Ελληνική μυθολογία: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
The Phantom (συζήτηση | συνεισφορές)
Γραμμή 83:
==== Κοσμογονία και κοσμολογία ====
[[Αρχείο:Michelangelo Caravaggio 003.jpg|thumb|left|Απεικόνιση του Θεού Έρωτα. Πίνακας του [[Καραβάτζιο]], περ. 1600.]]
Οι «μύθοι προέλευσης» ή οι «μύθοι δημιουργίας» αποτελούν μια προσπάθεια να καταστεί ο κόσμος κατανοητός και να εξηγηθεί η προέλευση του με απλούς όρους. Η ευρύτατα αποδεκτή άποψη για την αρχή των πραγμάτων όπως αναφέρεται από τον Ησίοδο στη [[Θεογονία]], ξεκινά με το Χάος, την πραγματική ανυπαρξία των πάντων. Από το κενό προέκυψε η [[Γαία (μυθολογία)|Γαία]] και μερικά άλλα αρχικά θεία όντα: ο Έρωτας, η άβυσσοςΆβυσσος (τα [[Τάρταρα]]), και ο [[Έρεβος]]. Χωρίς αρσενική βοήθεια η Γαία γέννησε τον [[Ουρανός (μυθολογία)|Ουρανό]] που έπειτα την γονιμοποίησε ξανά. Από εκείνη την ένωση γεννήθηκαν πρώτα οι [[τιτάνες]]: έξι αρσενικά και έξι θηλυκά όντα ([[Ωκεανός (μυθολογία)|Ωκεανός]], [[Κοίος]], [[Κρίος]], [[Υπερίων (μυθολογία)|Υπερίων]], [[Ιαπετός (μυθολογία)|Ιαπετός]] και [[Κρόνος (μυθολογία)|Κρόνος]], [[Θεία (μυθολογία)|Θεία]], [[Ρέα (μυθολογία)|Ρέα]], [[Θέμις]], [[Μνημοσύνη]], [[Φοίβη (μυθολογία)|Φοίβη]] και [[Τηθύς]]), κατόπιν οι μονόφθαλμοι Κύκλωπες και οι Εκατοντόχειρες. Ο Κρόνος (ο νεότερος, πολύ πανούργος και πιο φοβερός εκ των παιδιών της Γαίας) ευνούχισε τον πατέρα του Ουρανό και έγινε ο κυβερνήτης των Θεών με την αδελφή του Ρέα ως σύζυγο του ενώ οι άλλοι τιτάνες έγιναν αυλικοί του. Η σύγκρουση πατέρα γιου επαναλήφθηκε όταν ο Κρόνος ήρθε αντιμέτωπος με τον γιο του, [[Δίας (μυθολογία)|Δία]]. Ο Δίας, με την βοήθεια της μητέρα του Ρέας, προκάλεσε τον Κρόνο σε πόλεμο για την βασιλεία των Θεών. Εν τέλει, με τη βοήθεια των Κυκλώπων, που ελευθέρωσε από τα [[Τάρταρα]], ο Δίας και οι σύμμαχοί του νίκησαν, ενώ ο Κρόνος και οι τιτάνες φυλακίστηκαν στα Τάρταρα.
Η πιο πρώιμη ελληνική ποιητική γνώμη καθιέρωσε τη Θεογονία ως το πρωτότυπο ποιητικό είδος - ο πρωταρχικός μύθος - και του απέδωσαν σχεδόν μαγικές δυνάμεις. Ο [[Ορφέας]], ο αρχαίος ποιητής, ήταν επίσης ο αρχέτυπος τραγουδιστής των θεογονιών, που τις χρησιμοποιεί για να ηρεμήσει τις θάλασσες και τις θύελλες στην [[Αργοναυτική εκστρατεία]] σύμφωνα με τον Απολλώνιο, και για να συγκινήσει τις πετρώδεις καρδιές των Θεών του κάτω κόσμου κατά την κάθοδό του στον [[Άδης (μυθολογία)|Άδη]]. Όταν ο [[Ερμής (μυθολογία)|Ερμής]] εφηύρε τη [[λύρα]], το πρώτο πράγμα που έκανε ήταν να τραγουδήσει για τη γέννηση των Θεών. Η θεογονία του Ησίοδου, είναι ο πληρέστερος διασωθείς απολογισμός των Θεών, αλλά και ο πληρέστερος διασωθείς καταγεγραμμένος τρόπος λειτουργίας του αρχαϊκού ποιητή, αναφέρει τη μακροχρόνια επίκλησή στις [[Μούσες]] για έμπνευση . Η θεογονία αποτέλεσε επίσης το θέμα πολλών χαμένων ποιημάτων και εδαφίων, που αποδίδονται στον Ορφέα, τον Μουσαίο, τον Επιμενίδη, τον [[Αβάρις Υπερβορέος|Αβάρι]] και τα οποία χρησιμοποιούνταν σε τελετουργικά μυστήρια. Υπάρχουν ενδείξεις ότι ο [[Πλάτων|Πλάτωνας]] ήταν γνώστης κάποιας εκδοχής της Ορφικής θεογονίας. Μερικά τμήματα αυτών των έργων έχουν διασωθεί από αναφορές Νεοπλατωνικών φιλοσόφων σε παπύρους που πρόσφατα ήρθαν στον φως. Ένας από αυτούς, ο πάπυρος Derveni αποδεικνύει ότι τον 5ο αιώνα π.χ. υπήρχε τουλάχιστον ένα θεογονικό-κοσμογονικό ποίημα του Ορφέα. Αυτό το ποίημα προσπάθησε να υπερκεράσει την θεογονία του Ησίοδου και πρόσθεσε στη γενεαλογία των Θεών την Νυξ (νύχτα) ως την προκάτοχο του Ουρανού, του Κρόνου και του Δία.