Άλωση της Τριπολιτσάς: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων
Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
Χωρίς σύνοψη επεξεργασίας |
|||
Γραμμή 16:
| απώλειες2 = από διάφορες πηγές μεταξύ 6.000 και 32.000 άμαχοι + 8.000 περίπου ενόπλων μετά τη φυγή των Αρβανιτών
}}
'''Άλωση της Τριπολιτσάς''', '''σφαγή της Τριπολιτσάς'''<ref>Οι Έλληνες επαναστατημένοι σφαγίασαν του μουσουλμάνους χωρίς να λαμβάνουν υπόψιν τους φύλο ή ηλικία, καθώς πίστευαν ότι δεν υπάρχει χώρος για μουσουλμάνους σε μια ανεξάρτητη Ελλάδα. Βλ 1. Nations, Nationalism, and Violence in the Balkans, DOI:10.1093/acprof:oso/9780199299058.003.0001 σ. 16 στο Mark Biondich, ''The Balkans: Revolution, War, and Political Violence since 1878''.</ref><ref>[http://books.google.gr/books?id=h5_tSnygvbIC&pg=PA1139&lpg=PA1139&dq=massacre+of+tripolitsa&source=bl&ots=XZWltgLw6L&sig=CoIKVIqCTZ3V_AQaZ5TSOU2s4hg&hl=el&sa=X&ei=LUnoUL-RKsb44QShnYGoDQ&ved=0CFQQ6AEwBDgK#v=onepage&q=massacre%20of%20tripolitsa&f=false Spencer C. Tucker (Editor) ''A Global Chronology of Conflict: From the Ancient World to the Modern Middle East'', ISBN 1851096671, σ. 1139.</ref> ή '''Απελευθέρωση της Τριπολιτσάς'''<ref>[http://www.giorgos-katralis.gr/anouncements/010_en.pdf Katralis F. George, Symphonic work for Orchestra, No. 37 (Musical representation of the Liberation of Tripolitsa)]</ref><ref>[http://neoskosmos.com/news/el/node/26606 Αλεξόπουλος Δημήτριος (2012) "191η Επέτειος της Απελευθέρωσης της Τριπολιτσάς".]</ref><ref>[http://arkadiko.blogspot.gr/2009/10/blog-post_14.html Κωστάρας Ι. Νίκος (2009) Η Απελευθέρωση της Τριπολιτσάς, Αρκαδικό Βήμα.]</ref> ονομάζεται ΄στη νεότερη ελληνική ιστορία η κατάληψη της πόλης της [[Τρίπολη Αρκαδίας|Τρίπολης]] στις [[23 Σεπτεμβρίου]] [[1821]], έξι μήνες μετά από την έναρξη της [[Ελληνική Επανάσταση του 1821|Επανάστασης του 1821]]. Η η πόλη κατελήφθη από τον άτακτο στρατό των Ελλήνων κάτω από την αρχηγία του [[Θεόδωρος Κολοκοτρώνης|Θεόδωρου Κολοκοτρώνη]] και η σφαγή μεγάλου αριθμού [[Τουρκία|Τούρκων]] αλλά και των [[Εβραίοι|Εβραίων]] κατοίκων της που ακολούθησε αμέσως μετά. Σύμφωνα με άρθρο της ''Le Constitutionnel'' είχε προηγηθεί δολοφονία των Ελλήνων ομήρων που κρατούσαν οι Τούρκοι στην πόλη..<ref>[http://gallica.bnf.fr/ark:/12148/bpt6k6503884/f2.image Εφημερίδα Le Constitutionnel (Γαλλία) , 18 Δεκ. 1821, σελ. 2, αριστ. στήλη.) </ref>
Η πολιορκία (από τις αρχές Ιουνίου 1821) και η άλωση (23 Σεπεμβρίου 1821)<ref>κατά το Ιουλιανό ημερολόγιο</ref> της Τριπολιτσάς αποτέλεσαν καθοριστικό σταθμό στην πορεία της Ελληνικής Επανάστασης, δεδομένου ότι είχαν ως αποτέλεσμα την σταθεροποίησή της και την επικράτηση των Ελλήνων σε όλη την Πελοπόννησο, πλην ορισμένων φρουρίων.
Η άλωση της Τριπολιτσάς
Η επιτυχία οφείλεται στην διορατικότητα και την επιμονή του [[Θεόδωρος Κολοκοτρώνης|Θεόδωρου Κολοκοτρώνη]], ο οποίος κατόρθωσε να πείσει οπλαρχηγούς και προεστούς για την αναγκαιότητα της κατάληψης της πρωτεύουσας της Πελοποννήσου, και την προετοίμασε με τις νίκες στο [[Βαλτέτσι]], στα Δολιανά και στην [[μάχη της Γράνας]].
Την άλωση της πόλης ακολούθησε φοβερή σφαγή του οθωμανικού και εβραϊκού πληθυσμού, δεινή λεηλασία και ολοκληρωτική καταστροφή.
Γραμμή 37 ⟶ 41 :
Πριν ακόμη εκραγεί η Επανάσταση είχαν έλθει στην Τριπολιτσά αρκετοί αρχιερείς και προεστοί, ύστερα από διαταγή των Τούρκων οι οποίοι είχαν πληροφορίες για την σχεδιαζόμενη εξέγερση, με κάποια πρόφαση διοικητικών ρυθμίσεων.<ref>Τρικούπης Α΄ 52</ref> Έμειναν εκεί ως όμηροι σε όλο το διάστημα της πολιορκίας, υπό μαρτυρικές συνθήκες διαβίωσης.
Εντός των τειχών βρίσκονταν συγκεντρωμένοι περισσότεροι από τριάντα χιλιάδες άμαχοι Τούρκοι, Εβραίοι καθώς και αρκετές χιλιάδες ενόπλων. Όταν η κατάσταση των πολιορκημένων έγινε δύσκολη από την έλλειψη τροφίμων αλλά και από τις συνεχόμενες ήττες των τουρκικών στρατευμάτων σε μάχες στο [[Λεβίδι]], στο [[Μάχη του Βαλτετσίου|Βαλτέτσι]],στη [[Μάχη της Γράνας|Γράνα]] και στα [[Μάχη των Δολιανών|Δολιανά]] <ref>Σύγχρονος Εγκυγκλοπαίδεια Ελευθερουδάκη,τόμος 23ος,σελ 282</ref> και διαφαινόταν η κατάληψή της, ορισμένοι από αυτούς άρχισαν ιδιωτικές διαπραγματεύσεις με τους πολιορκητές για την ασφαλή έξοδό τους από την πολιορκημένη πόλη. Μέχρι την τελευταία στιγμή, οι πλουσιότερες οικογένειες προσέγγιζαν οπλαρχηγούς και με το κατάλληλο αντίτιμο εξαγόραζαν την προστασία τους φεύγοντας από την Τριπολιτσά, αρκετοί με τα κινητά τους υπάρχοντα. Ο Raybaud αναφέρει χαρακτηριστικά ότι οι Μαυρομιχαλαίοι, η [[Λασκαρίνα Μπουμπουλίνα|Μπουμπουλίνα]], ο Κολοκοτρώνης και οι υπόλοιποι οπλαρχηγοί κατάφεραν να κάνουν περιουσίες μέσα σε λίγες μέρες με αυτές τις "κατάπτυστες δοσοληψίες"<ref>[http://anemi.lib.uoc.gr/metadata/e/a/6/metadata-71-0000052.tkl# Raybaud, Louis Maxime,1760-1842. Mémoires sur la Grèce pour servir à l'histoire de la guerre de l'Independance, accompagnés de plans topographiques], /par Maxime Raybaud, ___ ; avec une introduction historique, par Alph. Rabbe.Paris :Tournachon-Molin, Libraire,[1824-5], σε 455 ''(ψηφιακή έkδοση από τη βάση δεδομένων του Πενεπιστημίου Κρήτης, Ανέμη)''</ref>. Ως μοναδική εξαίρεση σε αυτό το όργιο χρηματισμού αναφέρεται ο [[Νικηταράς]]<ref>Maxime Raybaud, op. cit., p. 459.</ref>. Με ξεχωριστή συμφωνία οι [[Αλβανοί]] της πόλης έφυγαν για την [[Ήπειρος|Ήπειρο]] υπό την προστασία του Κολοκοτρώνη<ref>Brunet de Presle et Alexandre Blanchet, ''Grèce depuis la conquête romaine jusqu’à nos jours'', Firmin Didot, 1860, 492.</ref>. Την συμφωνία αυτή θέλησε να παραβιάσει ο [[Ανδρέας Σ. Λόντος|Ανδρέας Λόντος]], επειδή οι Αλβανοί αυτοί είχαν λεηλατήσει την [[Αίγιο|Βοστίτσα]], εμποδίστηκε όμως από τον [[Δημήτρης Πλαπούτας|Πλαπούτα]].
Κατά τη διάρκεια των διαπραγματεύσεων, οι Έλληνες προσπαθούσαν να συνεννοηθούν μεταξύ τους για το μοίρασμα των λαφύρων. Όταν έπεφτε η πόλη οι στρατιώτες, οι οποίοι δεν είχαν πληρωθεί από την αρχή της πολιορκίας, θα λάμβαναν τα τρία τέταρτα της λείας ενώ το υπόλοιπο ένα τέταρτο θα πήγαινε στο Εθνικό θησαυροφυλάκιο. Η μοιρασιά μεταξύ των ανδρών θα ήταν ισότιμη: η οπισθοφυλακή θα λάμβανε όσα και η εμπροσθοφυλακή. Μερίδια είχαν προβλεφθεί ακόμα και για τις οικογένειες των νεκρών κατά τη διάρκεια της μάχης. Παράλληλα θεσπίστηκαν ειδικές αμοιβές για κάθε αιχμάλωτο Τούρκο<ref>D. Brewer, op. cit, p. 118.</ref>, ενώ μέχρι τότε πληρώνονταν μόνο για τα κομμένα κεφάλια που έφερναν στο στρατόπεδο (τρεις πιάστρες). Ο Maxime Raybaud πάντως αναφέρει ότι τα κομμένα κεφάλια παρέμεναν στο στρατόπεδο, όπου προκαλούσαν μεγάλη δυσοσμία<ref>Maxime Raybaud, op. cit., σελ. 436.</ref> και δεν είχαν παραδοθεί για χρήματα.
== Η πολιορκία ==
Γραμμή 104 ⟶ 112 :
==Η σφαγή==
Η σφαγή που ακολούθησε την κατάληψη της πόλης από τον στρατό του Κολοκοτρώνη ήταν τρομακτική: επί τρεις ημέρες οι Έλληνες σφαγίαζαν τους αμάχους Τούρκους και Εβραίους, τις γυναίκες, τα παιδιά και τα βρέφη, αφού προηγουμένως βασάνισαν, εκπαραθύρωσαν, έκαψαν και λεηλάτησαν. Σύμφωνα με κάποιες πηγές, υπολογίζεται ότι θανατώθηκαν 2.000 Εβραίοι και 30.000 Τούρκοι<ref>Κωστής Παπαγιώργης, ''Κανέλλος Δεληγιάννης'', Εκδόσεις Καστανιώτη, Αθήνα 2001, 124.</ref><ref>Τάσος Βουρνάς, ''Ιστορία της Νεώτερης και σύγχρονης Ελλάδας'', Εκδόσεις Πατάκη, Αθήνα 1997, Τόμος Α΄, 104.</ref><ref>Hercules Millas, «History Textbooks in Greece and Turkey», ''History Workshop'', n°31, 1991.</ref>. Κατά τον J. M. Wagstaff τα θύματα αριθμούσαν ''"ανάμεσα σε 10000 και 15000"''<ref>J. M. Wagstaff, ''War and Settlement Desertion in the Morea, 1685-1830'', Transactions of the Institute of British Geographers, New Series, Vol. 3, No. 3, Settlement and Conflict in the Mediterranean World. (1978), 301.</ref>.Κατά την Σύγχρονο Εγκυκλοπαίδεια Ελευθερουδάκη οι σφαγιασθέντες ανέρχονταν σε περίπου 12000 <ref name="ReferenceA"/>.Σύμφωνα με τον συνεκδότη της Encyclopedia Americana ''Thomas Gamaliel Bradford'' τα θύματα ήταν 8.000<ref>Thomas Gamaliel Bradford, ''Encyclopedia Americana'', Desilver, Thomas, & Co Encyclopedias and dictionaries, 1835, 20.</ref>, ενώ κατά τον Τόμας Κέρτις<ref>Thomas Curtis, ''The London encyclopaedia'', 1839, 646.</ref> τα θύματα ήταν 6.000.
Οι Τούρκοι προσπάθησαν ν’ αντισταθούν αλλά μάταια. Μερικοί κλείστηκαν στην Μεγάλη Τάπια, την ακρόπολη δηλαδή, άλλοι στο τουρκικό σχολείο και πολλοί οχυρώθηκαν στα σπίτια τους.<ref>Φιλήμων Δ΄ 221 </ref> Ελάχιστοι παραδόθηκαν. Οι περισσότεροι σκοτώθηκαν ή ''«εκάησαν μέσα εις αυτά με της φαμίλιαις των παρά να παραδοθούν εις τους δούλους των»''.<ref>Φωτάκος Α΄ 173</ref> Ο δελήμπασης (αρχηγός του ιππικού) του Χουρσίτ έβαλε φωτιά στο σαράι για να κάψει τα χαρέμια αλλά οι Έλληνες πρόλαβαν να σβήσουν την φωτιά και οι γυναίκες των πασάδων παραδόθηκαν στην φύλαξη του Πετρόμπεη.<ref>Φιλήμων Δ΄ 223</ref> Όλοι οι Τούρκοι αρχηγοί αιχμαλωτίστηκαν.<ref>Τρικούπης Β΄ 93-94</ref> Αλλά το πλήθος των Τούρκων έμελλε να σφαγεί ανηλέητα.
Γραμμή 117 ⟶ 126 :
Την τρίτη μέρα θανατώθηκαν όσοι Τούρκοι είχαν καταφύγει πεινασμένοι στο στρατόπεδο των Ελλήνων πριν από την άλωση. Η δε λεηλασία ήταν τόσο δεινή ''«ώστε αι πλείσται των οικιών εγυμνώθησαν και αυτής της ξυλώσεώς των»''.<ref>Τρικούπης Β΄ 92-94</ref>
Ο αριθμός των ελληνικών απωλειών κατά την άλωση ποικίλλει κατά τους συγγραφείς : από 100 έως 700.<ref>βλ. αναλυτικά εις Σιμόπουλον Α΄ 277, σημ. 143</ref> Εξ ίσου μεγάλη αμφισβήτηση υπάρχει για τον αριθμό των Τούρκων και Εβραίων που εξοντώθηκαν. Οι αριθμοί του Κολοκοτρώνη και του Παπατσώνη (32.000 και 30.000) θεωρούνται υπερβολικοί. Ο Τρικούπης<ref>Τρικούπης Β΄ 93</ref> και ο Φιλήμων<ref>Φιλήμων Δ΄ 224</ref> υπολογίζουν τα θύματα σε 10.000, αριθμό που ο Σιμόπουλος θεωρεί πλησιέστερο προς την αλήθεια.<ref>βλ. αναλυτικά εις Σιμόπουλον Α΄ 278-279, σημ. 145. </ref>
Περίπου εκατό Ευρωπαίοι αξιωματικοί παρακολούθησαν τις σφαγές στην Τριπολιτσά. Ο William St. Clair, ο οποίος αναφέρει στο βιβλίο του πολλούς αξιωματικούς αυτόπτες μάρτυρες, γράφει: «''Πολύ πάνω από δέκα χιλιάδες Τούρκοι πέθαναν. Αιχμάλωτοι τους οποίους υποπτευόταν οι Έλληνες ότι έκρυβαν τα χρήματά τους βασανίστηκαν βίαια. Τους ξερίζωσαν χέρια και πόδια και τους σούβλισαν αργά πάνω σε φωτιές. Άνοιγαν τις κοιλιές των εγκύων γυναικών, τους έκοβαν τα κεφάλια και έβαζαν κεφάλια σκυλιών ανάμεσα στα πόδια τους. Από την Παρασκευή ως την Κυριακή ο αέρας ήταν γεμάτος από κραυγές. Ένας Έλληνας καυχάτο ότι έσφαξε ενενήντα αμάχους. Οι Eβραίοι της πόλης υπέστησαν συστηματικούς βασανισμούς ... Επί εβδομάδες μετά λιμοκτονούντα παιδιά Τούρκων που έτρεχαν αβοήθητα μέσα στα χαλάσματα σφαγιάσθηκαν και πυροβολήθηκαν από ενθουσιώδεις Έλληνες... Όλα τα πηγάδια μολύνθηκαν από τα πτώματα που είχαν πέσει μέσα''»<ref>William St. Clair, ''That Greece Might Still Be Free: The Philhellenes in the War of Independence'', Oxford University Press, London, 1972, 43.</ref>.
Ο εκ των θεμελιωτών του φιλελληνικού κλίματος στην Δυτική Ευρώπη, περιηγητής και ιστορικός [[Φρανσουά Πουκεβίλ]] δε διστάζει να γράψει ότι «''μονάχα αν βάλει κανείς στον νου τους τις χειρότερες βιβλικές καταστροφές όπου σφάζανε ακόμη και τα κατοικίδια ζώα, θα έχει μια πιο πιστή εικόνα της σφαγής της Τριπολιτσάς''».<ref>[http://anemi.lib.uoc.gr/metadata/0/b/e/metadata-74-0000051.tkl# Pouqueville, Francois Charles Hugues Laurent, 1770-1838. Histoire de la regeneration de la Grece :comprenant le precis des evenements depuis 1740 jusqu'en 1824.] /Par F.C.H.L. Pouqueville ___ Avec cartes et portraits.Paris :Firmin Didot Pere et fils,1824, 3ος τόμος, σελ 202</ref>
Γραμμή 141 ⟶ 152 :
''«Ευκόλως δύναταί τις να συμπεράνη οποίαι πράξεις έλαβον χώραν κατά την περίστασιν ταύτην»'', γράφει ο [[Δημήτριος Αινιάν]] ''«όταν συλλογισθή από πόσα και οποία πάθη εκυριεύοντο οι εισβαλόντες εις την πόλιν, και διά πόσας αναμνήσεις δεινών έπρεπε να ικανοποιηθώσιν!»''...''«ως δε συμβαίνει εις τοιαύτας εκ ταυτομάτου λαμβάνουσας χώραν πράξεις, ουδέν κίνημα εγίνετο εκ σχεδίου τινός, εκ παραγγελίας, ή εκ συνεννοήσεως».<ref>Αινιάν 57</ref>
Αντίθετα, κατά τον Άγγλο ιστορικό [[Τζορτζ Φίνλεϊ|George Finlay]] (Τζωρτζ Φίνλεϋ), που κατέβηκε στην Ελλάδα ως εθελοντής, οι Φιλικοί
«Τούρκος μη μείνη ‘ς τον Μωρεά / μηδέ ΄ς τον κόσμον όλον».<ref>Finlay Α΄ 188 Ο William St. Clair κάνει λόγο για γενοκτονία, τόσο από πλευράς Τούρκων στην Κωνσταντινούπολη, Σμύρνη, Κυδωνίες (Αϊβαλί), Κω, Ρόδο, Κύπρο (σελ. 4-5), όσο και από πλευράς Ελλήνων : ''«Στην φρικαλεότητα απαντούσε η φρικαλεότητα, καθώς Έλληνες και Τούρκοι χτυπούσαν χωρίς έλεος τους ανυπεράσπιστους γείτονές τους. Το όργιο της γενοκτονίας σταμάτησε στην Πελοπόννησο μόνον όταν δεν υπήρχαν πλέον Τούρκοι για να σκοτωθούν»''.<ref>St Clair 12</ref>
Γραμμή 147 ⟶ 159 :
Με την άποψη του Σπηλιάδη φαίνεται να συμφωνεί και ο Κυριάκος Σιμόπουλος : ''«Τα ανθρωπιστικά αισθήματα παραμερίζονταν μπροστά στον εθνικό κίνδυνο»''.<ref>Σιμόπουλος Α΄ 380, σημ. 34</ref>
Από τους νεώτερους Έλληνες συγγραφείς ο Άκης Γαβριηλίδης υποστηρίζει ότι η σφαγή της Τριπολιτσάς έγινε στα πλαίσια εθνοκάθαρσης.<ref>Γαβριηλίδης 135</ref>Βλ. σχετικά, υπέρ και κατά : Ντρίνιας Θεόδωρος, περιοδικό "Άρδην", τ. 64 - Σ. Στάθης, εφημ. Ελευθεροτυπία, 28/03/2006 - Θανάσης Τριαρίδης
== Μεταγενέστερες αναφορές ==
+
Δεδομένου ότι οι Αλβανοί εν γένει θεωρούνταν προσκείμενοι στον Αλή πασά των Ιωαννίνων, Σουλιώτες απεσταλμένοι -σύμμαχοι πλέον του Αλή- πρότειναν να συναφθεί χωριστή συμφωνία με τους Αλβανούς της Τριπολιτσάς. Έτσι και η άμυνα της πόλης θα αποδυναμωνόταν και ο Αλής θα ενισχυόταν απ’ αυτούς στον αγώνα του κατά των σουλτανικών στρατευμάτων, προς όφελος της Επανάστασης.
−
Η σφαγή που επακολούθησε της άλωσης της Τριπολιτσάς δεν αντιμετωπίστηκε με ενιαίο τρόπο από την επίσημη ιστοριογραφία του ελληνικού κράτους σε ότι αφορά τουλάχιστον τα σχολικά βιβλία της πρωτοβάθμιας και της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης: σε κάποιες περιπτώσεις δεν υπήρχαν αναφορές σε αυτήν<ref>Ενδεικτικά αναφέρουμε: Ιστορία Νεότερη-Σύγχρονη Γ'Γυμνασίου, Αθήνα: Οργανισμός Εκδόσεων σχολικών βιβλίων, 1989, σελ. 188, Ιστορία Στ' Δημοτικού, Στα νεότερα και σύγχρονα χρόνια, Οργανισμός Εκδόσεων Διδακτικών βιβλίων, Αθήνα, 2006, 44.</ref>, ενώ σε μία περίπτωση υπήρξε λεπτομερής καταγραφή των περιστατικών<ref>Ιστορία Νεώτερη και Σύγχρονη (1789-1909), Γ' Λυκείου, ΟΕΔΒ, Αθήνα 1992, 89.</ref>.
−
Ξένοι ιστορικοί υποστήριξαν ότι υπήρχε σχέδιο εθνοκάθαρσης<ref>Βλ. και [http://epohi.gr/2632006_social_tripolitsa.htm 25η ΜΑΡΤΙΟΥ 1821 Η Άλωση της Τριπολιτσάς ως ιστορικό δράμα εθνοκάθαρσης]</ref>, όπως ο ιστορικός [[Τζορτζ Φίνλεϊ]] που αναφέρει ότι η εξόντωση των Μουσουλμάνων στις αστικές περιοχές ήταν το αποτέλεσμα προμελετημένου σχεδίου και προήλθε από τις συστάσεις ανθρώπων των γραμμάτων παρά από τα εκδικητικά συναισθήματα του λαού<ref>George Finlay, ''History of the Greek Revolution and the Reign of King Otho'', by H. F. Tozer (ed.), Clarendon Press, Oxford, 1877 Reprint London 1971, 152 ISBN 900834 12 9.</ref> Με τη σειρά του ο William St. Clair, αναφερόμενος και στα γεγονότα της Κωνσταντινούπολης κ.ά., έγραψε πως ''"Η φρικαλεότητα απαντάτο με φρικαλεότητα, καθώς Έλληνες και Τούρκοι χτυπούσαν χωρίς έλεος τους ανυπεράσπιστους γείτονές τους. Το όργιο της [[γενοκτονία]]ς σταμάτησε στην Πελοπόννησο μόνον όταν δεν υπήρχαν πλέον Τούρκοι για να σκοτωθούν"''<ref>[http://books.google.gr/books?id=NphFnF2RRKUC&printsec=frontcover&hl=el&source=gbs_ge_summary_r&cad=0#v=onepage&q=genocide&f=false William St Clair, ''That Greece Might Still Be Free: The Philhellenes in the War of Independence''. Open Book Publishers, Cambridge, 2008. σ. 12.]</ref>.
Οι Έλληνες δέχθηκαν ευχαρίστως το σχέδιο και οι Αλβανοί επίσης. Ο Ελμάσμπεης ήλθε σε συμφωνία με τον Κολοκοτρώνη : οι Αλβανοί θα έφευγαν με τα όπλα τους και όλη τους την αποσκευή, τα χαρέμια των πασάδων και τους επισημότερους Τούρκους, τον Κεχαγιάμπεη δηλαδή, τον καϊμακάμη, τον καδή καθώς και με μερικούς άλλους που δεν ήταν Πελοποννήσιοι. Υπόσχονταν δε να πολεμήσουν κατά του σουλτάνου μόλις επέστρεφαν ασφαλείς στην Ήπειρο. Δόθηκαν όμηροι από πλευράς Κολοκοτρώνη και Κανέλλου Δεληγιάννη.<ref>Φιλήμων Δ΄ 215-217</ref>
Ακουθώντας την πάγια τακτική της εποχής για αιτιολόγηση των γεγονότων στα μάτια της [[Ευρώπη|Ευρώπης]], ο εκδότης Άμπραχαμ Τζον Βάλπρι (Abraham John Valpy) θεωρεί ότι ''"το πιο βάρβαρο απ’ όλα...είναι η προσπάθεια μερικών να εξομοιώσουν το ελληνικό χαρακτηριστικό της "συστηματικής σκληρότητας", όπως το λένε, με εκείνο των ίδιων των Τούρκων, και για το λόγο αυτό αναφέρονται συνεχώς στην ιστορία των βαρβαροτήτων που πραγματοποιήθηκαν στην Τριπολιτσά...Εάν μιλάμε για συστηματικές σκληρότητες, δεν θα πρέπει να δώσουμε προσοχή τόσο στις φρικτές πράξεις του πολέμου, αν και είναι τρομερές, όσο σε εκείνες που για τέσσερις συνεχείς αιώνες εφαρμόσθηκαν μονομερώς ενάντια στα αθώα θύματά τους"''<ref>Abraham John Valpy, ''The Pamphleteer'', Great Britain Politics and government Periodicals, 1822, 182</ref>.
Όταν έμαθαν οι εντόπιοι Τούρκοι την συμφωνία των Αλβανών, πανικοβλήθηκαν. Οι Αλβανοί και οι Ασιάτες θα έφευγαν και θα έμεναν μόνοι, αυτοί και οι οικογένειές τους, απέναντι στους επαναστάτες. Άγριες φιλονικίες με αλληλοπυροβολισμούς ξέσπασαν μεταξύ Αλβανών και Τούρκων,<ref>Raybaud Α΄ 458 - Pouqueville Γ΄ 201</ref> κι άρχισαν οι τελευταίοι να έρχονται σε συμφωνία με τους Έλληνες είτε μεμονωμένα είτε σε ομάδες, να βγαίνουν από την πόλη και να δηλώνουν ότι παραδίνονται στους γνωρίμους τους, με τις οικογένειες και τα αγαθά τους.<ref>Φιλήμων Δ΄200 και 218. - Φωτάκος Α΄165. Κατά τον Φωτάκο, ό.π., οι Έλληνες δεν τους δέχονταν, για να υποχρεωθούν οι πολιορκημένοι να παραδοθούν λόγω έλλειψης τροφών.</ref>
Και όπως ο J. Irving Manatt θεωρεί: ''"η ελληνική προσπάθεια δεν μπορεί ποτέ να γίνει κατανοητή χωρίς παραστατική εξέταση τετρακοσίων ετών τουρκικής κυριαρχίας"''. Ήταν ''"το φυσιολογικό αποτέλεσμα της εμπειρίας τετρακοσίων ετών υπό τους μουσουλμάνους, της υποταγής των Ελλήνων στο ελληνικό έδαφος σε μια χούφτα αλλοδαπών κατακτητών, εκ διαμέτρου αντίθετων στη φυλή τη θρησκεία και τον πολιτισμό, οι οποίοι στραγγίζουν το καλύτερο αίμα τους για την ικανοποίηση του πάθους τους για άναρχη δύναμη και την επιβολή της, έως ότου ωριμάζει η συσσωρευμένη καταπίεση με αναπόφευκτη συγκομιδή μια εθνική βεντέτα. Μόλις δοθεί το ιστορικό υπόβαθρο, βλέπουμε ότι εκ φύσεως μια ελληνική έγερση σήμανε έναν πόλεμο εξολόθρευσης"''<ref>J. Irving Manatt, σχόλιο στο ''The War of Greek Independence'' του W. Alison Phillips, ''The American Historical Review'', Vol. 3, No. 3. (Apr., 1898), σελ. 538</ref><ref>Edward Mead Earle, «American Interest in the Greek Cause, 1821-1827», ''The American Historical Review'', vol. 33, n° 1 (Octobre, 1927), 6.</ref>.
Αλλά και από πλευράς Ελλήνων υπήρχαν έντονα παράπονα. Έβλεπαν ότι τα αναμενόμενα λάφυρα, και πρωτίστως οι θησαυροί των Αλβανών, έφευγαν από τα χέρια τους.<ref>Raybaud Α΄ 459 - Pouqueville Γ΄ 201</ref>
Πιθανώς ερμηνεύσιμη αλλά αδικαιολόγητη χαρακτηρίζει τη σφαγή ο [[Έλληνες|Έλληνας]] ιστορικός [[Κωνσταντίνος Παπαρρηγόπουλος|Κ. Παπαρρηγόπουλος]], ο οποίος γράφει στην ''Ιστορία του Ελληνικού Έθνους'': «''Συνέβη σφαγή ανωφελής και ανηλεής πολλών χιλιάδων οσμανιδών''»<ref>''Ιστορία του Ελληνικού Έθνους'', τ. 6, Αθήνα, 1932, 53</ref>. Λίγο πιο κάτω σελ. 57 αναφέρει πώς «''ημπορεί ίσως να εξηγηθή εκ του προαιωνίου μεταξύ των δύο φυλών και θρησκειών πάθους, αλλά να δικαιολογηθή δεν επιτρέπεται''».
Ουσιαστικά οι εχθροπραξίες είχαν σταματήσει. Πολλοί Έλληνες μπαινόβγαιναν στην πόλη είτε με επίσημη ιδιότητα είτε εξ ιδίας πρωτοβουλίας. Άλλοι ως όμηροι, άλλοι για την καταγραφή και την διανομή της κινητής περιουσίας των Τούρκων και άλλοι για να φρουρήσουν τα σπίτια των Οθωμανών αρχόντων ύστερα από παράκλησή τους.<ref>Δεληγιάννης 268-269 - Παπατσώνης 68</ref> Οι Τούρκοι παρέδιδαν στους Έλληνες πολύτιμα αντικείμενα είτε ως ανταμοιβή της μελλοντικής προστασίας τους είτε προς φύλσξιν.<ref>Φωτάκος Α΄ 165 – Παπατσώνης 68</ref>
==Συνέπειες==
Γραμμή 171 ⟶ 208 :
Η πολιορκία και άλωση της Τριπολιτσάς αναφέρεται σε διάφορα δημοτικά τραγούδια και παραλλαγές τους. Το παρακάτω βρίσκεται στη συλλογή του [[Κλωντ Φωριέλ|C. Fauriel]] του 1824-1825.<ref>Fauriel Claude, ''Ελληνικά δημοτικά τραγούδια,'', Α', Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης, 2η έκδ., Ηράκλειο, 1999, σελ. 229 – 232.</ref>
Η Άλωση της Τριπολιτσάς εορτάζεται στην πόλη κάθε χρόνο την 23 Σεπτεμβρίου, με πολιτικές και θρησκευτικές τελετές παρουσία επισήμων. Σε εορτασμούς κάποτε παρίσταται και ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας.<ref>[http://arcadia.ceid.upatras.gr/arkadia/dimosevents/alositrip99/esiea.html Κοτσιάνης Αλέξανδρος (Δήμαρχος Τριπόλεως), Ταλαγάνης Δημήτρης (Αντιδήμαρχος), Συνέντευξη Τύπου για την 178η επέτειο της Απελευθέρωσης της Τριπολιτσάς.]</ref><ref>[http://www.eleftheriaonline.gr/index.php?option=com_k2&view=item&id=230:%CE%B5%CE%BA%CE%B4%CE%B7%CE%BB%CF%8E%CF%83%CE%B5%CE%B9%CF%82-%CE%B3%CE%B9%CE%B1-%CF%84%CE%B7%CE%BD-%CE%B5%CF%80%CE%AD%CF%84%CE%B5%CE%B9%CE%BF-%CE%B1%CF%80%CE%B5%CE%BB%CE%B5%CF%85%CE%B8%CE%AD%CF%81%CF%89%CF%83%CE%B7%CF%82-%CF%84%CE%B7%CF%82-%CF%84%CF%81%CE%AF%CF%80%CE%BF%CE%BB%CE%B7 Φωτογραφίες από τον εορτασμό της 184ης επετείου της άλωσης της Τριπολιτσάς (25-9-2005)]</ref>
| |||