Αρκτούρος: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
μ r2.7.1) (Ρομπότ: Προσθήκη: hi:स्वाती तारा
μ τίτλοι
Γραμμή 17:
'''[[Αρκτούρος]]''' είναι η κλασική ονομασία του [[αστέρας|αστέρα]] '''α''' (άλφα) του αστερισμού '''[[Βοώτης|Βοώτη]]'''. Πρόκειται για τον φωτεινότερο αστέρα (με το μικρότερο δηλαδή [[φαινόμενο μέγεθος]]) όχι μόνο του Βοώτη, αλλά και ολόκληρου του βόρειου ουράνιου ημισφαιρίου.
 
== Ιστορία και ονομασίες ==
Είναι γνωστός με το όνομα αυτό από την αρχαιότητα, αλλά συχνά από κοινού με τη [[Μεγάλη Άρκτος|Μεγάλη Άρκτο]]. Οι αναφορές ποικίλλουν: Από την κακή αστρολογική επίδραση του ''«δεινού Αρκτούροιο»'' του [[Άρατος ο Σολεύς|Αράτου]] και το ''"horridum sidus"'' του [[Πλίνιος|Πλινίου]], μέχρι το [[Δημοσθένης|Δημοσθένη]] στο λόγο του κατά Λακρίτου (341 π.Χ), όπου αναφέρεται ότι ένα πλοίο που ταξίδευε στο Βορυσθένη ([[Δνείπερος|Δνείπερο]]) και την [[Κριμαία]] θα είχε ειδικό τόκο 22,5% στο γραμμάτιο που είχε υπογραφεί αν έφθανε στο [[Βόσπορος|Βόσπορο]] «πριν τον Αρκτούρο», δηλαδή πριν την «εώα επιτολή» του, περί τα μέσα Σεπτεμβρίου, αλλιώς 30%. Ο [[Βιργίλιος]] δύο φορές υπαινίσσεται τη δυσμενή του επίδραση στις αγροτικές εργασίες στον πρώτο τόμο των ''Γεωργικών'' του, και άλλοι σύγχρονοί του συγγραφείς επιβεβαίωναν τη «θυελλώδη» του φήμη. Σε κτυπητή αντίθεση, οι [[Πολυνησία|Πολυνήσιοι]] θαλασσινοί γνώριζαν τον Αρκτούρο από τους προϊστορικούς χρόνους ως '''Hokulea''', το «άστρο της χαράς», πολύ χρήσιμο αφού περνά από το [[ζενίθ]] στη [[Χαβάη]], όπως και ο [[Σείριος]] περνά από το ζενίθ στην [[Ταϊτή]]. Ο [[Ιπποκράτης]] περί το 460 π.Χ. τονίζει την επίδρασή του στο ανθρώπινο σώμα. Ο Αρκτούρος έχει ταυτισθεί παραδοσιακά στις αγγλικές μεταφράσεις της Βίβλου με τον αστέρα «`Εσπερο» που αναφέρεται στο βιβλίο ''Ιώβ'' της Παλαιάς Διαθήκης (κεφ.38, εδ.32, μετάφρ.των Εβδομήκοντα), αλλά πιθανότατα και εδώ υπονοείται η [[Μεγάλη Άρκτος]].
 
== Αστρονομικά δεδομένα ==
Η σύγχρονη Αστρονομία μας πληροφορεί ότι οΟ Αρκτούρος είναι ελαφρώς [[μεταβλητοί αστέρες|μεταβλητός αστέρας]], [[ερυθρός γίγαντας]] με ιδιότυπο φάσμα που περιέχει πολλές [[φασματικές γραμμές]] εκπομπής, και πλησιάζει το [[Ηλιακό Σύστημα]] με ταχύτητα 5,2 km/sec (χιλιόμετρα το δευτερόλεπτο), αλλά η συνολική του σχετική ταχύτητα ως προς αυτό είναι πολύ μεγαλύτερη, 122 km/sec, πράγμα που του δίνει πολύ μεγάλη [[ιδία κίνηση]]. Επειδή η μάζα του είναι παρόμοια της ηλιακής, ο Αρκτούρος μας δείχνει πώς περίπου θα μοιάζει ο [[Ήλιος]] όταν γεράσει. Είναι 110 φορές λαμπρότερος από τον σημερινό Ήλιο ([[απόλυτο μέγεθος]] -0,38) και 180 φορές στο [[υπέρυθρο]]. Αυτό οφείλεται στις μεγάλες του διαστάσεις, αφού η έκταση της επιφάνειάς του είναι 253 φορές μεγαλύτερη από την αντίστοιχη του Ηλίου μας. Η θερμοκρασία της επιφάνειάς του είναι 4000 °C, και αυτή υψηλή για ερυθρό γίγαντα (είναι μάλλον πορτοκαλί αστέρας).
 
== Παρατηρισιακά δεδομένα ==
Ο αστέρας φαίνεται ψηλά στον ελληνικό ουρανό τα ανοιξιάτικα βράδια. Εκτός από πολυάριθμες αναφορές σε έργα επιστημονικής φαντασίας, τον βρίσκουμε και στον τίτλο ενός τέτοιου μυθιστορήματος, του ''A Voyage to Arcturus'' ([[1920]]) του Βρετανού μυθιστοριογράφου David Lindsay.