Πρωτεύοντα: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

'''Πρωτεύον''' ονομάζεται κάθε μέλος της βιολογικής [[τάξη (βιολογία)|τάξης]] '''Πρωτεύοντα''' (Primates), της ομάδας που περιλαμβάνει τους [[προσιμιίδες]] (στους οποίους συγκαταλέγονται οι [[λεμούριος|λεμούριοι]], οι [[λόρις]], οι [[γαλάγος|γαλάγοι]] και οι [[τάρσιος|τάρσιοι]]) και τους [[σιμιίδες]] ([[μαϊμού]]δες και [[πίθηκος|πίθηκοι]]).<ref name="Goodman2">{{cite journal | journal= Journal of Molecular Evolution | year= 1990 | volume= 30 | pages= 260–266 | title= Primate evolution at the DNA level and a classification of hominoids | author= Goodman, M., Tagle, D. A., Fitch, D. H., Bailey, W., Czelusniak, J., Koop, B. F., Benson, P. & Slightom, J. L. | doi= 10.1007/BF02099995 | pmid= 2109087 | issue= 3}}</ref> Με εξαίρεση τους [[Homo|ανθρώπους]], οι οποίοι κατοικούν σε όλες τις ηπείρους της Γης,{{Ref label|continent|α|α}} τα περισσότερα πρωτεύοντα ζουν σε τροπικές ή υποτροπικές περιοχές της Αμερικής, της Αφρικής και της Ασίας.<ref name="britannica">{{cite encyclopedia | title = Primate | encyclopedia = Encyclopædia Britannica Online | publisher = Encyclopædia Britannica, Inc. | year = 2008 | url=http://www.britannica.com/EBchecked/topic/476264/primate | accessdate=2008-07-21}}</ref> Ορισμένα από τα πρωτεύοντα που έχουν ελλείψειεκλείψει είναι ο ''[[Αρχαιοΐντρις]]'' (ένας λεμούριος μεγαλύτερος από τον ασημόρραχο γορίλα) και οι οικογένειες [[Βραδύποδες λεμούριοι|Παλαιοπροπιθηκίδες]] και [[Αρχαιολεμουρίδες]].<ref name="britannica" /> Τα πρωτεύοντα ποικίλουν σε μέγεθος, από τον [[Microcebus berthae|λεμούριο ποντικό της Μαντάμ Μπερθ]] των 30 γραμμαρίων, μέχρι τον [[Ορεινός Γορίλας|Ορεινό Γορίλα]] των 200 κιλών. Σύμφωνα με απολιθώματα που έχουν εντοπιστεί, πρόγονοι των πρωτευόντων πιθανότατα έζησαν 65 εκατομμύρια χρόνια πριν κατά την ύστερη [[Κρητιδική περίοδος|Κρητιδική]] περίοδο. Το παλαιότερο γνωστό πρωτεύον βάσει των απολιθωμάτων που έχουν βρεθεί μέχρι σήμερα ήταν ο [[Πλησιαδάπης]] που έζησε 55-58 εκατομμύρια χρόνια πριν, κατά την ύστερη [[Παλαιόκαινος εποχή|Παλαιόκαινο]] εποχή.<ref name=ChatterjeeEtal2009>{{Cite journal|year=2009 |author=Helen J Chatterjee, Simon Y.W. Ho, Ian Barnes & [[Κόλιν Γκρόουβς|Colin Groves]] |title=Estimating the phylogeny and divergence times of primates using a supermatrix approach |journal=BMC Evolutionary Biology |volume= 9 |page= |doi=10.1186/1471-2148-9-259|pmid=19860891|pages=259|pmc=2774700|postscript=<!--None-->}}</ref> Έρευνες πάνω στο [[μοριακό ρολόι]], υποδεικνύουν πως ο διαχωρισμός των πρωτευόντων ίσως έγινε πολύ παλαιότερα, πιθανότατα κατά τη μέση-Κρητιδική, 85 εκατομμύρια χρόνια πριν.<ref name=ChatterjeeEtal2009/>