Κάστα: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων
Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
μ διευκρ. εισαγωγή |
μ Αναμορφ. |
||
Γραμμή 1:
Με τον όρο '''κάστα''' περιγράφεται ο θεμελιώδης θεσμός της [[κοινωνία|κοινωνικής]] οργάνωσης και διάρθρωσης της [[Ινδία|Ινδίας]]. Ο όρος προέρχεται εκ της λατινικής λέξης "''castus''", που σημαίνει καθαρός, αμόλυντος, χωρίς αναμείξεις. Στην απλούστερη μορφή του ο όρος ταυτίζεται με το χρώμα του δέρματος, που αποτελεί και το βασικό στοιχείο της ινδικής κοινωνικής ταξινόμησης.
== Γενικά ==
Το σύστημα στην πληρέστερη ανάπτυξή του απαντάται στον [[Ινδουισμός|ινδουισμό]], αν και ανάλογες μορφές υπάρχουν στον [[Ισλάμ|ισλαμισμό]], στον χριστιανισμό, τους [[Σιχισμός|Σιχ]] και άλλες [[θρησκεία|θρησκευτικές]] ομάδες στην Ν. [[Ασία]]. Είναι αρχαίος θεσμός-πυρήνας της ινδουιστικής κοινωνίας επί δύο χιλιετίες και αναπτύχθηκαν όχι μόνο περίπλοκα συστήματα και πρακτικές, αλλά και μία περίπλοκη θεωρία που τις ερμηνεύει και τις αιτιολογεί. Το θεωρητικό υπόβαθρο έχει απωλέσει την αρχική του σημασία και δύναμη, ωστόσο πολλές από τις πρακτικές του ισχύουν έως και σήμερα<ref>Dumont L. (1980) H''omo Hierarchicus: The Caste System and its Implications'', Chicago: University of Chicago Press</ref>.
Η λέξη κάστα στην [[Σανσκριτική γλώσσα|Ινδική]] αποδίδεται ως ''βάρνα'' ή ''τζατί''. Η [[λέξη]] ''βάρνα'' υποδεικνύει ένα ιδανικό μοντέλο, έναν τρόπο σχεδιασμού της κοινωνίας, ενώ η λέξη ''τζατί'' αναφέρεται στις πραγματικές κοινωνικές ομάδες με τις οποίες ταυτίζονται οι άνθρωποι και στη βάση των οποίων αλληλεπιδρούν. Οι βάρνα είναι μόνον τέσσερεις από αρχαιοτάτων χρόνων: ''[[Βραχμάνος|μπραχμάν]]'', ''[[κσατρίγια]]'', ''[[βάισυα]]'' και ''[[σούντρα]]''. Οι τζατί είναι πολλές στον αριθμό και συχνά εσωτερικά διασπασμένες. Αν και διαφέρουν από [[θρησκεία]] σε θρησκεία και άλλαξαν πολλές φορές την ταυτότητά τους, συνεχίζουν να ασκούν επίδραση στους Ινδούς<ref>Alan Barnard - Jonathan Spencer (eds), ''Encyclopedia of Social and Cultural Anthropology'', New York, USA, 138.</ref>
== Παρατηρήσεις ==
Πολλές φορές όμως ο όρος χρησιμοποιείται καταχρηστικά για να υποδείξει κοινωνικές διακρίσεις, η έντονο κοινωνικό αποκλεισμό των κατωτέρων βεβαίως τάξεων και όχι των ανωτέρων. Υπό την αντίληψη αυτή των "έγχρωμων καστών", η χρήση του όρου από τους Δυτικούς προχώρησε και στην [[φυλή|φυλετική]] διάκριση υπεροχής όπως στις [[ΗΠΑ]] τη Νότια Αφρική και άλλες χώρες.
== Αναφορές ==
| |||