Ιωάννης Γρυπάρης (λογοτέχνης): Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Ο '''Ιωάννης Γρυπάρης''' ([[Σίφνος]] [[1870]] – [[Αθήνα]], [[1942]]) ήταν [[Ελλάδα|Έλληνας]] μεταφραστής, λογοτέχνης και εκπαιδευτικός, ενώ διετέλεσε επίσης στέλεχος του Υπουργείου Παιδείας και διευθυντής του [[Εθνικό Θέατρο|Εθνικού Θεάτρου]].

Ο πατέρας του, Νικόλαος Ι. Γρυπάρης (Αρτεμώνας Σίφνου 1832-1910), ήταν δάσκαλος και κατόπιν βιβλιοπώλης. Ο Ιωάννης Γρυπάρης γεννήθηκε στον Αρτεμώνα της Σίφνου στις 17/29 Ιουλίου 1870, όπου είχαν πάει για διακοπές οι γονείς του, οι οποίοι ήταν εγκατεστημένοι στην [[Κωνσταντινούπολη]]. Εκεί άλλωστε μεγάλωσε και σπούδασε στη [[Μεγάλη του Γένους Σχολή]]. Αργότερα βέβαια φοίτησε και στο [[Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών|Πανεπιστήμιο Αθηνών]], παίρνοντας πτυχίο [[φιλολογία]]ς. Στην Κωνσταντινούπολη επέστρεψε ως δάσκαλος. Εκεί έκανε την πρώτη λογοτεχνική του εμφάνιση, ενώτο [[1895]], εκδίδοντας<ref>Εγκυκλοπαίδεια ''Δομή'', τόμος 4, σελ. 326, Αθήνα 1971</ref>, μαζί με την Αλεξάνδρα Παπαδοπούλου, τον Φιλήντα και άλλους, το πρωτοποριακό αλλά βραχύβιο περιοδικό ''Φιλολογική Ηχώ''. ταυτόχροναΤαυτόχρονα έγραφε σε λογοτεχνικά περιοδικά μέχρι το 1897, που θα επανέλθει στην Αθήνα και θα αριστεύσει τελικά στις πτυχιακές εξετάσεις Φιλολογίας. Από τότε θα εργαστεί ως καθηγητής σε διάφορες περιοχές της Ελλάδας. Το 1898 ιδρύει μαζί με τους [[Κωνσταντίνος Χατζόπουλος|Κώστα Χατζόπουλο]] και [[Γιάννης Καμπύσης|Γιάννη Καμπύση]] το προοδευτικό [[περιοδικό "«Η Τέχνη"»]], το οποίο θα προκαλέσει μεγάλη αίσθηση. Το 1911 παντρεύεται και φεύγει με υποτροφία στην Ευρώπη, όπου και θα διαμείνει ως το 1914. Επανέρχεται στην Ελλάδα και στην εκπαίδευση ως γυμνασιάρχης, έπειτα ως επιθεωρητής και αργότερα ως υψηλόβαθμος υπάλληλος του [[Υπουργείο Παιδείας|Υπουργείου Παιδείας]] (Τμηματάρχης Α΄ στο Τμήμα Γραμμάτων και Τεχνών και Διευθυντής Επιστημών και Τεχνών). Το 1925 θα αρνηθεί θέση καθηγητή Μεσαιωνικής & Νεοελληνικής Φιλολογίας στο Πανεπιστήμιο, ενώ από το 1932 μέχρι το 1935 θα οριστεί πρώτος καλλιτεχνικός διευθυντής του Εθνικού θεάτρουΘεάτρου.

Κατά τον [[Ελληνοϊταλικός πόλεμος του 1940|ελληνοϊταλικό πόλεμο του 1940]] ο Ιωάννης Γρυπάρης μαζί με άλλους Έλληνες λογίους προσυπέγραψε την «Έκκληση των Ελλήνων Διανοουμένων προς τους Διανοούμενους ολόκληρου του Κόσμου», με την οποία αφενός μεν καυτηριαζόταν η κακόβουλη ιταλική επίθεση, αφετέρου δε, διέγειρε την παγκόσμια κοινή γνώμη σε επανάσταση συνειδήσεων για κοινό νέο πνευματικό Μαραθώνα. Λίγο καιρό μετά θα τον βρει ο θάνατος από πείνα κατά την περίοδο της [[Κατοχή|κατοχής]] (1942).

Ο Γρυπάρης συνέβαλε τα μέγιστα στην αναβίωση του αρχαίου [[δράμα|δράματος]] με τις θεωρούμενες πλέον ως κλασικές μεταφράσεις του των αρχαίων τραγωδιών και για αυτόν τον λόγο έγινε γνωστός περισσότερο ως μεταφραστής. Μετέφρασε επίσης έργα ξένου ρεπερτορίου αλλά και άλλους αρχαίους Έλληνες συγγραφείς. Στην ποίηση επηρεάστηκε από τον [[συμβολισμός|συμβολισμό]] και τον [[παρνασσισμός|παρνασσισμό]] και θεωρείται ότι εντάσσεται στα πλαίσια της [[Νέα Αθηναϊκή Σχολή|Νέας Αθηναϊκής Σχολής]].

Βραβεύθηκε με το Αριστείο των Γραμμάτων και των Τεχνών για την ποιητική του συλλογή «''Σκαραβαίοι και Τερρακότες»'' (1919).

Άφησε γενικό κληρονόμο της μεγάλης περιουσίας του την [http://www.eel.org.gr/ Εταιρεία Ελλήνων Λογοτεχνών] που ανέλαβε σε συνεργασία με τον [[Καλλιθέα Αττικής|Δήμο Καλλιθέας]] να ιδρύσει "«Μουσείο Γρυπάρη"» και να δοθεί τ' όνομά του σε δρόμο της Καλλιθέας. Σήμερα η αλλοτινή οικία του ποιητή στην οδό Γρυπάρη 112 έχει κριθεί διατηρητέα, αλλά δεν έχει δημιουργηθεί ακόμα μουσείο. Μέρος των χειρογράφων του Γρυπάρη (ταυτίζεται με μέρος των περιεχομένων της έκδοσης "''Ο άγνωστος Γρυπάρης. Ανέκδοτα ποιήματα"'') φυλάσσονται στο Γενικό Αρχείο του [http://www.elia.org.gr/ Ελληνικού Λογοτεχνικού και Ιστορικού Αρχείου (Ε.Λ.Ι.Α.)] .

*Βαλέτας Γ., «Γρυπάρης Ιωάννης», ''Μεγάλη Εγκυκλοπαίδεια της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας'' 6. Αθήνα, Χάρη Πάτση

*Λυκούργου Νίκη, «Γρυπάρης Ιωάννης», ''Παγκόσμιο Βιογραφικό Λεξικό'' 3. Αθήνα, Εκδοτική Αθηνών, 1985

*Μερακλής Μ.Γ., «Ιωάννης Γρυπάρης», ''Η ελληνική ποίηση• Ρομαντικοί - Εποχή του Παλαμά - Μεταπαλαμικοί• Ανθολογία - Γραμματολογία'', σ.338-341. Αθήνα, Σοκόλης, 1977.

* ''Σκαραβαίοι και τερρακότες''. Αθήνα, Ι.Ν.Σιδέρης, [1919]

*Αισχύλου ''Ορέστεια''

**''Αγαμέμνων''. Αθήνα, ανάτυπο από το περ.ΗλύσιαΒ ''Ηλύσια Β΄'', 1906, σ.7-68. 1906. και Αθήνα, Φέξης, 1911.

**''Χοηφόροι''. Αθήνα, Φέξης, 1911.

**''Ευμενίδες''. Αθήνα, Φέξης, 1911.

*Αισχύλου ''Επτά επί Θήβας''. Αθήνα, Φέξης, 1911.

*Πλάτωνος ''Πολιτεία''. Αθήνα, Φέξης, 1911 (τόμοι 2).

*Πλάτωνος ''Ευθύδημος''. Αθήνα, Φέξης, 1912.

*Ερρίκου Χάινε ''Ταξιδιωτικές εικόνες''. Αθήνα, Ελευθερουδάκης, 1925.

*Goethe, ''Το παραμύθι της αλεπούς''. Αθήνα, Ελευθερουδάκης, 1930.

*''Οι τραγωδίες του ΑισχύλουΙ•Ικέτιδες, Προμηθέας Δεσμώτης''. Αθήνα, Δελφικές εορτές (τυπ. Σακελλάριου), 1930.

*Σοφοκλέους ''Ηλέκτρα''. Αθήνα, Εστία, 1936.

*Σοφοκλέους ''Οιδίπους επί Κολωνώ''. Αθήνα, Εστία, 1937.

*Σοφοκλέους ''Φιλοκτήτης''. Αθήνα, Εστία, 1937.

*''Οι τραγωδίες του Αισχύλου ΙΙ• Ορέστεια''. Αθήνα, Εστία, 1938.

*Σοφοκλέους ''Αντιγόνη''. Αθήνα, Εστία, 1940.

*Σοφοκλέους ''Αίας''. Αθήνα, Εστία, 1940.

*''Φύλλα Τέχνης'' (τέσσερα τεύχη με ποιήματα). 1935.

*''Ο άγνωστος Γρυπάρης• Ανέκδοτα ποιήματα•ποιήματα''• Εισαγωγή Θ.Σπεράντσα. Αθήνα, Αστήρ, 1954.

*''Τα ποιήματα''. Επιμέλεια Δημήτρης Δασκαλόπουλος. Αθήνα. Εστία.

*''Ιωάννης Γρυπάρης• Ο πρώτος μετασολωμικός• Βίος- Έργο- Εποχή''. Αθήνα, Πηγή, 1971.

* Γρυπάρης "''Άπαντα"'' (επιμέλεια Γ. Βαλέτας, Αθήνα, εκδόσεις Δωρικός)