Λάζαρος Τσάμης: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
μΧωρίς σύνοψη επεξεργασίας
Γραμμή 89:
Από τους Έλληνες οπλαρχηγούς τραυματίσθηκαν δύο, ο [[Ιωάννης Σεϊμένης]] και ο [[Εμμανουήλ Σκουντρής]]. Ο τελευταίος, μαζί με άλλους τρεις ελαφρά τραυματίες Έλληνες αντάρτες, μεταφέρθηκαν από τον Λάζαρο και τον Παπασταύρο στο σπίτι τους στο Πισοδέρι και νοσηλεύθηκαν πολλούς μήνες με θεράποντα ιατρό, τον [[Στέργιος Μάτσαλης|Στέργιο Μάτσαλη]] που έστειλε το Ελληνικό Προξενείο Μοναστηρίου. Στο Πισοδέρι την εποχή εκείνη υπηρετούσε, ως διοικητής του τούρκικου λόχου, ο Εμίν εφέντης (Emin efendi), [[Τουρκοκρητικοί|Τουρκοκρητικός]] στην καταγωγή, φίλος του Λάζαρου και φιλέλληνας. Όταν ήλθε στο Πισοδέρι ο Έλληνας Πρόξενος του Μοναστηρίου [[Κωνσταντίνος Δημαράς]], πήγε κρυφά στο σπίτι του Λάζαρου και του Παπασταύρου ο Εμίν (Emin} εφέντης για να χαιρετήσει τον Έλληνα Πρόξενο, που θα διανυκτέρευε εκεί. Κατά την αναχώρησή του από το σπίτι των αδελφών Τσάμη, ο παπά Σταύρος τον έμπασε σε ένα δωμάτιο όπου ήταν οι τέσσερις Κρήτες αντάρτες. Ο Εμίν εφέντης έμεινε μαζί τους ολόκληρο το βράδυ τραγουδώντας μαντινάδες.<ref name=Modis274> [[Γεώργιος Μόδης]], ''Ο Μακεδονικός Αγών και η νεώτερη Μακεδονική Ιστορία'', εκδ. Εταιρείας Μακεδονικών Σπουδών, Θεσσαλονίκη 1967, σ. 274</ref> Παρόλα αυτά, κάποιοι φρόντισαν για την μετάθεση του Εμίν εφέντη και αμέσως μετά τουρκικά αποσπάσματα έλεγξαν την κατοικία Τσάμη τρείς φορές έπειτα από ανώνυμες καταγγελίες. Ο Λάζαρος προσπάθησε και πέτυχε να αποκαταστήσει επαφή με τον νέο διοικητή της τουρκικής φρουράς Πισοδερίου, τον Εκρέμ εφέντη (Ekrem efendi). Το αποτέλεσμα της "''προσέγγισης''" ήταν να αφήνει ο καπετάν [[Δημήτριος Νταλίπης]], τέσσερις χρυσές τουρκικές λίρες κάθε πρώτη του μηνός στην κουφάλα μιας γέρικης [[Οξιά|οξιάς]] στη Μονή της Αγίας Τριάδας, για να τον δωροδοκίσει.<ref> [[Γεώργιος Μόδης]], ''Ο Μακεδονικός Αγών και η νεώτερη Μακεδονική Ιστορία'', εκδ. Εταιρείας Μακεδονικών Σπουδών, Θεσσαλονίκη 1967, σ. 283</ref>
 
Την συνάντηση του Λάζαρου με τον Παύλο Μελά, αυτή τη φορά στη Μακεδονία, περιέγραψε ο Παύλος Μελάς στην σύζυγό του [[Ναταλία Μελά]] σε επιστολή του`''.. Νάτα μου ήλθαν οι προεστοί από το Πισοδέρι, συγκινημένοι μας φιλούν. Πόσον ενθουσιασμόν κρύβουν εις τα στήθη των αυτοί οι πατριώται...''.<ref> Άγγελος Κ. Ανεστόπουλος, ''Mακεδονικός Αγών 1903-1908'', Θεσσαλονίκη 1965,τόμος Α', σ. 51 </ref> Αναφέρεται ότι ο Παύλος Μελάς είχε αποστείλει ευχαριστήριες επιστολές με τις φωτογραφίες της οικογένειάς του προς τους αδελφούς Τσάμη, ενώ οι τελευταίοι έτρεφαν μεγάλη εκτίμηση στο πρόσωπό του.<ref name=Todorova217218/> Στις [[19 Οκτωβρίου]] [[1904]], αμέσως μετά την είδηση του θανάτου του Παύλου Μελά, αναχώρησε εσπευσμένα για το χωριό Ανταρτικό (Ζέλοβο), όπου συνάντησε τους επιζώντες της ομάδας του Παύλου Μελά και παρέλαβε από τον [[Νικόλαος Πύρζας|Λάκη Πύρζα]] όλα τα εμπιστευτικά έγγραφα που έφερε μαζί του ο Παύλος Μελάς, που θα μπορούσαν να εκθέσουν την Ελληνική Κυβέρνηση, και τα μετέφερε στο Μοναστήρι, όπου τα παρέδωσε στο Ελληνικό Προξενείο. Ο αδελφός του ιερέας Σταύρος Τσάμης, [[Τάφος|ενταφίασε]] κρυφά την κεφαλή του Παύλου Μελά στο [[Ιερό Βήμα|ιερό βήμα]] του ναού της [[Αγία Παρασκευή Πισοδερίου|Αγίας Παρασκευής Πισοδερίου]].<ref>{{en}}Douglas Dakin, ''The Greek Strugle in Macedonia (1897 – 1913)'', εκδ. Institute for Balkan Studies, Θεσσαλονίκη 1966, σ. 191 </ref> Λίγες ημέρες αργότερα ο Παπασταύρος εξομολογείται στον αδελφό του Λάζαρο την δεύτερη ταφή της κεφαλής του Παύλου Μελά, αυτή τη φορά κάτω από το [[Ιερό Βήμα]] της εκκλησίας τηςτου ΑγίαςΑγίου ΠαρασκευήςΧαράλαμπου. Το μυστικό της δεύτερης ταφής γνώριζαν μόνον τρία άτομα.<ref> Αντιγόνη Τσάμη, ''Σύντομο οδοιπορικό του Παύλου Μελά στη Μακεδονία το 1904'', εκδ. ΤΕΔΚ Νομού Φλώρινας, Φλώρινα 2010, σ. 36</ref>
 
Στις [[30 Νοεμβρίου]] [[1904]], ο Λάζαρος συμμετείχε μαζί με 25 Πισοδερίτες εθελοντές,<ref name=Modis274/> σε άλλη νικηφόρα μάχη στο Ανταρτικό που έδωσαν οι καπετάνιοι [[Γεώργιος Κατεχάκης]], [[Ευθύμιος Καούδης]] και Παύλος Γύπαρης , με πολυάριθμο Βουλγαρικό σώμα υπό την αρχηγία των Μήτρο Βλάχο και Αθάνας Καρσάκωφ. Κατά την διάρκεια της μάχης, κατέφτασε τουρκικό απόσπασμα και τραυματίσθηκε ο οπλαρχηγός Παύλος Γύπαρης. Το ένοπλο σώμα του Γύπαρη, καταδιωκόμενο από το τουρκικό απόσπασμα κατέφυγε στο πυκνό δάσος γύρω από την [[Μονή Αγίας Τριάδας Πισοδερίου|Μονή Αγίας Τριάδας Πισοδερίου]], όπου το συνάντησαν ο Λάζαρος και ο αδελφός του παπά Σταύρος και οργάνωσαν την διαφυγή του. Ο οπλαρχηγός Παύλος Γύπαρης περιέγραψε σε [[μαντινάδα]] του το επεισόδιο ως εξής:<ref> [[Παύλος Γύπαρης]], ''Οι Πρωτοπόροι του Μακεδονικού Αγώνα'', Αθήνα 1962, σ. 190</ref>