Encyclopædia Britannica: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

[[Αρχείο:EB1 titlepage.gif|thumb|right|Η σελίδα τίτλου της πρώτης έκδοσης της ''EncyclopædiaΕγκυκλοπαίδειας BritannicaΜπριτάνικα''.]]

Η '''EncyclopædiaΕγκυκλοπαίδεια BritannicaΜπριτάνικα''' ([[Αγγλική γλώσσα|αγγλικά]]: Encyclopædia Britannica) είναι [[Αγγλικά|αγγλόφωνη]] [[εγκυκλοπαίδεια]] γενικού ενδιαφέροντος που εκδίδεται από την ιδιωτική εταιρεία [[Encyclopædia Britannica, Inc.]] Τα άρθρα της EncyclopædiaΕγκυκλοπαίδειας BritannicaΜπριτάνικα απευθύνονται σε ενήλικο μορφωμένο κοινό και συγγράφονται από προσωπικό που αποτελείται από περίπου 100 συντάκτες πλήρους απασχόλησης και πάνω από 4.000 ειδικούς συνεργάτες. Θεωρείται ευρέως ως η πλέον ακαδημαϊκή εγκυκλοπαίδεια.<ref name="kister_1994">{{cite book | last = Kister | first = KF | authorlink = Kenneth Kister | year = 1994 | title = Kister's Best Encyclopedias: A Comparative Guide to General and Specialized Encyclopedias | edition = 2nd | publisher = Oryx Press | location = Phoenix, AZ | isbn=0897747445}}</ref><ref name="sader_1995">{{cite book | last = Sader | first = Marian | coauthors = Lewis, Amy | year = 1995 | title = Encyclopedias, Atlases, and Dictionaries | publisher = R. R. Bowker (A Reed Reference Publishing Company) | location = New Providence, NJ | isbn = 0-8352-3669-2}}</ref>

Η BritannicaΜπριτάνικα είναι η παλαιότερη αγγλόφωνη εγκυκλοπαίδεια που εκδίδεται ακόμα.<ref name="EB_encyclopedia">{{cite encyclopedia | title = Encyclopedias and Dictionaries | encyclopedia = Encyclopædia Britannica | edition= 15^th edition | publisher = [[Encyclopædia Britannica, Inc.]] | year = 2007 | volume = 18 | pages = 257–286}}</ref> Πρωτοεκδόθηκε μεταξύ των [[1768]] και [[1771]] στο [[Εδιμβούργο]] της [[Σκωτία|Σκωτίας]] και γρήγορα αναπτύχθηκε σε δημοτικότητα και μέγεθος. Η τρίτη της έκδοση του [[1801]] ξεπερνούσε ήδη τους 21 τόμους.<ref name="kogan_1958">{{cite book | last = Kogan | first = Herman | year = 1958 | title = The Great EB: The Story of the Encyclopædia Britannica | publisher = The University of Chicago Press | location = Chicago | id = {{LCCN|58|00|8379}}}}</ref><ref name="encyclopedia_1954" /> Το ανερχόμενο κύρος της συνέβαλε στην προσέλκυση επιφανών συνεργατών, ενώ η 9η (1875-1889) και η [[11η έκδοση της EncyclopædiaΕγκυκλοπαίδειας BritannicaΜπριτάνικα|11η (1911)]] έκδοση θεωρούνται ορόσημο εγκυκλοπαίδειας για την ευρυμάθεια και τη λογοτεχνική τους τεχνοτροπία.<ref name="kogan_1958" /> Από την 11η εκδοσή της η BritannicaΜπριτάνικα σταδιακά συντόμευσε και απλοποίησε τα άρθρα της με σκοπό τη διεύρυνση του κοινού της στη [[Βόρειος Αμερική|Βόρειο Αμερική]].<ref name="kogan_1958" /> Το [[1933]] η EncyclopædiaΕγκυκλοπαίδεια BritannicaΜπριτάνικα έγινε η πρώτη εγκυκλοπαίδεια που απέκτησε πολιτική "συνεχούς αναθεώρησης", με την οποία η εγκυκλοπαίδεια επανεκδίδεται συνεχώς και κάθε άρθρο ανανεώνεται σε τακτική βάση.<ref name="encyclopedia_1954">{{cite encyclopedia | year = 1954 | title = Encyclopædia | encyclopedia = Encyclopædia Britannica | edition= 14^th edition}} Aside from providing an excellent summary of the ''Britannica's'' history and early spin-off products, this article also describes the life-cycle of a typical ''Britannica'' edition. A new edition typically begins with strong sales that gradually decay as the encyclopaedia becomes outdated. When work on a new edition is begun, word leaks out and sales of the old edition effectively stop, just at the time when the fiscal needs are greatest: a new editorial staff must be assembled, articles commissioned, etc. [[Elkan Harrison Powell]] identified this cyclic fluctuation of income as a key danger to the fiscal health of any encyclopaedia, one that he hoped to overcome with his innovative policy of continuous revision.</ref>

Η σημερινή 15η έκδοση διαθέτει μια μοναδική 3μερήτριμερή δομή: την 12τομη ''[[Micropædia]]'' σύντομων άρθρων (που δεν ξεπερνούν γενικά τις 750 λέξεις), την 17τομη ''[[Macropædia]]'' εκτενών άρθρων (τα οποία διαθέτουν από 2 εώς 310 σελίδες) και έναν τόμο ''[[Propædia]]'' που αποσκοπέι στο να δώσει ένα ιεραρχικό διάγραμμα της ανθρώπινης γνώσης. Η ''Micropædia'' χρησιμεύει για γρήγορη αναζήτηση και ως οδηγός για την ''Macropædia'', ενώ συνιστάται στους χρήστες να μελέτήσουν το διάγραμμα της ''Propædia'' για να κατανοήσουν το πλαίσιο ενός θέματος και για να βρουν άλλα, λεπτομερέστερα άρθρα.<ref name="propedia_preface">{{cite book | year = 2007 | title = The New Encyclopædia Britannica | edition= 15^th edition, ''[[Propædia]]''| pages = 5–8}}</ref> Το μέγεθος της BritannicaΜπριτάνικα έχει παραμείνει σχεδόν σταθερό τα τελευταία 70 χρόνια, με περίπου 40 εκατομμύρια λέξεις για μισό εκατομμύριο θέματα.<ref name="index_preface">{{cite book | year = 2007 | title = The New Encyclopædia Britannica | edition= 15^th edition, ''Index'' preface}}</ref> Αν και η έκδοση γίνεται από το 1901 από τις [[ΗΠΑ]], η BritannicaΜπριτάνικα έχει διατηρήσει την παραδοσιακή Βρετανική ορθογραφία.<ref name="kister_1994" />

Στην ιστορική της πορεία η BritannicaΜπριτάνικα έχει αντιμετωπίσει δυσκολίες να παραμείνει επικερδής—πρόβλημα που αντιμετωπίζουν πολλές εγκυκλοπαίδειες.<ref name="EB_encyclopedia" /> Τον Μάρτιο του 2012 ανακοινώθηκε η διακοπή της έντυπης έκδοσης, καθώς οι πωλήσεις της εταιρείας τα τελευταία χρόνια προέρχονταν κατά 85% από τις ηλεκτρονικές εκδόσεις.<ref>{{cite web | url=http://www.bbc.co.uk/news/business-17362698 | title=Encyclopaedia Britannica ends its famous print edition | accessdate=2012-03-14 | date=2012-03-14 | publisher=BBC News}}</ref> Κάποια άρθρα σε συγκεκριμένες προηγούμενες εκδόσεις έχουν δεχθεί κριτική ως ανακριβή, προκατειλημμένα ή ως γραμμένα από αναρμόδιους συντάκτες.<ref name="kogan_1958" /><ref name="burr_1911">{{cite journal | last = Burr | first = George L. | authorlink = George Lincoln Burr | year = 1911 | title = The Encyclopædia Britannica: A Dictionary of Arts, Sciences, Literature and General Information | journal = American Historical Review | volume = 17 | pages = 103–109 | doi = 10.2307/1832843}}</ref>

}}</ref> αν και οι ισχυρισμοί αυτοί έχουν αμφισβητηθεί από την διοίκηση της BritannicaΜπριτάνικα.<ref name="fatally_flawed">{{cite web

}}</ref> Παρόλες τις κριτικές αυτές η BritannicaΜπριτάνικα διατηρεί τη φήμη της ως αξιόπιστο εργαλείο έρευνας.

Το ιδιοκτησιακό καθεστώς της ''BritannicaΜπριτάνικα'' έχει αλλάξει πολλές φορές, από τον σκωτσέζο εκδοτικό οίκο A & C Black, τον Οράτιο Έβερετ Χούπερ, τον Σίαρς Ρέμπακ και τον Γουίλιαμ Μπέντον. Τωρινός ιδιοκτήτης της ''Encyclopædia Britannica, Inc.'' είναι ο [[Ζακί Σάφρα]], [[Ελβετία|ελβετός]] εκατομυριούχος ηθοποιός. Η πρόσφατη πρόοδος στην [[τεχνολογία της πληροφορίας]] και η άνοδος των ηλεκτρονικών εγκυκλοπαιδειών, όπως η [[Microsoft Encarta]] και η [[Wikipedia]] έχουν ρίξει την ζήτηση για έντυπες εγκυκλοπαίδειες.<ref>{{cite web | url = http://news.bbc.co.uk/1/hi/business/40033.stm | title = Encyclopaedia Britannica changes to survive | last = Day | first = Peter | date = 17 December 1997 | publisher = [[BBC News]] | quote = Sales plummeted from 100,000 a year to just 20,000. | accessdate = 2007-03-27}}</ref> Για να παραμείνει ανταγωνιστική η ''Encyclopædia Britannica, Inc.'' έχει τονίσει την φήμη και το κύρος της εγκυκλοπαίδειας, έχει μειώσει τις τιμές και το κόστος παραγωγής και έχει αναπτύξει ηλεκτρονικές εκδόσεις σε [[CD-ROM]], σε [[DVD]] και στον [[Παγκόσμιος Ιστός|παγκόσμιος ιστός]]. Παράλληλα, από τις αρχές της δεκαετίας του 1930 έχει προωθήσεις παράγωγα έργα αναφοράς.<ref name="encyclopedia_1954"/>

[[Αρχείο:EB1 titlepage.gif|thumb|right|Η σελίδα τίτλου της πρώτης έκδοσης της ''EncyclopædiaΕγκυκλοπαίδειας BritannicaΜπριτάνικα'']]

Η ''BritannicaΜπριτάνικα'' έχει εκδωθεί σε 15 επίσημες εκδόσεις με παραρτήματα πολλών τόμων στην 3η και στην 5η έκδοση (δείτε [[#Σύνοψη εκδόσεων|τον πίνακα]] παρακάτω). Στην ουσία η 10η έκδοση ήταν απλώς συμπλήρωση της 9ης, όπως και η 12η και η 13η ήταν συμπληρώματα της 11ης. Στην 15η έκδοση έγινε μαζική αναδιοργάνωση το 1985, εντούτοις η τρέχουσα ενημερωμένη έκδοση θεωρείται ακόμα 15η.

Καθόλη την ιστορία της, η ''BritannicaΜπριτάνικα'' είχε δύο σκοπούς: να είναι ένα εξαίρετο βιβλίο αναφοράς και να παρέχει εκπαιδευτικό υλικό για όσους επιθυμούν μελέτη.<ref name="EB_encyclopedia" /> Το 1974, η 15η έκδοση υιοθέτησε ένα τρίτο στόχο, να συστηματοποιήσει όλη την ανθρώπινη γνώση.<ref name="propedia_preface" /> Η ιστορία της ''BritannicaΜπριτάνικα'' μπορεί να χωριστεί σε πέντε κύριες περιόδους, που ορίζονται από μεγάλες αλλαγές στη διαχείριση ή από την αναδιοργάνωση της εγκυκλοπαίδειας.

Κατά την πρώτη περίοδο (1η-6η έκδοση, 1768-1826), την ''BritannicaΜπριτάνικα'' την διαχειρίζονταν οι αρχικοί ιδρυτές της, ο [[Colin Macfarquhar]] και ο [[Άντριου Μπελ]], καθώς και φίλοι και συγγενείς τους, όπως ο [[Τόμας Μπόναρ]], ο [[Τζόρτζ Γλέιγκ]] και ο [[Άρτσιμπαλντ Κόνσταμπλ]]. Η ''BritannicaΜπριτάνικα'' εκδόθηκε πρώτη φορά μεταξύ 1768 και 1771 στο [[Εδιμβούργο]] ως ''Encyclopædia Britannica, or, A dictionary of arts and sciences, compiled upon a new plan''. Θεωρούνταν συντηρητική αντίδραση στην προκλητική γαλλική ''[[Encyclopédie]]'' του [[Ντενί Ντιντερό]] (που εκδόθηκε το 1751-1766), η οποία με την σειρά της είχε επιρραστεί από την προηγούμενη [[Cyclopaedia, or Universal Dictionary of Arts and Sciences|Chambers Cyclopaedia]]. Η ''BritannicaΜπριτάνικα'' ήταν πρωτίστως σκωτσέζικη επιχείρηση, όπως άλλωστε συμβόλιζε το λογότυπο με το [[γαϊδουράγκαθο]], φυτικό έμβλημα της Σκωτίας. Η ίδρυση της εγκυκλοπαίδεια είναι μία από τις πλέον διαρκείς και διάσημες κληρονομιές του [[σκωτσέζικος διαφωτισμός|σκωτσέζικου διαφωτισμού]].<ref>{{cite book | last = Herman | first = Arthur | year = 2002 | title = How the Scots Invented the Modern World | publisher = Three Rivers Press | isbn = 978-0609809990}}</ref> Σε αυτή την περίοδο η ''BritannicaΜπριτάνικα'' εξελίχθηκε από 3τομο έργο (1η έκδοση) γραμμένο από ένα νεαρό συγγραφέα (Γουίλιαμ Σμέλι)<ref>{{cite encyclopedia |last=Krapp |first=Philip |coauthors=Balou, Patricia K. |year=1992 |title=Collier's Encyclopedia |volume=9 |pages=p. 135 |publisher=Macmillan Educational Company |location=[[New York City|New York]] |id= {{LCCN|91|0|61165}}}} The ''Britannica's'' 1st edition is described as "deplorably inaccurate and unscientific" in places.</ref> σε ένα εικοσάτομο έργο γραμμένο από πολυάριθμους συγγραφείς. Παρόλο που αρκετές άλλες εγκυκλοπαίδειες ανταγωνίζονταν την ''BritannicaΜπριτάνικα'', όπως η ''[[Rees's Cyclopaedia]]'' και η ''[[Encyclopaedia Metropolitana]]'' του [[Σάμιουελ Τέιλορ Κόλριτζ]], εν τέλει είτε χρεωκόπησαν είτε παρέμεινα ημιτελείς λόγω διαφωνιών ανάμεσα στους συντάκτες. Προς το τέλος της περιόδου, η ''Bratannica'' είχα αναπτύξει δίκτυο επιφανών συγγραφέων.

Στη σημερινή τελευταία έκδοση της BritannicaΜπριτάνικα συνέβαλαν πάνω από 4.000

* [http://www.1902encyclopedia.com/ Άρθρα και εικονογραφήσεις] από την 9η και 10η έκδοση της BritannicaΜπριτάνικα.

* [http://www.1911encyclopedia.org/ Σκαναρισμένη έκδοση] της περίφημης 11ης έκδοσης της BritannicaΜπριτάνικα.