Δεοντολογία: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων
Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
διατύπωση |
+ |
||
Γραμμή 1:
'''
Η δεοντολογικού τύπου ηθική λαμβάνει συνήθως τη μορφή συγκεκριμένων/κωδικοποιημένων κανόνων για το ποιες είναι οι ηθικά αποδεκτές πράξεις και συμπεριφορές. Παρά την αντιπαράθεση της με τη συνεπειοκρατία, ωστόσο, η δεοντολογία μπορεί να λάβει και τη μορφή μιας ''συνεπειοκρατίας των κανόνων''.
Γραμμή 7:
Από μεταηθικής σκοπιάς λέμε ότι οι [[πράξεις]] έχουν ''δεοντολογικές ιδιότητες''. Αυτό σημαίνει ότι έχουν ιδιότητες όπως το να είναι ''υποχρεωτικές'', ''επιτρεπτές'' ή ''απαγορευμένες''. Τούτο από μόνο του είναι μια μορφή ηθικού [[Ρεαλισμός (φιλοσοφία)|ρεαλισμού]]. Υπάρχουν δηλαδή ηθικές θεωρίες που είναι αντι-ρεαλιστικές και, για παράδειγμα, αρνούνται ότι σε μια πράξη μπορεί να αποδοθεί κατά απόλυτο τρόπο η ιδιότητα να είναι ηθικά ορθή ή λανθασμένη, και θεωρίες που δέχονται την απόδοση τέτοιων ιδιοτήτων. Οι δεύτερες καλούνται ηθικός ρεαλισμός, και οι δεοντολογικού τύπου ηθική είναι συνήθως μια μορφή ηθικού ρεαλισμού. Η πιο διαδεδομένη μορφή δεοντολογικού ρεαλισμού έχει θεολογική προέλευση.
Μία από τις σημαντικότερες δεοντολογικού τύπου θεωρίες, η καντιανή ηθική, έχει παραταύτα το χαρακτηριστικό ότι ''δεν'' είναι (μετα-ηθικά) ρεαλιστική. Τουλάχιστον όχι με τον τρόπο με τον οποίο είναι (μετα-ηθικά) ρεαλιστικές οι παραδοσιακού τύπου δεοντολογίες που αποτελούνται από κατάλογο προσταγών ή νόμων. Αυτό συμβαίνει διότι η καντιανή ηθική ξεκινά από διαφορετική μεταφυσική βάση, και όχι από την μεταφυσική της "αυθαίρετης" ύπαρξης του ηθικά ορθού
==Γνωρίσματα της δεοντολογίας==
Σύμφωνα με τον D. McNaughton τα τρία χαρακτηριστικά γνωρίσματα της δεοντολογίας είναι: οι περιοριστικές προστακτικές, οι σχέσεις καθήκοντος, και η επιλογή παραίτησης από
===Περιοριστικές προστακτικές===
Η δεοντολογική ηθική, σε όλες τις εκδοχές της, θέτει ''περιορισμούς''. Δεν πρέπει ποτέ να βλάπτουμε άλλους ανθρώπους, δεν πρέπει ποτέ να λέμε ψέματα και ούτω καθ εξής. Μεταξύ των ηθικολόγων υπάρχουν παραλλαγές ως προς το πόσο αυστηροί και άκαμπτοι είναι αυτοί οι περιορισμοί, αν για παράδειγμα υποθέσουμε ότι η παράκαμψη είναι ο μόνος τρόπος να αποφευχθεί καταστροφή, αλλά το χαρακτηριστικό είναι ότι γενικά δεν πρέπει να παραβιάζονται ούτε ακόμα κι αν είναι προς αγαθό σκοπό.
===Σχέσεις καθήκοντος===
Υπάρχει μια κλάση καθηκόντων που προκύπτουν από ειδικές υποχρεώσεις που αναλαμβάνουμε προς κάποιους άλλους. Χαρακτηριστικά παραδείγματα είναι η πρακτική της υπόσχεσης, η φιλία και η σχέση προς συγγενείς. Είναι ένα είδος περιορισμού αλλά διαφέρει από τους γενικούς περιορισμούς. Το χαρακτηριστικό είναι ότι πρόκειται για περιορισμούς του τύπου πχ: υπόσχεση ''εμένα'' προς ''εσένα''. Αυτό διαφέρει πολύ από την ιδέα της καθολικότητας, την ανεξαρτησία από το ''συγκεκριμένο'' πρόσωπο που έχει αντίθετα ο ωφελιμισμός. Για παράδειγμα, σύμφωνα με τη μεγιστοποίηση του συνολικού αγαθού μπορεί να θεωρείται ηθικό καθήκον να προσφέρω εθελοντική εργασία σε μια χώρα του τρίτου κόσμου, ενώ σύμφωνα με τις ειδικές σχέσεις να θεωρείται καθήκον να προσφέρω στη ''δική μου'' χώρα.
===Πέραν του δέοντος===
Όλες οι κλασσικές δεοντολογικές θεωρίες, και επίσης οι θρησκευτικές δεοντολογίες, προσδιορίζουν ένα σημείο όπου το καθήκον (πχ να βοηθάμε τους άλλους) θεωρείται ότι έχει εκπληρωθεί, και πέρα από αυτό υπάρχει η επιλογή παραίτησης από όποια υποχρέωση.
==Πηγές==
*D. McNaughton, P. Rawling, ''Deontology'', The Oxford Handbook of Ethical Theory, 2006.
{{επέκταση}}
[[Κατηγορία:Ηθική]]
| |||