Μαρσρούτκα: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

"Δρομολογημένα ταξί" εισήχθησαν στην [[Μόσχα]] για πρώτη φορά στην [[ΕΣΣΔ]] στην δεκαετία του 1930 και πραγματοποιούνταν με τις λιμουζίνες ''ZiS-101'' και ''ZiS-110''. Σε αντίθεση με τα συνηθισμένα ταξί που χρησιμοποιούν ταξίμετρο, τα κόμιστρα των δρομολογημένων ταξί καθορίζονταν ανά ζώνη, όπως στα τράμτραμ, τα λεωφορεία και τα τρόλλεϋ. Το κόμιστρο είναι μικρότερο από ένα συνηθισμένο ταξί, αλλά υψηλότερο από τα μέσα μαζικής μεταφοράς. Σε αντίθεση με τα συνηθισμένα ταξί όπου ο επιβάτης μπορεί να απολαύσει μια ιδιωτική διαδρομή, το δρομολογημένο ταξί επιβιβάζει και αποβιβάζει επιβάτες σε όλη την διαδρομή του.

Στην διάρκεια του [[Μεγάλος Πατριωτικός Πόλεμος|Μεγάλου Πατριωτικού Πολέμου]], καθώς τα αυτοκίνητα ήταν αναγκαία για τον Στρατό, οι υπηρεσίες των δρομολογημένων ταξί διακόπηκαν. Και μόνο στην δεκαετία του 1950 αυτές επαναεισήχθησανεπανεισήχθησαν στις περισσότερες πόλεις που τις είχαν πριν τον πόλεμο. Τα αυτοκίνητα ''GAZ-12'' χρησιμοποιήθηκαν ευρέως για τον σκοπό αυτόν μέχρι τα μέσα της δεκαετίας του 1960.

Η '''GAZelle''' στάθηκε μεγάλη επιτυχία. Ήταν φτηνό, εύκολο στην επισκευή, και φιλικό για μίσθωση επιβατικό μινιμπάς με μια χωρητικότητα 12 θέσεων επιβατών. Ήταν ακριβώς αυτό που χρειαζόταν οι επιχειρηματίες. Μια αρχική επένδυση περί τα US$8,000 μπορούσε να αποσβεσθείαποσβεστεί σε λιγότερο από έναν χρόνο με λίγη τύχη, κι έτσι πολλοί ανεξάρτητοι επιχειρηματίες μπήκαν στην αγορά, καθώς και κάποιες μεγαλύτερες εταιρείες. Την περίοδο εκείνη, άδεια ειδικότερα για δημόσιες μεταφορές δεν απαιτούνταν. Το όχημα μόνο έπρεπε να περνά ετήσιους ελέγχους ασφαλείας , που ήταν σχετικά εύκολοι, καθώς οι τοπικές αρχές εμπιστεύονταν τα αυτοκίνητα της GAZ. Επιπλέον, η GAZelle μπορούσε εύκολα να μετατραπεί για να κινείται με [[φυσικό αέριο]].

Το κίνητρο για τους επιβάτες των δρομολογημένων ταξί θεωρείται επισήμως ότι είναι μια πιο γρήγορη μετακίνηση με συνθήκες μικρότερου συνωστισμού σε σχέση με τα συνηθισμένα μέσα μεταφοράς. Τα δρομολόγια των ταξί που διασχίζουν την πόλη από το ένα άκρο ως το άλλο είναι τις περισσότερες φορές ο πιο γρήγορος τρόπος για να ταξιδέψεις μέσα στην πόλη. Επιπλέον, η κατάρευσηκατάρρευση των δημοτικών συγκοινωνιών σε πολλές πόλεις είχε ως αποτέλεσμα να είναι εντελώς αδύνατες η μεταφορές χωρίς την βοήθεια της μαρσρούτκας.

Στο [[Κίεβο]], στην Ουκρανία, το Bogdan van είναι το πιο συνηθισμένο δρομολογημένο ταξί το οποίο μπορεί να βρεθεί να κάνει δρομολόγια γύρω από την πόλη, ενώ το βαν Etalon χρησιμοποιείται σε δρομολόγια με χαμηλότερη επιβατική κίνηση. Στο Κίεβο, η Μαρσρούτκα είναι πιο δημοφιλής και το κόμιστρο είναι λίγο πιο ακριβό από το κανόνικοκανονικό δημόσιο λεωφορείο. Η επιβίβαση εκτός στάσεων είναι δυνατή, αλλά γενικότερα επαφίεται στην τελική απόφαση του οδηγού (NB: Η Κρατική Επιθεώρηση Οχημάτων (ДАІ) δεν επιτρέπει την επιβίβαση στα οχήματα εκτός στάσεων στα δρομολόγια εντός πόλης). Στις μαρσρούτκες στο Κίεβο δεν χρειάζεται διάτρηση των εισιτηρίων αν και ο επιβάτης μπορεί να ζητήσει ένα εισιτήρια ότι πληρώνει το κόμιστρο, αλλά δεν υπάρχει προσωπικό που κάνει περιοδικούς ελέγχους των εισιτηρίων όπως στα κανονικά λεωφορεία (αν και το διατρητικό μηχάνημα υπάρχει ακόμα). Έξω από το Κίεβο δεν είναι ασυνήθιστο να βρει κάποιος Μαρσρούτκες που είναι ευρωπαϊκά μινιμπάς από δεύτερο χέρι ή τροποποιημένα βαν. Συχνά έχουν ακόμα επάνω όλες τις επιγραφές που διαφημίζουν την επιχείρηση του προηγούμενου ιδιοκτήτη τους.

Στην [[Ρουμανία]], όπου ονομάζονται "μάξι-τάξι" ή "caşcarabeta"{{Fact|date=April 2009}}, οι μαρσρούτκες ανταποκρίθηκαν στην ανάγκη για οικονομική δημόσια συγκοινωνία σε μια εποχή που κάποιες τοπικές αρχές κατάργησαν τα συλλογικά συστήματα ιδιοκτησίας των λεωφορείων και των τρόλεϋ. Στο [[Βουκουρέστι]], υπήρχαν ελάχιστες συγκοινωνίες με το κέντρο της πόλης τα τελευταία κομμουνισμού και στην δεκαετία του 1990{{Fact|date=April 2009}}. Η έκρηξη των ιδιωτικών μεταφορών ήλθε το 2003 όταν η κρατική εταιρεία RATB έχασε το δικαίωμα να διατηρήσει τα υπεραστικά της λεωφορεία που συνδεάνσυνέδεαν την κυρίως πόλη με τα γύρω χωριά, και οι μαρσρούτκες αντικατέστησαν τα λεωφορεία. Στο ''Galaţi'', ήδη από τη δεκαετία του 1990, οι περισσότερες από τις τοπικές δημόσιες συγκοινωνίες γινόταν από μαρσρούτκες που ανήκαν σε ιδιωτικές εταιρείες, που μπορούσαν να σταματούν οπουδήποτε στον δρόμο για επιβάτες εφόσον ο οδήγος το θεωρούσε ασφαλές. Στην ακτή της Μαύρης Θάλασσας, είναι πολύ συνηθισμένο να ταξιδεύει κανείς από την [[Κωστάντζα]] ή την ''Mangalia'' προς τα θέρετρα με μια μαρσρούτκα, ιδίως προς εκείνα όπου οι στάσεις του τραίνου είναι μακρυά από την θάλασσα και από τα τουριστικά καταλύματα.

Στην [[Σόφια]] το σύστημα συγκοινωνιών της Μαρσρούτκα αναπτύχθηκε με θαυμαστό τρόπο και υπάρχει από τα τέλη της δεκαετίας του 1980 προσφέροντας πολλά δρομολόγια που διέρχονται από το κέντρο της πόλης, συνδέοντας την με τα προάστειαπροάστια και τα κοντινά χωριά. Ο στόλος της Σόφιας περιλαμβάνει μοντέλα όπως το ''Peugeot Boxer'', το ''Citroen Jumper'', το ''Ford Transit'', το ''Iveco Daily'' και το ''Renault Master''. Άλλες πόλεις έχουν αναπτύξει ένα παρόμοιο σύστημα και μοντέλα διαθέσιμα για να εναλλάσονταιεναλλάσσονται από πόλη σε πόλη.

Όπως και οι δημόσιες συγκοινωνίες, έτσι και οι Μαρσρούτκες διεξάγονται σε πολλά δρομολόγια γύρω από την πόλη και έχουν ένα καθορισμένο κόμιστρο (1.50 [[λεβ]] στην Σόφια, ισοδύναμο με [[ευρώ|€]]0.75 το 2008). Το κόμιστρο πληρώνεται στην είσοδο. Οι Μαρσρούτκες δεν είναι υποχρεωμένες να σταματούν οπουδήποτε στον δρόμο, αν και υπάρχουν κάποια δημοφιλή σημεία που το κάνουν. Πολλές φορές τους ζητείται να σταματήσουν και να πάρουν επιβάτες όπως γίνεται με τα ταξί. Η αποβίβαση κανονίζεται με τον οδηγό, συχνά απλώς με το που σηκώνεται κάποιος και πλησιάζει την πόρτα. Μερικές φορές ο οδηγός θα ζητήσει την συναίνεση των επιβατών προκειμένου να παρακάμψει το προακαθορισμένοπροκαθορισμένο δρομολόγιο για να αποφύγει την κυκλοφορική συμφόρηση ή έργα που γίνονται στους δρόμους.

Το χρώμα τους είναι συνήθως άσπρο, αν και μπορεί να διαφέρει, και είναι συχνά εν μέρει καλυμένεςκαλυμμένες με [[διαφήμιση|διαφημίσεις]]. Σε τοπικό επίπεδο φημίζονται για τις κακές οδηγικές συνήθειες των οδηγών τους. Μόνο στην Σόφια υπάρχουν 50 γραμμές για μαρσρούτκες^{[http://www.sofiadnes.com/modules.php?m=guide&cat=82&sp=5]}, όπου τα δρομολόγια διενεργούνται από ξεχωριστές ιδιωτικές εταιρείες. Περί τα 10 δρομολόγια υπάρχουν στην [[Φιλιππούπολη]].^{[http://www.plovdiv.bg/index.php?option=com_content&task=view&id=186&Itemid=310]}

Οι τιμές των εισιτηρίων στις 12 Μαρτίου του 2009 κυμαίνονταν από 0.40 εώς 0.50 λάτ λεττονίας, ανάλογα με το ποία εταιρεία χρησιμοποιεί ο επιβάτης. Υπάρχουν 3 εταιρείες με μαρσούτκες στηνστη Λεττονία: η KORT, η Blands και η RTP.

Στην [[Εσθονία]], οι μαρσρούτκες χρησιμοποιούνται ευρέως στις πόλεις [[Ταλίν]] και [[Τάρτου]]. Στην περίπτωση του Ταλίν χρησιμοποιούνται κυρίως για την σύνδεση της πόλης με άλλες μικρές πόλεις, όπου πολλοί άνθρωποι έχουν αυτοκίνητα και η ζήτηση για δημόσιες συγκοινωνίες είναι χαμηλότερη, αν και τακτικές αναχωρήσεις είναι πολύ χρήσιμες. Αργά το απόγευμα το κόμιστρα μπορεί να είναι ακριβότερα επειδή τα τοπικά τραίνα και άλλα μέσα συγκοινωνίας δεν κυκλοφορούν πλέον. Το βράδυ επίσης οι μαρσρούτκες είναι καλή επιλογή για τα προάστια όπου τα λεωφορεία σταματούν γύρω στα μεσάνυχτα αλλά κάποιες μαρσρούτκες συνεχίζουν τα δρομολόγια μια ή δύο ώρες αργότερα. Οι Μαρσρούτκες χρησιμοποιούνται ευρέως και στο Τάρτου σε όλα τα δρομολόγια και έχουν πολύ καλύτερη λειτουργία επειδή ο πληθησμόςπληθυσμός του πόλης είναι μόλις το ένα τέταρτο του Ταλίν.

Στην Κεντρική Ασία (τουλάχιστον στο [[Ουζμπεκιστάν]], το [[Καζακστάν]] και στην [[Κιργιζία]]), επιτρέπονται όρθιες θέσεις στις μαρσρούτκες. Πράγματι, οι οδηγοί συχνά ενθαρρύνουν του επιβάτες να επιβιβαστούν και να στοιβαχθούνστιβαχτούν μαζί μέχρι να μην υπάρχει καθόλου χώρος για άλλον επιβάτη στο βαγόνι. Υπό αυτήν την περίσταση, μόλις ένας επιβάτης βγει από την μαρσρούτκα, ο οδηγός θα σταματήσει σε αναζήτηση άλλων και θα τους επιτρέψει την επιβίβαση μέχρι το όχημα να ξαναγεμίσει. Η επιβίβαση μπορεί να γίνεται στις στάσεις των λεωφορείων, αλλά συνήθως σταματούν και σε άλλα σημεία, και συχνά δεν σταματούν στις στάσεις λεωφορείων εκτός αν ένας επιβάτης ζητήσει να αποβιβαστεί ή ένας υποψήφιος επιβάτης κάνει σήμα προς την μαρσρούτκα. Οι επιβάτες μπορεί να ζητήσουν αποβίβαση σε οποιοδήποτε σημείο, αλλά μπορεί να περιμένουν μέχρι ο οδηγός να κρίνει πότε είναι βολικό να σταματήσει.

Η συνηθισμένη τιμή για το κόμιστρο στο [[Μπισκέκ]] είναι 8 [[Σομ της Κιργιζίας|Σομ]], και δεν υπάρχουν μετεπιβιβάσεις. Σε μερικά δρομολόγια μπορεί να χρεώνουν έως 15 σομ ανά κόμιστρο, όπως για διαδρομή για το ''Dordoy Bazaar'', που βρίσκεται στα προάστειαπροάστια της πόλης. Στο [[Αλμάτι]] του Καζακστάν, στις [[3 Ιανουαρίου]] [[2008]], το εισιτήριο του λεωφορείου αυξήθηκε από τα 40 [[τένγκε]] στα 60. Η διακύμανση των τιμών στην Κεντρική Ασία, εξαρτάται από το μέγεθος της πόλης, το κόστος της ζωής τοπικά, την απόσταση που καλύπτει το δρομολόγιο, και την πολιτική της κυβέρνησης για τις συκοινωνίεςσυγκοινωνίες.