Γαλλία]]ς; Ήταν σε θέση οι χώρες αυτές να εξακολουθήσουν να ασκούν το ρόλο των νεοϊμπεριαλιστικών μητροπόλεων στην περίοδο του Μεσοπολέμου; Υπήρχαν ανταπαιτητές; Ποιοι; Κατά πόσο μπορούσαν να ανατρέψουν τα σχέδια των μεγάλων Δυνάμεων για διατήρηση του αποικιοκρατικού καθεστώτος στην Ασία, την [[Αφρική]], τη Μέση Ανατολή, την [[Ευρώπη]];
Ετσι ακολούθησε ο [[Β' Παγκόσμιος πόλεμος]]
 
==Παραπομπές==
==Ελλάδα==
{{παραπομπές|2}}
 
Την εποχή του Μεσοπολέμου σηνέβη και η Μικρασιατική Καταστροφή, η καταστροφή αυτή που στοίχησε στη ζωή δεκάδων χιλιάδων στρατιωτών και αμάχων, την προσφυγή ενός εκατομμυρρίου αμάχων από τη Μικρά Ασία, αλλά και όλη την Οθωμανικη Αυτοκρατορία και το πρόβλημα της προσφυγής των προσφυγων στην Ελλάδα, το πρόβλημα ήταν σαφώς οικονομικό. Πώς θα προσαρμόζονταν ένα εκατομμύριο πρόσφυγες;
 
== Η κατάσταση εκείνη την εποχή στον κόσμο ==
Σε πολλές χώρες είχαν ανέβει φασιστικά ή δικτατορικά καθεστώτα, όπως οι [[Ναζί]] στη Γερμανία και ο [[Μουσολίνι]] στην [[Ιταλία]]
 
==Πηγές άρθρου==
* Κολιόπουλος Ι.Σ., ''Νεότερη Ευρωπαϊκή Ιστορία 1789-1945'', εκδόσεις Βάνιας, Θεσσαλονίκη 2001.
* Berstein Serge - Milza Pierre, ''Ιστορία της Ευρώπης'', Γ’ τόμ., εκδόσεις Αλεξάνδρεια, Αθήνα 1997.
* Mazower Mark, ''Σκοτεινή Ήπειρος'', Δ’ έκδ., εκδόσεις Αλεξάνδρεια, Αθήνα 2004.
[[Κατηγορία:Σύγχρονη ιστορία]]